Stond ik na het concert van dEUS wachtend op onze jassen bij de garderobe even met een toevallige medebezoeker te praten. Nou, hij had het maar niks gevonden, dat dEUS. Hun truc bestond eruit dat ze steeds twee liedjes tegelijk door mekaar speelden. Ja, zo kon hij het ook. Nou ja, als hij kon spelen natuurlijk. En nog andere muzikanten bereid vond om tegelijk hun liedje daar weer doorheen te spelen.
Hideaway, dat was dat nummer van die Canadese zangeres Kiesza toch? En daar zat die clip bij die was opgenomen in één enkele shot. In 2014 had Kiesza een nummer 1 hit, niet alleen in Nederland, met Hideaway. Het zal je maar gebeuren met je debuutsingle. En die clip was opgenomen in een stedelijke omgeving, stads, grootsteeds, hippe jongelui, multiculti, navenant gekleed, eigentijdse omgeving: graffiti, hippe dansmoves, alleen, met z’n twee, met een groep, skateboarder, passerende jogger – alles.
Ik dacht altijd dat vriend A. te G. En zijn neef, G. (te Nepal, te Nieuw Guinea en waar verder niet?) en ik zo’n beetje de enige mensen zouden zijn die het nummer ‘Lady Rachel’ van Kevin Ayers zouden kennen. Dat melancholieke nummer gezongen door die bronzen stem van Kevin Ayers. De hippie. Die samenspeelde met Robert Wyatt, John Cale, Brian Eno en Nico, onder andere dan. Uit dat tijdperk kwam hij. Maffe platen heeft hij ook wel gemaakt. Zo is er die dubbelelpee waarvan één plaatkant helemaal bestaat uit een rare dialoog tussen knorrende en piepende geluidjes. Moet je voor in de stemming zijn. En ja, daar had Kevin Ayers middelen voor. Maar hippie of niet, wie weet was de vrijheid hem ook wel te veel, was de wereld te wijd. Was hij al te ontworteld vanaf zijn jeugd. Was hij erfelijk belast. En toen kwam die heroïne ook nog. En toen overleed hij veel te vroeg. Maar vriend A. te G. en ik zijn niet de enigen die Lady Rachel kunnen waarderen. The Allah- Las kunnen dat gelukkig ook.
Krijsende meeuwen, nagels die over een schoolbord gaan, jankende zeehonden, scheepstoeters, kakofonie, de blazers (tuba, saxofoon, trombone, trompet, klarinet) gaan op een gegeven moment in dit nummer volkomen leip. Ze halen alles eruit wat erin zit, laten geen enkel zuchtje lucht onbenut om alle hoeken van dit nummer te vullen, ook daar hoog bovenin, en achterin. En dat zes onuitputtelijke minuten lang. Gelukkig worden ze daarbij voortgestuwd door de percussie en de bas. Een niet te stoppen vrolijk instrumentaaltje van Rip Rig + Panic. O ja, en het swingt.
In de zomer van 1920 verwerkte de Belgische dichter Paul van Ostaijen zijn ervaringen uit de Eerste Wereld Oorlog tot de dichtbundel Bezette Stad. Een bundel die ik nog elke keer als ik ‘m opensla als modern beschouw. De bundel is nu nog steeds aanwezig: op T-Shirts is het Boem Paukeslag nog elke zomer weer te lezen. De aantrekkingskracht van deze bundel zat ‘m vooral in het typografische aspect. Er zijn geen saaie bladspiegels in Bezette Stad te vinden, je bladert daar van de ene verrassing naar de andere. Dan bestaat een enkel gedicht uit vijf verschillende lettersoorten, dan weer danst en buitelt een gedicht over de bladzijde. Dan weer staat er een ode aan de toen erg populaire actrice Asta Nielsen, dan weer een lofrede aan de Singer naaimasjien. Als je iemand in je omgeving hebt die zegt niet van gedichten te houden deze bundel geeft, dan zou zij wellicht een uitzondering kunnen maken voor Bezette Stad. En tot besluit een financieel feitje: het originele manuscript van Bezette Stad (‘de Heilige Graal van de Vlaamse Literatuur’) is dit jaar aangekocht door Vlaanderen voor 725.000 euro. Letterlijk een waardevolle dichtbundel.
In 2020 werden we geconfronteerd met het coronavirus. Dat besmette niet alleen de stad maar inmiddels de hele wereld. Het culturele Vlaams-Nederlands Huis deBuren, een forum voor cultuur en samenleving, nodige Vlaamse en Nederlandse dichters en kunstenaars uit om artistiek te reflecteren op de dichtbundel van Paul van Ostaijen. En dat is gelukt. En hoe. Het is een magnifieke bundel geworden. Kloek ook. Een plezier om te lezen. Of om gewoon te kijken naar het feest van typografische aspecten, want ja, Van Ostaijen inspireert nog steeds. Ook mij.
Was het omdat zijn voornaam Elvis is? Lag het aan zijn hoornen bril? Aan dat hij op die elpeehoes achter een Hasselblad camera stond? Lag het aan dat hij zijn voeten zo krampachtig, zo gespannen naar binnen had staan? Kwam het door dat jankende orgel in dat nummer? Lag het aan zijn geknepen en snerende uitspraak? Lag het aan die bas en strakke drums? De tekst misschien? Of is het gewoon alles bij mekaar dat maakt dat het na 44 jaar nog steeds een lekker nummer is?
Wanneer heb ik voor het laatst een blokfluit op een poppodium gezien? Heb ik überhaupt ooit een blokfluit tijdens een popconcert gezien? Ik kan het me niet herinneren, spreek ik Mark Rutte maar na. Maar in mijn geval klopt het. Ik heb nog nooit een blokfluit gezien of gehoord tijdens een concert. Waarschijnlijk omdat het instrument niet erg rock’n’roll en macho is. En omdat het geluid wel erg iel is. De Schotse band Belle & Sebastian zit daar niet zo mee. Staan ze op het Glastonbury Festival, dan wordt er gewoon gefloten op zo’n ding. Ook leuk is dat ze wat fans uitnodigen om tijdens dit nummer op het podium te komen. Maar ja, dan sta je daar en dan blijkt dat het dansen en het hopsen op dit nummer toch lastiger is dan gedacht. Maar maakt niet uit, het is een prachtig nummer, het is mooi weer en iedereen heeft lol.
Plaat van The Glass Animals om onrustig van te worden. Zit je toch steeds te wachten op die dreun, die drums, dat moment dat die eronder gaat komen. Wanneer het intro overgaat in het dans gedeelte. Want zo doen ze dat bij die danceplaten: langzaam, beloftevol beginnen, en dan langzaam toewerken, beetje publiek plagen, naar de verlossende break. Maar dat komt dus niet. De beat versnelt niet. De dreun wordt niet harder en opzwepender. Het volume gaat niet omhoog. Wat je nu hoort, zo blijft het. Smooth. En dat is goed want zo is het af, niks meer aan doen.
Die vier tonen blijven dan de rest van de dag in mijn hoofd janken, duiken op als ik de trap op loop, als ik fiets, als ik buiten loop, dan vooral. Ze blijven slepen, ze dreigen er steeds naast te gaan, vals te worden. Dat je gaat denken, laat de rest van dat nummer maar zitten, kom maar gelijk weer met die vier noten. Haast het kenmerk van een verslaving: je ontspant pas als je krijgt waar je zo naar verlangt. Dan pas wordt de boel weer gesust.
De musical/film Jesus Christ Superstar begint met de Overture en eindigt met John Nineteen: Forty-One. Oftewel, Johannes 19 vers 41. Muziek: Andrew Loyd Webber en, altijd een beetje ondergewaardeerd gebleven, tekst van Tim Rice. Er is dus besloten om het verhaal over Jezus te laten stoppen op Goede Vrijdag, bij de dood van Jezus. Bij de dood van Jezus aan het kruis. Terwijl met Pasen de opstanding gevierd wordt. Maar die zit er dus niet bij. Misschien komt er ooit nog een Part Two – Jesus The Ressurection.
Toen ik de eerste keer dit filmpje zag, Odetta in Paris, dacht ik, waar zijn de microfoons, waar is de snoerenspaghetti op het podium? Waar zijn de pedalen, de kastjes, de boxen, de knopjes? Is het wel live? En wat een vreemd zaaltje, zo met al die losse houten stoelen. En wat een net publiek, jong oud, maar allemaal netjes met bloesje, stropdas, colbertjasje, haar netjes geknipt, en heerlijk, een paar dames met de tas op schoot. En niemand die joelt, roept of op zijn vingers fluit tussen de nummers door. En tijdens de nummers houden ze ook heel netjes hun bakkes. Moet je tegenwoordig ‘ns horen tijdens een concert. Enfin. Toen ik het filmpje nog een keer bekeek zag ik toch een microfoon op een standaard een eindje voor de bas staan. Idem bij de gitaar. Maar waar zingt Odetta in?
Poëzie, park, podium, zomer, blazers, trommeltjes, reggae, kinderen, zon, zeepbellen, gras, picknick, hoedjes, dansen, giga-oorringen, drankje – feest ter gelegenheid van Windrush Day. The Windrush was een passagierschip dat in 1948, 1017 passagiers vervoerde van The British West Indies, onder andere Jamica, toen nog onderdeel van het Britse Rijk, naar Engeland. Ze waren welkom als arbeidskrachten om de economie te helpen opbouwen. De Onafhankelijkheidsdag binnen die koloniën verschilt van eiland tot (ei-)land. De spoken word artiest Rakaya Fetuga zegt hier een, misschien wat erg direct gedicht, maar hoe ze het brengt, maakt dat weer goed.