Lijsten

"O ja, we zitten weer in de tijd van de eindejaarslijstjes. En de alternatieve eindejaarslijstjes", schreef een van onze lezers. Zo nu en dan konden we het op Sargasso ook niet laten. Bijvoorbeeld in 2008 met een lijstje van de beste wetenschap- en technieksites om te kijken wat het beste, mooiste hipste van 2008 was. Met de wetenschap regelmatig onder vuur, zou dat eigenlijk wel een herhaling waard zijn. Eind 2010 was daar de ‘niet-top2000-muziek-top2000’. Uiteraard met medewerking van onze lezers. Helaas geen 2000 titels, wel nog een indrukwekkende 1200.

Door: Foto: © Sargasso Lijstjes
Foto: -JvL- (cc)

(G)een partij te veel

Hoeveel politieke partijen zullen meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021?

Na de verkiezingen in 2017 telde de Tweede Kamer dertien fracties. Momenteel zijn het er zestien. Na de volgende Kamerverkiezingen zien we misschien niet meer dan twaalf fracties terug.

Dat zal deels afhangen van de deelname van Forum voor Democratie. Thierry Baudet zou gezegd hebben dat de partij niet mee kan doen aan de verkiezingen, zolang de  ruzies tussen hem en het bestuur voortduren (in De Telegraaf).
De NOS meldt tegelijkertijd dat Baudet verder wil  gaan met de Tweede Kamerverkiezingen “en denkt dat 50.000 leden achter hem staan”.

Daarbij is de vraag wat de vertrekkende FvD-leden gaan doen. Alsnog een nieuwe partij oprichten? Of zich aansluiten bij bestaande partijen, die in maart 2021 op zeteljacht willen?

Het blijft ongewis, maar de kans dat we FvD volgend jaar terug zullen zien in de Tweede Kamer is uiterst klein.
Optie 1: de partij wil wel, maar krijgt het organisatorisch niet meer rond en ziet van deelname af. Optie 2: de partij verschijnt nog wel op de stembiljetten, maar de kiezers zijn het gedoe zo zat dat de partij de kiesdrempel niet haalt.

Dat is dus één partij minder.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Meer oud-leden terug in Tweede Kamer

Ik vind ook oprecht dat er meer oud-leden van de Tweede Kamer zouden moeten terugkeren op het Binnenhof nadat ze in de samenleving nuttig werk hebben gedaan. Zo kunnen ze, gewapend met nieuwe ervaringen en met de kennis van politieke beslissingen in het verleden tot stand kwamen, met nieuwe generaties politici de discussie aangaan.

Gerrit Jan van Otterloo bij zijn aankondiging bij de volgende verkiezingen niet meer verkiesbaar te zijn voor 50PLUS.

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Nieuw politiek talent

COLUMN - Hoe lastig, complex en soms angstig deze tijden ook zijn, het weerhoudt de politieke partijen er niet van ondertussen hun verkiezingscampagnes bij elkaar te knippen en te plakken. In de Tweede Kamer lijken de verkiezingscampagnes al goed op dreef.

En dat is dan nog de propaganda van de zittende partijen. Daar kunnen de nieuwelingen die nog een zetel hopen te veroveren niet tegen op.

Er zijn bij de Kiesraad 42 politiek partijen geregistreerd die niet in de Tweede Kamer zitten. Met de 13 zittende partijen zijn er dus 55 bij de Kiesraad geregistreerd. Vijf meer dan in 2012 toen we besloten het aanstormend nieuw politiek talent eens van dichtbij te bekijken.

Tot 21 december kunnen er nog meer partijen worden geregistreerd en dan is het afwachten hoeveel partijen op 1 februari 2021 met een kandidatenlijst kunnen komen. Lang niet allemaal zullen we in maart 2020 op de kieslijsten terug zien.

Zo zagen we 2017 achtentwintig partijen op de stembiljetten, maar slechts 13 (46%) haalden het pluche. Bij de laatste vijf Tweede Kamerverkiezingen haalde zo’n 42 tot 53% van de deelnemende partijen genoeg stemmen voor volksvertegenwoordigende zetels.

2017 28 13 46% 2012 21 11 52% 2010 19 10 53% 2006 24 10 42% 2003 19 9 47%

Het is al een poosje een gestaag komen van nieuwe lieden en clubjes die zich bij de Kiesraad laten registreren. De vooralsnog laatste aanmelding vond 3 september plaats. ‘Healthy Earth’ en ‘Modern Nederland’ werden opgenomen in het register. Er werd ook een partij geschrapt: StemNL’ verdween uit het register voor de Tweede Kamerverkiezing, op verzoek van die partij.

Foto: Lollyman (cc)

Parlement, corona en de zorg

ANALYSE - Het wil maar niet lukken om een parlementaire meerderheid te krijgen voor een beter salaris voor zorgverleners. Bij herhaling is gevraagd het applaus dat de zorgmedewerkers in de frontlinie van de strijd tegen het coronavirus kregen, ook in klinkende munt te vertalen.

De Tweede Kamer wist er nog wel een eenmalige bonus uit te slepen, die waarschijnlijk pas per 1 oktober kan worden aangevraagd. Dat tot vijf keer toe de coalitiepartijen niet instemden met een salarisverhoging leidde tot kreten als dat ‘de politiek’ niet achter de zorgmedewerkers staan.

Dat is natuurlijk te kort door de bocht, want een deel van ‘de politiek’ wilde het dus wel en behalve loon waren er meer zaken die steun voor de zorg konden betekenen. Om daar enigszins beeld van te krijgen kijken we naar de stemmingsuitslagen van moties die betrekking hadden op de zorg en in de Tweede Kamer zijn behandeld vanaf begin maart tot en met 12 augustus (de laatste plenaire vergadering over de ontwikkelingen rond het coronavirus).

Bij 29 stemmingen is er over 28 moties gestemd. Eén motie is twee keer aan de orde geweest omdat bij eerste stemming de stemmen staakten (evenveel voor als tegen).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Schermafbeelding videostream Tweede Kamer stemmingen moties 18 maart 2020

Hoe stemmen de politieke partijen in de Tweede Kamer?

ANALYSE - door Tom Louwerse en Harmen van der Veer (verscheen eerder op Stuk Rood Vlees).

De huidige Tweede Kamer zit alweer meer dan drie jaar op z’n plek. In die tijd hebben de politieke partijen al ruim 10.400 keer gestemd over moties, amendementen en wetsvoorstellen. Hoe stemmen die Kamerleden eigenlijk? Welke patronen zijn er in hun stemgedrag te ontdekken?

Overeenkomstig stemgedrag

Een eenvoudige manier om te kijken naar partijpolitieke patronen is door te kijken naar overeenkomstig stemgedrag. Hoe vaak stemmen twee partijen hetzelfde?  Dat percentage varieert in de Tweede Kamer van 44% (PvdD en VVD) tot 94% (CDA en ChristenUnie). Dat het percentage voor de PvdD en VVD niet lager uitvalt komt door unanieme stemmen over vaak weinig controversiële voorstellen (ongeveer 15% van het totaal) en voorstellen die juist zo controversieel zijn, dat VVD en PvdD ze beide verwerpen. (Klik voor groter beeld)

© Stuk Rood Vlees, Louwers en van der Veer Percentage plot 2017 Tweede Kamer stemgedrag

In het overzicht van gelijk stemgedrag zijn grofweg drie clusters van partijen de onderscheiden: de coalitie (met SGP en Van Haga), de oppositie ter rechterzijde van het kabinet (PVV en FvD) en de oppositie ter linkerzijde van het kabinet. De coalitiepartijen stemmen heel vaak gelijk (85% tot 94%); deels omdat ze wetten van het kabinet ‘moeten’ steunen, maar vooral ook om dat ze moties van de oppositie vaak gezamenlijk verwerpen. De SGP en Van Haga staan ook in deze groep; ze stemmen relatief vaak met de coalitie mee en behoren bovendien niet zo duidelijk tot één van de andere kampen. Van Haga stemde overigens in de laatste drie maanden juist wel vaak met FvD mee (83%) en minder met de VVD, wat natuurlijk past bij zijn recente ‘verloving’ met de FvD-fractie.

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Verbod toegestaan

ONDERZOEK - De Staatscommissie parlementair stelsel presenteerde in december vorig jaar haar aanbevelingen. Eén aanbeveling was om het partijverbod wettelijk beter te regelen. Maar heeft dat verbod wel draagvlak, en wat zijn de effecten? Wetenschappelijk onderzoek biedt voorzichtige antwoorden.

Wat hebben de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en Turkse Koerden gemeen? Beide kampen zijn ooit geconfronteerd met partijverboden. Erdogan was lid van de Welvaartspartij (RP), verboden in 1998. Daarna was hij lid van de Deugdpartij (FP), drie jaar later getroffen door een partijverbod. Pogingen om zijn huidige Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) te verbieden faalden.

Ook de Koerden in Turkije, aartsvijanden van Erdogan, hebben verscheidene politieke partijen verboden zien worden. Het gaat hierbij onder andere om de Volksarbeiderspartij (HEP) en de Partij voor Vrijheid en Democratie (ÖZDEP) in 1993, de Democratische Partij (DEP) een jaar later, de Volksdemocratische partij (HADEP) in 2003 en de Democratische Samenlevingpartij (DTP) in 2009.

Niettemin is Erdogan nu president en hebben ook de Koerden nog altijd invloed. Bijvoorbeeld via de Democratische Partij van de Volkeren (HDP), een partij voor minderheden. Die partij behaalde 11,7% van de stemmen bij de parlementsverkiezingen van 2018. Als het noch Erdogan noch Koerden klein heeft gekregen, hoe effectief is een partijverbod dan? Wetenschappelijke studies bieden enig inzicht.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Wat Lodewijk bezielt

COLUMN - Hoe voeren partijen campagne? Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat ze veelal strategisch inzetten op een kleine selectie beleidsthema’s die specifieke kiezersgroepen aanspreken. Maar in tweets van de PvdA-campagne van 2017 viel geen enkele lijn te ontdekken.

Een gebrek aan “bezieling waarmee we als mensen aan elkaar zijn verbonden.” Daaraan wijt PvdA-leider Lodewijk Asscher in zijn boek zijn afgang bij de recentste Tweede Kamerverkiezingen in 2017. De PvdA, die in 2012 nog 38 zetels had veroverd, viel terug naar negen zetels. Een ongekende nederlaag. Eentje die zelfs de meest pessimistische sociaaldemocraat onaangenaam wist te verrassen.

Tegenover die uitgesproken verliezer stond een aantal uitgesproken winnaars. Opmerkelijk waren bijvoorbeeld de doorgroei van 50Plus en de spectaculaire entree van FvD. De partij die in 2012 met twee zetels in de Kamer was gekomen, 50Plus, wist dat zetelaantal nu te verdubbelen. De partij die zeven maanden voor de verkiezingen van 2017 nog niet bestond, FvD, verraste met twee zetels.

Een lange lijst aan verklaringen is geopperd voor deze forse verliezen en winsten.

In een onlangs geaccepteerd wetenschappelijk artikel gaan Mathilde van Ditmars (Universiteit van Luzern), Nicola Maggini (Universiteit van Florence) en ik in op de mate waarin campagnekeuzes van partijen electoraal gezien strategisch zijn geweest. Pakte de PvdA het dom aan? Speelde 50Plus het slim?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Duurzaam denken is nog niet duurzaam doen

ANALYSE - Binnenlands Bestuur heeft een onderzoek naar het klimaatbewustzijn en het gedrag van mensen laten doen door I&O research. In het onderzoek is gekeken hoe Nederlanders denken over duurzaamheid, welk gedrag ze vertonen, en hoe dit gedrag leidt tot een grote of minder grote ecologische voetafdruk. Het verschil dus tussen denken en doen. Het onderzoek kijkt ook naar de verschillen tussen stemmers op diverse politieke partijen. Reden voor verschillende twitteraars om al kersen plukkend de stemmer op de politieke partij van hun keuze af te schieten. Reden om eens wat dieper in het oorspronkelijke onderzoek te duiken. Te beginnen met een open deur.

Open deur: hoger inkomen leidt tot hogere CO2 uitstoot

Ik noem het een open deur, maar vaak wordt de theorie aangehangen dat een hoger inkomen tot milieubewuster gedrag leidt en dat daarmee de klimaatimpact zal dalen. De zogenaamde milieu Kuznetscurve, waarbij gesteld wordt dat het inkomen eerst moet stijgen tot een bepaald niveau voordat mensen milieubewuster gaan leven. Bij klimaat is dat in de resultaten van het onderzoek van I&O research niet terug te vinden:

In figuur 2.2 is ook terug te zien dat mensen met een hogere opleiding nou niet echt minder CO2 uitstoten. Dus ook een leercurve lijkt niet aanwezig te zijn. Hooguit is het dat hoger opgeleide mensen zich vaker zorgen maken over klimaatverandering:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: ydant (cc)

Gevaren voor de democratie

COLUMN - Oud-partijvoorzitter van het CDA Ruth Peetoom claimde vorige maand dat van alle Europese landen, Nederland het minste geld uitgeeft aan de democratie. Is dit waar? En is dat het grootste probleem voor onze democratie?

Vorige week trad Peetoom af als partijvoorzitter van het CDA. De politica deed haar uitspraak in een aansluitend afscheidsinterview met het AD. Daarin zei ze dat ze dit tekort aan financiële steun voor bestuurders als een groot probleem voor de democratie zag. Volgens Peetoom krijgen volksvertegenwoordigers namelijk te weinig geld om hun werk uit te voeren. Een woordvoerder van het CDA-partijbureau liet later weten dat Peetoom zich baseerde op een internationaal onderzoek naar de financiering van politieke partijen uit 2017. Dit onderzoek berekende het geld dat per inwoner aan hun democratie wordt besteed.

Dat gebeurde aan de hand van de hoogte van overheidssteun aan politieke partijen per land, gedeeld door het aantal stemgerechtigde inwoners van het land. Desalniettemin concludeerde het NRC in hun rubriek ‘NRC checkt’ dat Peetooms uitspraak niet te checken valt, al lijkt het er wel op dat Nederland met een luttele 1 euro per kiezer relatief weinig uitgeeft aan de democratie. Ter vergelijking: van de acht onderzochte landen in het betreffende onderzoek scoorde IJsland met € 9,70 per kiezer het hoogst. Onze zuiderburen werden tweede met € 7,80 per kiezer. Interessante cijfers, maar is het verhogen van deze 1 euro wel wat nodig is voor een betere democratie?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende