Misbruik van de Raad van State

van Prof.Dr. Joop van den Berg Het regeerprogramma van het kabinet-Schoof bevat een uitgebreid hoofdstuk over migratie, of eigenlijk: immigratie. Over emigratie wordt niet gesproken, hoewel dat voor een evenwichtig oordeel over immigratie van belang zou zijn. Onmiskenbaar groeit de Nederlandse bevolking al jaren dankzij immigratie. Zonder dat zou het inwonertal zijn gekrompen. Die immigratie wordt maar voor een beperkt deel veroorzaakt door de zgn. ‘asielmigratie’. Veel meer mensen komen als arbeidsmigrant naar Nederland, voornamelijk afkomstig uit andere lidstaten van de Europese Unie. Daarnaast is er jaarlijks sprake van een belangrijke instroom aan studiemigranten, jonge mensen die in Nederland een academische of hogere beroepsopleiding willen volgen. Iedere vorm van migratie schept zijn eigen mogelijkheden en problemen. Een rapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050 deed dit voorjaar een serieuze poging om zowel duidelijkheid als evenwicht in de discussie over migratie te brengen. [1] Bij het kabinet is dat niet erg gelukt: daar domineert nog steeds vooral het verschijnsel van de asielmigratie, alsof dat veruit het belangrijkste en meest urgente migratieprobleem is dat wij kennen. Merkwaardige ironie: staatsraad Richard van Zwol was voorzitter van de staatscommissie die zulk knap werk verrichtte met zijn rapport. Maar, hij was ook informateur van het nu tot stand gekomen kabinet-Schoof dat asielmigratie weer verhief tot hèt probleem van onze samenleving. Alsof Van Zwol zijn eigen rapport niet had gelezen. Dat getuigt van een geestelijke souplesse die je niet elke dag te zien krijgt. Het kabinet heeft de asielmigratie nu zelfs tot asielcrisis gebombardeerd en zegt ervan: ‘Het Nederlandse asielsysteem is in de huidige vorm onhoudbaar’. De dag na Prinsjesdag is er een brief gestuurd naar de Europese Commissie met het verzoek om een ‘opt-out’ [2] te verkrijgen op de Europese asiel- en migratiewetgeving. Een zuiver symbolische actie, want die opt-out kan er pas komen, als in de Unie wordt besloten tot wijziging van het EU-verdrag. Dat is sinds 2009 niet meer gebeurd en het gaat voorts om een langdurige en ingewikkelde procedure. Alle andere lidstaten moeten Nederland die opt-out trouwens ook nog toestaan. Tegen die tijd bestaat dit kabinet al lang niet meer. Elke maatregel die dit kabinet neemt, blijft dus onderworpen aan de toestemming van de Europese Commissie; gelukkig maar. Voorts wil het kabinet een amvb [3] vaststellen waarbij belangrijke onderdelen van de Vreemdelingenwet tijdelijk buiten werking worden gesteld. Via afzonderlijke amvb’s wordt de toegang tot asiel en naturalisatie vervolgens sterk bemoeilijkt. Het parlement wordt dus buiten deze ingreep gehouden, alsof het hier oorlog is. Wel zal het kabinet zo spoedig mogelijk de (verplichte) wet indienen die de nood-amvb’s tijdelijk in wettelijke regels omzet. Eigenaardig is, dat het kabinet eigenlijk zelf niet weet of dat allemaal wel mag. De premier liet weten, dat als de Raad van State negatief zou adviseren het zaakje ‘weer terug naar de tekentafel zou moeten’. Nieuw Sociaal Contract deed er nog een schepje bovenop door mee te delen dat, als de Raad van State negatief zou adviseren, er van medewerking aan zo’n crisismaatregel geen sprake kon zijn. Voorop staat dat de regering verplicht is bij vaststelling van een amvb vooraf advies te vragen aan de Afdeling advisering van de Raad van State. Dat gaat er echter vanuit dat de regering zelf overtuigd is een beleidsmatig en juridisch juist besluit te nemen. De Raad kan daarop vervolgens kritiek geven. Vervolgens besluit de regering definitief, waarbij zij eventueel het advies naast zich neer kan leggen. Dat is iets anders dan ‘op hoop van zegen’ besluiten en pas gaan nadenken, wanneer de Raad van State kritiek levert of zelfs negatief adviseert. Dat zou betekenen dat het kabinet in feite de verantwoordelijkheid voor juist beleid op de Raad afwentelt. De fractie van NSC maakte het nog wat bonter – U weet wel: die partij van ‘goed bestuur’ - door met zoveel woorden haar medewerking aan de crisis-amvb afhankelijk te maken van het oordeel van de Raad. Dat duwt hem in de rol van scheidsrechter die beslist wie er gelijk heeft, het kabinet of NSC dat er eigenlijk niets in ziet maar dat niet hardop durft te zeggen. Daar is de Raad van State niet voor opgericht. Zulk afschuiven moet derhalve worden beschouwd als misbruik van de Raad. Noten: [1] Gematigde groei. Rapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050, Den Haag 2024. [2] Een opt-out is het verlof van de EU (d.w.z.: alle lidstaten) om aan een verdragsbepaling of Europese wet niet deel te nemen. Opt-outs zijn alleen mogelijk in verband met wijzigingen van het Verdrag tot oprichting van de EU (VEU). [3] Een amvb (algemene maatregel van bestuur) is een vorm van afgeleide wetgeving, die niet zoals de formele wet de goedkeuring nodig heeft van de beide Kamers. Wel dient, net als bij voorstellen van wet, advies te worden ingewonnen bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Dit artikel verscheen eerder bij het Montesquieu Instituut</em).

Door: Foto: Raad van State vergaderzaal CC0 1.0, Rijksvastgoedbedrijf- foto Corne Bastiaansen, via Wikimedia Commons.
Foto: Sergey Kozak (cc)

Tijdelijke bevrijding voor derdelanders

, door

Zes mei wordt voor zo’n 1900 mensen de dag van ‘tijdelijke bevrijding’. Vanaf vandaag kunnen mensen die een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne hebben en na de Russische inval aldaar hierheen zijn gevlucht een verblijfssticker krijgen.

Met deze sticker kunnen ze laten zien dat ze voorlopig in Nederland mogen blijven en mogen werken

Dat schreef de IND enkele dagen geleden. Deze mensen, eerder gelabeld als ‘derdelanders’ zijn daarmee tot 4 maart 2025 weer even veilig. De brief van het IND is naar ongeveer 1900 mensen gestuurd. De komende week krijgen ook hun advocaten het schrijven.

Deze stap volgt op een brief aan de Tweede Kamer van staatssecretaris Van der Burg. Eerder hield hij vol dat het volstrekt rechtmatig was ‘derdelanders’ per 4 maart de deur te wijzen. De Raad van State had immers op 17 januari ook al geconcludeerd  dat “uit de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (hierna: RTB) volgt dat de tijdelijke bescherming van derdelanders eindigt op 4 maart 2024”.

Maar een aantal rechtbanken hadden zo hun twijfels daarover, waarop de Raad van State besloot

het moment waarop de bescherming van derdelanders met tijdelijk verblijfsrecht Oekraïne eindigt, te toetsen bij het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

VVD draagt Teeven alsnog voor als staatsraad bij Raad van State

, door

Nu de verkiezingen voorbij zijn, draagt de VVD Fred Teeven alsnog voor als staatsraad bij de Raad van State. Matthijs Kaaks geeft in het Advocatenblad ongezouten zijn mening hierover:

De crimefighter die deals met zwaar criminelen een praktisch middel vond om zaken op te lossen omdat waarheidsvinding nu eenmaal wat omslachtig is.

Zijn meest rechtsstatelijke handeling was zijn vertrek als staatssecretaris van Veiligheid en Justitie.

Ja, met dat argument kunnen we ook ‘beroepscrimineel’ Mink Kok vragen.

Foto: Alberto Biscalchin (cc)

Schokkend: Advies Raad van State wetsontwerp voltooid leven

, door

Op 9 december 2020 heeft de Raad van State een advies uitgebracht over het initiatiefwetsvoorstel van voormalig Tweede Kamerlid Pia Dijkstra ‘Wet toetsing levenseindebegeleiding van ouderen op verzoek’. Dat advies is op 20 mei openbaar gemaakt, dus bijna anderhalf jaar later…

In deze blog wil ik ingaan op dat advies, niet op de vraag waarom het zo lang heeft geduurd voor het openbaar werd gemaakt, hoewel ik natuurlijk ook daar best nieuwsgierig naar ben.

Waarom ben ik geschokt door dat advies?

In de gevestigde media krijg je de indruk dat de Raad afraadt om het wetsvoorstel überhaupt te behandelen in de Kamers, wat ik heel merkwaardig zou vinden maar in het Advies zelf vind je dat de Raad alleen wel wil dat hun advies ten aanzien van noodzakelijke aanpassingen en wijzigingen zou moeten worden overgenomen.

En dat zijn er flink wat! Zo zou de wet niet moeten spreken over ‘Voltooid leven’ maar over ‘Lijden aan het leven’.

Tja, gek, dat ik onmiddellijk denk aan het calvinisme waar dit land ooit om bekend stond. Het leven is lijden immers volgens die leer. Hoezo zou je daar eigenlijk een eind aan mogen maken? Dat een mens zijn of haar leven als voltooid zou kunnen beschouwen daar heeft de Raad zoals ik het advies lees niet veel mee.

Foto: Judy van der Velden (cc)

Staat van het klimaat en de verkiezingen in 2021

, door

NIEUWS - In de aanloop naar de verkiezingen van 2017 heeft Sargasso alle verkiezingsprogramma’s doorgelicht op de klimaatdoelstellingen en het klimaatbeleid dat de verschillende partijen voorstonden. Inmiddels zijn we vier jaar verder, is de klimaatwet van kracht geworden en maken de politieke partijen zich op voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Een mooi moment om de verkiezingsprogramma’s opnieuw tegen het licht te houden op klimaatbeleid. We beginnen vandaag met de belangrijkste ontwikkelingen sinds 2017 en met de huidige staat van het klimaat, zoals beoordeeld door de Raad van State en het Planbureau voor de Leefomgeving. Daaruit destilleren we ook de sectoren en terreinen waarop we in de verkiezingsprogramma’s aanvullende maatregelen verwachten om de doelstellingen voor 2030 en 2050 te halen. Overal waar in dit stuk CO2 wordt genoemd gaat het om alle broeikasgassen en kun je dus ook CO2 equivalenten lezen.

Internationale ontwikkelingen

Internationaal is er de afgelopen vier jaar behoorlijk wat veranderd. Aan de ene kant staan de VS op het punt uit het klimaatakkoord van Parijs te stappen en heeft ook de Australië regering zijn aloude rol van vol inzetten op kolen en gas weer opgepakt. Aan de andere kant is het Trump niet gelukt om de neergang van de kolensector in de VS te stoppen. Niet alleen zijn de meeste kolenmijnbouwbedrijven de afgelopen jaren doorgestart, ook de sluiting van kolencentrales in de VS zet onverminderd door. Alleen al in 2019 werd bijna 16 GW aan kolencentrales gesloten, terwijl er geen nieuwe kolencentrales in de pijplijn zitten. Sinds 2016 is er geen nieuwe kolencentrale meer geopend in de VS.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Ritzo ten Cate (cc)

Zweepslag die niet meer raakt

, door

COLUMN - Zo’n kleine 35 jaar geleden sprak prof. André Donner over de ministeriële verantwoordelijkheid als over ‘een zweepslag voor de ambtelijke dienst’ 1). Het gebruik daarvan door de Tweede Kamer kon een minister helpen in zijn ministerie orde te houden. Al was het maar, omdat ambtenaren hun minister niet graag voor gek zien staan. Verlies van vertrouwen in de minister komt pijnlijk als een zweepslag aan bij de ambtelijke ondersteuners, alsof zij delen in dit verlies aan vertrouwen.

Er zijn momenten, constateert ook de Afdeling advisering van de Raad van State (verder: de Raad) in haar ‘Ongevraagd advies’ over de ministeriële verantwoordelijkheid, dat de zweepslag ofwel niet meer wordt gevoeld of niet echt meer helpt. Er zijn gevallen waarin de ene na de andere staatssecretaris moet aftreden omdat zijn winkel niet op orde is, maar dan blijkt de opvolger evenzeer te falen.

Al heel lang is de bewindspersoon die de leiding krijgt over de Belastingdienst een ambtsdrager die blij mag zijn als hij of zij het einde van de kabinetsperiode haalt. Gezellig is het nooit en dat is al jaren zo. Dat was al het geval voordat de ellende met de kinderopvangtoeslag was uitgebroken. Mannen als Jan-Kees de Jager en Eric Wiebes waren dolblij dat zij er het leven bij hadden gehouden; dat was Frans Weekers en Menno Snel niet gegund. Er blijken zo veel problemen met organisatie, ICT en al te ingewikkelde regelingen dat je met zweepslagen aan de gang kan blijven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Raad van State kritisch: klimaatplan volstaat niet voor behalen doelen klimaatwet

, door

ANALYSE - In juni presenteerde het Kabinet het Klimaatakkoord, waarin het klimaatbeleid tot 2030 vast wordt gelegd. Het Klimaatakkoord is bedoeld als het eerste Klimaatplan, zoals deze volgens de Klimaatwet ten minste elke 5 jaar moet worden opgesteld door het kabinet. In de klimaatwet zijn de harde doelstellingen voor 2030 vervallen. Volgens de Afdeling advisering van de Raad van State geeft het eerste Klimaatplan van de regering blijk van een stevig klimaatbeleid. Maar volgens de Raad van State zijn, net als het Planbureau voor de Leefomgeving eerder al concludeerde, aanvullende maatregelen nodig om in 2030 een broeikasgasreductie van 49% te behalen.

Het uiteindelijke doel is een broeikasgasreductie van 95% in 2050. Dit vergt volgens de Raad van State een herordening van productie en consumptie in alle sectoren van de maatschappij en de economie, en niet een veelheid aan losse maatregelen. Het Klimaatplan geeft nog weinig blijk van dit besef.

Toetsing Klimaatplan door Raad van State

De Klimaatwet schrijft voor dat de Raad van State over het Klimaatplan wordt “gehoord”. De Klimaatwet is bijzonder: niet alleen zijn daarin klimaatdoelstellingen voor de regering vastgelegd, maar ook een kader voor beleidsontwikkeling, effectmeting en verantwoording door de regering. Dit beleidskader is voor alle betrokken partijen nieuw. Alle betrokken partijen – ook de Afdeling – moeten ervaring opdoen met hun nieuwe taak. De Afdeling is onafhankelijk adviseur van regering en parlement over wetgeving en bestuur. De Afdeling advisering van de Raad van State heeft voor haar advies een toetsingskader opgesteld dat zij voor de beschouwing over het Klimaatplan heeft gehanteerd. Het toetsingskader bestaat uit vier hoofdonderwerpen. De vier hoofdonderwerpen zijn: klimaatdoelen, economische afwegingen, bestuur en uitvoering en juridische aspecten. Voor de onderwerpen doelrealisatie en economische afwegingen gaat de Afdeling uit van de onafhankelijke analyses en ramingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Groninger Gasveld, gaswinningslocatie Wildervank (bron)

Hoge Raad: ook staat indirect aansprakelijk voor mijnbouwschade Groningen

, door

ANALYSE - De Nederlandse staat is (indirect) aansprakelijk voor schade die ontstaat door gaswinning in Groningen. Dat stelt de Hoge Raad in antwoorden op prejudiciële vragen die daarover door een lagere rechtbank waren gesteld. Ook blijkt uit het nader rapport van het tijdelijk wetsvoorstel Groningen dat de Raad van State de poging van het rijk. Shell en Exxonmobil om de civielrechtelijke route af te sluiten voor gedupeerden heeft getorpedeerd, omdat dat in strijd is met artikel 112 van de Grondwet.

Tijdelijk wetsvoorstel Groningen

In het wetsvoorstel Minimaliseren gaswinning Groningen gaf het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan dat gewerkt werd aan een oplossing voor gedupeerden van mijnbouwschade, waarbij de afhandeling onder publiekrecht gebracht zou worden. Dit voornemen werd ook vastgelegd in het Akkoord op Hoofdlijnen dat de staat en NAM (Shell en Exxonmobil) sloten over compensatie voor het dichtdraaien van de Groningse gaskraan in 2030. Het Tijdelijk wetsvoorstel Groningen, kamerstuk 35250, had dit moeten regelen. In 2018 kregen de juristen Hammerstein, Teuben en Franssen de opdracht om in het Technisch advies Wet Instituut Mijnbouwschade aan te geven of:

de wijze waarop de afhandeling van schade door de overheid en de (financiële) aansprakelijkheid van de exploitant in dit wetsvoorstel is vormgegeven een effectieve invulling is van de, mede in het akkoord op hoofdlijnen verwoorde, uitgangspunten dat:

– het Instituut exclusief bevoegd is om aanvragen om vergoeding van schade af te handelen;

– gedupeerden niet meer bij NAM maar bij het Instituut aanspraak kunnen maken op vergoeding, enOok voor de kleine velden zijn er zeer waarschijnlijk afspraken met NAM, Vermillion en andere

– NAM niet meer zelf aansprakelijk zal zijn jegens gedupeerden, maar wel de financiële gevolgen van afhandeling van schade door de overheid blijft dragen.

Foto: Post-Atheïst

Post-Atheïst | Nobody expects

, door

COLUMN - amargaVan de week kreeg ik een petitie in mijn mailbox. Het ging om een zeventienjarig Oezbeeks meisje – Margarita Alexandrova – uit Kampen. Ze woont zeven jaar in Nederland en moet ingevolge het Nederlandse vreemdelingenbeleid terug naar Oezbekistan.

Voor mij was de zaak daarmee al meteen duidelijk. Je laat niemand eerst zeven jaar opgroeien in Nederland om daarna in volle ernst te besluiten dat ze weer terug moet. Het is van tweeën één: óf je hebt geen verstand en besluit direct dat ze mag blijven, óf je hebt geen hart en besluit dat ze meteen terug moet, maar én geen verstand én geen hart, dat gaat mij wat ver. Dus ik had de petitie al getekend voordat ik me verder in de kwestie verdiept had.

Aan de email was wat achtergrondinformatie toegevoegd, iets over een Russisch-Orthodoxe familie die protestants-christelijk geworden was en daarom niet terug kon naar Oezbekistan. Voor mij was dat allemaal niet belangrijk, temeer omdat enig googelen al snel leerde dat je in Oezbekistan maar beter helemáál niks kunt zijn. Toch was mijn nieuwsgierigheid gewekt, want op de één of andere manier was die overgang van de ene naar de andere christelijke denominatie door de overheid getoetst. Dat leek me onbestaanbaar, dus voerde ik de zoektermen “asiel geloof overgang” in.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende