Klimaatzaak kinderen vs. VS afgewezen

De uitspraak van de Nederlandse Hoge Raad in de klimaatzaak die Urgenda tegen de Nederlandse overheid had aangespannen leverde wereldwijd publiciteit op. Sinds 2015 loopt er een soortgelijke zaak in de VS. Een groep van 21 kinderen was van mening dat het beleid dat voormalig president Obama voerde om de nationale fossiele energiewinning te verhogen hun recht op een veilig klimaat op het spel zette. De kinderen klaagden de federale overheid aan. Obama en President Trump hebben de afgelopen jaren hun best gedaan het niet tot een inhoudelijke behandeling van de zaak te laten komen. In een uitspraak van het Ninth Circuit Court of Appeals wordt de zaak door de rechters afgewezen.

Door: Foto: Peg Hunter (cc)
Foto: Jos van Zetten (cc)

2019: het jaar van worstelen met de impact van klimaatverandering

, door

ACHTERGROND - In 2019 publiceerde Jelmer Mommers zijn boek Hoe gaan we dit uitleggen? en kreeg Urgenda gelijk van de Hoge Raad in de zaak over de minimaal te behalen CO2 reductie door de Nederlandse overheid. Er waren vorig jaar echter veel meer goede en lezenswaardige publicaties van klimaatwetenschappers, activisten en mensen die worstelen met het onder ogen zien van de gevolgen van klimaatverandering. Hieronder een selectie, vul gerust aan in de commentaren.

Het goede nieuws

In een publicatie in december 2019 stellen klimaatwetenschappers Zeke Hausfather en Justin Ritchie dat het business as usual scenario nu leidt tot 3 graden opwarming in 2100 ten opzichte van pre-industriële temperaturen. Nog steeds ver boven de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs, maar beduidend lager dan de 4 tot 5 graden opwarming uit veel oudere business as usual scenario’s.

Zekerheid is er niet te geven, omdat er nog veel variabelen zijn die kunnen veranderen. Zoals de kosten van duurzame energie, energieopslag en de ontwikkeling van zero-emission vervoer. De positieve kant van het verhaal van Hausfather en Ritchie is dat klimaatbeleid dus wel degelijk werkt. Het gaat niet snel genoeg, maar de verwachte opwarming voor het jaar 2100 kan met 1 tot 2 graden naar beneden bijgesteld worden met dank aan het gevoerde beleid in verschillende landen in de afgelopen decennia.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour

Quote du Jour | Recht op leven en welzijn

, door

Het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) verplicht de staten die bij het verdrag zijn aangesloten ertoe om voor hun ingezetenen de rechten en vrijheden te verzekeren die in het verdrag zijn vastgesteld. Art. 2 EVRM beschermt het recht op leven, en art. 8 EVRM het recht op eerbiediging van het privé-, familie- en gezinsleven. Volgens de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) is een verdragsstaat op grond van deze bepalingen verplicht om passende maatregelen te treffen, indien een ‘real and immediate risk’ voor het leven of het welzijn van personen bestaat en de staat daarvan op de hoogte is.

Foto: Ninian Reid (cc)

Australië weigerde de klimaatcrisis serieus te nemen

, door

COLUMN - De branden in Australië woeden nu al drie maanden. Ze begonnen vroeger in het seizoen, zijn breder verspreid en feller dan ooit – bij elkaar is er nu al zes miljoen hectare grondgebied verbrand. Er is amper hoop dat de branden kunnen worden geblust. Alle inspanningen spitsen zich nu toe op ‘containment’, de hoop dat verdere verspreiding kan worden beperkt. Tot nu toe komt daar bitter weinig van terecht: de branden blijven woeden en zich uitbreiden.

Het helpt niet dat de vuurzee een eigen dynamiek ontwikkelt, die verdere branden bevordert. Australië is droog als nooit tevoren (door de klimaatverandering) en kampt ’s zomers al jaren met temperaturen van 40 graden en hoger. De branden voeren de temperatuur op en veroorzaken hete wervelwinden, die het vuur verder verspreiden.

Inmiddels zijn alleen al in New South Wales een half miljard dieren door het vuur omgekomen. Hoeveel dieren later zullen sterven omdat hun habitat in de vlammenzee is verdwenen, kan niemand zeggen.

De Australische regering weigert de klimaatcrisis serieus te nemen. Kabinetslid Michael McCormack weet de vuurzee twee weken geleden openlijk aan ‘brandstichting’ en ‘zelfontbrandende mest’. Volgens minister-president Scott Morrison is er ‘geen reden’ voor paniek, zijn de eerder overeengekomen afspraken voor de reductie van CO2-emissies pico bello in orde en ligt hun klimaatbeleid keurig op koers.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-03-2022

Nieuw onderzoek: klimaatmodellen voorspellen klimaatverandering al decennia correct

, door

NIEUWS - Een van de vele standaard stokpaardjes van de twijfelbrigade is de stelling dat de door klimaatmodellen voorspelde veranderingen onjuist zouden zijn. Een nieuw onderzoek van Hausfather et al veegt de vloer aan met dit stokpaardje. De onderzoekers komen tot de conclusie dat de modellen de wereldwijde temperatuurstijging accuraat voorspellen, zeker als rekening wordt gehouden met de werkelijke ontwikkeling van CO2 emissies en andere oorzaken van klimaatverandering.

Klimaatmodellen vormen een belangrijke manier om toekomstige veranderingen in het klimaat op aarde te begrijpen. In het artikel hebben Hausfather et al een grondige evaluatie uitgevoerd van de prestaties van verschillende klimaatmodellen die zijn gepubliceerd tussen 1970 en 2010. Ze hebben specifiek gekeken naar hoe goed modellen de opwarming van de aarde in de jaren nadat ze werden gepubliceerd projecteren door ze te vergelijken met waargenomen temperatuurveranderingen. Modelprojecties vertrouwen op twee dingen om waarnemingen nauwkeurig te matchen: nauwkeurige modellering van klimaatfysica en nauwkeurige veronderstellingen over toekomstige CO2-emissies en andere factoren die het klimaat beïnvloeden. Het beste op fysica gebaseerde model zal nog steeds onnauwkeurig zijn als het wordt aangedreven door toekomstige veranderingen in emissies die verschillen van de realiteit.

Emissies komen namelijk voort uit menselijke beslissingen, niet uit fysieke processen, en zijn in veel opzichten veel moeilijker te voorspellen. De onderzoekers wilden klimaatmodellen evalueren op basis van hoe goed hun klimaatfysica presteerde, niet op basis van de kwaliteit van hun toekomstige kristallen bol. Daarom hebben ze gezocht naar oude klimaatmodellen waarvan de aannames over toekomstige opwarming, toekomstige CO2-concentraties en andere factoren die klimaatverandering veroorzaken ook gepubliceerd zijn. Ze identificeerden 14 modellen met 17 verschillende projecties (sommige modellen werkten met meerdere scenario’s).

Waan van de dag

Burgers laten Nederlandse bewindspersonen CO2-neutraal naar Madrid vliegen

, door

Momenteel vindt de 25e klimaatconferentie plaats in Madrid. De Nederlandse bewindspersonen reizen per vliegtuig heen en terug. De afstand Schiphol-Madrid vv. bedraagt 2925 kilometer. Een vlucht tussen de 700-2500 kilometer stoot 200 gram CO2 per reizigerskilometer uit. Dat maakt 585 kilogram CO2 per kilometer. Premier Rutte en de Nederlandse overheid lijken niet in staat om deze CO2 uitstoot te compenseren, of doen dat alleen via aankoop van CO2-credits.

Op initiatief van Andy van den Dobbelsteen, Hoogleraar Climate Design & Sustainability aan de TU Delft, heeft een gelegenheidscoalitie van 7 twitteraars 7 ton CO2 gecompenseerd via Carbon Killer.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Tweede Kamer dringt wederom aan op halen Urgendadoel

, door

Op 20 december wordt de uitspraak van de Hoge Raad in de Urgenda klimaatzaak verwacht. In aanloop daarnaartoe heeft de Tweede Kamer nogmaals bij het kabinet aangedrongen om zich in te spannen om het Urgenda-doel, 25% CO2 reductie in 2020 ten opzichte van 1990, te halen. Het parlement nam gisteren een reeks moties aan die hier op aandrongen.

NIEUWS -

Als gevolg van de rechterlijke uitspraak in de klimaatzaak van Urgenda tegen de staat moet Nederland in 2020 een CO2-reductie van 25% hebben bereikt ten opzichte van 1990. Het PBL presenteerde begin november berekeningen waaruit blijkt dat het kabinet dit doel waarschijnlijk niet gaat halen. Gelet op het eerdere advies van de procureur-generaal aan de Hoge Raad is de verwachting dat het vonnis in stand blijft. Het Kabinet presenteerde op 1 november extra maatregelen in reactie op het PBL rapport. De extra maatregelen bestaan uit een extra ronde in de SDE+, een verhoging van het subsidieplafond van de ISDE en een nieuwe regeling voor gemeenten om energiebesparing bij huiseigenaren te bereiken.

Ondanks deze maatregelen is de Tweede Kamer er niet gerust op dat het Urgenda-doel gehaald wordt. De Tweede Kamer nam verschillende moties aan, waaronder een motie van de Partij voor de Dieren die het Kabinet oproept de kans te minimaliseren dat de ondergrens van 25% CO2 reductie in 2020 gemist wordt. Tevens werd een  tweede motie van de Partij voor de Dieren waarin zij vraagt om het 40 puntenplan van Urgenda serieus te nemen werd aangenomen. Dat betekent dat het kabinet een schriftelijke reactie op de 40 voorgestelde maatregelen van Urgenda moet nemen. De GroenLinks motie waarin gevraagd wordt om een aanvullend maatregelenpakket voor 1 april werd ook aangenomen. Verder werd de motie van D66 en ChristenUnie aangenomen, waarin ze het kabinet oproepen om kort na de uitspraak van de Hoge Raad te inventariseren wat de resterende opgave is.

De wintermaanden bieden Rutte bij terugkomst van de klimaattop in Spanje volop ruimte om invulling te geven aan zijn uitspraak dat dit het groenste kabinet ooit is.

Foto: Frans Berkelaar (cc)

2019: Kolen omlaag, CO2 omhoog

, door

De productie van elektriciteit in kolencentrales daalt dit jaar met zo’n 300 TWh. Tegelijkertijd is er volgens de  World Meteorological Organization nog geen zicht op stabiliserende, laat staan dalende, wereldwijde CO2 emissies.

Daling kolen

Eerder schreef ik al over de wereldwijde terugval in de kolensector. In een nieuwe analyse van de elektriciteitsproductie van de eerste 6 tot 9 maanden van 2019 komt Carbon Brief tot de conclusie dat de productie van kolenstroom dit jaar met 3% daalt. Dat is 300 TWh, oftewel zo’n 230 keer de hoeveelheid stroom die de NS in 2018 verbruikte.  De daling van kolenstroom wordt veroorzaakt door een daling van de hoeveelheid kolenstroom in ontwikkelde landen, zoals de Zuid-Korea, de EU (inclusief Duitsland). De daling is het grootst in de VS, waar weinig terecht komt van Trump’s belofte om de kolensector te redden. Dit jaar sloot wederom 14GW aan Amerikaanse kolencentrales (5,8% van de totale capaciteit) Een tweede belangrijke reden is de scherpe koerswijziging in India. In China stabiliseert de vraag naar elektriciteit.

In China wordt nog steeds iedere twee weken een kolencentrale opgeleverd. De vraag stijgt echter niet mee, waardoor de capaciteitsfactor (hoeveel % van de tijd een centrale stroom produceert) van Chinese kolencentrales daalt. Dit jaar ligt de capaciteitsfactor voor het vierde jaar op rij onder de 50%. Een andere zorgwekkende ontwikkeling voor de kolensector is dat in China volgend jaar de eerste wind- en zonneparken in gebruik worden genomen die tegen dezelfde kosten als kolencentrales stroom gaan leveren. Waarmee de sector op weg is naar subsidievrije productie. In India ligt de capaciteitsfactor van de kolencentrales momenteel op 58%. De kolensector heeft last van de economische terugval, terwijl de elektriciteitsproductie van wind- en zonne-energie blijft groeien.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Christopher Michel (cc)

Klimaatontkenners geven lezing in Diergaarde Blijdorp

, door en

De klimaatontkennende stichting Clintel organiseert binnenkort een lezing in De Rotterdamse dierentuin Diergaarde Blijdorp waar controversiële wetenschapsontkenner Susan Crockford mag vertellen dat het geweldig gaat met de ijsbeer. Crockford (riep iemand hier Crook?) zal op zondag 17 november in de Haaienzaal ‘inzichten’ verkondigen die door échte wetenschappers met de grond gelijk zijn gemaakt. In Blijdorp? Ja, het verbaast ons ook dat de dierentuin ruimte geeft aan klimaat- en andersoortige ontkenners om hun verhaal luister bij te zetten.

Crockford zal in haar lezing, getiteld ‘The Polar Bear Catastrophe that Never Happened’, vertellen dat er geen reden is om ons zorgen te maken over de ijsbeer – en dus over klimaatverandering. Zo wordt het althans door Clintel aangekondigd: “een voorbeeld van hoe gezonde scepsis over klimaatverandering verketterd wordt”. Recent schreef de New York Times over hoe klimaatontkenners de ijsbeer voor hun eigen gelijk inzetten om twijfel te zaaien over de bedreigingen van opwarming van de aarde. Crockfords blog ‘Polar Bear Science’ speelt daarin een centrale rol.

Twijfel zaaiende stichtingen

Weet Diergaarde Blijdorp welke stichtingen het in huis haalt? Clintel is opgericht door wetenschapsjournalist Marcel Crok en emeritus hoogleraar Guus Berkhout. De stichting claimt objectief’ te berichten over klimaatwetenschap, maar het NRC prikte dat al door: hun doel is om twijfel te zaaien. Clintel is internationaal bekend vanwege hun recente brief vol onwaarheden aan de Verenigde Naties die door 500 ‘klimaatsceptici’ werd ondertekend, met de boodschap ‘There is no climate emergency’. The Guardian bestempelde deze actie als regelrechte klimaatontkenning.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Meer dan 11.000 wetenschappers waarschuwen voor klimaatcrisis

, door

NIEUWS - 27 jaar geleden, in 1992, publiceerde de ‘Union of Concerned Scientists’, samen met meer dan 1.700 onafhankelijke wetenschappers, met onder hen de meerderheid van de nog levende Nobelprijswinnaars Natuurwetenschappen, de ‘World Scientists’ Warning to Humanity’ (pdf). Deze bezorgde wetenschappers riepen de mensheid op de vernietiging van ons milieu af te remmen en waarschuwden dat:

een grote verandering in de omgang van de mensheid met de aarde en het leven noodzakelijk zou zijn, als we enorme menselijke ellende nog wilden voorkomen.

Deze week herhaalde William J Ripple, Christopher Wolf, Thomas M Newsome, Phoebe Barnard, en William R Moomaw deze oproep in een publicatie in BioScience. De publicatie werd ondertekend door ruim 15,364 mensen, waarvan ruim 11.000 wetenschappers, uit 184 landen. Ripple et al. constateren dat er op een paar onderdelen na in 27 jaar weinig vooruitgang is geboekt. Dit baseren ze op een wetenschappelijke analyse van meer dan veertig jaar aan beschikbare gegevens over onder andere energieverbruik, temperatuur, bevolkingsgroei, ontbossing, ijsmassa en emissies.

Het goede nieuws

Om het bericht optimistisch te houden begin ik bij het goede nieuws. Volgens de auteurs toont de snelle wereldwijde afname in de productie van ozon-schadelijke stoffen aan dat wij in staat zijn snel positieve veranderingen uit te voeren. De auteurs zien ook vooruitgang in de vermindering van extreme armoede en honger. Andere pluspunten zijn de snelle daling van de geboortecijfers in vele gebieden (ondanks de teruglopende bestedingen aan family planning), toe te schrijven aan investeringen in het onderwijs aan meisjes en vrouwen, de veelbelovende daling van ontbossing van sommige gebieden, en de snelle groei van de hernieuwbare energiesector.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende