Geachte heer Ephraim

Er gaan dagen voorbij dat ik de Telegraaf niet lees, maar toen ik een link tegenkwam naar uw ingezonden commentaar van 9 mei 2025, kon ik mij niet inhouden. De ambassadeur van Israël die vindt dat Nederland een ‘historische fout’ dreigt te gaan maken inzake Gaza. Wat zou die te zeggen hebben? Dus ik heb geklikt en begon uw stuk te lezen. En terwijl ik las wat zoal de gedachten waren die u aan het papier had toevertrouwd, begon ik mij af te vragen: wat ging er eigenlijk in uw hoofd om toen u dit stuk aan het voorbereiden was? Wat besprak u met uw huisgenoten in de dagen voordat u deze bijdrage instuurde? En toen drong zich onwillekeurig een beeld aan mij op. In mijn verbeelding zitten u en Anat – uw echtgenote – ’s avonds aan een eenvoudige doch voedzame maqlubeh. De lichten zijn wat gedimd. Op de achtergrond klinkt het tweede deel uit Mozarts pianoconcert in D mineur, zacht maar hoorbaar. U hebt samen een fles Pouilly Fumé opengetrokken. Dan vraagt zij waarom u zo afwezig bent. U legt uw vork neer en vertelt haar dat minister Caspar Veldkamp (NSC) een onderzoek wil instellen naar Gaza. Dat u bezig bent met een weerwoord dat u moet schrijven. Dat de Telegraaf het wil plaatsen. ‘Telegraaf?’ vraagt ze, ‘Is dat niet een beetje preken voor eigen parochie?’ ‘Het is wel de grootste krant.’ ‘Wat ga je zeggen?’ ‘Het gebruikelijke,’ zegt u, ‘denk ik…’ Want u ben een man van de wereld: Tel Aviv, Guatemala City, Houston, Buenos Aires, Lima, Den Haag. U heeft niet bepaald in een bubbel geleefd, u weet wat er leeft. ‘Wat is het gebruikelijke tegenwoordig?’ vraagt Anat. ‘Je weet wel: we zijn de enige democratie in het Midden Oosten…’ ‘… die nog wetjes uit de tijd van de Ottomanen gebruikt,’ onderbreekt ze u. ‘Ja,’ verzucht u ‘maar dat weet echt niemand, paar specialisten uitgezonderd.’ ‘We hebben niet eens een grondwet. Dankzij de Putsch van Ben Gurion. Heb je me zelf verteld.’ ‘Weet ik,’ zegt u, ‘maar zolang iedereen gelooft dat we een normale democratie zijn…’ ‘Most moral army?’ ‘Nee, ik denk dat dat niet meer werkt.’ ‘Heb je niks origineels?’ ‘Dat we in de frontlinie staan van het Westen tegen islamitische terreur.’ ‘Het Westen?’ vraagt uw vrouw verbaasd. ‘Ja.’ antwoord u, natuurlijk het Westen. ‘Modi dodi,’ zegt ze hoofdschuddend, ‘hadden wij ons bekreund om “het Westen”, hadden we Zelensky wel de Iron Dome gegeven toen ze daarom vroegen.’ ‘Weet ik,’ zegt u, ‘maar ze geloven het. Kijk naar wat er hier nu regeert. Dat is een meerderheidskabinet hoor.’ ‘Zeggen jullie dan ook nog steeds dat wie kritiek op ons heeft, Hamas steunt?’ Ze neemt een slok van haar Pouilly Fumé. ‘Ja, en dat de Nederlandse regering toegeeft aan intimidatie door anti-Israel activisten.’ ‘Zeg je dat ook over de mensen die nu in Israel aan het demonstreren zijn?’ ‘Nee, natuurlijk niet, die doen er hier toch ook niet toe?’ Er valt een korte stilte. U neemt beide een hap van uw maqlubeh. De kok heeft zich weer eens van zijn beste kant laten zien. Dan schiet u iets te binnen. ‘Trouwens,’ begint u, ‘ik ga denk ik ook heel duidelijk benadrukken dat hulp aan Gaza hulp aan Hamas is. Dat hulpgoederen worden ingepikt en tegen woekerprijzen worden verkocht om zo de terreur te financieren.’ Anat kijkt even op en pakt haar wijnglas. ‘Weet je,’ zegt ze terwijl ze de wijn laat walsen, ‘ik hoorde van de week een opmerkelijk verhaal. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog hadden ze hier een hongersnood. Noemen ze “de Hongerwinter”. Kan nooit zo erg geweest zijn met die slappe winters hier, maar goed, in die hongerwinter dus, werkten de Duitsers en het Nederlandse verzet samen om eten naar de bevolking te krijgen.’ ‘Maar Hamas is geen verzet en wij zijn geen bezetters.’ U zegt het niet, u zingt het, op de wijze van “lekker puh”, alsof u Anat voor ze zoveelste keer moet herinneren aan iets wat u al zo vaak gezegd heeft. ‘Geloof je ’t zelf?’ vraagt ze. ‘Daar gaat het niet om, ik ga ook beweren dat Israel naar vrede streeft.’ ‘Serieus?’ ze zet haar wijnglas neer, ‘Over een paar weken gaan we Iran aanvallen om onderhandelingen te voorkomen.’ ‘Anat lief, ik ben diplomaat. Ik kan me de luxe niet permitteren dingen op te schrijven die waar zijn. Ik moet de dingen zeggen die effectief zijn, die adequaat zijn, die Israel hieruit helpen.’ ‘Denk je echt dat het ons helpt wanneer je als een Baghdad Bob gaat zitten verkondigen dat we naar vrede streven?’ ‘Nee, maar ze geloven het.’ ‘Nederlanders? Denk je dat echt?’ ‘Nee, ik bedoel onze eigen mensen, Eden, Gideon, Bibi.’ ‘Die geloven dat we naar vrede streven?’ Anat kijkt u met grote ogen aan. U schiet in de lach, ‘Nee lieverd, ze geloven dat het goed is als we volhouden dát we vrede willen.’ Ze blijft u aankijken. Heel even schiet u weer de allereerste keer te binnen dat u in die enorme ogen keek. ‘Ze hebben geen idee daar.’ zegt ze, ‘Jij kunt ze toch vertellen wat ze hier echt denken, niet de lezers van de Telegraaf, maar de rest?’ ‘Nederland is klein,’ zegt u, ‘Veldkamp is er maar één, de echte premier zit volledig in onze zak, maar vooral: ik kan niet zomaar gaan afwijken van de partijlijn.’ ‘Partijlijn?’ ‘De Communistische Partij Israel, het Politbureau, je weet wel…’ Ze schiet in de lach. ‘Oh God…’ zegt ze tenslotte, ze schudt haar hoofd en neemt een slok van haar wijn. U prikt wat met uw vork in uw halflege bord. Nog zevenenhalf jaar en dan kunt u met pensioen.

Door: Foto: Jep Gambardella, via Pexels.

Closing Time | Summertime

Norah Jones brak in 2002 door bij het grote publiek met de plaat Come Away With Me. Ze is de dochter van Ravi Shankar, maar groeide op in Texas bij haar moeder.

Binnenkort staat ze op het North Sea Jazz festival in Rotterdam.

Foto: Pok Rie, via pexels.

Palestijnen in de ogen kijken

RECENSIE - Willen jullie echt de Israëliërs in de zee drijven? Het is een vraag die de Palestijnse schrijver en dichter Mohammed El-Kurd bij lezingen vaak te horen krijgt. Zijn antwoord sinds kort: Als jullie zo bang zijn te verdrinken, waarom leer je dan niet te zwemmen. Gelach is meestal zijn deel.

Weten we eigenlijk wel hoe Palestijnen denken? Wat de Westerse media ons als de ´nette´ Palestijnen presenteren, zijn doorgaans ongevaarlijke mensen die eerst horen te zeggen dat ze voor vrede, tegen Hamas zijn en zeker geen wraakgevoelens koesteren. Wraak, dromen en toekomst, zijn zo van die gevoelens die Palestijnen eigenlijk niet mogen hebben.

In ´Perfect Victims´ fileert El-Kurd de Westerse denkbeelden als het om Palestijnen gaat. Vaak aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Zoals dat van de Palestijns ambassadeur in het Verenigd Koninkrijk, die vlak na het bericht dat zes leden van zijn directe familie zijn omgekomen bij een bombardement enkele dagen na 7 oktober 2023, werd geïnterviewd door de BBC.

Hij noemt ze allen bij naam. De reactie van de interviewer: Sorry voor je persoonlijke verlies. Maar om toch maar even duidelijk te zijn, je kunt de moord op Israëlische burgers niet veroordelen, toch.

Foto: Roͬͬ͠͠͡͠͠͠͠͠͠͠͠sͬͬ͠͠͠͠͠͠͠͠͠aͬͬ͠͠͠͠͠͠͠ Menkman (cc)

Politieke verantwoordelijkheid bij genocidepreventie

Op 10 april 2002 presenteerde het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies zijn rapport over de val van Srebrenica. Het onderzoek concludeerde dat Nederland, ondanks de complexe omstandigheden, meer had kunnen en moeten doen om de genocide te voorkomen. Op 16 april 2002 bood het kabinet‑Kok II, onder leiding van premier Wim Kok, collectief ontslag aan. Niet vanwege een parlementair debat of stemming, maar voortkomend uit een diepgaand moreel besef: nationale verantwoordelijkheid nemen voor falend beleid, gebaseerd op de vernietigende uitkomsten van het NIOD‑rapport over Srebrenica. Hanna Nieuwenhuizen vergelijkt de reactie van de toenmalige regering op dat rapport met die van de huidige regering op de conclusies van experts over de verantwoordelijkheid voor de preventie van genocide in Gaza nu. 

Het rapport van het NIOD besloeg meer dan 3400 pagina’s en concludeerde dat Dutchbat op een “zeer onhelder mandaat” was ingezet in wat officieel een ‘safe area’ heette, maar in werkelijkheid nauwelijks werd beschermd. De politieke en militaire leiding had geen gecoördineerde strategie ontwikkeld, onvoldoende informatie ingewonnen en vertrouwde te veel op internationale partners die hun militair mandaat niet waarmaakten.

Als in de weken voordat het rapport naar buiten kwam liep de spanning op. Minister Jan Pronk had op 28 maart in een televisie-interview verklaard dat de politiek gefaald had bij Srebrenica. Het interview leidde tot woede bij zijn collega’s in het kabinet, inclusief Kok. Pronk had zichzelf als zelfbenoemde martelaar alle schuld op zich genomen en bracht het kabinet hiermee in een lastig parket.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Cello Octet

U ziet en hoort het Cello Octet in concert op de eerste editie van de Dag van de Componist (2022). Eén cello is al mooi, hopelijk kunt u acht stuks ook waarderen.

Ze spelen: Two Mediterranean Dances for cello octet, van Theo Loevendie. Gevolgd door A composition, van Gözde Köse

Dan, nadat eerst Gözde Köse wordt geïnterviewd, uw speciale aandacht voor Theo Loevendie, in dit filmpje 91 jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe Schoof de Navo-parade afnam

Voor zover u het nog niet hebt begrepen: de NAVO-top was één groot feest. En hoe kwam dat?

De meeste analyses verwijzen naar Rutte, die op zijn zo bekende aalgladde wijze Trump gemasseerd zou hebben.

Wat daarbij wel wordt vergeten is de rol van de gastheer van dit evenement: ons aller MP Dick Schoof. De ontwapenende lach waarmee hij de deelnemers verwelkomde, overtrof die van Rutte. Wat een hele kunst is, want de stalen grijns van Rutte evenaar je niet zomaar.

Schoof, of zijn medewerkers, hebben het op zijn Youtube-kanaal gedocumenteerd: de parade van 28 mannetjes en 4 vrouwtjes. Let goed op wie door Schoof worden gekust. En zie ook hoe Rutte aardig buitenbeeld wordt gehouden.

Quizvraag: herkent u aan hun ruggen welke vertegenwoordigers van de 32 lidstaten door Schoof worden ontvangen?

Peiling: Drie kussen op 31 gasten is wat mager. Wie had Schoof nog meer moeten kussen?

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Kruiperigheden en tegenspraak

COLUMN - Het opmerkelijkste feit van de afgelopen NAVO-top was niet het besluit om de bewapeningsuitgaven drastisch te verhogen. We wisten dat dat ging gebeuren. Opmerkelijker was de manier waarop Rutte, Schoof, Willem-Alexander en vele anderen bereid waren voor Trump te knielen, hem stroop om de mond te smeren en hem te behandelen als een groot kind dat tevreden gesteld moet worden om te voorkomen dat hij stennis zou gaan schoppen. Alles ter wille van de welbehagen van koning Donald. In Nieuwsuur vroeg Eelco Bosch van Rosenthal, toch bepaald geen journalist die zijn mening uitvent, of het sms’je van Rutte waarin hij Trump de hemel in prees niet ‘kruiperig’ genoemd kon worden.

Het lijkt op een middeleeuwse sprookje waarin de hofhouding alles doet om het de koning naar de zin te maken en alles nalaat wat zijn boosheid op zou kunnen wekken. Maar het is 2025 en we leven in een democratie die het feodalisme achter zich heeft gelaten; althans dat was toch de bedoeling. Helaas zien we de afgelopen jaren een trend richting autoritair leiderschap van ‘grote kinderen’ die met hulp van uitgekiende en kostbare mediacampagnes de macht weten te veroveren waarna ze zich alleenheerser wanen. En een van de kenmerken van zo’n alleenheerser is dat hij net als zijn pre-moderne voorgangers geen enkele tegenspraak duldt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | All I Need

Je zou bij het beluisteren van AIR zomaar in de auto willen stappen en richting het Franse Zuiden willen rijden, langs tolwegen, en pittoresque dorpjes waar platanen de straten opluisteren.

Closing Time | Kinderen in deze tijd

WCNSF: Wounded child, no surviving family

17.000 Palestijnse kinderen vallen onder deze categorie.

In Oekraïne heeft één op de vijf kinderen een vriend of familielid verloren.

Een kind van 15 jaar heeft vijf oorlogen meegemaakt.

UASC: Unaccompanied and Separated Children – Meer dan 150.000 alleenstaande en van hun familie gescheiden kinderen.

En vraagt iemand zich nog af wat voor volwassenen die kinderen later zullen zijn?

Volgende