Quota: excuustruzen of powerneelies

Hier volgt een gastbijdrage van Liza Mügge, universitair docent in de politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Op 20 november steunde het Europees Parlement het wetsvoorstel van de Europese Commissie dat voor 2020 tenminste 40 procent van de topposities van de beursgenoteerde bedrijven uit vrouwen zal moeten bestaan. En dat is nodig. In de top van het Nederlandse bedrijfsleven, zoals raden van besturen, zijn vrouwen sterk in de minderheid (10 procent). Alhoewel de percentages iets hoger liggen in de top van de non-profit sector en de rijksoverheid, is ook daar gendergelijkheid nog ver weg (respectievelijk 30 en 25 procent). Volgens de Emancipatie Monitor is een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking van mening dat het aandeel vrouwen aan de top moet toenemen en dat mannen en vrouwen niet over dezelfde kansen beschikken. Tegelijkertijd vinden regels om vrouwen voorrang geven, in bijvoorbeeld selectieprocedures, geen steun. De angst om excuustruzen – vrouwen die benoemd worden zodat de werk gevende organisatie niet van seksisme kan worden beticht – te kweken is groot. Enerzijds verwachten sceptici dat zulke vrouwen niet serieus genomen zullen worden en dus ook niet de gewenste invloed kunnen uitoefenen op besluitvorming. Anderzijds luidt de verwachting dat de kwaliteit een bedrijf zal dalen door het plaatsen van ‘incompetente’ vrouwen op belangrijke posities.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: thierry ehrmann (cc)

Terug in de tijd met… Simone de Beauvoir

RECENSIE - In 1949 publiceerde Simone de Beauvoir haar baanbrekende boek ‘De tweede sekse’ dat met name vanaf de jaren zestig een belangrijke inspiratiebron zou worden voor de Tweede feministische golf. Wat blijft er nu, 64 jaar later, nog over van dit boek?

Om met een een open deur te beginnen: een boek van 64 jaar oud is vanzelfsprekend op bepaalde punten achterhaald. De maatschappij is inmiddels veranderd – niet in het minst omdat gedurende de afgelopen decennia natuurlijk heel veel vooruitgang is geboekt op het gebied van vrouwenrechten. Verder blijkt de gedateerdheid van De tweede sekse bijvoorbeeld uit het gegeven dat De Beauvoir – ook al is ze het lang niet altijd eens met de beoefenaren van deze discipline – zoiets als psychoanalyse nog serieus neemt.

Daarbij is het overigens opvallend hoe bizar weinig de wetenschappelijke wereld toen afwist van toch tamelijk banale zaken als menselijke seksuele activiteit en, specifiek, orgasmes. Zo merkt De Beauvoir, in navolging van Freud, op:

[De vrouw] moet overgaan van clitoraal op vaginaal genot. […] ze loopt dus meer risico haar seksuele ontwikkeling niet te voltooien en in een infantiel stadium te blijven steken en daardoor weer neurosen te ontwikkelen. (p. 64)

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Femen blijkt sekte, geleid door… een man. UPDATE: Inna Shevchenko reageert

UPDATE 6/9/2013, 12.35: Inna Shevchenko, lid van Femen, reageert in The Guardian.

Documentairemaakster Kitty Green licht de sluier op van de binnenste kring van Femen. Volgens haar documentaire wordt de beweging geleid door Victor Svyatski, die de vrouwen één voor één heeft geselecteerd… op hun uiterlijk. Ze kwam pas achter de rol van Svyatski na een jaar lang met vier vrouwen in een appartement in Kiev verbleven te hebben.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Metroseksuelen zijn de echte mannen

OPINIE - Volgens de 29-jarige Paulien Derwort willen vrouwen een “echte man”. Een kerel, niet zo’n verwijfd ventje met v-hals. En dat blijkt nog geen sinecure in een samenleving die feminiseert, omdat mannen steeds minder testosteron blijken te hebben en zich daardoor dus “vrouwelijker” gedragen.

Het stuk van Derwort, in NRCnext van 3 oktober, deed me eens kritisch in de spiegel kijken. Letterlijk. En terwijl ik peinzend naar mijn paarse v-halsshirt keek, naar mijn gladgeschoren babyface – nog naglimmend van de dagcrème die ik even daarvoor had opgesmeerd – naar mijn hippe kapsel – ferme kuif, opgeschoren aan de zijkanten – en naar mijn gympies en skinny jeans, besef ik me dat ik het vleesgeworden symbool ben van haar aanklacht.

Maar is dat inderdaad zo? Is haar aanklacht überhaupt wel terecht? Allereerst vraag ik me af hoeveel vrouwen Derwort vertegenwoordigt. Zijn er niet genoeg vrouwen die het eigenlijk wel prettig vinden als hun man of vriend zich een beetje verzorgt? Goed, er is een grens, die zo ergens tussen dagcrème en eyeliner loopt, maar een beetje grooming, strakgesneden kleding en een zorgvuldig gekamde coupe worden volgens mij wel op prijs gesteld. Althans, dat zijn de geluiden die ik opvang.

Foto: Paul Hocksenar (cc)

Objectivering

COLUMN - De Christenunie heeft deze komkommertijd het pornofilter op de agenda weten te plaatsen, en dit heeft in combinatie met de verkrachtingsbedreigingen aan het adres van een Britse activiste de objectivering van de vrouw in het middelpunt van de belangstelling gezet. En hoewel de terminologie een beetje schuurt omdat ze wel heel erg geurt naar het radicale feminisme uit de jaren tachtig, kan ik daar een eind in meegaan.

De Christenunie stelt dat porno een verkeerd beeld geeft van seksualiteit. Maar porno is voor veel mensen een onderdeel van hun seksuele beleving; een aanvulling, een verrijking. Dat zet de gedachte dat het een verkeerd beeld zou geven, op losse schroeven. Ik geloof niet dat we de CU nodig hebben om ons te beschermen tegen onze eigen fantasie. En de feministen schijnen te denken dat porno het summum is van objectivering van de vrouw. Mag ik vragen wat je ziet als je een close-up bekijkt van een penetratie? Zit ik naar een pratend, intelligent, driedimensionaal wezen te kijken dat een willoos voorwerp neemt, of zie ik een lul een kut binnen gaan? En is dat nu objectivering van de vrouw, of van de vrouw en de man?

Maar al die blootblaadjes en -sites dan, zult u zeggen. Dat klopt, heteromannen kijken graag naar blote vrouwen. Dat is de natuur; ik geloof werkelijk niet dat je daar iets aan kunt doen, als je dat al zou willen. En als ik een foto zie van een mooie naakte vrouw, dan fantaseer ik dat ze is zoals ik zou willen dat ze is. Dat betekent sowieso al dat ze niet dom is in mijn gedachten. (Dat was de afknapper van Veronica’s TV-programma Pin-Up Club: zodra de dames hun mond open deden, kwam er meestal een grootstedelijk achterbuurtdialect uit, en hadden ze niets te melden, behalve dat ze meer medellewerrek wilden doen) Maar misschien zien de meeste mannen een blootmodel inderdaad wel als willoos voorwerp, als neukpop. De vraag is of blootfoto’s daar de oorzaak van zijn. Ik denk het niet. Ik denk dat er een maatschappij kan bestaan waar zowel blootsites bestaan als respect voor vrouwen is.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Tunesische Femen-activiste weer thuis

Amina Tyler publiceerde uit protest tegen de groeiende greep van de orthodoxie op het openbare leven en de politiek in Tunesië een topless foto op haar Facebookpagina, met op haar torso in het Arabisch de tekst dat haar lichaam alleen haar toebehoorde.

Er ontstond een hoop commotie. De bloteborstenactiviste kreeg wagonladingen verwensingen en bedreigingen over zich heen. Tyler verdween vervolgens geheel van de radar. Er gingen geruchten dat ze door haar vader in een inrichting gestopt zou zijn, of zelfs ontvoerd en vermoord door moslimfundamentalisten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Feminisme

OPINIE - Feminisme is niet achterhaald, maar meer nodig dan ooit.

Gedurende de afgelopen anderhalf jaar ben ik geleidelijk feminist geworden. Daarvoor was ik expliciet géén feminist; gelijke kansen bestonden al en we hoefden nou toch zeker niet de ongelijkheid om te draaien en vrouwen superieur te achten, meende ik. Inmiddels zie ik in dat ongelijkheid nog bestaat en dat feminisme niet draait om een vermeende superioriteit van vrouwen. Ik denk niet dat ik met deze blog fundamentele inzichten zal toevoegen aan de feministische literatuur. Ik wil gewoon wat voorbeelden met u delen.

Een paar dagen geleden las ik deze blog op Vrij-Zinnig. De auteur haalt een onderzoek aan naar de afmetingen van vrouwelijke karakters in tekenfilms. Uit deze analyse blijkt dat 58 procent van de vrouwelijke tekenfilmfiguren letterlijk onmogelijk dunne tailles hebben. Bovendien zijn vrouwelijke figuren veel uniformer dan mannelijke figuren; die laatste komen in alle vormen en maten. Met die bevindingen nog voor in mijn hoofd, ging ik vrijdag naar de bioscoop. Daar kwam ik de set filmposters tegen die hierboven te zien is.

De linkerposter bevat een collectie ‘roar-some’ karakters die naar alle waarschijnlijkheid mannelijk bedoeld zijn. De rechterposter bevat nog zo’n collectie. Voor hen moet je ‘slightly afraid’ zijn. En de middelste poster… Dat zijn ‘the girls’. De girls zien er allemaal hetzelfde uit en blinken uit door erg lange, erg dunne benen en erg lange, erg dunne nekken. Ze zijn niet ‘roar-some’ en niet angstaanjagend. Ze zijn gewoon… meisjes. Een doorn in mijn feministische oog, uiteraard.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Gratis Vrijwilligers

COLUMN - Deze week ergert Klokwerk zich aan de neiging zoveel mogelijk af te willen schuiven op vrijwilligers.

Dit weekend hield Buma op het CDA-congres een betoog over hoe volgens hem de verzorgingsstaat is doorgeschoten. Doordat zorgtaken geïnstitutionaliseerd zijn, raken mensen volgens hem vervreemd van de zorg. Buma pleit daarop voor een grotere rol voor het gezin in de opvang van elkaar.

Zoiets valt te verwachten van het CDA. Maar de partij krijgt steun uit onverwachte hoek. Ook de “moderne” feminist Simone van Saarloos pleit voor een terugkeer naar het frame van de kostwinnaar en de huissloof die de zorgtaken gratis op zich neemt. Alleen wil zij graag dat mannen zich daar dan meer voor gaan lenen.

Feministisch is dat misschien wel, maar met emancipatie heeft het weinig te maken. Sowieso hoeven mensen die voor zorgtaken kiezen van huidige zelfbenoemde feministen klaarblijkelijk toch al niet zoveel te verwachten.

Buma gaat verder met een emotioneel betoog waarin hij vrijwilligerswerkers de hemel in prijst. Dat komt vaker voor in de politiek, en elke keer denk ik: wat irriteert mij toch zo?

Het idee alles af te schuiven op vrijwilligers vindt steeds meer aanhang. Het kabinet vindt bijvoorbeeld dat in het kader van een kleine overheid de thuiszorg maar beter kan worden afgeschaft om opgepakt te worden door vrijwilligers.

Eindelijk is-ie er: de pen speciaal voor vrouwen

BIC heeft pennen op de markt gebracht die speciaal voor vrouwen ontworpen zijn. Ze maakten alleen de grove fout uberfeministe Ellen Degeneres als woordvoerder te vragen. Ze maakt het product van BIC helemaal af. Hier en daar ietwat over-the-top politiek correct, maar wel grappig.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek kwartier | Ongeëmancipeerd feminisme

COLUMN - Waarin Klokwerk zich verwondert over het schrijnende gebrek aan waardering van het kabinet voor zorgtaken.

Eigenlijk leven we in een uitzonderlijke samenleving. Tot voor kort leefden we – net als in alle andere culturen – nog in grote families of kleine gemeenschappen. De mannen zorgden voor het inkomen, de vrouwen voor het huishouden, en oma lette op de koters. Eenmaal wat groter geworden letten de koters dan weer een beetje op oma.

Ideaal is dat model niet. De sociale zekerheid is beperkt tot de groep, outsiders zijn het haasje, en een vrije keuze voor welke rol je zelf vervult is er meestal niet.

Onze moderne samenleving is anders. Een gezin, een koppel of een alleenstaande is bij ons de norm. Onderlinge afhankelijkheid is beperkt en woongroepen zijn zeldzaam. Onze woningmarkt en onze sociale zekerheid zijn dan ook niet op groepen gericht. Huursubsidie of bijstand in een woongroep? Erg lastig.

Prima, maar zo een samenleving kan alleen bestaan bij gratie van bejaardentehuizen, thuiszorg en kinderopvang.

Nu zegt het kabinet bij monde van Martin van Rijn echter dat deze zorgtaken maar weer gratis binnen de gemeenschap gedaan moeten worden. Een tendens die al langer heerst. Want professionele opvang wordt ons allemaal veel te duur.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende