Hoe links weer relevant kan worden

Wil links terrein terugveroveren, dan moet het allereerst ferm afstand nemen van het dominante xenofobische frame, betoogt hoogleraar Leo Lucassen. Met daarnaast de focus op grotere sociale gelijkheid, fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en betere collectieve voorzieningen voor iedereen ongeacht achtergrond. Eén van de vaak gegeven antwoorden is dat de electorale achterban van partijen als GroenLinks-PvdA en zeker D66 vooral is gaan bestaan uit hoger opgeleiden, door de Franse econoom Thomas Piketty wel als ‘Brahmin left’ aangeduid, en dat de traditionele arbeidersklasse heeft gekozen voor populistisch en extreem rechts. PVV, BBB en NSC zouden de zorgen van deze ‘normale’ Nederlanders wel serieus nemen En dat zou zeker gelden voor de ‘normale’ (Van der Plas) kiezers op het platteland, die zich in de steek gelaten voelen door ‘de Randstedelijke elite’ en hun voorzieningenniveau aanzienlijk hebben zien slinken. Anders dan de stedelijke bakfietsende en havermelk drinkende elite zouden partijen als de PVV, BBB en NSC de zorgen van deze ‘normale’ Nederlanders over migratie en de uitholling van de verzorgingsstaat namelijk wel serieus nemen. Klopt dit wel? Het is echter de vraag of deze aannamen wel kloppen. Zo is het idee dat de traditionele arbeidersklasse is overgelopen naar populistisch rechts en dat links dus zijn best moet doen om die terug te winnen door kritischer te zijn op migratie een misvatting, zoals politicoloog Cas Mudde al jaren betoogt. Daarnaast is het aandeel van ‘links’, met name van de PvdA, al sinds de jaren negentig sterk afgenomen. En is het bovendien moeilijk vol te houden dat (extreem)rechts in hoofdzaak een vluchtheuvel is voor de ‘verliezers van de globalisering’. Dat betekent dat deze partijen ook aantrekkelijk zijn voor de middenklasse en de elite Het aandeel kiezers dat op de PVV, BBB en NSC heeft gestemd bij de laatste verkiezingen is bijvoorbeeld vele malen groter dan wat wel als het ‘precariaat’ wordt aangeduid: degenen met een laag inkomen en onzekere arbeidsverhoudingen. Wat betekent dat deze partijen blijkbaar ook aantrekkelijk zijn voor de middenklasse, en een deel van de elite. Zo kwam de winst van de PVV in november (17 zetels) voor de helft van kiezers die in 2021 op andere rechtse partijen zoals de VVD stemden, en voor slechts een vijfde van linkse partijen. Daar komt bij dat een niet onaanzienlijk deel van het precariaat, of wat we vroeger de ‘arbeiders’ noemden, inmiddels bestaat uit Nederlanders met een migratieachtergrond van wie maar een heel klein deel op de PVV of BBB heeft gestemd. Afstand nemen van xenofobisch frame Dat betekent dat links zich niet zozeer de vraag moet stellen hoe die oude witte arbeidersachterban weer aan zich te binden, want een deel daarvan heeft nooit links gestemd en is bovendien voor een deel verdwenen. Links moet zich in plaats daarvan vooral afvragen hoe het komt dat een groeiend deel van de bevolking gelooft dat problemen als woningnood, armoede en verschraling van gemeenschappelijke voorzieningen in hoge mate worden veroorzaakt door immigranten. Links moet duidelijk maken dat problemen echt niet verdwijnen als we alle migranten zouden kunnen wegtoveren Om een deel van de kiezers terug te winnen, zal eerst ferm afstand genomen moeten worden van het dominante xenofobische frame, dat het neoliberale beleid sinds de jaren negentig volkomen uit de wind houdt. Niet door migratie te bejubelen, maar door duidelijk te maken dat de problemen die mensen ondervinden echt niet zullen verdwijnen als we met een toverstokje alle migranten weg zouden kunnen toveren. En sterker nog, door duidelijk te maken dat de problemen dan eerder groter zullen worden, omdat veel migranten allerlei essentiële sectoren in de lucht houden. Bovendien is de netto-arbeidsparticipatie van in Nederland geborenen met een migratieachtergrond (de tweede generatie) sinds 2020 hoger dan het Nederlands gemiddelde. PVV-stemmers niet wegzetten als racist Daarnaast is het belangrijk om PVV-stemmers niet weg te zetten als racisten. Zeker, een deel van hen, getuige ook reacties op X, beschouwt migranten (zeker als het om moslims gaat) als een wezensvreemde ‘omvolkende’ bevolkingsgroep die je vrijwel overal de schuld van kunt geven. Een mechanisme dat weinig afwijkt van wat we begin jaren dertig in Duitsland zagen, alleen waren het toen de joden die ‘an allem Schuld’ hadden. Een even groot deel is eerder te typeren als misleide kiezers Een misschien wel even groot deel is eerder te typeren als misleide kiezers die het sinds de jaren negentig in de politiek en het publieke debat dominerende antimigratieframe als een feit hebben aanvaard, zonder per definitie het onderliggende racisme te incorporeren. Kiezers die zich, zoals de vooraanstaande Amerikaanse sociologe Michelle Lamont betoogt, vastklampen aan nationalisme omdat ze bang zijn status te verliezen. Maar die daardoor wel extra vatbaar zijn voor racistische propaganda. Terrein terugwinnen Wil links terrein terugveroveren, en dat zal niet eenvoudig zijn, dan moet het zich richten op een grotere sociale gelijkheid, fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden, een goede beloning en betere collectieve voorzieningen voor iedereen ongeacht achtergrond. Kortom, een verhaal dat fundamentele kritiek op het neoliberalisme combineert met een inclusief en realistisch verhaal over migratie. Links moet ook in de spiegel kijken Dat betekent tot slot dat links in de spiegel moet kijken en erkennen dat eerdere flirts met het marktdenken en flexibilisering, maar ook met het in culturele termen problematiseren van migranten, (extreem)rechts alleen maar meer wind in de zeilen heeft geblazen. Dit artikel verscheen eerder bij Sociale Vraagstukken. Leo Lucassen is directeur van het IISG (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis) en hoogleraar aan de Universiteit Leiden.

Foto: -JvL- (cc)

Twee kieskringen, één zetel?

Nieuwe politieke partijen hebben alleen een kansje als ze al hun energie in de verkiezingscampagne kunnen steken én in alle twintig kieskringen meedoen, schreven we gisteren. Dat moeten we nuanceren.

Van de 37 partijen die op 5 februari door de Kiesraad een lijstnummer kregen toegewezen, doen 20 partijen mee in alle 20 kieskringen. Nog eens zes partijen hebben kieskring 20 (Bonaire, Saba, St. Eustatius) laten schieten maar doen wel mee in alle 19 hier lokale kieskringen.

Elf partijen hopen toch op minstens één zetel, ook al prijken hun kandidatenlijsten straks niet op alle stembiljetten. Maken ze een reële kans?

De Partij voor de Republiek doet in slechts twee kieskringen mee: in kieskring 2 (Leeuwarden) en 9 (Amsterdam). Daar is de wel heel jonge partij (naar eigen zeggen bestaat de partij officieel nog maar een maand) erg blij mee, want

Amsterdam noemt zichzelf al republiek en krijgt daarvoor nu eindelijk ook een politiek platform. Friesland kenmerkt zich eveneens door een historisch diepgewortelde aversie tegen de heerschappij van Oranje-Nassau

De republikeinen schrijven voorts:

Tezamen zouden deze kieskringen weleens genoeg stemmen kunnen opbrengen om tenminste één vertegenwoordiger van de Partij voor de Republiek af te vaardigen naar de Staten-Generaal. Zo’n 10 procent van het electoraat zou dan voor de Partij voor de Republiek moeten kiezen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Trending Topics 2019 (cc)

Aanhangers van populistische partijen: geïnformeerd, ongeïnformeerd, of verkeerd geïnformeerd?

Zijn kiezers van populistische partijen bovengemiddeld vatbaar voor misleidende informatie die door politici en (sociale) media wordt verspreid? Een analyse van Stijn van Kessel, Javier Sajuria en Steven van Hauwaert. Eerder verschenen op Stuk Rood Vlees.

Politicologen hebben vaak genoeg aangetoond dat kiezers van radicaal linkse en rechtse populistische partijen bewuste keuzes maken: ze stemmen grotendeels op deze partijen omdat ze het eens zijn met de standpunten die deze verkondigen. Toch worden kiezers van populistische partijen vaak afgeschilderd als slecht geïnformeerd en vatbaar voor bezwerende doch misleidende woorden van een charismatisch leider.

Dit heeft niet in de laatste plaats te maken met een wijdverbreide negatieve interpretatie van het concept ‘populisme’. Populisme wordt regelmatig in verband gebracht met politiek opportunisme (‘zeggen wat de mensen willen horen’), naïviteit (‘simpele oplossingen voor complexe problemen’) en demagogie (‘inspelen op de onderbuik’), of verward met aangrenzende maar fundamenteel verschillende concepten zoals xenofobie of nationalisme.

In hoeverre klopt de stereotypering van populistische kiezers als politiek onnozel of misleid, als er al iets van waar is? In de hedendaagse context van ‘fake news’ is deze vraag wellicht relevanter dan ooit. Zijn kiezers van populistische partijen bovengemiddeld vatbaar voor misleidende informatie die door politici en (sociale) media wordt verspreid? In ons recent gepubliceerde onderzoek geven we een eerste antwoord op deze vragen.

Foto: Peter Stevens (cc)

Amerika is tot diep in het nieuws verdeeld

ACHTERGROND - Kijk even naar onderstaand plaatje. Het is een afbeelding van het Amerikaanse media-landschap. U hoeft uw ogen niet samen te knijpen om te zien dat de blokjes met daarnaast in vet Democrats een bijna perfect tegenovergesteld beeld is van de blokjes daaronder (met, in vet, Republicans). Met andere woorden: Democraten hebben in meer dan 22 bronnen enigszins vertrouwen, Republikeinen hebben dat in meer dan 20 bronnen niet. De kloof tussen beide kan bijna niet groter en we hoeven niet naar media te kijken om die kloof nog deze campagne te overbruggen.
© PEW Research Center Democrats express more trust of most news sources asked about; Republicans express more distrust

Het verslaan van de Amerikaanse verkiezingen is eenvoudig. De meeste Nederlandse journalisten spreken Engels en Amerika is prima ontsloten. Er zijn veel media die vaak over de campagne berichten.

Amerikanen zijn, zo nodig, via slimme zoekacties op sociale media aan hun taas te trekken. We kunnen, vanachter ons bureau, aan de slag met het mooiste verhaal voor de buitenlandredactie: de strijd om de machtigste baan van de wereld. Dat verslag kan niet meer zonder het besef dat tussen Democraten en Republikeinen dus een kloof gaapt.

Republikeinen geven aan in de week van het onderzoek slechts één bron voor hun politieke nieuws te hebben gebruikt: Fox. Democraten geven aan er vijf te hebben gebruikt: CNN, NBC News, ABC News, CBS News and MSNBC. Om het nog wat scherper te krijgen:

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Metro Centric (cc)

Kiezer steeds meer radicaal-rechts?

ANALYSE - Kiezers die al negatief waren over immigratie lijken beter hun weg te hebben gevonden naar partijen die op dat thema dicht bij ze staan. Een analyse van Matthijs Rooduijn, eerder gepubliceerd op Stuk Rood Vlees.

Eén van de (vele) in het oog springende politieke ontwikkelingen van de jaren nul en tien is het succes van radicaal-rechts. Donald Trump won de verkiezingen in de VS, Jair Bolsonaro in Brazilië, en Narendra Modi in India. In Europa is de steun voor radicaal-rechtse partijen toegenomen van minder dan 5% twee decennia geleden tot ongeveer 15% nu.

Maar het succes van radicaal-rechts uit zich niet alleen in de verkiezingsoverwinningen van deze partijen. Hun gedachtegoed is ook steeds meer wijdverspreid geraakt doordat gevestigde middenpartijen steeds dichter tegen radicaal-rechts zijn aangekropen (met name op het gebied van immigratie).

Worden kiezers nu ook steeds meer radicaal-rechts? Is de publieke opinie langzaam maar zeker steeds negatiever geworden over immigratie en de multiculturele samenleving (het hoofdthema van radicaal-rechtse partijen)? Het antwoord is nee.

Figuur 1 hieronder laat voor 28 Europese landen zien hoe de gemiddelde opvatting over immigratie zich heeft ontwikkeld tussen 2002 en 2018. De gegevens komen van de European Social Survey. Een lage score staat voor een zeer negatieve opvatting over immigratie en een hoge score voor een heel positieve. Zie voor meer informatie over de data de methodologische verantwoording onder deze tekst.
© European Social Survey graph1-1024x683 via Stuk Rood Vlees
Figuur 1: Gemiddelde opvatting over immigratie (0 = zeer negatief; 10 = zeer positief) per land-jaar

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Einde aan de fictie

COLUMN - door Dr. Bert van den Braak.

© Sargasso logo democracy-shaun-apple-3Er is niemand die ontkent dat de huidige procedure voor grondwetsherziening onbevredigend is. De gang van zaken na de verkiezingen van 2017 versterkte die onvrede nog. GroenLinks liet openlijk weten afhandeling van het voorstel over de constitutionele toetsing te hebben getraineerd in de hoop dat er nu wel een meerderheid voor zou zijn. En (eerdere) initiatiefnemers weigerden voorstellen voor de tweede lezing van een grondwetsherziening in te dienen, waardoor zelfs onduidelijk was of die tweede lezing er wel kon komen. Het ging om twee zaken die evident strijdig waren met de bedoeling van de grondwetgever.

Fundamenteler is dat de uit 1848 daterende regeling al zeker een eeuw niet tot het beoogde doel leidt, namelijk kiezers de kans geven zich uit te spreken over voorliggende voorstellen tot grondwetsherziening.

Toen de regeling in 1848 werd bedacht, kenden we nog geen partijen. Tweede Kamerleden werden op basis van absolute meerderheid per district gekozen. Kiezers konden stemmen op een voor- of tegenstander van de herziening en de uitkomst zou dan – zo kon toen nog worden verwacht – duidelijk zijn. De zware procedure met versterkte meerderheid in de Eerste Kamer, moest overigens vooral verhinderen dat de liberale hervormingen van 1848 door conservatieven en Koning zouden worden teruggedraaid.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Het VVD-tijdperk en iets met een olifant

COLUMN - In deze gastbijdrage reflecteert Karin van der Stoop op het huidige tijdsgewricht. Hoe kijken mensen in de toekomst terug op ons tijdperk? Wij noemen het meestal het informatietijdperk, maar ik kan me voorstellen dat zij er hele andere benamingen voor zullen bedenken. Bijvoorbeeld: Het VVD-tijdperk.

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Ik schrijf het maar even voluit, want ik vergeet zelf vaak wat de afkorting betekent. Sinds 2010 is de VVD de regerende partij in Nederland. En wat heeft dat zoal opgeleverd?

Rutte-I

Iedereen herinnert zich het eerste kabinet Rutte nog wel, met CDA en gedoogsteun van PVV. De worsteling van het CDA met dat laatste, de tenenkrommende conferentie die ze daarover hadden. En de arme CDA-er Gerd Leers die de positie van minister van Immigratie in werd gerommeld, terwijl hij als burgemeester van Maastricht nog zo begaan was met asielzoekers in zijn stad. Nog geen anderhalf jaar later liet de PVV de begrotingsonderhandelingen klappen. En dat was dan Rutte-I.

De koude kermis en de visie van Rutte-II

De daaropvolgende verkiezingen waren zo spannend dat velen een strategische stem uitbrachten, om ofwel de VVD, of de PvdA uit de regering te houden. Kwamen die even van een koude kermis thuis.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Schoothondjes

COLUMN - Omdat RTL bij het lijsttrekkersdebat niet vier, maar vijf partijen besloot uit te nodigen – buiten de twee grote kanshebbers zijn er momenteel drie andere partijen van belang – zegde eerst de PVV en kort daarna ook de VVD af.

Hoe eensgezind van de heren Rutte en Wilders. Hun motief: de VVD en de PVV willen van de verkiezingsstrijd liefst een onderlinge tweestrijd maken, en van teveel partijen die onderwijl in hun broekspijpen bijten zijn ze bepaald niet gediend.

RTL cancelde daarna het hele debat. In de pers werd die beslissing als een verstandige afgeschilderd. De twee grootste partijen mochten immers het strijdperk niet bepalen: een lijsttrekkersdebat is het moment waarop álle relevante partijen ongenadig aan de tand horen te worden gevoeld, en het is niet aan hen om te bepalen met wie ze wel en niet de degens zullen kruisen – die beslissing is aan de kiezers, en bij verstek aan de media.

Maar het was een laffe beslissing. RTLs afzegging van het debat betekent dat geen van de andere partijen de kans krijgt om tegen de VVD of de PVV in het geweer te komen, en zodoende verliest iedereen. Bovendien geeft de zender daarmee de regie uit handen, wat beide grote partijen bevestigt in hun rare idee dat zij – tegen ieders wensen in – de boel onderling kunnen bedisselen, en de pers moet buigen om hen te mogen ontvangen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Thomas Hawk (cc)

Een ongemakkelijke boodschap

COLUMN - Veel Britse kiezers hebben spijt van hun Brexit-stem. Dit ontlokte hoon en opluchting in het andere kamp: die sukkels wilden helemaal geen Brexit! Maar dat betekent nog niet dat hun stem geen ander signaal bevatte. En al helemaal niet dat dit signaal ongestraft kan worden genegeerd.

“Ik dacht dat mijn stem niet al te veel zou uitmaken omdat ik dacht dat we toch wel zouden blijven.” Deze en andere citaten van Brexit-spijtoptanten circuleerden op het internet, en de wijdverbreide “Bregret” kreeg aandacht in vele nieuwsmedia wereldwijd. De Bregret leidde tot allerlei soorten reacties. Rode draad: de spijtoptanten-stem was niet serieus. Maar dat is niet noodzakelijkerwijs het geval.


Enerzijds was de spijtoptanten-stem deels ondoordacht. Anderzijds hadden sommigen reden voor hun spijt: ze voelden zich bijvoorbeeld misleid door oud-politicus Nigel Farage, die zei dat EU-contributie na een Brexit zou worden aangewend ten bate van de gezondheidszorg. En anderen ging het niet om Brexit; ze dachten dat ze toch wel zouden blijven – zie bovenstaand citaat. Die groep is interessant.

Als voor hen EU-uittreding niet het doel was, waarom stemden ze dan voor een Brexit? Wellicht was een andere motivatie belangrijker. Op zich niets nieuws. Kiezers gebruiken regelmatig hun stem om een antwoord te geven op een nooit gestelde vraag. Dit wordt wel een ‘proteststem’ genoemd. Een ongelukkige term: zulk ‘protest’ kan immers weloverwogen en substantiële beleidskeuzes inhouden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-02-2022

Politieke partijen als probleem

COLUMN - Bij het ontluiken van mijn politieke bewustzijn bleek er ineens een beloftevolle groep te bestaan, die zich Democraten 66 noemde. Ze hadden het wel gehad met de ideologische standaardconfrontaties en hun voorman, Hans van Mierlo, ontwikkelde een “ontploffingstheorie”.

Hun eerste pamflet kocht ik bij het boekwinkeltje op de hoek, in Amsterdam Zuid. Ik vond het “pragmatisme” van Hans Gruyters een beetje schraal. Maar Hans van Mierlo kon goed verklaren waarom dat nodig was: de politiek draaide om slaapverwekkende, ideologische tegenstellingen.

We zijn nu een halve eeuw verder.

Het politieke systeem is niet ontploft, zoals Van Mierlo wilde, de kroonjuwelen der staatrechtelijke hervormingen, bleken sieraden uit een gokkast op de kermis. Femke Halsema hield voor de Correspondent in Nijmegen een verwant pleidooi voor een mentaliteitsverandering. Mijn conclusie is dat pleiten voor mentaliteitsverandering niet zinvol is.

Intussen komen er verontrustende geluiden uit het systeem; traditionele partijen hebben zoveel ledenverlies dat zij al een poging hebben gedaan nieuwe financiering te vinden. Een nieuwe partij, de PVV staat in de gunst, maar heeft maar één statutair lid en een onheldere financiering.

Ideologie en bestuur

Met de ideologie is het intussen matigjes: het pragmatisme is tot een levenshouding geworden, bij Mark Rutte, maar ook bij Diederik Samsom. Als de politiek in plaats van ideologische leiding te geven, zich profileert op bestuurlijke kleurloosheid, vloeien politiek en bestuur in elkaar over. Dan wordt het parlement tot een bestuurlijk centrum, niet een politiek. Politiek gaat om richting en waarden, bestuur om uitvoering en detaillering. Het is slecht als de politiek zich met alles bemoeit.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende