GroenLinks-PvdA: betaalbaar wonen voor de sociale meerderheid

Weg met de marktwerking. Leve de solidariteit. Volkshuisvesting wordt weer een publieke taak. In het alom als links gekwalificeerde concept-verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 wordt dit verder uitgewerkt. Wonen is niet voor niets het eerste thema-hoofdstuk. Eindelijk wordt wonen het belangrijkste onderwerp van landelijke verkiezingen. Een belofte: 'In de eerste honderd dagen van een nieuwe regering komen we met een Herstelplan voor de Woningbouw.'  Een analyse van Jan Kok. Voor woningbouw is stevige grondpolitiek noodzakelijk Men sluit zich aan bij al die andere politieke partijen welke allemaal 100.000 woningen per jaar willen bouwen. Maar ook GroenLinks-PvdA is zich inmiddels gaan realiseren dat bij een hoog positief migratiesaldo dit niet genoeg zal zijn om de woningnood te verminderen. Dus pleit zij voor een migratiesaldo van niet meer dan 40.000 tot 60.000 per jaar. Vooral de laagwaardige arbeidsmigratie moet worden beperkt. Wil je veel en snel kunnen gaan bouwen, dan is een stevige grondpolitiek noodzakelijk. ‘Als de overheid grond opkoopt, kunnen we sneller bouwen en de huren en huizenprijzen betaalbaar houden. De overheid heeft dan een sterkere onderhandelingspositie en kan zo het proces versnellen.’ [*] Nu is het nog zo dat grondeigenaren bouw bewust uitstellen om de grondprijs te laten stijgen. Grondspeculatiewinsten moeten ten goede komen aan de samenleving, waarbij het onder andere kan worden gebruikt voor woningbouw. De partij denkt ook aan het eerste recht van koop als grond beschikbaar komt (voorkeursrecht). Dan pas kun je veel locaties bestemmen voor woningbouw. Dit moet allemaal worden opgenomen in een nieuwe Nota Ruimte. Ik vraag me dan af. Waarom geen Zesde Nota Ruimtelijke Ordening? Zo’n titel met ordening erin zou mooi verwoorden dat men wil teruggaan naar de tijden van meer overheidsregie. En, in lijn met de sociaaldemocratische volkshuisvestingstraditie, bij die nieuwe woningen moet niet uit kostenoverwegingen worden beknibbeld op het kwaliteitsniveau. Die betaalbare huurwoningen moeten van topkwaliteit zijn. 40% sociale huur in de nieuwbouw Vrijwel alle politieke partijen volgen het mantra van 30% sociale huur in de nieuwbouw. Hoewel daar in de praktijk veelal weinig van terecht komt. GroenLinks-PvdA kiest voor 40%, in navolging van bijvoorbeeld de gemeentelijke inzet in Amsterdam. Bij de nieuwbouw heeft ‘40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.’ Met andere woorden: 70% is, zoals dat heet, betaalbaar. Opvallend is dat GroenLinks-PvdA zich daarnaast richt op goedkope woningen met een huur onder de 700 euro per maand. Voor de bouw daarvan komen rijksleningen. Evenals trouwens voor die middenhuurwoningen. Nu ligt de netto toevoeging van sociale huurwoningen vanzelfsprekend een stuk lager dan de nieuwbouwaantallen. Want er worden nog steeds sociale huurwoningen verkocht, geliberaliseerd, samengevoegd en gesloopt. GroenLinks-PvdA zegt hier het volgende over: ‘We willen de verkoop van betaalbare huurwoningen reguleren.’ Mijn vraag: waarom niet verbieden? Wat betreft de woningtoewijzing van sociale huurwoningen was het volgende natuurlijk van GroenLinks-PvdA te verwachten. ‘We draaien de aanscherpingen van de voorrangsregeling voor statushouders daarom terug.’ De sociale meerderheid Hierboven wordt gesproken over 70% betaalbare nieuwbouwwoningen. Voor wie zijn die bedoeld? In de Woonvisie van GroenLinks-PvdA wordt beschreven dat de zorg voor betaalbare woningen meer en meer werd gericht op de allerarmsten in de samenleving. Volkshuisvesting werd steeds meer ingesnoerd. Vroeger was er volkshuisvesting met betaalbare woningen voor een brede groep bewoners en in Wenen blijkt dat nu nog steeds te kunnen. Laat Nederland weer die kant opgaan. Dit wordt in het concept verkiezingsprogramma geconcretiseerd. ‘De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat ook de middenklasse toegang krijgt tot betaalbare woningen. Het doel is dat tweederde van de Nederlandse huishoudens tot de doelgroep behoort.’  We hebben het hier dus over 67%, eerder was het nog 70%, betaalbare nieuwbouwwoningen (niet alleen sociale huurwoningen) voor, wat elders in de Woonvisie en in het concept verkiezingsprogramma wordt aangeduid als. ‘de sociale meerderheid’. In de Woonvisie omschreven als: 'alle mensen die iedere dag hun best doen en dit land draaiende houden'. Dit gaat wel erg in de richting van ‘de hardwerkende Nederlander' van de VVD. Woningcorporaties Nieuwe Stijl Wie moeten al die nieuwe woningen gaan bouwen? Vooral de woningcorporaties. Die krijgen bij GroenLinks-PvdA een grootse herwaardering, wat zelfs tot uiting komt in een nieuwe naamgeving: Woningcorporaties Nieuwe Stijl. In de Woonvisie trouwens nog Woningbouwverenigingen Nieuwe Stijl genoemd. Wat ik hier mis is een pleidooi voor veel meer democratie binnen die nieuwe corporaties. Het woord Woningbouwvereniging wekte de verwachting dat er afstand genomen werd van de stichtingsconstructie, wat veel meer mogelijkheden geeft voor huurdersinvloed.    Om die Woningcorporaties Nieuwe Stijl meer financiële armslag te geven, hoeven ze van GroenLinks-PvdA in ieder geval geen winstbelasting meer te betalen. Gematigde huurverhogingen ‘In tijden van hoge inflatie mogen de huren dan niet te hard stijgen. Om explosieve huurstijgingen te voorkomen, komt er een wettelijke bovengrens aan de toegestane huurstijging.’ GroenLinks-PvdA is van mening dat de lonen harder moeten stijgen dan de huren. Hierin zien we ook bij deze partij die fixatie op looninkomsten en het negeren van de veel slechtere inkomensontwikkeling onder gepensioneerden. Waarom is er niet voor gekozen de huren niet harder te laten stijgen dan een gewogen gemiddelde van de loonontwikkeling en de pensioenindexaties? ‘De wettelijke bescherming tegen woekerhuren gaat gelden voor alle huurwoningen. De markt krijgt een minder grote rol bij het bepalen van de maximaal toegestane huurprijs, doordat de koopprijs van de woning (WOZ-waarde) minder zwaar gaat meetellen in de berekening.’ Mijn vraag: waarom wordt de WOZ-waarde, die een resultante is van de oververhitte koopwoningmarkt, niet helemaal uit de puntentelling geschrapt? Hoe worden al deze plannen gefinancierd?  Die mooie plannen eisen wel ‘ongekende investeringen in woningbouw’. En voor GroenLinks-PvdA zijn dit vooral publieke investeringen. Maar die moeten niet ten koste gaan van de verzorgingsstaat. De partij denkt dan aan (met mijn vragen of opmerkingen daarachter tussen vierkante haakjes): - ‘Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.’ De opbrengsten daarvan worden onder andere ingezet voor woningbouw. [Afbouwen in 8 tot 10 jaar hoorde ik ergens.] - Hogere heffingen voor de bovenlaag, de miljonairsbelasting. [Bij welk inkomen en/of vermogen ligt de grens?] - Afschaffing van fiscale voordelen 'die niet goed zijn onderbouwd'. [Dat klinkt aardig vaag.] - Fossiele subsidies afbouwen. - Bedrijven die veel CO2-uitstoten meer laten betalen. - Afromen speculatiewinsten. [Op grond of ook op vastgoed, zoals woningen?] - Versoberen van belastingkortingen voor grondbezitters. [Welke zijn dat precies?] - Afbouwen van prijsopdrijvende subsidies. [Voorbeelden?] Komt er dan nog niet genoeg geld binnen, dan moet volgens GroenLinks-PvdA de staatsschuld maar wat verder oplopen. Beter benutten van de bestaande voorraad GroenLinks-PvdA ziet ook nog een andere manier om woonruimte te creëren, namelijk in het beter benutten van de bestaande voorraad (met mijn vragen of opmerkingen wederom daarachter tussen vierkante haakjes): - Samenwonen stimuleren door de kostendelersnorm in de bijstand af te schaffen. [Deze effectieve maatregel zou de hoogste prioriteit moeten krijgen.] - Woningdelen. ‘Verhuurders gaan contracten toestaan waardoor meerdere vrienden een woning kunnen delen als volwaardig huurders.’ [Even los van het masculiene taalgebruik, wat te doen tegen de risico’s op woekerhuren en mogelijke overlast voor de omgeving?] - Woningsplitsen. ‘Voor particulieren moet het makkelijker worden om woningen te splitsen’. [Een maatregel populair bij veel politieke partijen.] - Hospitaverhuur. ‘..... helpen mensen die een kamer over hebben in hun eigen woning en die willen verhuren…..’ [Eindelijk! Maar dan moeten de woningcorporaties en de particuliere verhuurders wel verplicht worden daar toestemming voor te geven.]  Financiële steun koopstarters Naar mijn mening is een dissonant in het concept-verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA de financiële steun aan starters. Allereerst het gebruik van het woord ‘starter’. Bij ‘starter’ wordt hier bedoeld ‘koopstarter’. Maar GroenLinks-PvdA, er bestaan ook ‘huurstarters’! Hierin zien we zelfs bij deze partij de kokervisie op kopen af en toe opduiken. Met een aantal maatregelen is niets mis: - Beschermen van starters via een bedenktermijn van twee weken. - Alle biedingen openbaar maken. - Een vergunning voor makelaars. - Makelaarscourtage een vast percentage, in plaats van bonusopslagen bij hogere verkoopwaarden. Maar waarom geld beschikbaar stellen aan koopstarters om hen te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning? Belastinggeld ook opgebracht door huurders, die hier voor het overgrote deel niet van zullen profiteren! En het drijft de woningprijzen alleen maar op. Conclusie GroenLinks-PvdA heeft na jaren weer een links woonprogramma. Waar het geld vandaan moet komen om de plannen te financieren, wordt nog een hele zoektocht. Dit programma, waarin de overheid veel invloed krijgt, staat haaks op dat van de VVD, welke partij nog steeds heilig gelooft in marktwerking. Zeker dit woononderdeel maakt een kabinet waarin GroenLinks-PvdA en VVD samen zitting nemen, erg lastig. [*] Alle citaten komen uit dit concept verkiezingsprogramma, tenzij anders vermeld Jan Kok is auteur van het studieboek voor het hoger onderwijs ‘Werken aan wonen’, samen met Siep van der Werf, en bestuurder van de Huurdersvereniging Amsterdam.

Foto: Number 10 (cc)

Britten verzoenen zich met de EU

De Britse minister voor Noord-Ierland Steven Baker, ooit een van de fanatiekste voorstanders van de Brexit, toonde zich onlangs opmerkelijk schuldbewust. ‘Ik erken dat ik met mijn eigen vastberadenheid en strijd om het VK uit de Europese Unie te krijgen veel ongemak en pijn en moeilijkheden heb veroorzaakt’, vertelde hij onlangs aan de Ierse radio RTÉ. ‘Sommige van onze acties waren niet erg respectvol voor de legitieme belangen van Ierland. En dat wil ik rechtzetten.’ Wat dit gaat betekenen voor de nog altijd vastzittende onderhandelingen over de regels voor de handel met Noord-Ierland moet nog blijken. Maar voor Paul Taylor is het een teken dat de Britten zich eindelijk wat realistischer gaan gedragen tegenover de EU. ‘Na zes jaar van chaos en beschuldigingen zijn er nu tekenen dat het land zijn gezond verstand toont in zijn benadering van het blok.’ Het is duidelijk dat de nieuwe premier Rishi Sunak kiest voor een constructieve benadering om de betrekkingen met de belangrijkste handelspartner van het VK niet verder te verstoren.

De Britten kunnen ook niet anders. Het idee dat het Verenigd Koninkrijk de schade van het opzeggen van het EU-lidmaatschap zou kunnen compenseren door gunstige handelsrelaties met de rest van de wereld bleek uiteindelijk een droom, schrijft Sebastian Whale, een andere Politico-commentator, deze week. Britse boeren laken de opgeblazen verwachtingen van handelsakkoorden met Australië en Nieuw-Zeeland. De redding van de Britse economie komt ook niet uit India of de Verenigde Staten. Daarmee valt een van de belangrijkste beloften van de Leave-campagne in duigen. En het gaat helemaal niet goed met de economie van het onafhankelijke Verenigd Koninkrijk. ‘De Britse economie zit in grotere problemen dan het grootste deel van de EU, met hogere inflatie, een dreigende recessie, onder druk staande openbare diensten, stijgende belastingen en een sombere productiviteitsgroei,’ lezen we in een commentaar van persbureau Bloomberg. Opinieonderzoek laat zien dat een meerderheid van de Britten inmiddels van mening is dat de Brexit een verkeerde keuze was. 

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Het Rijk verwaarloost doelbewust de Nederlandse volkshuisvesting

Er is jaren onvrede over de verhuurdersheffing die de woningcorporaties krijgen opgelegd van de overheid. Cody Hochstenbach, stadsgeograaf van Amsterdam en postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, vindt dat de regering doelbewust de volkshuisvesting om zeep helpt. Want:

Wie heft er nou belastingen op sociale huurwoningen? Geen land ter wereld doet dat.

Het was ook niet zomaar een crisismaatregel:

De diepe financiële crisis en de misstanden bij woningcorporaties (de kostbare derivatenspeculatie door Vestia voorop) boden enkel de politieke window of opportunity om corporaties af te straffen. De heffing is namelijk geen geïsoleerde maatregel maar onderdeel van een langlopend ideologisch project, gericht op het bevorderen van de markt en het terugdringen van de gereguleerde huursector. Van volkshuisvesting naar woningmarkt.

Foto: Woonverzet Den Haag (eigen foto)

Half Nederland uitgewoond

RECENSIE - Stadsgeograaf Cody Hochstenbach maakt in zijn boek Uitgewoond duidelijk wat de verschillende slachtoffers van de wooncrisis bindt: decennialang bewust beleid dat markt boven mens zette.

In het kader van de woonprotesten is mij – als medeorganisator van de demonstratie Woonopstand in Rotterdam – geregeld gevraagd: waarom hebben we zoveel eisen, waar gaan de protesten nou precies over? En vervolgens, als ik dan verschillende problemen had opgesomd zoals dakloosheid, hoge huren, gentrificatie, beleggers: maar wat is nou het ergste van de wooncrisis? En wat hebben al deze dingen met elkaar te maken?

De wooncrisis bestaat uit vele facetten, zo laat Hochstenbach in zijn boek zien, die een ding gemeen hebben: ze zijn het gevolg van een bewuste woonpolitiek. Uitgewoond (2022, Das Mag) is opgebouwd rond elf hardnekkige mythes die worden ontkracht, zoals ‘Het is je eigen schuld als je op straat beland’, ‘Kopen is beter dan huren’, ‘Er zijn te veel sociale huurwoningen’ en ‘Beleggers zijn creatieve ondernemers’. Die mythes ontnemen het zicht op de oorzaken van én de oplossingen voor de wooncrisis. Veel van die mythes kun je in andere bewoordingen terugvinden in beleidsstukken – een aantal vind je (impliciet) in het regeerakkoord. Het zijn de rechtvaardigingen voor beleid dat huisvesting zoveel mogelijk aan de markt en individuele verantwoordelijkheid wil overlaten.

Foto: CorporatieNL (cc)

Eenvoud, niet vernederen

OPINIE - In het  coalitie akkoord staan compromissen. Daarover moeten we iets vinden. ‘Idealen mogen iets vertellen over wat we willen zijn. Maar compromissen vertellen ons wie we echt zijn.’ Dus wat zijn dit voor compromissen? Compromissen roepen dilemma’s op. Aan het begin van de twintigste eeuw groeiden communisten en sociaaldemocraten uit elkaar. Sociaaldemocraten  kozen voor kleine stappen voorwaarts via het compromis. De communisten vonden dit gedrag  ruggengraatloos.

In de jaren tachtig kwam het neoliberalisme op,  dat met de val van de Berlijnse Muur aan kracht won. Iedereen geloofde in de kracht van de marktwerking en de vrije markt. De staat kon niet alles, dus veel overheidsdiensten moesten geprivatiseerd worden.

Dit was de fuik, waarin links is gezwommen, met de sociale wetgeving, zorg en de volkshuisvesting als verliezers. Het zijn de hoofdthema’s van de nieuwe coalitie.

Ik schrijf over volkshuisvesting, maar ik vermoed dat op de andere terreinen dezelfde dingen spelen. De kern is institutionele vernedering van de burgers: die ontstaat vooral door complexiteit in het openbaar bestuur.

Van vereniging naar stichting

In de jaren tachtig vonden we  beheren van woningen ineens een vak, een ‘product’ voor ‘woonconsumenten’. Ik moest binnen VROM een “woonconsumentenbeleid” formuleren. Leden van woningbouwverenigingen werden “klanten”  die “woondiensten” afnamen. Daar paste geen vereniging meer bij. Ik aarzelde daarover: woningbouwverenigingen waren toch emancipatie organisaties? Het ging toch om onderwijzers, om spoorwegpersoneel? Zij vormden, soms als beroepsgroep, verenigingen die voor hun leden woonruimte bouwden en beheerden?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour | Sociale huurwoningen in de uitverkoop

Waar Dekker volhardend de belangen van de Nederlandse volkshuisvesting heeft verdedigd, gooit Blok die belangen te grabbel door tienduizenden huurwoningen voor buitenlandse beleggers tegen ondergewaardeerde prijzen in de verkoop te zetten.

Allerlei wooncorporaties zitten in zwaar weer omdat ze na de privatisering van de woningmarkt zijn gaan avonturieren. Om de sector “financieel gezond te maken”, stimuleert de Minister voor Wonen en Rijksdienst de verkoop van sociale huurwoningen op de vrije markt. Aan buitenlandse investeerders wel te verstaan.

Foto: IISG (cc)

Betaalbaar wonen en politiek

OPINIE - Als er nog een kabinet Rutte 4 komt, moet de woningmarkt een thema zijn. Voor de lokale verkiezingen is het thema niet minder belangrijk. Hoe kom je aan betaalbare woonruimte en met spoed en niet over tien jaar, is de vraag.

Als ik de brief aan de Tweede Kamer van 5 november lees van Minister Ollongren, word ik niet optimistisch. Het onderwerp is snelle besteding van een miljard voor “additionele woningbouw”. Alleen is het probleem niet de bouwnijverheid, maar het tekort aan betaalbare woonruimte voor woningzoekenden. Dat is een ander probleem. Versneld strooien met geld helpt, maar niet genoeg..

Waar is het zelfkritisch vermogen van onze overheid. Schade afhandeling, vergoedingen, vlottrekken vastgelopen levens? Het parlement wilde toch snelheid, eerlijkheid en rechtvaardige afdoening? Het lukt maar niet. De stabiliteit van een piramide hangt zelden van zijn punt af, maar toch is het altijd die top, die onze aandacht trekt. Gekrakeel in het parlement tussen Ollongren en Bosma is vertier. Alleen, het systeem corrigeert zichzelf niet, weten we dat nu nog niet? Daarvoor is “nieuw leiderschap” nodig, wat dat ook moge betekenen.

De uitvoerende bureaucratie rond het wonen heeft wel aan de burger geleverd. Maar dat vermogen is verdampt. Laten we kijken waarom.

Foto: Cyril Wermers (cc)

Morgen het #woonprotest, vandaag lezen, luisteren en kijken waarom

ACHTERGROND - De vruchten van jaren VVD-beleid worden door buitenlandse investeerders geplukt. Maar voor studenten, starters, sociale huurders, mensen zonder dak boven hun hoofd en nu ook de middeninkomens zijn ze zuur. Daarom vinden er verschillende landelijke demonstraties plaats, te beginnen morgen, zondag 12 september, in Amsterdam: het Woonprotest. Gevolgd door de Woonopstand op 17 oktober in Rotterdam. De Haagse Stadspartij heeft ook al een protest aangekondigd in Den Haag op 13 november en in enkele andere steden wordt nagedacht over een vervolg.

Wat je moet weten over wat er allemaal niet deugt aan het woonbeleid? Ten eerste dat het veelzeggend is dat beleidsmakers tegenwoordig vooral spreken over de ‘woningmarkt’ in plaats van over volkshuisvesting. Het is dan ook niet slechts symbolisch dat kabinet Rutte-I een einde maakte aan het ministerie van VROM en een minister van Wonen onder BZK werd onderbracht. Kabinet Rutte-III deed ook deze minister de das om, sinds 2017 doet de minister van BZK wonen er gewoon even ‘bij’.

Maar volkshuisvesting is terug, en hoe. Morgen worden tienduizend verwacht mensen bij het eerste landelijke protest in Amsterdam. De media raken er de afgelopen weken niet over uitgepraat. Overal verschijnen reportages over de ‘slachtoffers’ van de woningmarkt (in deze context wél het juist woord).

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: David Sanz (cc)

Minderheidsregering Zweden mogelijk hersteld

Maandag viel de minderheidsregering van de sociaaldemocratische premier Löfven over liberalisering van de huren. Löfven wilde huisbazen toestaan markttarieven te vragen voor nieuwe huurappartementen. Dat zou projectontwikkelaars moeten stimuleren om meer te bouwen. Ook in Zweden is er een tekort aan huurhuizen. Maar juist op het punt van de huren had de Vänsterpartiet (Linkspartij, vgl. de Nederlandse SP) een rode lijn getrokken in ruil voor gedoogsteun. Met de nieuwe huurplannen overschreed Löfven de grens die door de gedoogpartij was getrokken. Een motie van wantrouwen van de extreemrechtse Zweden Democraten kreeg daarom ook de steun van links. Woensdag gloorde er weer enige hoop voor Löfven toen zijn bondgenoten in de Centrumpartij aankondigden dat ze het omstreden voorstel voor huurhervorming willen laten vallen.

De Zweedse politiek lijkt sinds enkele jaren gegijzeld door de Zweden Democraten. Na de verkiezingen in de herfst van 2018 volgde een uiterst moeilijk proces van coalitievorming. Dat eindigde begin 2019 met de vorming van een minderheidsregering van sociaaldemocraten en de groene Miljöpartiet op basis van een neoliberaal regeringsprogram dat twee centrumrechtse partijen hadden afgedwongen voor hun steun. Plus de noodzakelijke gedoogsteun van de Vänsterpartiet die overigens volgens datzelfde regeringsprogramma, het Januari-akkoord, geen enkele invloed op de regering zou mogen hebben. En dat alles om te voorkomen dat extreemrechts zou kunnen regeren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Zorgzame marktwerking

Nu de kabinetsinformatie weer op gang komt, vraag ik me af: zou ik minister willen zijn? Eerlijk: liever niet. Het probleem is het sturen van de markt. In sociaal beleid, volkshuisvesting, sociale zaken en zorg komen markt en overheid elkaar op een intense manier tegen.

Ik ben voor zorgzame relaties in een eerlijke en rechtvaardige samenleving. Maar lukt dat met ons geloof in marktwerking? Alleen de cash-nexus tussen mensen maakt de wereld koud. Kunnen we met overheidsbeleid die kilte bestrijden? De markt is geen klein thema, maar ik struikel er voortdurend over.

Jan Peter Balkenende

“Er is terecht twijfel aan ongenormeerde marktwerking.” schrijft Balkenende in de NRC (19 mei 2009) ”‘De markt kan niet zonder moraal’, aldus een van mijn favoriete citaten van Adam Smith. Maar de slinger moet niet terugslaan naar een allesbepalende overheid. Dat is het verkeerde recept.”

Het is een wat ouder artikel, maar het boeit door wat de CDA-leidsman zegt en niet zegt. Waarom blijft marktwerking nodig, vraagt hij zich af. Ja, waarom? Hij komt met een gesloten bewijsvoering voor economische groei. Dat levert tolerantie, sociale mobiliteit en socialer beleid.

Dan komt het sociale element van het CDA-denken: “Tegelijkertijd weten we dat economische voorspoed niet vanzelf eerlijk verdeeld wordt en dat niet iedereen vanzelf eerlijke kansen krijgt.” Dat inzicht komt van sociaaldemocraten.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende