Slot er af, op naar de volgende slachtoffers

Er liggen geen lijken op straat. Er staan geen koelwagens met lijken voor de deur. Wij hebben geen massakerkhoven, zoals in Amerika of Brazilië. Er zijn in Nederland geen 100 (Italië), geen 27 (Amerika), geen 37 (Spanje) en geen 100 (U.K.) zorgmedewerkers overleden, maar “slechts” negen. Dus ja, wij zijn zij niet en kunnen dus de lockdown versoepelen. Natuurlijk, onder voorwaarden. Mondkapjes in het openbaar vervoer bijvoorbeeld. Nee, niet ook in winkels zoals bij de versoepeling in Oostenrijk en Italië, waar ook scholen, kappers, fitnesszaken en veel winkels voorlopig dicht blijven. Ook die 1,5 meter onderling afstand blijft gehandhaafd. En verantwoordelijk en gedisciplineerd als de meeste Nederlanders zijn, gaat dat fantastisch. Op één vol treintje na. Maar verder blijkt uit een RIVM-onderzoek dat ongeveer “tweederde van de ondervraagden aangeeft dat er nooit of zelden iemand binnen 1,5 meter afstand komt bij het ontvangen van bezoek of bij het halen van een frisse neus.”

Door: Foto: Cityswift (cc)
Foto: cc Flickr FaceMePLS photostream Herdenkingsveld razzia Putten

4 mei anders

Vandaag wordt heel gewoon anders, net als andere dagen die anders zijn geworden. Toch even opletten of de jaarlijkse Dodenherdenking vandaag door alle aanpassingen boven de traditionele 4 mei-dagen zal uitsteken.

En dan doelen ik niet op het gewijzigde vlagprotocol. “Normaal gesproken” mag op 4 mei de vlag pas vanaf 18.00 uur halfstok buiten worden gehangen. Vandaag mag het de hele dag.

U bent natuurlijk ook nieuwsgierig naar hoe leeg de Dam zal zijn. De koning en zijn lief gaan een krans leggen, maar “in aanwezigheid van alleen minister-president Rutte, burgemeester Halsema van Amsterdam en voorzitter Verbeet van het Nationaal Comité”. Ik vermoed dat voor de handhaving er toch wel wat meer mensen bij aanwezig zullen zijn.

Het lijkt me een mooi, sereen beeld: twee figuren die over een immens leeg plein lopen. Als symboliek voor alle mensen die we vandaag missen.

Waar ik wel naar uitkijk, of “uitluister” is de aan de twee minuten stilte voorafgaande taptoe. Het 4 en 5 mei-comité “omarmt het initiatief van de Oranjevereniging in Etten-Leur” en hoopt dat om 19:58 uur en 30 seconden door heel Nederland trompettisten de taptoe zullen spelen.

Ik verwacht een fraai stukje “minimal music out of phase”, want dat krijgen ze nooit spatgelijk. En dat is mooi.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Marco Verch Professional Photographer and Speaker (cc)

Besmettelijk Nederland (2)

Majesteit, gefeliciteerd met een besmet koninkrijk.

Het coronavirus COVID-19 verdringt andere besmettelijke ziektes. Dat was onze waarneming in een eerder artikel.

Inmiddels is het al zo ver. Met 4475 overledenen (bron RIVM t/m 26 april) overtreft het coronavirus in de statistieken het aantal jaarlijkse griepdoden (gemeten over 1950 tot en met 2018). Het dichtst in de buurt komen de jaren 1951 en 1953 met respectievelijk 1608 en 1579 aan griep overleden mensen.

Op het gebied van andere besmettelijke ziekten komen de infectueuze en parasitaire ziekten nog het meest in buurt: in 2015 en 2018 overleden daar respectievelijk 3497 en 3323 mensen aan.

Pas als we de griepcijfers en die van infectueuze en parasitaire ziekten bij elkaar optellen (cijfers CBS) blijkt dat er maar twee jaren waren die meer overledenen telden dan het coronavirus nu veroorzaakt. In 1951 en 2018 waren er 37 en 45 overledenen meer. Een dermate klein verschil dat vandaag al door het coronavirus zal zijn ingelopen.
© Sargasso besmettelijke ziekten ivm coronavirus sterftecijfers
Update: het duurde 1 dag langer, maar toen stond de teller bij de RIVM op 4711 door corona overledenen. Het hoogste aantal virusdoden sinds 1950.

Is het ‘afschalen’ van maatregelen wel verstandig, terwijl het virus dus nog steeds slachtoffers maakt? Ja, de toename neemt af, maar het is nog steeds toename. De IC’s zijn nog steeds overbezet, de zorg staat nog steeds onder hoge druk.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Besmettelijk Nederland

Het huidige kabinet zal de analen in gaan als het meest door griepvirussen geplaagde kabinet en Rutte maakt dikke kans om, na Drees, de meest door griep geplaagde minister-president te worden. Of Rutte III, wat aanpak van de coronacrisis betreft,  ook het meest geslaagde kabinet is, moet naar ‘de wijsheid achteraf’ worden verwezen.

Ondertussen weet COVID-19 nog dagelijks nieuwe slachtoffers te besmetten. Zo’n virus trekt zich niets aan van “social distancing” en wringt zich brutaalweg tussen de talloze andere virussen en andere besmettelijkheden. Zoals daar zijn (bron – CBS):
© Sargasso Aantal meldingen infectueuze en parasitaire ziekten

Voor we daar later deze week verder op in gaan, eerst een beknopt overzicht van besmettelijke feiten vanaf 1956.

1956 polio-epidemie. Bij 1784 mensen verlammingen veroorzaakt. 10% moest beademd worden (in de zogenaamde ijzeren long). 70 personen (3%) zijn overleden. De eerste provisorische IC-units in Nederland.

1957 – 1958 Aziatische griep H23N2. Weinig sterfgevallen, wel hoog ziekteverzuim (virus begin in de zomer al haar werk te doen). Geen grootscheepse vaccinatie, inenting tegen ziektes was nog gen algemeen goed.

1968 – 1969 Hongkonggriep H3N2. Philips-Duphar maakte vaccins en de distributie kreeg voorrang boven andere verzendingen. Eind december 1968 zouden er tien vaccins per huisarts zijn, die zelf maar moesten bepalen wie de prik kreeg.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Muffin Elfa (cc)

Meest geplaagde kabinet

DATA - Eén ding is zeker: het kabinet had er niet op gerekend ooit getroffen te worden door een plaag als deze. Als er iemand is die graag in de schoenen van de minister-president en de direct verantwoordelijke ministers wil staan, sta op!

Nu is er bijna geen kabinet geweest die géén crisis van de een of andere soort en omvang voor de kiezen kreeg.  Kunnen we achterhalen welk kabinet de meest geplaagde van de laatste 70 jaar is? Of wie de meest geplaagde minister-president is?

Aan de hand van drie onderwerpen kunnen we dat enigszins vaststellen. Laten we om te beginnen eens naar de griep kijken.

Griep

Het huidige kabinet heeft voorlopig nog de handen vol aan de corona-crisis en had al een fikse griepepidemie achter de rug in 2018-2019. Omdat er elk jaar wel een ‘gewone’ griep de kop op steekt, kan een kabinet dat de langste zittingsduur heeft ook het meest door griep geteisterd zijn?

In ieder geval zal kabinet Rutte III de boeken in gaan als het meest door griep geplaagd kabinet. Op basis van geschatte cijfers, want de actuele cijfers veranderen en bovendien is het corona-virus nog niet uitgewoed.

Foto: Alpha (cc)

Broodnodige beroepen

COLUMN - Gisteren opende het UWV het NOW-loket. De Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid is één van de steunmaatregelen voor bedrijven die schade oplopen ten gevolge van de coronacrisis. Er zouden al 35.000 aanvragen binnen zijn gekomen.

Ruim een week eerder opende het loket voor de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren), bedoeld voor bedrijven met niet meer dan 250 mensen aan personeel. De tegemoetkoming bedraagt 4000 euro.

Als alle bedrijven met 1 tot 250 mensen in dienst hier een beroep op zouden doen, zou er 7,4 miljard euro mee gemoeid zijn. Het kabinet heeft echter een selectie gemaakt.

De regeling is vooral bedoeld voor bedrijven die te maken hebben met “gedwongen sluiting van eet- en drinkgelegenheden en evenementen, het verbod op contactberoepen op het gebied van uiterlijke verzorging en annuleringen in de reisbranche vanwege het ‘alleen-noodzakelijke reizen’ advies voor Nederlanders en bepaalde groepen ondernemers in de non-food sector”.

RTLnieuws heeft uitgezocht dat van alle ruim 1,8 miljoen bedrijven met 1 tot 250 personeelsleden, er tot nu toe 268.280 voldoen aan de selectie die het kabinet heeft gemaakt. Als zij allemaal die 4000 euro krijgen, kost dat 1,1 miljard euro.

Zo’n 62.500 bedrijven en ondernemers hebben zich al gemeld voor de TOGS en ongeveer 2200 bedrijven hebben de 4000 euro al ontvangen. Er is al rond de 9 miljoen euro uitgekeerd.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Snapshooter46 (cc)

Coronavirus versnelt bestaande ingrijpende ontwikkelingen

COLUMN - door Marc Schuilenburg

Wereldwijd treffen landen verregaande maatregelen om de verspreiding van corona te voorkomen, van het verzamelen van locatiedata via telefoons tot het bestraffen van ‘coronahoesten’. Leven we daardoor straks  in een surveillancestaat? In plaats van kristallen bollen te raadplegen, kunnen we voor de toekomst beter kijken naar wat nu relevant is.

Er wordt dezer dagen veel geschreven hoe de wereld eruit zal zien ná de coronacrisis. Zo zou de crisis het einde zijn van de geglobaliseerde wereldeconomie en kansen bieden om duurzamer te leven. Anderen menen dat we ná de crisis terechtkomen in een surveillancestaat-nachtmerrie. Mij lijkt het veel te vroeg om voorspellingen te doen.

Drie paradoxen rondom corona

Wat we wel kunnen doen, is het virus gebruiken om een aantal ontwikkelingen in onze samenleving te bekijken, zelfs als de uitkomsten daarvan nog niet helemaal helder zijn. Op die manier krijgen we een breder begrip van de coronacrisis en de manier waarop ze doorwerkt in onze samenleving. Zo worden langzaam maar zeker drie paradoxen zichtbaar die in verband kunnen worden gebracht met het virus en de manier waarop we onze samenleving hebben ingericht.

Paradox 1: Corona is democratisch én discrimineert

Foto: nyghtowl (cc)

Virus valt rechtsstaat aan (2)

COLUMN - En daar was dan de eerste: een demonstratie van taxichauffeurs werd verboden. Om er zeker van te zijn dat het verbod gehandhaafd zou worden stonden extra mensen en materiaal paraat, maar het kwam niet tot verdere burgerlijke ongehoorzaamheid.

Waarom is dat interessant? Op 24 maart verduidelijkte de Rijksoverheid zichzelf: Veelgestelde vragen over de aanpak in Nederland. Daar viel deze vraag op: “Zijn demonstraties nu ook verboden?
Het antwoord: “Nee. Voor demonstraties geldt een ander wettelijk kader en de normale procedure.”

Inmiddels, bij het verlengen van de maatregelen tot en met 28 april, blijkt de tekst iets gewijzigd. We lezen nu:

“Zijn demonstraties nu ook verboden?
Demonstraties  zijn ook samenkomsten, maar daarvoor geldt de Wet openbare manifestaties en de normale procedure. Informeer bij uw gemeente naar de regels.”

Iets langer geleden werden demonstraties allemaal door de organisatoren afgelast. In enkele gevallen zijn ze vervangen door online initiatieven. Maar, zoals de taxichauffeurs wilden laten zien, wat als men zich ongelijk behandeld voelt door de crisismaatregelen, welke actie is nu dan wel te ondernemen?

Eerdere protesten van marktkooplui, die zich overvallen voelden door plotselinge sluiting van weekmarkten, bleven beperkt. Maar waarom werd hun handel gesloten en de winkels niet?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Abhi Sharma (cc)

Vertrouwen op de quarantaine – of op God

RECENSIE - © Uitgeverij Verloren. Boekomslag A.H.M. Kerkhoff, Per imperatief plakkaat, 2020.De grenzen dicht, strikte controle van alle reizigers, een verbod op samenkomsten en een dwingende oproep aan alle burgers om binnen te blijven. Desnoods met geweld afgedwongen.
Het lijken moderne maatregelen maar ze dateren al uit de Middeleeuwen.

In de vijftiende, zestiende eeuw hadden de stedelijke magistraten al in de gaten dat de pest dan wel een straf Gods kon zijn, maar dat de ziekte net zo goed per schip vervoerd aan kon komen, en van mens op mens werd overgedragen. Het is niet voor niets dat het begrip quarantaine uit de middeleeuwen dateert.

Grote handelssteden hielden goed in de gaten waar de pest opdook (ambassadeurs en diplomaten waren daarbij van groot nut) en handelaren of schepen uit besmette streken werden zo goed en zo kwaad als dat ging geweerd, of veertig dagen op afstand gehouden. De praktische problemen waren legio; botte ontkenning, list en bedrog lagen ook toen al voortdurend op de loer, maar desondanks wist iedereen dat die methode, mits keihard doorgevoerd, succesvol kon zijn.

Dat wisten bestuurders en kooplieden. De medische wetenschap was nog niet zo ver. Die hield nog vast aan de klassieke overtuiging dat ziekten veroorzaakt werden door bedorven lucht, vieze geuren, miasma’s, eventueel in combinatie met verstoorde lichaamssappen, en volgens de beste deskundigen speelden ongunstige astrologische samenstanden ook een rol.

Foto: david silver (cc)

De maakbaarheid van een gezonde samenleving

COLUMN - “Het coronavirus deelt nu al een gevoelige klap uit aan de globalisering” (Trouw, 21 maart).

“De staat blijkt twee keer in twaalf jaar tijd onmisbaar om de wereld voor een depressie te behoeden. Het neoliberalisme is nu echt dood, maar wat komt er in de plaats?” (MO*, 19 maart).

“Er is momentum voor grote veranderingen” (Volkskrant, 20 maart)

In plaats van in één keer de draconische maatregelen te treffen die een Chinees communistische bestuurde staat nam, wordt in ons land eerst geëxperimenteerd met het vertrouwen in de eigen verantwoordelijkheid van het individu en stapje voor stapje naar een algehele noodtoestand toegewerkt.

Nog even en ‘gans het raderwerk staat stil’ omdat het coronavirus dat zo wil.

Optimisten beweren dat uit deze crisis heel wat te leren is en die lessen toegepast moeten worden als we weer gezond zijn.  Is het mogelijk, terwijl er hard getimmerd wordt aan de inrichting van de huidige zieke samenleving, te werken aan de maakbaarheid van een gezonde maatschappij?

Testen, testen, testen

Het enige vuiltje aan de lucht lijkt het virus te zijn. Verder knapt de boel aardig op omdat er minder met de auto wordt gereden (van 130 via 100 naar 0 km maximumsnelheid), er minder wordt gevlogen en de industrie op een lager pitje draait.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende