Poëzie du Jour | Oekraïne, hou vol, houd moed

Oekraïne, hou vol, houd moed Oekraïne, wat hebben ze met je gedaan? Ze hebben je grenzen overschreden, je vlag vertrapt. Ze hebben brand gesticht in je steden. Ze hebben je kust beschoten, je steden ingenomen. Ze hebben met hun tanks over jouw akkers gereden. Ze hebben je mensen de schuilkelders ingejaagd. Ze hebben je soldaten gedood. Ze hebben vluchtelingen van je burgers gemaakt. Oekraïne, ze hebben je beledigd, gekrenkt en beschimpt. Oekraïne, ze hebben gespuugd op je grond en tegen je gelogen. Oekraïne, ze hebben je bedrogen. Ze hebben je land gestolen. Je bent geschonden. Oekraïne, je hebt een vijand in je huis die overal op schijt. In Kiev, Odessa, Lviv, Marioepol, Charkov, Lutsk en Cherson, overal zijn de vuile afdrukken van zijn klauwen. Oekraïne, je bent gewond, je bloedt, je hebt pijn, je lijdt. Er wordt je een oorlog opgedrongen door een dictator met waan die je land bezoedelt. Er is geen stilte nu, er ontploffen mortieren, raketten. De vijand kwam binnen, stichtte brand en bracht de dood mee. Je verzet je, met hoop, met je hart, met wanhoop en eensgezindheid. Ook als de nacht valt en het donker wordt. En er nergens licht is. Oekraïne, hou vol, houd moed.

Door: Foto: Maria Willems (c.c.)

Closing Time | Shipbuilding

Een liedje over de oorlog. Een melancholisch liedje. Zowel in tekst als in de muziek. En wat het moeilijk maakt, er zijn twee verschillende versies van. (Ik reken alle covers die er later van zijn gemaakt nu maar even niet mee). En beide versies zijn meer dan mooi.

Er is de Shipbuilding versie waar Costello op zingt, en waarin die weemoedige, zacht gespeelde trompetsolo, zit van Chet Baker.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Schaatsenrijder (1960 brons) © Pieter Esser (1914-2004) © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verkent Hoge Luchten

REPORTAGE - In het Stedelijk Museum in Zutphen bezoek ik voor Kunst op Zondag de tentoonstelling Hoge Luchten. De expositie bestaat uit een selectie van 40 werken uit het Rijksmuseum. De lucht en de beleving van dit natuurfenomeen vormen het centrale thema. Martin & Inge Riebeek stelden in opdracht van het museum de video-installatie ‘Stadslucht Maakt Vrij’ samen. Hoge Luchten, schatten uit het Rijks nog te zien tot en met 20 maart 2022 in Hanzestad Zutphen.

Hoge Luchten IJsgezicht op Zutphen (1655) Barend Avercamp (1612-1679) © foto Wilma_Lankhorst

IJsgezicht op Zutphen (1655) Barend Avercamp (1612-1679) © foto Wilma Lankhorst.

Grijze lucht boven de Hanzestad

Als we naar de locatie van Musea Zutphen lopen, hangt er een vale grijze lucht boven ons hoofd. De zon is vandaag niet sterk genoeg om een gaatje in het wolkendek te branden. We zijn benieuwd naar de hoge luchten die ons worden beloofd. Van de 52 kunstwerken komen er 40 uit de collectie van het Rijksmuseum. Uit de eigen verzameling heeft het team 12 aanvullende werken geselecteerd. En zoals je mag verwachten, worden we in de eerste zaal direct getrakteerd op drie gezichten op Zutphen.

Hoge Luchten Walburgiskerk Zutphen (1864) Jan Jacob Fels (1816-1883) © foto Wilma_Lankhorst

Walburgiskerk Zutphen (1864) Jan Jacob Fels (1816-1883) © foto Wilma Lankhorst.

Winter in Zutphen

Het eerste werk is een gezicht op de beroemde Walburgiskerk uit Zutphen (1864). Het doek is geschilderd door Jan Jacob Fels (1816-1883). Naast dit winterse tafereel staat de bronzen schaatsenrijder (1960) van Piet Esser (1914-2004). Dit beeld komt uit de collectie van Museum Henriëtte Polak. Iets verderop hangt ‘gezicht op Zutphen’ uit 1820 van een anonieme kunstenaar. Ook Barend Avercamp (1612-1679) heeft zich door het stadsbeeld van Zutphen laten inspireren voor zijn doek ‘IJsgezicht op Zutphen’ (1655).

Foto: Victoria Pickering (cc)

Steun voor vrede in Oekraïne

Snel na de Russische inval in Oekraïne kwamen wereldwijd acties en bijeenkomsten opgang om te protesteren tegen de oorlog en om solidariteit te betuigen met de Oekraïense burgers. Ook in Rusland gingen mensen de straat op om tegen de oorlog en Poetin te demonstreren.

In Rusland werden al duizenden betogers opgepakt. Onder andere in Sint Petersburg en Moskou. In  Nederland worden vandaag en morgen opnieuw een aantal acties gehouden.

Naast wat u kunt betekenen via giro 999 of het Rode Kruis, kunt u de betekenis van al die bijeenkomsten versterken. Hoe massaler de bijeenkomsten hier en elders in de wereld zijn, hoe meer ze als steun zullen worden ervaren door de burgers in Oekraïne en Rusland.

Vandaag

Hengelo:
Op het Evenementenplein bij het gemeentehuis is vanaf 11.00 uur een ‘stiltekring’ waaraan diverse organisaties en partijen uit Hengelo aan deelnemen. Ook de gemeente Hengelo zelf werkt daaraan mee.

Enschede:
Op de Oude Markt, vanaf 13.00 uur solidariteitsbetuiging met Oekraïne.
(bron: Tubantia)

Zondag

Amsterdam:
Van 14.00 tot 16.00 uur bijeenkomst op de Dam. De gemeente heeft de meerdere organisaties die iet willen doen gevraagd hun programma’s te combineren (bron: Parool).

Groningen:
De Groningse afdeling van Lux Europae organiseert aanstaande zondag een vredesdemonstratie op de Grote Markt. De bijeenkomst begint om 14:00 uur (bronnen: OogTV en Sikkom).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

https://www.youtube.com/watch?v=tXDmOuK6UxI

Closing Time | Niet geboren als soldaat

Dit liedje haalde de eerste plaats in de Amerikaanse top 20. Het staat te boek als een van de eerste anti-oorlog liedjes.

Volgens de (engelstalige) Wikipedia: Deze expressie van het populaire pacifistische sentiment “hielp de pacifistische beweging een harde, meetbare politieke realiteit te maken om rekening mee te houden.”

Het is meer dan de hoogste tijd voor een hedendaagse variant van een degelijke ‘expressie’ in de hitlijsten van oost, west noord en zuid.

Foto: cquarles (cc)

Wat de VVD niet wil liberaliseren aan de woningmarkt

ANALYSE - Een radicaal idee voor liberalisering kan de woningmarkt op het goede spoor zetten. Al zit de VVD daar niet op te wachten. Niet omdat ze tegen liberaliseren is, maar omdat het ingaat tegen de belangen van haar kiezers. En de VVD is geen ideeënpartij, maar een belangenpartij. Dat wordt in de wooncrisis weer goed zichtbaar.

Over de wooncrisis schreef ik eerder twee stukken, met zowel de VVD als de markt in prominente rollen. Over hoe Stef Blok er door het inviteren van grote beleggers voor zorgde dat mensen hun vrijheid op de woningmarkt verloren. En over hoe de toestroom van geld het wonen voor velen onbetaalbaar maakt. Hier wil ik een vorm van liberaliseren bespreken, die liberalen zal aanspreken, maar VVD-ers niet. Maar eerst iets meer achtergrond over de woningmarkt.

De woningmarkt kent geen marktwerking

Er is een misverstand dat een goed gesprek over de woningmarkt vaak in de weg zit. Het misverstand dat de woningmarkt een gewone markt is. Aan de oppervlakte lijkt dat het geval. Er is vraag naar woningen. Er is aanbod. Er vinden transacties plaats. Maar er bestaat op de woningmarkt niet zoiets als marktwerking.

In een markt met marktwerking zijn prijzen signalen die sturend werken voor andere ondernemers. Bij te weinig aanbod stijgt de prijs. Dat brengt producenten ertoe de productie op te voeren, of lokt nieuwe aanbieders. Dat leidt tot een stijgend aanbod en een nieuw evenwicht tussen vraag en aanbod. Dat mechanisme – prijsveranderingen die als prikkels door het economisch zenuwstelsel bewegen en informatie overbrengen die marktpartijen aanzet tot handelen – dat is wat een markt laat werken. Dat mechanisme bestaat niet in het belangrijkste deel van de woningmarkt.

Foto: Lucy Mills (cc)

Joris, wees een bescheiden bondgenoot

COLUMN - Voor het eerst lijkt er oprecht werk gemaakt te worden van seksuele intimidaties, mishandeling, aanranding en verkrachting. Wat we daardoor zien, is niet mooi. Maar ook: wat we nu zien, is de realiteit van veel vrouwen, die jarenlang onder de radar van opiniemakers, leidinggevenden en beslissers is gebleven, en dus: buiten beeld.

Het is soms wanstaltig – en daardoor: akelig leerzaam – wat we nu zien. Neem de woordvoerder van Ajax, die meldt dat de vrouwen die door technisch directeur Marc Overmars zijn belaagd, ‘geen toestemming’ van de voetbalclub hadden om met hun verhalen naar buiten te komen. Of Kamerlid Gijs van Dijk (PvdA), die afgelopen week opstapte na meerdere klachten over grensoverschrijdend gedrag, maar fier zei ‘exact te weten waar de grens lag’.

Een serie van Bram van Splunteren over muziekhelden werd afgelopen week door de VPRO gedumpt, nadat vrouwelijke medewerkers een boekje hadden opengedaan over de totstandkoming ervan. Theaterregisseur Ruut Weissman, die in de dit weekend opnieuw uitgezonden documentaire over zijn eigen MeTooaffaire krampachtig eist alsnog te kunnen definiëren waar die kwestie ‘nu echt’ over ging – in plaats van eindelijk eens te luisteren naar de verhalen van mensen die geschaad zijn, ook door hem. Lil Kleine, die is opgepakt omdat hij zijn vriendin voor de zoveelste keer mishandelde, net nadat hem een taakstraf was opgelegd wegens andere mishandelingen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Internet Archive Book Images (cc)

Egoïsme en eugenetica

COLUMN - Voordat ik aan mijn tirade begin wat nuance. Veel corona-maatregelen verdwijnen. Ik heb begrip daarvoor. Het is niet houdbaar zo. Alleen denk ik wel dat er voldoende alternatieven zijn nog.

Dit stuk gaat niet over de snelle afbouw van de maatregelen, maar wat er achter ligt.
Ik wil het hebben over de houding van een stevig deel van de Nederlandse bevolking en vooral ook bestuurders (overheid en bedrijfsleven) in deze. Die laat zich in mijn ogen vatten in twee begrippen: egoïstisch en eugenetisch.

Nog een puntje vooraf. Straks heb ik het over “ze” en “kwetsbaren”. Ook al denk ik dat ik momenteel niet in die groep zit, besef ik me maar al te goed dat het morgen anders kan zijn.

Goed, laten we beginnen.
Er wordt vanuit twee perspectieven geroepen om versoepeling. De eerste is de roep om vrijheid en/of kwaliteit van leven (wordt door elkaar gebruikt). De tweede is de roep om maatschappelijke en economische functies niet nog meer schade op te laten lopen.

Bij de eerste struikel ik vooral over de groep die de maatregelen zien als een onnodige beperking (straf?) van hun leven. Immers, ze zijn toch gezond, of ze schatten de gevolgen van het virus voor zichzelf laag in, of in een aantal gevallen denken ze dat de maatregelen toch niet helpen (voor henzelf dan welteverstaan). En dat alles toe geredeneerd naar het grote IK. IK heb last van de maatregelen. IK heb die maatregelen niet nodig. IK geloof niet in die maatregelen. IK kan prima voor mezelf zorgen. IK haat die bemoeizucht van de overheid. IK laat me MIJN vrijheid niet afnemen etc….
En als het dan over die ander gaat, die wel (eerlijk, open) kwetsbaar is? Nou, die moeten dan zichzelf maar goed beschermen.
Dat is dus gewoon enorm egoïstisch van die maatregelverwerpers.

Foto: the justified sinner (cc)

Oud worden: een zegen of een vloek?

“Ouder worden is een ziekte, maar hij gaat vanzelf over,” grapte Herman van Veen ooit. We hebben vaak negatieve associaties bij ouderdom: aftakeling, slijtage en achter de geraniums zitten. Media berichtten lange tijd over een Alzheimertsunami, en als het CBS spreekt over het groeiende aandeel ouderen in vergelijking tot jongeren, noemen ze dit de ‘grijze druk’. Ouderdom is dus eerder een maatschappelijke last dan een lust. Waarom is ons beeld van ouder worden zo negatief, en welke gevolgen heeft dit?

Mensbeeld in de zorg

“De wetenschap doet net alsof er in ons leven eerst alleen groei is, dan een periode van bloei, en daarna totale ineenstorting”, aldus psycholoog prof. dr. Liesbeth Woertman (UU). Ouderdom wordt in de wetenschap vaak gezien als een niet-zelfstandige levensfase. Terwijl onze vroegere levensjaren worden opgedeeld in baby, kind en adolescent, komt daarna eigenlijk alleen de categorie volwassene. “Oud zijn is daarmee een soort non-entiteit,” stelt Woertman.

Dat zie je volgens verplegingswetenschapper prof. dr. Marieke Schuurmans (UMC Utrecht) ook in de gezondheidszorg. Er wordt maar weinig onderzoek gedaan naar oudere mensen, en daardoor is er van veel behandelingen niet bekend hoe effectief ze zijn voor mensen die ouder zijn dan 80. Dit kan overbehandeling als gevolg hebben, omdat behandelingen worden toegepast zonder te weten hoe zinvol deze zijn bij ouderen. Tegelijkertijd bestaat er het risico op onderbehandeling: artsen en verpleegkundigen schrijven klachten soms onterecht aan iemands leeftijd toe.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende