Hoeveel Russen steunen Poetins oorlog?

Vlak voor de aanval van Rusland op Oekraïne, gisteren, publiceerde CNN de resultaten van een opinieonderzoek onder de bevolking van Rusland en Oekraïne over het steeds hoger oplopende conflict. De helft van de Russische respondenten vond begin van deze maand dat hun land Oekraïne met militaire middelen mag dwingen om af te zien van een NATO-lidmaatschap. De helft. Dat is veel te veel natuurlijk, maar zou Poetin daar tevreden mee zijn? Ik betwijfel het. Zijn regime is van het type dat geen enkel afwijkend standpunt kan accepteren. En zeker niet van de helft van de bevolking. Volgens het CNN onderzoek is een kwart van de ondervraagden tegen militair ingrijpen, een kwart twijfelt. Een deel er van zal dezer dagen nog worden overgehaald naar het regeringsstandpunt door het gebruikelijke mediabombardement dat onderdeel is van elke oorlog. Maar hoe gaat de Russiche bevolking reageren op de lijkenzakken die straks terugkomen uit Oekraïne? Hoe groot blijft de steun voor de oorlogszuchtige kliek van Poetin's Verenigd Rusland als westerse sancties grote gevolgen blijken te hebben voor grote delen van de bevolking? Rusland is niet langer een normaal land, zei een bondgenoot van de gevangen oppositieleider Navalny gisteren. Poetin is gek geworden, las de NOS-correspondent Iris de Graaf op een van de Youtubekanalen van zijn tegenstanders die nog niet uit de lucht zijn gehaald. In meer dan 52 steden gingen gisteren dappere Russen de straat op. Honderden zijn gearresteerd en hen wachten volgens de autoriteiten zware straffen. Kan Poetins hubris ooit leiden tot zijn val? De aard van het regime Volgens de Britse politicoloog Mary Kandor moet je niet naar die ene man kijken. Zij verklaart het gedrag van Poetin uit de aard van het regime dat hij leidt: Het gedrag van Rusland heeft in werkelijkheid alles te maken met de aard van het politieke en economische regime en de preoccupatie van Poetin om aan de macht te blijven. Het Russische regime is typerend voor een hedendaags fenomeen dat vriendjeskapitalisme, autoritarisme en etnisch nationalisme vermengt. Deze mengeling ziet Kaldor in zeer verschillende vormen in Syrië, India, Brazilië, Hongarije en Polen, maar in de kiem ook in de Brexit-koers van het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Trump. Een belangrijk punt van zorg van dergelijke regimes is dat democratieën in het buitenland een voorbeeld kunnen zijn om na te streven, terwijl verdeeldheid, ontwrichting en polarisatie elders een legitimerend binnenlands verhaal helpen ondersteunen. In het geval van Oekraïne, waar de Russische oligarchen nauw verweven zijn met hun Oekraïense tegenhangers, bestaat er grote angst voor de transparantie- en anticorruptiemaatregelen die democratische hervormingen met zich mee kunnen brengen. Ongetwijfeld was het besluit van de NATO om landen als Georgië en Oekraïne het lidmaatschap te beloven een misrekening, schrijft Kaldor. Maar volgens haar is het open laten van het NATO-lidmaatschap slechts een voorwendsel voor Poetins aggressie. Als het er niet was geweest zou hij wel een ander excuus hebben gevonden. Het achterliggende probleem is dat na de Val van de Muur in Rusland een vorm van ongebreideld kapitalisme is gegroeid dat is uitgelopen op een 'criminele, kleptocratische autocratie'. Westerse landen en multinationale bedrijven zijn daaraan  niet geheel onschuldig, volgens Kaldor, gezien het feit dat zij de kleptocraten hebben meegevoerd in het neoliberaal beleid dat de afgelopen decennia de internationale politiek en economie heeft gedomineerd. Er werd hen ook binnen de EU weinig in de weg gelegd om zich via Cyprus, Malta, Londense financiële instellingen en belastingparadijs Nederland te verrijken. Deze oorlog gaat ook om hun macht en hun geld. Follow the Money publiceert vandaag een compilatie van artikelen over de relaties tussen Nederland en Rusland met als conclusie dat Nederland 'zich naïef heeft laten gebruiken door de Russische machthebbers. Sancties In het Britse Lagerhuis was deze week een fel debat over de sancties tegen Rusland. Labour afgevaardigde Chris Bryant bekritiseerde de aanpak van premier Boris Johnson. Het ging hem bij lange na niet ver genoeg. Het lijkt volgens hem op slaan met een plumeau. Waarom staat Chelsea-eigenaar Abramovich niet op de lijst, vroeg hij? Die staat er op beweerde Johnson, maar dat bleek niet juist. Johnson weigerde toe te geven dat hij zijn eigen maatregelen niet eens goed kende. De vraag is in hoeverre bij deze maatregelen ook Britse financiële belangen hebben meegewogen. In antwoord op Bryant schreef de voormalige BBC-correspondent in Moskou Angus Roxburgh in The Guardian dat je bij de sancties juist niet moet kijken naar de oligarchen. De politieke elite rond het Kremlin, die moet worden aangepakt, want die oefenen rechtstreeks invloed uit op hun baas, meent Roxburgh. Sinds de bezetting van De Krim zijn er al sancties. Heleen van der Linden die hier onderzoek naar deed betwijfelt in het FD (€) de effectiviteit: Rusland zit nog altijd op De Krim. Intussen heeft de rijke Rus zijn geld in de Verenigde Arabische Emiraten gestald in plaats van in de EU. En je zou kunnen verwachten dat oligarchen die de slimme paadjes naar belastingparadijzen weten te vinden zich ook weinig hoeven aan te trekken van sancties. Hoogleraar internationaal recht Cedric Ryngaert van de Universiteit Utrecht gelooft ook niet dat de rijke vrienden van Poetin zoveel last zullen hebben van sancties. Hij vreest dat de oligarchen nog rijker kunnen worden dankzij het sanctiebeleid. Zij ruiken kansen doordat de invoer van westerse producten stokt en springen in dat gat. Het westen staat voor moeilijke keuzes. Wie zal er het meest getroffen worden door sancties? Kun je sancties treffen zonder het eigen bedrijfsleven te treffen? Zonder de Russische bevolking te treffen? Wat is het meest effectief? Welke sancties kunnen het regime echt ondermijnen? [de foto van Evgeny Isaev is uit 2012, CC]

Closing Time | Not Waving

Een paar jaar geleden maakte Not Waving het album Animals waarop donkere drones zich afwisselen met stampende haast opgefokte nummers, en ik was dan ook verrast met het album How to Leave Your Body dat vorig jaar uitkwam dat heel anders is: kalmerend, mooi en ja, hoopvol, zoals hij zelf omschrijft, maar zonder al te zoetsappig te worden. Veel samenwerkingen, onder andere met de net overleden Mark Lanegan die we hier gisteren hadden. Het nummer ‘Hold On’ is samen met techno-artiest Marie Davidson.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Banalities (cc)

VPRO’s ‘Naar bed’ verdient alle prijzen

COLUMN - De serie heet Naar bed. Ik ontdekte hem pas deze week, terwijl het verdorie al ’t tweede seizoen is dat de VPRO deze uitzendt. Het concept is doodsimpel: stellen stappen in bed, kijken de camera aan als ze eenmaal onder de lakens liggen en vertellen over hun relatie en de geschiedenis daarvan. Door de opstelling lijkt het alsof ze rechtstreeks tegen het publiek praten. En die setting – hun slaapkamer – zorgt meteen voor een grote mate van intimiteit.

Ze vertellen hoe ze elkaar hebben leren kennen, ze verhalen over hun gekibbel, over hun seksleven, over hun verwachtingen, hun hoop, hun teleurstellingen, hun ambities. Over hun angsten, hun zorgen, hun opluchting. Over hun liefde voor elkaar, en over hun onderlinge verschillen.

Natuurlijk is het geregisseerd – er is in de opnames gesneden, dat zie je soms ook, en de stellen zijn waarschijnlijk zorgvuldig uitgekozen. Maar wat we te zien krijgen is een prachtige parade van zeldzaam openhartige gesprekken, waarin lastige vragen en soms zelfs een confrontatie niet worden gemeden.

Het is frappant hoeveel je onderwijl aan het lichaam van al die mensen kunt aflezen. Het paar dat in een conflict verzeild is geraakt, laat hun onmetelijke afstand onwillekeurig keihard zien: ze kijken elkaar al die tijd dat ze in beeld zijn nooit recht in de ogen, en de een ligt met een afgewende schouder naast de ander. Een tweede stel bespreekt onderwijl een meningsverschil, terwijl ze elkaar liefdevol blijven aankijken en soms naar elkaars hand grijpen: ze bevestigen fysiek hun band, al pratende over hun conflict. Een derde stel kibbelt zich een slag in de rondte, maar verzucht dat ze ‘versmolten’ zijn. Je gelooft dat dan subiet.

Foto: Allen Forrest (cc)

Donetsk en Loegansk gemobiliseerd

ANALYSE - Rusland voert de spanning op in Oost-Oekraïene. Ardy Beld bericht over de gebeurtenissen in de Volksrepublieken Donetsk en Loegansk sinds eind vorige week. Het begon allemaal vrijdag toen de bevolking werd opgeschrikt door apocalyptisch nieuws. Ten eerste werd met veel bombarie gemeld dat de auto van de bevelhebber van de volksmilities in de regeringswijk van Donetsk zou zijn opgeblazen. Reddingsdiensten rukten uit, waarna bleek dat het voertuig onbemand was. Kort daarop deelde Denis Poesjilin, leider van de republiek, mee dat de situatie rond de oorlog, die ondertussen al weer bijna acht jaar duurt, op een hoogtepunt zou zijn aangekomen.

Poesjilin kondigde de evacuatie van vrouwen, kinderen en ouden van dagen aan. In het naburige Rostov in Rusland zou opvang klaar staan. De geëvacueerde burgers zouden met al het nodige worden verzorgd en terug mogen keren, zodra de situatie weer onder controle zou zijn. Ook riep hij een algehele mobilisatie uit. De officiële perskanalen deelden bovendien mee dat scholen werden gesloten en openbaar vervoer stilgelegd. Er volgde een rush op banken en levensmiddelen. Het eveneens niet-erkende buurland Loegansk volgde hetzelfde scenario.

Van de straat naar het front 

De 48-jarige Andrej Romanov, concertorganisator en ondernemer uit Chartsyzk vertelt over de situatie ter plaatse: “Voor mijn gevoel is de evacuatie alleen maar georganiseerd om pakkende beelden te schieten voor de media. Volgens de officiële cijfers zijn er gisteren 6.500 mensen vertrokken, terwijl er 700 000 stonden gepland. Op die manier zijn ze zelfs met 20.000 per dag nog minstens een maand aan het evacueren. Gevechten zijn er voortdurend. Intensiever dan normaal, maar het is in ieder geval niets nieuws voor ons. Wat ze vooral hebben veroorzaakt is een algehele gekte. De mobilisatie is aangekondigd. Mannen van 18 tot 55 laten ze niet vertrekken naar Rusland. Er zijn al enkele gevallen bekend van mannen die direct van de straat werden geplukt en het leger ingestuurd. Wat dat voor leger wordt als de mensen gedwongen worden, laat zich raden. Het is een compleet gekkenhuis.”

Closing Time | One Way Street

 Mark Lanegan is overleden, hij is 57 jaar geworden. Zijn stem en de ruige grunge was een goeie combinatie. Ook deed zijn donkere rauwe stem het juist goed in duetten met frêle zangeressen zoals Isobel Campbel en P.J. Harvey.

Dit wat melancholieke, rustige nummer, One Way Street, (vast een metafoor voor het een of ander), vond ik persoonlijk een van zijn betere. Maar u kunt uw favoriete Mark Lannegan song hieronder kwijt. (One Way Street is te vinden op zijn soloplaat uit 2001, Field Songs.)

Foto: cquarles (cc)

Wat de VVD niet wil liberaliseren aan de woningmarkt

ANALYSE - Een radicaal idee voor liberalisering kan de woningmarkt op het goede spoor zetten. Al zit de VVD daar niet op te wachten. Niet omdat ze tegen liberaliseren is, maar omdat het ingaat tegen de belangen van haar kiezers. En de VVD is geen ideeënpartij, maar een belangenpartij. Dat wordt in de wooncrisis weer goed zichtbaar.

Over de wooncrisis schreef ik eerder twee stukken, met zowel de VVD als de markt in prominente rollen. Over hoe Stef Blok er door het inviteren van grote beleggers voor zorgde dat mensen hun vrijheid op de woningmarkt verloren. En over hoe de toestroom van geld het wonen voor velen onbetaalbaar maakt. Hier wil ik een vorm van liberaliseren bespreken, die liberalen zal aanspreken, maar VVD-ers niet. Maar eerst iets meer achtergrond over de woningmarkt.

De woningmarkt kent geen marktwerking

Er is een misverstand dat een goed gesprek over de woningmarkt vaak in de weg zit. Het misverstand dat de woningmarkt een gewone markt is. Aan de oppervlakte lijkt dat het geval. Er is vraag naar woningen. Er is aanbod. Er vinden transacties plaats. Maar er bestaat op de woningmarkt niet zoiets als marktwerking.

In een markt met marktwerking zijn prijzen signalen die sturend werken voor andere ondernemers. Bij te weinig aanbod stijgt de prijs. Dat brengt producenten ertoe de productie op te voeren, of lokt nieuwe aanbieders. Dat leidt tot een stijgend aanbod en een nieuw evenwicht tussen vraag en aanbod. Dat mechanisme – prijsveranderingen die als prikkels door het economisch zenuwstelsel bewegen en informatie overbrengen die marktpartijen aanzet tot handelen – dat is wat een markt laat werken. Dat mechanisme bestaat niet in het belangrijkste deel van de woningmarkt.

Foto: World Economic Forum (cc)

Poetin wint altijd

De afgelopen weken is de wereld een nieuwe fase van de informatieoorlog ingegaan. Waar Rusland tot recent nog het ene na het andere onzinverhaal de wereld in hielp, waarna het westen daarop moest reageren, lijkt in ieder geval de VS ervoor gekozen te hebben deze verhalen pro-actief te ontzenuwen door ze zelf te openbaren. Dus werden we de afgelopen weken om de paar dagen gewaarschuwd voor een nieuwe ‘false flag’ die Poetin zou willen gebruiken als rechtvaardiging voor een invasie van Oekraïne.

Op zich is daar wat voor te zeggen, want in plaats van achter de feiten aan te lopen ben je de onzin vóór. Als je een geplande false flag-operatie publiek maakt vóórdat deze is uitgevoerd maak je hem in feite zinloos. Sterker nog, je maakt jezelf belachelijk als je hem dan toch uitvoert.

De enige logische reactie voor Rusland is dan ook de false flag niet uit te voeren, met als voordeel dat er mogelijk een oorlog voorkomen wordt. Het nadeel is echter dat de false flag niet wordt uitgevoerd (of dat er niet op geacteerd wordt), waardoor het lijkt alsof de oorspronkelijke waarschuwing onzin was. Een soort van preventieparadox, zeg maar. Op zijn beurt kan Rusland dat ook weer prima gebruiken om twijfel te zaaien en de VS als fantast neer te zetten. En het bullshit-asymmetry principle blijft onverminderd van kracht: een nieuwe smoes om Oekraïne binnen te vallen is sneller bedacht dan ontkracht.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Two Tribes

Hoe ik bij dit nummer kom? Oekraïne. Ook al mengen zich daar meer dan twee stammen in de propaganda en het ‘koude’ strijdgewoel. Dit nummer van Frankie Goes To Hollywood, komt uit het George Orwell-jaar 1984, en het zou nog vijf jaar duren voordat de Berlijnse Muur zou vallen.

In de video staan Reagan en Tsjernenko tegenover (en soms achter elkaar) in de ring. Het gevecht is behoorlijk straat. En het publiek wedt, filmt, fotografeert, schreeuwt, moedigt aan –  en vecht aan het eind ook mee. Brrrrr.

Foto: Still uit De Prijsknaller, KRO-NCRV copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Kleding als wegwerpproduct

DOCUMENTAIRE - Deze week zag ik de eerste aflevering van De Prijsknaller, waarin Eva Cleven en Ersin Kiris onderzoek doen naar de consequenties van fast fashion. In een halfuur worden alle problemen die onze huidige kledingindustrie veroorzaakt aangestipt.

De kern van het probleem, zoals in de documentaire naar voren komt, is dat kleding een wegwerpproduct is geworden. Kleding is goedkoper dan ooit en we kopen per persoon meer kleding dan ooit. Ook gooien we het sneller weer weg om het te vervangen voor nieuwe items uit de winkel. Het is alsof we minder waarde zijn gaan hechten aan individuele kledingstukken. Ze kosten niet veel, dus ze zullen wel niet veel waard zijn, toch?

Dat kleding goedkoper is dan eerder heeft te maken met de kwaliteit van de kledingstukken. De materialen zijn goedkoper. In De Prijsknaller wordt genoemd dat er in toenemende mate polyester in kleding zit en dat dit bijdraagt aan de slechte kwaliteit ervan. Een slechte kwaliteit kleding heeft niet alleen invloed op hoe snel wij in Nederland onze kleding wegdoen, maar ook op in hoeverre het nog hergebruikt of gerecycled kan worden.

In De Prijsknaller wordt pijnlijk duidelijk wat er gebeurt met kleding die je in de textielbak stopt. Eerder konden wij onszelf nog vertellen dat onze kleding via deze weg een tweede leven krijgt bij iemand die kleding nodig heeft en er blij mee is. Na het zien van de documentaire kan dat echt niet meer. Als jij jouw kleding niks waard vindt, is de kans namelijk groot dat ieder ander er net zo over denkt en het dus helemaal niet goed terechtkomt.

Closing Time | The Best Of Edmundo Ros

Fijne, warme dansmuziek, bigband, rumba, mambo, lekkere blazers, dito percussie. Nostalgie uit zorgelozere tijden lijkt wel.  De vader van Edmundo Ros kwam uit Schotland en zijn moeder uit Venuzuela, daar komen muzikale kinderen van. En als je ‘best of’ twee elpees beslaat, dan lag je toen kennelijk goed in de markt.

Zitten we alleen nog met die hoes. Die kan nu dus niet meer. Die hoespoes. Mooie dame, daar niet van. Maar.  Trouw keek laatst terug op hoe de cover van Remco Camperts roman ‘Hoe ik mijn verjaardag vierde’, tot stand kwam. En hoe de modellen en de werkneemsters van uitgeverij De Bezige Bij er op terugkeken en hoe ze er nu over dachten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende