van Henk Witte. Tal van politieke analytici hebben zich al bezig gehouden met de vraag waarom linkse politiek zich zo nadrukkelijk in de verdomhoek bevindt. En alle linkse politici en kiezers die zo nadrukkelijk op een medicijn tegen de rechtse pandemie zitten te wachten verloren zichzelf in een woud van verklaringen. Het resultaat: tot dusverre is niet echt een antwoord gevonden. Dit terwijl het antwoord, de reactie nogal voor de hand ligt. Die ligt namelijk simpelweg in het verleden. Naast de economische vooruitgang door de industrialisering die ons veel welvaart heeft gebracht was er de enorme sociale vooruitgang . Een sociale vooruitgang die we vooral te danken hebben aan de vooruitstrevendheid van de progressieve denkers en krachten. Het behoeft geen betoog: rechtse mensen hebben in het algemeen een wat kleinere sociale antenne. Het zijn de mensen die we vooral vinden in de private sector van onze samenleving. Linkse mensen daarentegen kennen in het algemeen fijner afgestelde voelsprieten als het om sociale aspecten gaat. We zien deze groep dan ook vooral vertegenwoordigd in de zorg, in het onderwijs en bij allerlei sociale projecten. Ze staan doorgaans ook vooraan als het gaat om protesten tegen onrechtvaardige omstandigheden. De eerste groep, de rechtse, conservatieve behoudende mensen hebben de neiging onze welvaart en de daarbij verbeterde leefomstandigheden vooral toe te schrijven aan de industrialisatie. Het is maar een deel van het verhaal. Om te beginnen gaan ze volledig voorbij aan de Verlichting, vooral toch geïnitieerd door vooruitstrevende denkers als Voltaire, Spinoza en Immanuel Kant. Ze vergeten bovendien dat diezelfde industrialisatie in het begin van het tijdperk kon floreren dankzij onderdrukking en uitbuiting. Werkdagen van twaalf uur, waaronder ook de zaterdag, kinderarbeid, slechte werkomstandigheden, en zeer schamele beloningen in een vakantie loos tijdperk. Dat was het beeld van de arbeider en zijn gezin, die bovendien hun leven niet zelden doorbrachten in plaggenhutten of ziekmakende vochtige krotten en dat ook nog eens in een door de kerk aangemoedigd groot getal opeengepakt. Opstanden tegen deze mensonwaardige omstandigheden werden destijds hard neergeslagen. Het was Karl Marx die de gewenste sociale veranderingen (lees: verbeteringen) heeft uitgewerkt en wiens visie mede de drijfveer werd voor het opstaan van de arbeidersklasse. Die situatie van de arbeidersklasse is ten goede gekeerd. Dat is niet vanzelf gekomen en al zeker niet uit de kokers van de conservatieve medemens die nou eenmaal weinig op heeft met vooruitgang, maar die hecht aan ingeslopen verworvenheden, niet in de laatste plaats omdat ze dienstbaar zijn aan zijn (macht)posities. Dom houden was het parool, daarbij gesteund door de kerkelijke- en andere gevestigde instituties. Het was een sterke stroom waar tegenop gezwommen moest worden. Gedreven door een gedachte aan een eerlijker wereld sprongen er in de afgelopen tientallen decennia herhaaldelijk mensen in die wilde stroom en ze begonnen er inderdaad tegenop te zwemmen. En met succes. De sociaal-maatschappelijke omstandigheden werden geleidelijk aan verbeterd om uiteindelijk te komen waar we nu zijn. Dankzij de zwemmers, de progressieven, de vooruitstrevenden. De wereld is nog lang niet waar hij zijn moet en als één ding wel duidelijk is dan is het wel dat rechtse politiek nou niet bepaald die vooruitstrevendheid oplevert die ons nog verder moet brengen. Die een eind moet maken aan voedselbanken, het woningtekort, de uitzichtloosheid van starters, de onzekerheid van al die flexbanen, de overwinsten die in de zakken van aandeelhouders verdwijnen, de bonuscultuur, de krankzinnige salarissen voor voetballers en andere sporters, de lijkenpikkerij van de grootgrutterij, de toenemende afstand tussen arm en rijk. Er is nog genoeg te doen, maar wie pakt het op? Daarom moet links met een blik op het verleden de toekomst tonen. Er is in het verleden door oprechte en sociale linkse politiek veel bereikt. Overtuigender bewijzen dat er van progressieve politiek wat te verwachten valt liggen er niet. Natuurlijk is het zo dat de mens hecht aan zijn comfortabele positie en dat deze positie mede bepalend is voor zijn opstelling. Maar in tegenstelling tot wat velen denken zijn we niet egoïstisch en zit solidariteit in onze genen. We zijn er niet om anderen in de steek te laten, maar juist om een hand toe te steken. Om met Rutger Bregman te spreken; de meeste mensen deugen. De meeste mensen zijn sociaal. Deze column van Henk Witte verscheen eerder op Joops Oog.
Joshua Livestro, rechts oppergoeroe, is het zat:
hou op met het verspreiden van paranoïde samenzweringsverhalen, extreme ondergangsfantasieën en idiote racistische theorieën. De rechtse tent is breed, maar wie zich niet aan die basiseis kan houden, hoort er niet in thuis.
Elitair Rechts lijkt nu toch eens een keer de lijn te trekken. Een toch wel opmerkelijk verhaal in de Volkskrant.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
COLUMN - Kritiek op topsalarissen of de scheve verdeling van vermogen wordt door ‘rechts’ vaak weggezet als ‘linkse jaloezie’. Maar rechtse jaloezie bestaat ook, en is minstens zo venijnig.
De VVD wil de vakantierechten van bijstandsgerechtigden beperken. Zogenaamd om ze sneller aan het werk te krijgen. Uiteindelijk is dat natuurlijk maar een excuus. Zo een maatregel past keurig in het treiterpakket dat momenteel in de bijstand wordt doorgevoerd. Verplicht werken onder minimumloon, de eerste maand geen bijstand, etc. Werkloos zijn is geen straf, maar een misdaad. En die moet wórden bestraft.
Met enige vertraging wordt binnenkort ook samenleven beboet voor mensen met een uitkering. Want het is natuurlijk niet de bedoeling dat zij de vruchten van hun eigen zuinigheid zelf plukken. En onlangs stemde de kamer ervoor dat mocht Marokko niet akkoord gaan met het verlagen van de uitkeringen van uitkeringsgerechtigden aldaar, het verdrag met dat land maar opgeschort moet worden. Ook al kost dat de belastingbetaler uiteindelijk meer geld. Principe. Dat deze mensen altijd evenveel premie betaalden als alle anderen maakt niet uit. Wie geld kost moet boeten.
De nijd gaat zelfs zover dat het de gevangenissen bereikt. Versobering van het gevangenisregime. Iedere expert kan vertellen dat dit alleen maar leidt tot meer misdaad, en meer ellende in de cel, en daarmee uiteindelijk nota bene tot hogere kosten, maar toch gaat het gebeuren.
COLUMN - De Nederlandse politiek bedient al meer dan tien jaar lang bijna uitsluitend de kwade rechtse kiezer. Het resultaat is een samenleving die langzaam aan steeds minder veilig en rechtvaardig wordt.
Daar kreeg ik tijdens zijn persconferentie nog bijna medelijden met Wilders. Voor het eerst in zijn leven zei Geert namelijk écht de waarheid: dat hij al tien jaar lang niets anders zei dan toen iedereen over hem viel.
Na de eerste dagen werd de anti-Wilders hetze dan ook in meerdere stukken vergeleken met Bijltjesdag. Terecht wezen velen erop dat die dappere verontwaardigde media juist degenen waren die Wilders al tien jaar lang bijna kritiekloos een podium bieden.
Ondertussen waren er echter toch weer die nog durfden te beweren dat Wilders de enige is die zou luisteren naar de ‘boze kiezer’. Een hardnekkige fabel.
Om te beginnen zou iedereen onderhand toch een keer moeten beseffen dat Wilders helemaal nergens naar luistert. Niet naar zijn partijgenoten, niet naar zijn kiezers, en niet naar redelijkheid.
Maar belangrijker: de Nederlandse politiek staat al meer dan tien jaar vrijwel uitsluitend in dienst van de kwade rechtse kiezer.
De straffen in Nederland zijn fors omhoog gegaan, gevangenissen zijn versoberd. Kraken is verboden en het politieapparaat wordt voornamelijk ingezet als vervolginstituut van wietkwekers. Er is flink gesnoeid in het cultuurbudget en ontwikkelingssamenwerking. Werklozen worden tot dwangarbeid verplicht. In de EU is Nederland van een onkritische meeloper verworden tot een angstig landje dat met samengeknepen billen iedere verbetering zo lang mogelijk blokkeert.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Kijk, alle emancipatiebewegingen hebben enthousiast toegewerkt naar een maatschappij waar je wordt beloond naar je prestaties, niet naar je afkomst of je kleur of je sekse. Als je slim bent en hard werkt, dan kom je er wel. Maar daar begint de wrok, de rancune. Want er blijven altijd mensen die niet profiteren; mensen die minder talent hebben, die zich ongelukkig voelen in een wereld die gericht is op prestatie en concurrentie. Daar zit een harde kern van boosheid. Als je het gevoel hebt dat hardwerkende Polen of slimme vrouwen jouw kansen op de arbeidsmarkt verkleinen, dan word je boos. Dat zijn reële ervaringen.
ANALYSE - De termen ‘links’ en ‘rechts’ zijn niet weg te slaan uit het politieke discours. Politicologen, journalisten en kiezers maken gretig gebruik van dit jargon om de ideologie en bijbehorende standpunten van politieke actoren samen te vatten, al dan niet met voorvoegsels als ‘extreem-‘, ‘radicaal-‘, ‘ultra-‘ of ‘dom-‘.
Zo wordt de Amsterdamse grachtengordel vaak verweten links te zijn, terwijl in grote delen van die grachtengordel de VVD de populairste partij was bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen. De PVV wordt door kiezers regelmatig gezien als een extreemrechtse partij, maar dat kan in ieder geval niet slaan op de huidige standpunten van die partij over het sociaal vangnet of het homohuwelijk. Wat betekenen de etiketten ‘links’ en ‘rechts’ vandaag de dag dan nog?
Gelijkheid
De termen ‘links’ en ‘rechts’ vinden hun oorsprong in de inrichting van de Staten-Generaal ten tijde van de Franse Revolutie. De groepen die het Ancien Régime steunden zaten ter rechterzijde van de voorzitter, de tegenstanders ervan ter linkerzijde. Tot op de dag van vandaag associëren velen ‘links’ met progressieve en ‘rechts’ met conservatieve denkbeelden, maar ook dit onderscheid kan misleidend zijn. Behoud van wat, immers? Zo heeft Tom Louwerse aan de hand van CPB-doorrekeningen van verkiezingsprogramma’s aangetoond dat er binnen economisch linkse en rechtse kampen zowel hervormers als conservatieven bestaan.
Zouden ze het zelf nu geloven, al die partijcoryfeeën die gisteren met een doodernstig gezicht voor de camera’s stonden te verkondigen dat de kiezer massaal voor PvdA en VVD had gestemd omdat deze “het regeringsbeleid steunde”, of zich juist “aangesproken wist door het verhaal van de PvdA”, of “had gekozen voor stabiliteit”, of “vond dat de problemen nu eens echt aangepakt moesten worden”?
Commentatoren waagden zich nog verder de diepte in. Wim Voermans proclameert al het einde van de Fortuyn-revolte, Nausicaa Marbe het einde van het populisme. En Claes de Vreese ziet in de uitslag “een keuze voor partijen die kiezen voor een toekomstgerichte, oplossingsgerichte aanpak”. Buitenlandse kranten schreven dat Nederland kiest voor een pro-Europese koers.
Ik geloof er eerlijk gezegd allemaal geen biet van. De Nederlandse kiezer is nog net zo rancuneus als voorheen. Vandaar dat massa’s mensen strategisch op de VVD en het PvdA hebben gestemd. Nederland is tot op het bot verdeeld, tussen mensen die als de dood zijn dat hun eigen portemonnee er aan gaat als die vermaledijde Roemer of Samson met zijn SP of PvdA de grootste partij zou worden, en mensen die als de dood zijn dat de verzorgingsstaat eraan gaat als Links onvoldoende vuist weet te maken tegen de vreselijk rechtse Rutte, en die deze aalgladde premier – na twee jaar beleid waar Rechts z’n vingers bij af kon likken – het liefst het torentje uit gekegeld hadden.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Interessant artikel in Trouw over hoe de rechtse kiezer aan te spreken over een onderwerp dat ze totaal niet interesseert: klimaatverandering.
Afgelopen zaterdag organiseerde GroenLinks in de Beurs van Berlage de conferentie ‘Het Groene Antwoord op de Eurocrisis‘, met sprekers als Sony Kapoor, Sven Giegold en Daniel Cohn-Bendit. Sargasso stuurde Tjerk Muller op pad om dit icoon van Links te interviewen. Cohn-Bendit liet zich echter geen etiketten aanmeten.
Daniël Cohn-Bendit, voorman van de linkse studentenbeweging van de jaren ’60 en ’70 en huidig fractievoorzitter van de Groenen in het Europese Parlement, is nog altijd niet bang om tegen heilige huisjes te schoppen. In zijn rede over de toekomst van Europa voor zo’n vijftig verzamelde GroenLinksers en andere geïnteresseerden, wierp hij zonder pardon de natiestaat op de rommelhoop van de geschiedenis.
In onderstaand video-interview doet hij hetzelfde met zijn linkse actieverleden, marxistische maatschappij-perspectieven en ideologische loopgravenstellingen. Allemaal oude koek. Cohn-Bendit kijkt als ‘ecologisch hervormer’ liever naar de toekomst, zegt ‘ie zelf, om te werken aan een Europa gefundeerd op gedeelde ecologische en fiscale verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit.
De volledige lezingen van kredietcriticus Sony Kapoor, lijsttrekker Jolande Sap, europarlementariër Sven Giegold en Daniël Cohn-Bendit vindt u hier.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.