De rechtsstaat: straffend of vol mededogen

Bijdrage van Joyce Hes. Afgelopen donderdag zat ik aan de buis gekluisterd en volgde ik het debat in de Tweede Kamer over de beruchte notulen uit de ministerraad. Er waren een paar zaken die me opvielen. In het eerste gedeelte ging het er flink aan toe. De fractievoorzitters van de diverse coalitiepartijen werden zeer stevig aan de tand gevoeld en de verwijten waren niet van de lucht. Het tweede gedeelte waarin het kabinet aan het woord kwam, was opvallend veel gematigder van toon. Het leek wel of de eerste ronde een afreageerronde was geweest zodat in de tweede ronde de grootste felheid eraf was. Was hiervoor gekozen? Was er een psycholoog ingeschakeld? Of was het feit dat de eerste helft integraal werd uitgezonden op NPO 1 leidend geweest? Wat ook opviel was dat er uitgebreid werd gesproken over de kwestie of er nu wel of geen opzet (een politieke reden) was geweest bij het onvoldoende voorlichten en in zekere zin dus 'kaltstellen' van de Kamer, waarmee artikel 68 van de Grondwet zou zijn overtreden. Eigenlijk leek mij de uitleg van Hoekstra nog het betrouwbaarst: om staatssecretaris Snel, die de boel duidelijk niet meer in de hand had, te beschermen, had Hoekstra ervoor gekozen voor te stellen Omtzigt te sensibileren en de Kamer even 'on hold' te zetten (mijn term). Bewindslieden zoals ook Cora van Nieuwenhuizen en Rutte zelf hadden meer aandacht gehad voor de lastpakkerij uit de geledingen van de Tweede kamer, juist ook van coalitiegenoten dan voor de slachtoffers van de Toeslagenaffaire. Die mentaliteit werd vooral door de SP en Denk, BIJ1 en PVV absoluut afgekeurd en Wilders wou zelfs nieuwe verkiezingen. GroenLinks en de PvdA stelden zich uiteindelijk bemiddelend op en produceerden een motie die door 14 van de 17 fracties werd aangenomen waarin ze voorwaarden stelden aan een nieuw te vormen kabinet. In deze motie staan behartenswaardige zaken die de democratische rechtsstaat betreffen zoals, naast herstel van de informatiepositie van de Kamer, versterking van de rechtspositie van de burgers, meer geld naar de sociale advocatuur en naar controlerende instanties zoals de Nationale Ombudsman, de Algemene Rekenkamer, de Autoriteit Persoonsgegevens en het Adviescollege toetsing regeldruk. En ook Tjeenk Willink refereerde in zijn eindverslag aan deze aanbevelingen zoals verbeterde toegang tot het recht. Hoe verhoudt zich nu deze aangenomen motie tot de politieke stellingnames van de diverse partijen, de VVD als grootste voorop? Mij viel en valt in deze hele discussie, zoals overigens ook al tijdens de verkiezingen, op, dat de VVD gelijk wordt gesteld met Rutte en vice versa. Rutte = de VVD, en zijn partij heeft dat nog eens bevestigd door hem niet te laten vallen een week geleden. Maar misschien is het toch handig om nog even te memoreren waar die VVD eigenlijk voor staat. Zoals in religies sprake kan zijn van een straffende en een meedogenloze God en een God vol mededogen, zo kun je bij politieke partijen onderscheid maken tussen partijen die geloven in een straffende overheid en zij die geloven in een overheid die mededogen heeft, een menselijke overheid die rekening houdt met schrijnende gevallen en mensen, burgers in principe met vertrouwen tegemoet treedt. Simpel gezegd: de VVD is voor repressie. Ik breng even de spreuk van hans Wiegel indertijd in herinnering: Liever twee misdadigers op één cel dan één op vrije voeten. Een 'harde' aanpak, zo min mogelijk bemoeienis door de rechter of zo je wilt voor de voeten loperij van de rechter en dus ook zo min mogelijk doorwerking van internationale verdragen zoals het EVRM. Dus vóór buitengerechtelijke afdoening, vóór sterke bezuinigingen op de sociale advocatuur en de rechtsbijstand voor on- en minvermogenden zodat de overheid daar ook geen last meer van heeft. Ik verwijs even naar het feit dat 60 procent van de rechtsbijstandzaken van on- en minvermogenden betrekking heeft op procedures tegen de overheid. Ook de VVD die zich in een wat progressiever jasje hult (behalve dan waar het gaat om vreemdelingenzaken) heeft in haar verkiezingsprogramma over de rechtsbijstand alleen geschreven dat door oplopende kosten voor rechtsbijstand de toegankelijkheid van de rechtspraak onder druk staat. Hoezo oplopende kosten? Nieuwsuur maakte duidelijk hoeveel er in feite op die rechtsbijstand was bezuinigd tijdens het bewind van Sander Dekker (VVD). Kortom: als PvdA, D66 en GroenLinks nog iets met Rutte willen, zullen ze niet alleen een wonder moeten gaan verwachten van zijn persoonlijkheidswisseling maar zullen ze nog even de nare waarheid tot zich door moeten laten dringen dat hij staat voor waar de VVD , zijn partij, voor staat en dat is niet voor de bescherming van zwakkeren in de samenleving. Deze blog verscheen eerder op www.joycehes.nl

Door: Foto: ALDE Party (cc)
Foto: Quite Adept (cc)

Arrogantie van de macht

COLUMN - Het was niet zozeer het het gelieg, verpakt als ‘daar heb ik geen herinnering aan’; dat hadden we al eerder gezien van Mark Rutte. Wat me het meest stoorde aan Ruttes optreden was al een week eerder gebeurd. Nadat de aantekeningen van de verkenners waren uitgelekt, en de Kamer opheldering had geëist wie hun collega Pieter Omtzigt nu die ‘functie elders’ had toegedacht, vroeg een journalist van de NOS aan Rutte of iemand hier nog verantwoording over ging afleggen.

Nee, antwoordde Rutte, en loog nog maar eens dat de opmerking over Omtzigt niet van hem kwam. En nu, vroeg de journalist. Tsja, zei Rutte: de verkenners waren afgetreden, er zouden nieuwe komen, en dat was dat. De voormalige verkenners zouden niet toelichten waar die opmerking over Omtzigt vandaan kwam. En toen zei hij het: ‘Niemand gaat hier uitleg over geven.’

Het was geen constatering, maar een opdracht aan de verkenners, waarvan er eentje dient als (demissionair) minister in Ruttes regering en de ander prominent lid van zijn partij, de VVD. Kortom: mensen over wie Rutte macht heeft. ‘Niemand gaat hier uitleg over geven.’ Bek houden, jullie allebei. Rutte deed de zaak ter plekke af als een bedrijfsongevalletje. Zand erover, schouders ophalen en doorgaan. Niets aan de hand, niets te zien. Doorlopen, mensen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Nanda Sluijsmans (cc)

De Donner-doctrine

OPINIE - Een van de oorzaken achter het drama van de kinderopvangtoeslagen zou gelegen zijn in de Rutte-doctrine, de neiging van de premier om ‘bij problemen zo weinig mogelijk informatie te verstrekken’. Nadat Trouw en RTL in 2018 via Wob-procedures stukken boven tafel hadden gekregen over onterechte terugvorderingen van toeslagen door de Belastingdienst, werden Kamerleden die er meer over wilden weten consequent met een kluitje het riet in gestuurd. Een onderzoekscommissie onder leiding van oud-lid van de Raad van State Piet Hein Donner (foto) liet nog veel vragen open.

Volgens onderzoek van FTM heeft de commissie Donner beschikbare informatie laten liggen en hield zij het ministerie van Sociale Zaken en toenmalig verantwoordelijk minister Asscher uit de wind. Pas in december vorig jaar kwamen de enorme omvang en de ernst van het probleem aan het licht in de ‘snoeiharde’ conclusies van het eindrapport van de parlementaire onderzoekscommissie Ongekend Onrecht. ‘De commissie zegt dat de informatievoorziening vanuit de rijksoverheid op allerlei fronten onvoldoende is. Volgens het rapport was die in meerdere gevallen ingegeven door gewenste juridische of politieke uitkomsten. De commissie constateert dat de Tweede Kamer bij herhaling geconfronteerd is met ontijdige, onvolledige en onjuiste informatie.’

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Ruttes laatste Catshuisoverleg?

Vandaag wordt natuurlijk reikhalzend uitgekeken de uitkomst van het Catshuisoverleg over het eindverslag van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. Dat werd vorige week donderdag gepresenteerd.

Op de persconferentie na de ministerraad afgelopen vrijdag werd aan Rutte gevraagd of dit tot het aftreden van het kabinet gaat leiden. Al was het maar als symbolisch gebaar. Vergelijkbaar met het aftreden van kabinet Kok II. Dat trad af na het vernietigende NIOD-rapport over de val van Sebrenica.

Wim Kok diende het ontslag in 29 dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het handelde demissionair lopende zaken af.

Rutte III heeft nog 85 dagen te gaan tot de verkiezingen. Onder de lopende zaken valt nu de corona-crisis. Bovendien wachten de gedupeerden van de toeslagenaffaire op een vlotte en passende afhandeling. Van een symbolisch gebaar worden ze niet wijzer.

Ruttes verantwoordelijkheid

Ook is de vraag hoe zwaar de verantwoordelijkheid van Rutte zelf moet worden gewogen. En wel op twee punten: transparant kabinetsbeleid en ingrijpen zodra er zaken ernstig misgaan.

In het eindrapport van de commissie Van Dam wordt gewezen op de rol van Rutte in 2013.  Als voorzitter van een ministeriële commissie voor rijksbrede aanpak van fraude. Rutte vult die rol op een actieve wijze in, aldus het rapport.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Rutte de sneeuwschuiver

(…) door het debat voor ons uit te schuiven hebben we ongelukken voorkomen

Dat zou, volgens de NOS, premier Rutte hebben gezegd, nadat EU-overleg over steun aan landen als Italië en Spanje vooralsnog op niets is uitgelopen. Een besluit over een EU-noodfonds is nu twee weken uitgesteld.

De NOS baseert zich op een reconstructie die de Spaanse krant El País maakte van het EU-overleg.

Foto: © Rijksoverheid schermafbeelding persconferentie ivm coronacrisis

Als u het zou zeggen …..

Vanavond weer een persconferentie waarin, naar verwacht, premier Rutte en minister De Jonge nieuwe maatregelen zullen aankondigen om het stijgend aantal coronabesmettingen tegen te gaan.

Twee vragen:  A) welke maatregelen zullen er volgens u genomen moeten worden en B) welke maatregelen denkt u dat de heren zullen afkondigen?

Mocht u bij A) het zelf niet kunnen bedenken, dan kunt u misschien kiezen uit:

– Niets, het gaat prima zo;
– terug naar de lockdown van 16 maart;
– een veel strengere lockdown dan we tot nu toe hebben gehad;
– verplichte quarantaine voor een ieder die positief wordt getest;
– laten we 1 week een landelijk carnaval houden om de groepsimmuniteit een boost te geven.

Mocht u wél wat kunnen bedenken, meldt het dan a.u.b. Wie weet hebben anderen er wat aan.

Bij B) zou u natuurlijk de koffiedikkijkers kunnen volgen in de diverse media. Zo zagen we ergens voorbij komen dat Rutte het volk zal oproepen zich nu toch beter aan de regels te houden. Wij hebben het niet opgezocht, maar hoe vaak heeft hij nu al een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van het volk?

Wie weet zal minister De Jonge eindelijk mee kunnen delen dat de testcapaciteit nu echt op meer dan volle sterkte is en dus kunnen we overgang tot verplicht testen van gans het volk.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Waar een wil is…

NIEUWS - Vorige week riepen Stichting Vluchteling, Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children de Nederlandse gemeenten op om zich te verenigen in een ‘Coalition of the Willing’ die het kabinet zo ver moet krijgen de opvang van 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen uit de Griekse kampen naar Nederland te halen.

Dit in navolging van een brief die de Griekse minister Michalis Chrisochoidis in oktober 2019 stuurde naar alle andere EU-regeringen, met het verzoek vrijwillig 2.500 alleenstaande kinderen te herplaatsen vanuit Griekenland.

Frankrijk, Finland, Portugal en Luxemburg deden toezeggingen en burgemeesters in Duitsland verklaarden zich bereid kinderen op te vangen. Nederland doet, bij monde van premier Rutte, wat het de laatste jaren altijd deed bij soortgelijke situaties: niets. “Er zijn geen voornemens van vanuit de regering om dat te gaan doen”, zei Rutte op de laatste persconferentie na de ministerraad).

De gemeenteraden van Amsterdam en Den Haag reageerden wel meteen positief. Een meerderheid van de gemeenteraden  gaf aan gehoor te willen geven aan de oproep.  In de laatste 4 dagen volgden nog eens 7 gemeenten dat voorbeeld. Voor updates zie onderaan.

In 9 andere gemeenten lopen initiatieven, waaronder moties die in komende raadsvergaderingen aan de rode moeten komen. In de provincie Friesland willen diverse politici zich richten tot de commissaris van de Koning.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Kleine beetjes of grote woorden?

COLUMN - Donderdag 27 februari, staatssecretaris Broekers-Knol:

Turkije speelt een belangrijke rol als het gaat om migratie

Vorige week donderdag was staatssecretaris Broekers-Knol in Turkije op bezoek om eens met de vice-ministers van Binnenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken en leden van het Turkse parlement te babbelen over de uitvoering van de ‘Turkije-deal’ en de samenwerking met Griekenland.

Daar kon de staatssecretaris dit nog aan toevoegen:

Ik heb grote waardering voor de inspanningen van Turkije om de EU-Turkije Verklaring goed uit te voeren.

In de nacht van 27 op 28 februari liet Erdogan weten de grens naar Griekenland en Bulgarije open te gooien. Sindsdien trokken duizenden vluchtelingen naar de grens, maar die worden tegen gehouden door Griekse en Bulgaarse politie en leger.

1 maart, Rutte reageert en twittert:

Zojuist mijn zorgen gedeeld en volle steun uitgesproken aan @PrimeministerGR  vanwege de situatie aan de Grieks-Turkse grens. Afspraken uit de EU-Turkije Verklaring dienen volledig te worden nageleefd.

Daarna niets van hem vernomen wat die ‘volle steun’ aan zijn Griekse collega’s concreet in zal houden.
Een dag later:

Je mag mensen nooit op deze manier inzet maken van een politieke strijd

En

Foto: Minister-president Rutte (cc)

50 jaar persconferentie

COLUMN - Eindelijk had Rutte op de wekelijkse persconferentie na de ministerraad iets leuks te melden: het fenomeen bestaat 50 jaar.

Afgelopen vrijdag was de verjaardag. Rutte gaf snel en kort een stukje geschiedenis weg: 16 januari 1970 was de eerste, onder kabinet Piet de Jong. Rutte zelf had er al 250 (of is het 280?) op zitten. In die beginperiode vonden grote maatschappelijke veranderingen plaats, waarbij geleidelijk aan behoefte aan transparantie ontstond.

“Daar zitten we tot op de dag van vandaag mee.”

Die opmerking zullen we nu maar even niet aan nadere analyse onderwerpen.

Alsof het afgesproken werk was, begonnen de journalisten niet door te vragen over die transparantie. Men had kunnen refereren naar het aantal keren dat Rutte antwoordde niets te kunnen zeggen over bepaalde vragen. De pers begon eerst de actualiteiten te bevragen, waar Rutte uiterst transparant op reageerde.

De ambassadeur van de V.S. had een oproep gedaan om geen vergunning te geven aan ASML om een chipmachine aan China te verkopen. Rutte: “Ja, ik ga nooit in op vragen over specifieke bedrijven omdat dat natuurlijk vertrouwelijk is.”

Over KLM-vluchten boven Irak: “Nee, ik heb daar vorige week antwoord op gegeven.”
Over de affaire met de kinderopvangtoeslag (Rutte zou maandag met Hoekstra in Rijswijk 250 mensen hierover toespreken): “Ik ga eerst maandag een met mensen in gesprek. Ik wil niet over die zaak hier heel veel zeggen.”
Over de Citrix-malaise: “daar is vandaag Ferd Grapperhaus (…)Het lijkt mij goed dat u zich even bij hem meldt.”

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende