opkomst Archives - Sargasso

Foto: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Verkiezingsdebat_tussen_lijsttrekkers_CDA,_PvdA_en_VVD_in_Hilversumse_VARA-radio,_Bestanddeelnr_933-6506.jpg

Spannende verkiezingen, hogere opkomst?

19 april 2019 , 11:00 , door Gastauteur

ANALYSE - van Simon Otjes en David M. Willumsen (verscheen eerder op Stuk Rood Vlees).

De commissie-Remkes heeft de afgelopen twee jaar hard nagedacht over manieren om de Nederlandse democratie te vernieuwen en te versterken. Een van de adviezen die zij geeft is blokvorming: partijen die ideologisch dicht bij elkaar staan moeten voor de verkiezingen aangeven dat ze samen in het kabinet gaan. Dat zou goed zijn voor de legitimiteit van het politieke stelsel. Veel empirische ondersteuning bieden Remkes en zijn collega’s niet. Wel verwijzen ze naar de Deense politieke serie Borgen, die aangeeft dat blokvorming kan leiden tot spannende politiek. Dat leidt tot de vraag welke lessen Nederland zou kunnen leren uit Denemarken? En wat onderzoek zegt over het effect van blokpolitiek?

Een Deens en een Nederlandse verkiezingsavond

Aan de oppervlakte lijken de politieke stelsels van Denemarken en Nederland enorm op elkaar. Beide landen hebben een lage kiesdrempel en daardoor een zeer divers parlement: er zijn in beide landen rechts-liberalen, sociaal-democraten, socialisten, een links-groene fusiepartij, links-liberalen en rechtspopulisten. Bij de Nederlandse verkiezingen van 2017 werd de partij van de premier wederom de grootste. Na een maandenlange formatie smeedde hij een centrum-rechtse coalitie samen: de liberaal Mark Rutte bleef premier. Bij de Deense verkiezingen van 2015 bleef de partij van de premier ook de grootste. Deze won zelfs zetels. Maar op verkiezingsavond was het duidelijk dat de premier haar biezen kon pakken. Er zou een centrum-rechtse regering komen onder leiding van een liberaal. 10 dagen na de verkiezingen was deze geïnstalleerd.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour

Quote du Jour | Stemplicht

19 maart 2015 , 17:30 , door P.J. Cokema

Er valt iets voor te zeggen op het moment dat mensen massaal thuisblijven en blijkbaar niet meer echt beleven hoe belangrijk het is.

SCP-directeur Kim Putters op BNR. Hij ziet de bezwaren natuurlijk wel: “En bij burgerschap hoort een verantwoordelijkheidsgevoel bij mensen zelf, en dat staat wel op gespannen voet met een overheid die met het wijzende vingertje komt en gaat zeggen: “Gij zult stemmen”.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Historische opkomst?

15 maart 2017 , 17:30 , door P.J. Cokema

Eén van de laatste voorspellingen bij de verkiezingen is die van de opkomstcijfers. De geschiedenis is hier op Sargasso al eens in beeld gebracht.

Vandaag wijzen de voorspellingen op een hoge opkomst. Om 15.45 uur was 43 procent van de stemgerechtigden in de stemlokalen op komen dagen. Dat is een hogere opkomst dan bij de verkiezingen van 2012 rond diezelfde tijd. Uiteindelijk was er in 2012 een opkomstpercentage van 74,57%.

Dat was trouwens een bedroevend lage opkomst. Alleen in 1998 was de opkomst nog lager (met 73,3% de laagste opkomst sinds de afschaffing van de stemplicht in 1970).

De hoogste opkomst cijfers dateren van 1977 (88%), 1981 (87%) en 1986 (85,5%). Roemruchte jaren. Na de verkiezingen volgden bizarre formatiebesprekingen die tot de kabinetten Van Agt en Lubbers leidden.

Met nog ruim 3 uur te gaan tot de sluiting van de stemlokalen: heeft het electoraat er vandaag zin an gehad? Gaan we nu eens boven de 80% komen?

Update 22:40 u

De opkomst lijkt zo goed als zeker op 81% uit te komen. Een resultaat dat eerder bij de verkiezingen in 1982 is gehaald en daarmee op een gedeelde vijfde plaats komt in de ranglijst opkomstcijfers sinds de afschaffing van de stemplicht.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

KORT | Lage opkomst

19 maart 2015 , 13:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - In Almere en Rotterdam heeft de PVV de meeste stemmen getrokken en zou nu de grootste partij zijn in deze gemeenten.

In Rotterdam heeft PvdA-fractievoorzitter Leo Bruijn zijn analyse al klaar: “De PVV heeft in Rotterdam geprofiteerd van de dramatisch lage opkomst van 35,5 procent in de stad”. Hij denkt dat veel PvdA’ers niet zijn gaan stemmen.

Landelijk gezien verliest de PVV. Ook dat ligt aan de lage opkomst, aldus de analyse van Geert Wilders. Zo denkt ook de Zeeuwse PVV-lijsttrekker over het verlies van één zetel: “We hebben last van drie lokale partijen en de lage opkomst”. In Utrecht hangt PVV’er René Dercksen dezelfde sprankelende analyse aan: “We hebben vooral last gehad van de lage opkomst. Het is wel zorgelijk dat mensen de moed hebben verloren naar de stembus te gaan”.

Een verkiezingsnederlaag wijten aan een lage opkomst. Dat hebben we natuurlijk vaker mee gemaakt. Dat “het ligt niet aan ons, het ligt aan de thuisblijvers” is beledigend voor alle stembusgangers die blijkbaar nu eens wat anders willen.

Het is misschien een minder grote jury geweest dan anders, het was zeker geen unaniem oordeel, maar de jury heeft wél gesproken.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Opkomstpercentages verkiezingen sinds 1946

19 maart 2015 , 10:54 , door Steeph

DATA - De opkomst voor de verkiezingen van de Provinciale Staten waren dit jaar weer erg laag. Geen nieuw record.
Hier een overzicht van alle verkiezingen in Nederland, m.u.v. de Europese, sinds 1946.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | Highlights voor Election Night

4 november 2014 , 20:00 , door Jasper Klapwijk en Jos Lubbers

ANALYSE - De Slag om de Senaat nadert de apotheose. Na drie weken intensieve campagne is het vanavond eindelijk zo ver: election night 2014. De Republikeinen zullen naar verwachting de meerderheid in de Senaat krijgen. Ze hebben 51 van de 100 zetels nodig en moeten daarvoor netto zes zetels van de Democraten winnen. Omdat ze in het Huis van Afgevaardigden hun meerderheid zullen houden, heeft de GOP dan de macht in het hele Congres. De eerste resultaten komen vanaf vannacht om 0.00 uur onze tijd binnen vanuit Kentucky; om 7:00 uur morgenochtend sluiten de stembussen in Alaska. De top tien interessante races in de Slag om de Senaat in volgorde van verwachte uitslag.

Battleground states in de Midterm Elections 2014

Kentucky

De Republikeinse veteraan en leider van de Republikeinen in de Senaat, Mitch McConnell, werd in Kentucky uitgedaagd door Clinton Democrat Alison Lundergan Grimes. De weinig populaire, maar gedegen en invloedrijke McConnell wist met steun van vele rijke Republikeinen de campagne naar zijn hand te zetten. Hij dwong Grimes in het defensief door haar Obama’s beleid in de schoenen te schuiven, en dan met name diens voornemen om steenkoolmijnen in Kentucky te sluiten. De laatste peilingen geven McConnell een flinke gemiddelde voorsprong van 7,2% op Grimes. Grimes kan dit eigenlijk niet meer winnen, maar gebeurt dat toch omdat de peilingen er finaal naast zaten, dan is er goede hoop voor de Democraten; hun kiezers in andere staten zullen dan gemotiveerder zijn om op de valreep nog te gaan stemmen.

Foto: Jeroen Mirck (cc)

Dalend animo verkiezingen Europees Parlement

13 mei 2014 , 11:00 , door Jaap Walhout

DATA - Onlangs twijfelde Sjors van Beek openlijk of hij wel een stem gaat uitbrengen bij de verkiezingen van het Europees Parlement. De opkomstpercentages van de afgelopen decennia laten zien dat hij niet de enige is.

Inmiddels is het Europees gemiddelde onder de 50% gezakt zoals onderstaande grafiek laat zien, waarbij Nederland het slechter doet dan het gemiddelde. Hoewel er een kleine opleving is in Nederland na het dieptepunt van 1999, is de lange termijn trend dalend.

De Europese opkomstpercentages worden echter vertekend doordat sommige landen een stemplicht kennen: België, Cyprus, Griekenland, Italië, Luxemburg & Spanje. Het is dus beter om te vergelijken met landen die ook geen stemplicht hebben. Het beeld ziet er dan als volgt uit:

Is het invoeren van een stemplicht dan een optie? Afgezien van de vraag of je mensen moet verplichten een recht uit te oefenen, is de stemplicht niet een onverdeeld succes in de landen die wel een stemplicht kennen. De Belgen en Luxemburgers houden zich braaf aan hun plicht, hoewel een boete natuurlijk een flinke stok achter de deur is. Echter, in Griekenland en Cyprus weerhoudt een mogelijke straf mensen er niet van om toch thuis te blijven. In Italië en Spanje staan er geen sancties op het niet nakomen van de stemplicht wat zich met name in Spanje in een relatief lage opkomst vertaald.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Duopolie | In de stemming

19 maart 2014 , 15:30 , door Mark Dijkstra

COLUMN - Vandaag zijn de gemeenteraadsverkiezingen en als de opkomst aan de verwachtingen voldoet, brengt iets minder dan de helft van Nederland zijn stem uit. Diverse fractievoorzitters noemen deze opkomst laag, en volgens Alexander Pechtold is een opkomst onder de vijftig procent echt een probleem.

Economisch gezien lijkt dit de omgekeerde wereld: met een economische bril op moet je enige moeite doen om te verklaren waarom de opkomstpercentages niet nog veel lager liggen. Dit omdat de kans dat je de uitslag beïnvloedt nihil is. Een stem verandert de verkiezingsuitslag alleen wanneer de uitslag op één stem beslist wordt. Zelfs wanneer de uitslag op twee stemmen hangt, of drie, of honderd, had je net zo goed thuis kunnen blijven.

En uitslagen worden vrijwel nooit beslist op één stem: Wikipedia geeft hier een lijstje van spannende verkiezingen en telt over de hele geschiedenis twintig keer een verkiezing die met nul stemmen of één stem verschil werd gewonnen (interessant genoeg voornamelijk in Canada). In Nederland is een voorbeeld bekend waarbij de ChristenUnie in Meppel in 2010 een gemeenteraadszetel verloor op één stem, en de restzetel via loting naar de PvdA ging. En in dat geval zou je de verkiezing alleen hebben beïnvloed als je ChristenUnie wilde stemmen, maar in plaats daarvan thuis bleef.

Het teleurgestelde zuiden

13 september 2012 , 15:33 , door Dimitri Tokmetzis

DATA - De PVV kreeg harde klappen gisteren. Zuid-Nederland lijkt teleurgesteld als we de opkomstcijfers mogen geloven.

Over het algemeen lag de opkomst met 73,8 procent van de kiesgerechtigden erg laag dit jaar, de laagste in veertien jaar. De kiezer is moe. Maar de ene kiezer lijkt meer moe dan de andere.

Als we naar de regionale spreiding van de opkomstcijfers kijken, vallen de grote steden en het zuiden meteen op. Kerkrade is hekkensluiter, met een magere 64,19 procent van de kiesgerechtigden die de moeite nam om te stemmen. Heerlen, Tilburg, Helmond, Roermond, Rucphen, ze scoren allemaal laag. Niet geheel toevallig, denk ik, waren dit ook gemeenten die in 2010 een sterke voorkeur voor de PVV aan de dag legden.

Deze lage zuidelijke scores staan in groot contrast met het Noorden en Oosten van Nederland en enkele welvarende gebieden. De Waddeneilanden scoren standaard boven de 100 procent, vermoedelijk omdat recreanten daar ook stemmen. Rozendaal, 93 procent. Staphorst, 86. Bloemendaal 85. Zie hieronder het overzicht van 2012. Rotterdam komt er bekaaid vanaf, omdat ik nog niet over de definitieve cijfers beschik. Dat geldt ook voor een aantal kleine gemeenten.

Het wordt nog interessanter als we kijken naar de verschillen in opkomstpercentages tussen 2010 en 2012. Vrijwel in heel Nederland zie je een afname (blauw), maar sommige gebieden vallen sterker terug dan anderen. Het Noorden en Oosten van het land pieken af en toe in het rood, daar gingen meer mensen naar de stembus. En laat dat nu net een gebied zijn dat trouw PvdA stemt. Het zuiden, ook hier weer een afname.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.