De A12 spreekt als het Malieveld niets meer zegt

Afgelopen zondag liep een stoet van tienduizenden mensen door Den Haag. Geen plunderaars, geen hooligans, geen ‘linkse relschoppers’. Gewoon burgers - waaronder ik - die zich zorgen maken over een planeet die soms letterlijk in brand staat. 'We' deden precies wat mensen van ons verwachten: netjes binnen de demonstratielijntjes kleuren, op het Malieveld. Je zou denken dat zo’n massale opkomst de voorpagina’s zou halen. Maar bij een significant deel van de Nederlandse media bleef het oorverdovend stil. Nu.nl bijvoorbeeld, doorgaans niet vies van een liveblog over een losgebroken alpaca, negeerde de klimaatmars volledig. En precies dáár zit het gelijk van Extinction Rebellion. Want vandaag blokkeren ze opnieuw de A12. Weer die snelweg, weer die heisa, weer de voorspelde verontwaardiging van politie en politici. Maar wat moet je anders, als de boodschap van tienduizenden op het Malieveld niet eens de krant haalt? De oproep van XR is simpel: stop met het subsidiëren van fossiele brandstoffen. Een eis die zelfs de VVD in theorie onderschrijft, maar in de praktijk verbergt achter uitzonderingen, overgangstermijnen en “internationale concurrentieposities”. De macht heeft alle tijd, de planeet niet. Het contrast tussen de demonstratie op het Malieveld en een blokkade van de A12 legt een pijnlijk mechanisme bloot. In Nederland mag je best protesteren, zolang het niets verandert. Je mag roepen, zolang niemand luistert. Zolang niemand er last van heeft. Zodra je iets doet dat de normale gang van zaken echt verstoort, een stukje asfalt bezetten, een distributiecentrum blokkeren, word je ineens een bedreiging voor de rechtsstaat. De media spelen daar gretig in mee. Niet door leugens te verspreiden, maar door te zwijgen. Dus ja, blokkeer die snelweg maar weer. Niet omdat het leuk is, maar omdat het blijkbaar de enige manier is om écht de aandacht te krijgen. Als de keurig gemelde, vredige klimaatmars van tienduizenden mensen geen nieuws is, dan is burgerlijke ongehoorzaamheid geen radicale keuze: het is een logische consequentie.

Door: Foto: Roel Wijnants (cc)
Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

De ongewisse flirt van Rob Jetten

Rob Jetten lijkt de laatste tijd steeds meer te flirten met rechts. Wie luistert, hoort het schuiven. Hij benadrukt dat de keuze in de politiek “niet zozeer over rechts of links” gaat. Dat klinkt als de openingszin van iemand die alvast een uitweg zoekt voordat de avond goed en wel begonnen is. D66, ooit het geweten van het ‘redelijke midden’, maakt zich op voor weer een ronde ideologische Tinder: swipen naar wie de macht heeft, niet per se naar wie de principes deelt.

De partij lijkt te leven van ambiguïteit. D66 is een kameleon die in elke coalitie van kleur verandert. In een kabinet met linkse partijen verdedigen ze de rechtsstaat en het klimaat. In een kabinet met rechts dereguleren ze de markt en praten ze over “persoonlijke verantwoordelijkheid”. Dat is niet ideologische lenigheid, dat is strategische vloeibaarheid: alles om in de regering te mogen zitten.

Zo bezien is het logisch dat Jetten de afgelopen tijd opvallend vaak tegen rechts-conservatieve thema’s aanschurkt. Hij flirt met patriottisme, spreekt over “een sterk Nederland” op een toon die een PVV’er of VVD’er niet zou misstaan, en laat de deur open voor samenwerking met partijen op de radicale rechterflank. Tegelijk probeert de partij links-progressief Nederland ook te paaien.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Electioneering

Een sardonisch liedje over verkiezingen en dan vooral over cynische politici die zich ineens in allerlei bochten wringen om in het gevlei te komen bij de gewone man, de kiezer dus.

Het is erg geestig geschreven, met verwijzingen naar hoe George H. Bush zijn eveneens Republikeinse tegenkandidaat Reagan begin jaren tachtig wegzette als een prutser.

I go forwards

You go backwards

And somewhere we will meet.

Foto: Alex Knight on Unsplash

Chatbots gebruiken meer naamwoorden

COLUMN - Kun je herkennen of een tekst geschreven is door een computer? Ja, zegt een groep onderzoekers in een recent online geplaatst artikel. Tenminste, als je een computer hebt die het herkennen voor je kan doen.

De onderzoekers lieten mensen en chatbots een aantal taalopdrachten doen. Zo moesten ze teksten herschrijven in de stijl van een schoolopstel of een Wikipedia-artikel. Hoe succesvol waren ze erin? Chatbots bleken hun teksten wel licht aan te passen aan het genre, maar veel minder dan de mensen deden. Dat valt in ieder geval op een statistische manier vast te stellen: als je kijkt naar wat voor woorden er gebruikt worden, dan zit er bij de teksten van chatbots minder variatie.

Een belangrijk verschil tussen mensen en chatbots was, los van het gekozen genre, dat chatbots een veel ‘naamwoordelijker stijl’ hadden. Ze gebruikten meer zelfstandig naamwoorden (‘huis, genre, chatbot’), meer zogeheten nominalisaties (‘werken is een genot’ in plaats van ‘ik werk graag’) en bijvoeglijk naamwoorden werden vaker bij een zelfstandig naamwoord gezet (‘het mooie huis’) dan in het gezegde (‘het huis is mooi’). Mensen deden veel meer met werkwoorden (‘het huis schittert in de zon’).

Simuleren

Wat verklaart nu dit verschil? Die chatbots hebben de taal immers van ons geleerd, wat verklaart dan dat ze dingen op zo’n specifieke manier anders doen? De onderzoekers wijzen erop dat het gebruik van veel zelfstandig naamwoorden een tekst erg rijk aan informatie maakt: ieder zelfstandig naamwoord benoemt een zaak of een idee, hoe meer je daarvan geeft, hoe meer informatie in de tekst. Werkwoorden geven je zin wat dat betreft meer lucht.

Foto: Mark Vletter (cc)

Buitenlandbeleid: De respons op een kantelende wereldorde

De wereldorde is de afgelopen twee jaar in rap tempo aan het kantelen, de defensie-uitgaven worden flink opgeschroefd, in Nederland namen honderdduizenden mensen deel aan de Gazaprotesten en de spanningen over Gazabeleid leidden tot de val van een reeds gevallen kabinet. Ondanks dat lijkt het buitenlandbeleid zoals gebruikelijk een ondergeschikte rol te spelen in de verkiezingscampagnes, constateert Laurien Crump.

In het RTL-televisiedebat van zondagavond 19 oktober werden wonen, migratie en zorg als de drie belangrijkste thema’s belicht. Er valt op het gebied van buitenlandbeleid echter wel degelijk wat te kiezen. Dat komt met name door de manier waarop en de mate waarin de grootste partijen de veranderingen op geopolitiek niveau meewegen. In dit artikel worden die verschillen geanalyseerd, aan de hand van de verkiezingsprogramma’s van de partijen die volgens de huidige peilingen tot de vijf grootste behoren (PVV, CDA, GroenLinks-PvdA, D66 en de VVD).

Oekraïne

Op het gebied van Oekraïne is de overeenstemming het grootst. Alle partijen in kwestie zijn het erover eens dat Rusland de agressor is en Oekraïne volop gesteund moet blijven worden. Zelfs de PVV heeft steun aan Oekraïne expliciet opgenomen in het verkiezingsprogramma in tegenstelling tot het PVV-programma uit 2023. Wilders gaat nog een aanzienlijke stap verder dan voorheen door de NAVO “de hoeksteen van ons defensie- en veiligheidsbeleid” te noemen en daarmee het atlantisme dat al tijdens de Koude Oorlog hoogtij vierde te omarmen. Volgens de PVV moet Turkije echter uit de NAVO – een vanuit PVV-perspectief logische, doch irreële maatregel, die vooral voor de bühne lijkt te zijn – en volgens GroenLinks-PvdA en de VVD moet Oekraïne er juist in.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Onderzoek naar Russische schaduwvloot wint Europese prijs voor de journalistiek

De Daphne Caruana Galizia Prize for Journalism 2025 is gewonnen door een collectief van journalisten dat onderzoek deed naar de de verborgen financiële netwerken die de Russische oliehandel mogelijk maken, ondanks sancties.

De prijs is in 2017 ingesteld door het Europees Parlement en vernoemd naar de Maltese onderzoeksjournalist Daphne Caruana Galizia die door een bomaanslag om het leven kwam. Een onafhankelijke jury van 28 journalisten (uit alle lidstaten van de Europese Unie, plus een uit Brussel) ontving dit jaar meer dan driehonderd inzendingen, en koos de Shadow Fleet Secrets als winnaar.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Trump’s politieke chantage als regeringsmodel

Stem op ons, of we breken je stad – Donald Trump gebruikt geen klassieke campagnepolitiek meer. Hij bouwt aan een systeem van afpersing, een strategie waarin de boodschap glashelder is: als je op Democraten stemt, dan wordt jouw stad of staat gestraft. Geen hulp, geen geld, geen bescherming. In plaats daarvan: pesterijen door federale instanties, het blokkeren van fondsen en het inzetten van nationale troepen om een voorbeeld te stellen. Het presidentschap wordt zo geen nationaal ambt, maar een wapen.

Tijdens zijn eerste termijn dreigde Trump meermaals federale hulp aan Democratische staten in te trekken, zelfs bij rampen. Gouverneurs die niet loyaal genoeg waren, werden publiekelijk bespot of genegeerd. De boodschap sijpelde toen al door: stemmen op de verkeerde partij kost je letterlijk levens en infrastructuur. Nu, in zijn hernieuwde campagne, is dit geen impliciete ondertoon meer, maar een expliciet programma. Hij belooft “orde”, maar alleen voor wie zich onderwerpt.

De Hongaarse blauwdruk

Het model komt niet uit de lucht vallen. Kijk naar Hongarije onder Orbán, de politieke idool van de MAGA-beweging. Ook daar werd macht gecentraliseerd en geldstromen herverdeeld. Gemeenten die oppositie stemden, verloren financiering. Media werden onder druk gezet. De nationale politie en troepen werden instrumenten van het regime. Het effect was eenvoudig: kiezers begonnen op Fidesz te stemmen. Niet uit overtuiging, maar uit zelfbescherming.

Closing Time | She Moved Through the Fair

_

Gastbijdrage van Gajes

‘She moved through the fair’ is een van de meest populaire Ierse folk songs. Het lied is meer dan 100 jaar oud en door vele artiesten gecoverd, zoals Sinéad O’Connor, Van Morrison maar ook bijvoorbeeld een Nana Mouskouri.

Er is wat onduidelijkheid over de origine van het nummer omdat folk songs vaak spontaan opkwamen, over een gebroken hart, een verkeerd gevallen boom whatever, en vaak zonder muzikale begeleiding.

Foto: Klimaatmars Banner 26 oktober 2025

Klimaatmars

In Den Haag is de Klimaatmars van start gegaan met een programma met sprekers en Spinvis. Daarna volgt een 3 km lange tocht door Den Haag.
Om zo vlak voor de verkiezingen de politici er aan te herinneren dat het klimaat geen ondergeschoven kindje van de rekening mag zijn.

Voor wie er niet bij kan zijn: hier de livestream:

Hieronder kunt u uw berichten kwijt als deelnemer aan de mars en als toeschouwer langs de kant of bij de livestream

Closing Time | The Alan Parsons Project – Games People Play

Krijg nou de vinkentyfus! Ik lees net – rijkelijk laat, ik weet het, het is nogal druk in mijn hoofd op het moment – de reacties op mijn CT van 14 oktober, en daarin wordt Alan Parsons’ Turn of a Friendly Card genoemd. Die hebbik ook! Zeker weten! Maar waar is die?? Het is één van mijn lievelingscd’s! Hellup!

Nee hullie kunnen mij daar niet mee helpen natuurlijk, maar potverdriedubbeltjes dit vind ik toch wel ff een dingetje. Nou moet ik dus mijn hele huis overhoop halen om dat kreng te vinden, want ik kan ’t niet uitstaan dat ie pleite is.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende