Afgelopen vrijdag maakte de Kiesraad de officiële uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen bekend. Er waren geen verrassingen, alle cijfers waren gelijk aan die al een week lang in de media circuleerden. Wij lichten de nieuwe partijen er nog eens uit.
Maar eerst nog dit:
De opkomst viel niet tegen. Hoewel lager dan bij de vorige verkiezingen (2017: 81,6%), week het opkomstpercentage niet extreem af van de trend van de laatste jaren.
In 1971 waren de eerste verkiezingen waarbij geen opkomstplicht meer gold. Het opkomstpercentage kelderde toen drastisch. In de zeven na-oorlogse verkiezingen was het gemiddelde opkomstpercentage 94,16%. Vanaf 1971 tot en met de voorlaatste verkiezingen lag het gemiddelde op 80,52%. Het gemiddelde over de laatste vijf verkiezingen was nog iets lager: 78,19%
Voorafgaand aan de verkiezingen van 17 maart werd gesuggereerd dat de opkomst lager kon uitvallen omdat veel mensen niet ter stembus zouden gaan vanwege de corona-pandemie. Niet nodig, sprak de minister, want 70-plussers konden ´briefstemmen´ en al wie niet naar het stemlokaal durfde kon deze keer geen twee maar drie volmachten aan anderen geven.
Het resultaat? Er zijn 1.069.048 briefstemmen van kiezers binnen Nederland geteld. Hiervan waren er 3.080 (0,29%) ongeldig en 1.181 (0,11%) blanco.
Het aantal stemmen per volmacht was iets lager dan bij de vorige verkiezingen: nu 917.698 (8.77%), in 2017 964.811 (9,13%).
Overigens wijkt het percentage blanco en ongeldige stemmen niet af van voorgaande verkiezingen. Mede door een allerlaatste ingreep van de minister om een aanzienlijk aantal ‘foute’ briefstemmen toch goed te keuren.
Hoeveel stemmen er om allerlei redenen verloren zijn gegaan is gissen. Ze zijn niet meegeteld in de opkomstcijfers en de blanco en ongeldige stemmen. Hopelijk komt er nader onderzoek, want er zijn wel degelijk schrijnende gevallen geweest van kiezers wiens stem niet is geaccepteerd.
Deze verkiezingen kenmerkten zich door een extreem record aan deelnemende partijen.
Gezien het record aan politieke partijen dat deze keer meedeed, zou een hoge opkomstvoorspelling gerechtvaardigd zijn geweest. Immers hoe meer partijen, hoe meer aanhang, des te meer stemmers. Kijken naar de vorige records zou dat kunnen kloppen en valt de opkomst van 17 maart dus erg tegen.
Alweer een reden voor nader onderzoek? Niet wat dit aspect betreft, omdat er ook veel verkiezingen waren met veel minder deelnemende partijen en wel hoge(re) opkomstcijfers.
Wat ook een record was: vier nieuwe partijen hadden zetels. In 1971 kregen drie nieuwe partijen dat voor elkaar. Het is geen record wat het aantal zetels betreft. De vier nieuwe partijen van dit jaar haalden samen acht zetels. Minder dan de drie partijen in 1971 haalden: twaalf zetels. En het valt in het niet het monsterrecord dat de LPF haalde in 2002: 26 zetels.
Het succes van de vier nieuwe partijen is bekend, maar hoe hebben alle ‘nieuwkomers’ het gedaan?
Toch zaten er bij die 24 ‘nieuwkomers’ nog zeven partijen die bij eerdere verkiezingen meededen. Haalden ze nu meer stemmen dan bij vorige gelegenheden?
BIJ1 wel en haalde een zetel. De overige zes scoorden, net als bij hun vorige pogingen, geen zetels.
De Kamerleden van de nieuwe partijen die nu wel zetels haalden kunnen na hun beëdiging (morgen) meteen aan de bak en Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma uithoren over het kattenbelletje dat Ollongren zo slinks aan de pers toonde.
Hup VOLT. Hup JA21. Hup BBB en hup BIJ1!
Reacties (7)
Jammer dat de dame van Splinter er niet in is gekomen. Ze was fanatiek bezig in de Kamer met haar vragen en opmerkingen.
Maar moet ik niet schijnheilig doen, zelf ook niet op haar gestemd.
Ik vond raar dat ze een verbondje met Henk Krol aangegaan was.
Dat was vóór de verkiezingen al weer voorbij, maar het suggereert dat ze haar idealen niet belangrijk vindt, of niet de juiste bondgenoten kiest.
Hier ook. Niets dood enige vorm van sympathie sneller dan een verbond met Krol.
Heb je de komst van Partij voor de Dieren in 2006 gemist in de tabel? Of doe je mee aan de trend om die partij te negeren en vooral aandacht aan extreem rechts te besteden?
Welke tabel te lui om precies te zijn?)
Howe dan ook: de PvdD deed in2003 voor het eerst mee en haalde toen nul zetels. Pas bij de verkiezingen daarna (2006) haalde de oartij 2 zetels.
Ah, dan heb ik de vijfde afbeelding verkeerd begrepen. Ik dacht dat die tabel ging over partijen die nieuwe = voor het eerst in de TK kwamen. Wat bedoeld is is nieuw = voor de eerste keer meedoen en in de TK komen.
“In 1971 waren de eerste verkiezingen waarbij geen opkomstplicht meer gold. Het opkomstpercentage kelderde toen drastisch.”
Kelderde drastisch? Van 100% naar 60% of zo? Oh nee, het ging van 94.9% naar 79.1%. Laten we niet overdrijven, het zakte even wat in (om overigens in hetzelfde decennium nog terug te veren naar bijna opkomstplichtige percentages).
“wie niet naar het stemlokaal durfde kon deze keer geen twee maar drie volmachten aan anderen geven”
Waarom krijgen mensen die volmachten afgeven twee (deze keer zelfs drie) stemmen en ik, trouwe kiezer die wel zelf de gevaarlijke tocht naar besmettingshaard stemlokaal heeft ondernomen maar één?