Is meer gaswinning in Groningen de oplossing voor de energiecrisis?

Al het hele jaar wordt er van verschillende kanten opgeroepen om de huidige energiecrisis aan te pakken door de gaswinning in Groningen op  te schroeven. Ook de Correspondent had er in september een uitgebreid artikel over. De energie experts die daarbij aan het woord komen hebben het over een beperkte toename in de kans op aardbevingen en over de prijsdaling waar extra gasproductie voor zou zorgen. Een essentieel deel wordt echter stelselmatig genegeerd: Staatstoezicht op de Mijnen vind dat de veiligheidssituatie in Groningen bij het huidige lage winningsniveau al niet op orde is. Tijd om alle discussies op sociale media een keer op te schrijven. Met dank aan de waardevolle inbreng van Annegreet Blanken. Veiligheid in Groningen In juni 2022 zei de Inspecteur Generaal in het Financieel Dagblad: Ons oordeel van de situatie is dat het op dit moment in Groningen onvoldoende veilig is om aardgas te winnen. Dat heeft drie oorzaken. Ten eerste is een deel van de huizen nog niet verstevigd. Ten tweede zorgt gaswinning en de onzekere en trage versteviging van huizen voor gezondheidsschade bij mensen uit de regio. Ten derde verhoogt gaswinning de kans op schade aan huizen. De situatie in Groningen is niet veilig, ook al ligt de risiconorm voor gaswinning in Groningen een factor 10 lager ligt dan in de rest van Nederland (1 op 100.000 i.p.v. 1 op 1.000.000). Zelfs die lagere norm is bij het huidige winningsniveau niet haalbaar, laat staan bij een hogere gaswinning. Bij een hogere gaswinning kan het ook zijn dat huizen die nu als veilig gelden onveilig worden. De bouwnorm is namelijk afgestemd op het terugschroeven en beëindigen van de gaswinning. Een cadeautje van ik meen voormalig minister Wiebes. Nu wil dat niet zeggen dat de onveilige situatie in Groningen een volledige showstopper is, want speciaal voor het Groningergasveld is er artikel in de Mijnbouwwet opgenomen die mogelijkheid biedt om veiligheid van Groningers af te wegen tegen leveringszekerheid voor verbruikers laag calorisch gas (Artikel 52a). Compenseer de Groningers Altijd fijn en snel gezegd: verhoog de gaswinning en gebruik de opbrengsten om Groningers te compenseren voor de schade aan hun woning. Alleen waarom zou een Groninger met schade geloven dat hij of zij daadwerkelijk gecompenseerd wordt? Lees de serie 'Ik wacht' van het Dagblad van het Noorden uit 2019 nog eens terug, zoek uit hoeveel van die mensen inmiddels geholpen zijn en hoeveel wachters er bij zijn gekomen. De versterkingsoperatie in Groningen is de voorganger van de toeslagenaffaire. Het vertrouwen in beloften van de overheid of medeburgers die nu zuchten onder de hoge gasprijs onder Groningers met schade door gaswinning is laag. En terecht. Bovendien: waarom zouden ze nu een nog lagere veiligheid moeten accepteren om in de toekomst een veilige woning te krijgen? Nederland heeft het aan zichzelf te danken dat er ruim 10 jaar na de beving in Huizinge nog geen geloofwaardige versterkingsoperatie in Groningen aan de gang is en dat dezelfde premier er nog steeds zit. Heeft de hoge prijs effect op leveringszekerheid voor verbruikers van gas? In verschillende discussies wordt als volgende argument aangevoerd dat de hoge prijs effect heeft op de leveringszekerheid voor verbruikers van aardgas. In de wetsgeschiedenis of de Handelingen van de Tweede Kamer kom ik echter geen aanwijzing tegen dat hoge prijzen onderdeel zijn van definitie leveringszekerheid. Een standpunt en interpretatie dat door SodM wordt onderschreven: De wetgever in Nederland is er heel duidelijk over dat dat niet is wat wij in Nederland willen. Een veiligheidsafweging mag alleen gemaakt worden ten opzichte van andere veiligheidsvraagstukken.  (...) De aanpassing van de Mijnbouwwet in 2018 verhindert dat economische belangen voorgaan op de veiligheid. De staatssecretaris mag pas een afweging maken om de winning in Groningen te verhogen op het moment dat er dusdanige gastekorten in Nederland zijn dat er andere veiligheidsproblemen in Nederland ontstaan, bijvoorbeeld geen levering van aardgas aan huishoudens of ziekenhuizen. Ik hou me aanbevolen voor verwijzingen waar uit blijkt dat het anders zit, maar ik heb geen reden om te twijfelen aan de uitleg van SodM. Tot slot Dus zorgen hoge prijzen voor problemen? Ja zeker, maar dat is geen reden om de veiligheid van Groningers nog meer in gevaar te brengen. Vergeet ook niet dat de  Handelingen van de Tweede Kamer vol met pleidooien voor hogere prijzen (lees energiebelasting) voor aardgas om verbruik te verlagen en verduurzaming te stimuleren. Niet tot de hoogtes die we sinds vorig jaar zien, maar het maakt het m.i. juridisch lastig om vol te houden dat hoge prijzen volledig ongewenst zijn. Ik wens politiek en toezichthouder succes met hun afwegingen, maar met volle opslagen, een gasprijs die op de spotmarkt soms onder €0 zakt en het huidige warme najaar betwijfel ik of je hard kunt maken dat de leveringszekerheid voor gebruikers laag calorisch gas in gevaar is. En tot slot, alle besluiten over wat wij doen bij een gastekort (of dat gas nou duur is of niet) zijn al genomen en vind je terug in het Bescherm- en Herstelplan Gas uit 2019. Mocht u zich zorgen maken over de effecten van de hoge energieprijzen op mensen die het minder breed hebben dan u, overweeg dan om de Euro 190 die u ontvangt te schenken aan een lokaal of landelijk initiatief om hen te helpen. Denk aan de Voedselbank, Energiebank of een ander initiatief.

Door: Foto: Aardgasbevingen in Groningen, Drenthe en Friesland copyright ok. Gecheckt 23-11-2022
Foto: fortheloveofcc (cc)

Wie beschermt ons tegen de beschermer?

Door Emine Uğur.

Wat doe je als de persoon die je hoort te beschermen dezelfde is als de persoon tegen wie je beschermd moet worden? Als je vader of moeder je misbruikt of je man je mishandelt bijvoorbeeld? Als de leraar die jou moet helpen zelfvertrouwen op te bouwen in een bepaald vak degene is die je zelfvertrouwen kapot maakt.

Als degene naar wie je zou rennen om beschermd te worden tegelijkertijd degene is die jou schade toebrengt, heb je feitelijke nergens meer waar je terecht kunt. Deze gedachte houdt mij al geruime tijd bezig en speelt steeds vaker door mijn hoofd sinds de toeslagenaffaire, schoot recent weer door mijn hoofd door de racistische appjes van de politie en gisteren wederom na het artikel over de NCTV. En bij elk incident wordt het steeds duidelijker dat dit al langere tijd onze relatie als burger met onze overheid is, maar dat het nu pas zichtbaarder wordt: Degene die ons onze rechtsbescherming hoort te bieden en dat hoort te handhaven, is degene die ons schade toebrengt en ons kwetsbaar maakt.

Het is geen toeval dat (institutioneel) racisme en islamofobie als een rode draad door al deze openbaringen heen lopen. Allochtonen, zwarte mensen en de afgelopen 20 jaar met name moslims, zijn namelijk schuldig tot het tegendeel bewezen is. Wolven in schaapskleren. Wantrouwen is het uitgangspunt. En dat wantrouwen vonden veel mensen niet problematisch, want het raakte hen niet en sommigen vonden het zelfs terecht, want het waren immers moslims die voor terreuraanslagen en overlast zorgden,  dus dan moet je het ook maar voor lief nemen dat ook jij, zelfs al had je niets met die aanslagen of die overlast te maken, met wantrouwen bejegend wordt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Mondkapjesplicht niet reëel

Bruls waarschuwt voor het te snel veranderen van de corona-aanpak. Het zal in dat geval “boetes regenen”. “Als je nu een mondkapjesplicht invoert, leidt dat tot chaos. Ik kan niet garanderen dat mijn mensen dat goed kunnen handhaven”, zegt Bruls. “Laten we reëel wezen: gaan mensen in de kroeg of thuis bij een feestje een mondkapje dragen?”

Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, ziet weinig in een mondkapjesplicht in openbare ruimtes. Want regeringen in Duitsland, Spanje, Italië, Frankrijk, Oostenrijk, etc zijn niet reëel?

Foto: Sean Ellis (cc)

Niet zonder weerstand

COLUMN - In haar prachtige essaybundel Frictie, die kort voor de zomer verscheen, beschrijft Miriam Rasch onder meer hoe allerlei technologie – van apps tot apparaten – ‘gemak’ beloven, een frictieloos bestaan. Ze nemen taakjes van ons over, bewijzen ons diensten en zorgen voor ons, als een legertje elektronische dienstbodes die altijd voor ons paraat staan.

Het hoogste streven is dat tussen wens en daad amper afstand resteert: nog voor de melk op is, heeft je koelkast al een vers pak voor je besteld. Apps beloven te anticiperen op je behoeften. De slimme thermostaat floept aan zodra hij merkt dat je onderweg naar huis bent; je koffiemachine krijgt een seintje om je eerste bakkie troost te maken, net voordat je slaapapp besluit dat het ideale moment is aangebroken om je wakker te maken.

Die droom is niet zonder gevaren.

Zulke apps zitten bomvol surveillancesensors, en ze delen hun over jou vergaarde data zonder je medeweten – laat staan je instemming – met allerlei nieuwsgierige bedrijven. Ze zijn vaak slecht beveiligd, zodat ook ongenode gasten er toegang toe hebben.

Rasch snijdt een ander punt aan, waarover ik niet eerder had nagedacht: een leven zonder frictie is ook een leven zonder moeite, een wereld zonder weerstand; en, zo betoogt ze, uiteindelijk ook een wereld zonder ethiek, zonder reflectie.

Foto: Cityswift (cc)

Zonder vertrouwen loopt exit uit op een fiasco

COLUMN - Over de exit-strategie spreken we als was het een terugkeer naar vroeger: dan kunnen we weer maar de kroeg, naar de film of een voetbalwedstrijd, we boeken weer reisjes en citytrips. De horeca zal opbloeien, en iedereen koopt weer kapsels en kleren.

Ik geloof er geen zier van. O vast: op de eerste dag na de lockdown zullen de kroegen vreugdevol worden overspoeld, maar van die anderhalve meter zijn we voorlopig niet af, dus die cafés zijn vol eer je het weet – en ogen dan alsnog als een slappe zondagmiddag.

Want het is niet alleen die anderhalve meter. Intussen zijn veel mensen hun inkomen kwijt, en vrezen anderen werkloosheid of een faillissement.

We bezien de toekomst met angst en beven. Elke econoom die een knip voor de neus waard is, weet dat vertrouwen de basis is van de wereldhandel, de lokale economie en de beurs. Consumenten die geen vertrouwen hebben in hun financiële toekomst, houden – heel verstandig – straf de hand op hun eigen portemonnee. En een middenstander die geen vertrouwen heeft in zijn afzet zal geen goederen inkopen, laat staan personeel inhuren. Ook na de lockdown zal de economie nog lang op een uiterst laag pitje staan.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Clair Graubner (cc)

Vogelvrij in je eigen huis

ESSAY - door Matthé Scholten (Ruhr-Universität Bochum)

Sinds de jaarwisseling zijn mensen met psychische aandoeningen vogelvrij in hun eigen huis. Op 1 januari is namelijk de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg in werking getreden.

Onder voorganger Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen waren (zoals de naam van de wet al doet vermoeden) enkel gedwongen opnames in instellingen geregeld. Dat is niet meer van deze tijd – een tijd waarin mensen met psychische aandoeningen een plek midden in de maatschappij zouden moeten hebben. En niet onbelangrijk: een tijd waarin vanwege verregaande kostenbesparingen het aantal bedden in psychiatrische ziekenhuizen in rap tempo is afgebouwd.

De nieuwe wet maakt het daarom mogelijk om personen met psychische aandoeningen ook in de thuissituatie gedwongen te behandelen.

Aan goede bedoelingen geen tekort.

Zo moet de wet bijvoorbeeld vroegtijdige interventie mogelijk maken en de inspraak van betrokkenen vergroten. Verder is het uitgangspunt van de wet dat dwangmaatregelen alleen als uiterste middel mogen worden toegepast. Deze video van het ministerie vat de hoofdpunten van de nieuwe wet kort samen.

Alle goede bedoelingen ten spijt lijkt het erop dat mensen met psychische aandoeningen sinds de jaarwisseling in de meest ongelukkige combinatie van een nanny state en een politiestaat leven.

Foto: nico1959 (cc)

Jan Soldaat vervangt Bromsnor niet

COLUMN - Er dient nadrukkelijk een bijdrage in operationele capaciteit gevraagd te worden aan het ministerie van Defensie om het stelsel bewaken en beveiligen op korte termijn te versterken.

Deze opdracht kreeg het bestuur van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) afgelopen vrijdag mee toen een motie van de burgemeesters van De Bilt, Utrechtse Heuvelrug en Veenendaal met een dikke meerderheid werd aangenomen.

De pers pikte deze bijzonder motie op en repte van inzet van militairen. Minister van Justitie en Veiligheid, Ferdinand Grapperhaus ziet daar niets in. Natuurlijk snapt hij de zorgen over de personeelstekorten bij de politie, aan empathie ontbreekt het hedendaagse bewindslieden niet, en ja, er gaat hard aan gewerkt worden, maar dat kost wat tijd.

Dat is logisch, het kabinet haalt het te laat zijn met maatregelen niet in door binnen een paar weken nieuwe politieagenten te rekruteren, op te leiden  en inzetbaar te maken.

Maar de minister is de beroerdste niet.

Hij draagt ook oplossingen aan voor de korte termijn. Bijvoorbeeld  `mensen zonder politieopleiding inzetten voor werk waarvoor die scholing niet vereist is`.

“Daar moeten we mee beginnen, dan kunnen we altijd nog zien of er wellicht een noodgreep nodig is. Maar zover ben ik nog niet.”
(citaat uit RTL Nieuws bericht).

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Vincent Truchseß (cc)

Een achterdeur in Whatsapp

Mensen doen soms een envelop om hun e-mailtje of hun appje, zodat alleen zijzelf en de geadresseerden dat kunnen lezen. Omdat inbraken op andermens’ berichtenverkeer akelige consequenties kunnen hebben en mensen aan hun privacy hechten, bouwen applicatiebouwers zulke versleuteling vaker in. Whatsapp versleutelt automatisch alle berichten, net als Signal en Telegram; ook Facebook Messenger wil versleuteling tot standaard verheffen.

Evenredig aan de behoefte van gebruikers aan veiligheid en versleuteling groeit de wens van overheden om achterdeurtjes in te bouwen: wegen om die encryptie te breken. Zonder die achterdeurtjes zou de overheid machteloos staan tegen criminelen, is het verhaal.

Al in 1988 fileerde Intel-techneut Timothy C. May die retoriek: hij destilleerde de doembeelden van toen en noemde die, met een klassieke verwijzing, de Vier Ruiters van de Infocalyps: terroristen, pedofielen, drugsdealers en witwassers.

Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid bepleitte onlangs in navolging van zijn Amerikaanse collega William Barr dat internetplatforms de sleutels van hun gebruikers aan justitie moesten kunnen overhandigen, om opsporingsdiensten toegang te verschaffen tot berichten- en chatverkeer. Heel Bijbelvast legde Grapperhaus de nadruk op kinderporno als argument om zijn ‘sleutelrecht’ op te eisen: ‘Wat ik graag zou willen is met grote internetpartijen om de tafel en zeggen: luister, we gaan het nu zo regelen dat wij in ieder geval als er sprake is van verdacht verkeer toch een toegang kunnen krijgen om te kunnen zien wat zich er precies afspeelt.’

Foto: Frédéric Poirot (cc)

Achterdeurtjes

OPINIE - Het is de natte droom van ieder machtspoliticus: mee kunnen kijken in alle (digitale) communicatie. Het stond al op het verlanglijst van Duitsland en het VK. Australië legde het al daadwerkelijk vast in wetgeving. En nu wil minister Ferd Grapperhaus het ook: via de achterdeur toegang tot allerlei communicatiediensten.

Steevast is het argument dat we de slechteriken – terroristen, criminelen en ander gespuis – moeten kunnen vangen. Dat speelt namelijk goed in op het sentiment van veiligheid. Niemand wil worden opgeblazen. Niemand wil worden beroofd. Niemand wil het slachtoffer worden van een verkrachting. Dus een beetje privacy opofferen kan geen kwaad toch? Het is een effectieve redenering waar veel mensen gevoelig voor zijn en dus makkelijk in meegaan. Het is echter ook een te simplistische redenering.

Doel van encryptie

Het fenomeen encryptie bestaat niet voor niets. Encryptie is bedoeld om informatie uit handen van anderen te houden. Of het nu om het beveiligen van communicatie gaat, het beveiligen van banksystemen of het beveiligen van nucleaire installaties, het doel is altijd hetzelfde: ongewenste indringers buiten de deur houden. Niemand wil de veiligheid daarvan op het spel zetten.

Het klopt dat ook de minder frisse figuren in onze samenleving gebruik maken van beveiligde communicatie. Maar dat is geen reden om de beveiliging dan maar wat te verminderen. Criminelen en terroristen maken ook gebruik van geld, wegen, scholen, bibiotheken en supermarkten. Die schaffen we toch ook niet af?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Het is oorlog maar niemand die het ziet’

RECENSIE - © Uitgeverij Podium. Boekcover Huib Modderkolk - Het is oorlog maar niemand die het ziet. Omslagontwerp - Philip StroombergHuib Modderkolk verzamelt zes jaar onderzoek naar mondiale digitale strijd. Eindelijk een goed boek over de praktijk van digitale strijd tussen staten, onder leiding van hun geheime diensten. Een oorlog die niemand zou zien. Voetbal is oorlog, zei Rinus Michels, en we gingen het zo zien.

Met een geweldige primeur over betrokkenheid van de AIVD bij de plaatsing van Stuxnet-malware in het beheer van het Iraanse kernprogramma en een rechtszaak van diezelfde AIVD; plus de gebruikelijke DWDD-marketing en een onnodig stickertje van Lubach op het omslag kwam het boek van Huib Modderkolk met een katapult op de markt. ‘Het is oorlog, maar niemand die het ziet’ bereikt direct de top-10. En dat is terecht.

Afgaande op de betoog van Paul Abels dat de AIVD nooit zonder strategisch doel in de openbaarheid treedt, was die rechtszaak mogelijk bedoeld om extra aandacht te trekken voor de Stuxnet-primeur: de AIVD spreekt internationaal een knap woordje mee en wil dat weten. De bemoeienis van de AIVD met Iran is overigens gezien de internationale verhoudingen twijfelachtig, vindt Paul Aarts.

De eerste beschrijving van strijd in Modderkolks boek is gewijd aan zijn ontrafeling van de eerste grote digitale aanval op Nederland tot nu toe; die op de uitgever van digitale certificaten DigiNotar in Beverwijk in augustus en september 2011. Deze aanval stortte Nederland tot op regeringsniveau in chaos. Modderkolk reconstrueert het met onder anderen Aart Jochem en Erik de Jong van Govcert.

Volgende