Revolte en verzet

 “Geert Wilders brengt democratie en rechtsstaat in gevaar,” aldus PvdA-voorzitter Hans Spekman in februari in NRC Handelsblad. Zolang Wilders geen wet overtreedt is het oordeel daarover aan kiezers. Als kiezers zijn democratische geloofsbrieven ook betwijfelen heeft Wilders een probleem. “Dan komt er een revolte.” Dat zei PVV-leider Wilders op een persconferentie op 29 januari als antwoord op zijn eigen vraag: wat zou gebeuren als “ik straks de grootste ben en andere politici willen niet met mij samenwerken”? Later zei hij dat hij geen revolte wilde, maar “opstand” vreesde. Hij hoopte dat die “democratisch en geweldloos” zou verlopen. Slechts een waarschuwing?

Door: Foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken (cc)
Foto: screenpunk (cc)

De vijver op links: ideologische overeenkomsten en verschillen tussen kiezers van PvdA, GroenLinks en SP

, door

ANALYSE - Passen de kiezers van de linkse partijen ideologisch gezien eigenlijk wel bij elkaar? Matthijs Rooduijn zocht het uit.

Begin vorige week stond het altijd dankbare discussieonderwerp ‘samenwerking op links’ weer eens op de agenda (zie hier). De PvdA flirtte met de SP omdat de partij een lijstverbinding met de socialisten wel zag zitten. De sociaaldemocraten liepen echter een blauwtje. Tweede Kamerlid Ronald van Raak van de SP liet meteen weten dat hij het een ‘krankzinnig voorstel’ vond aangezien eventuele reststemmen dan bij de coalitie terecht zouden komen. Wel diende zich meteen een andere partner aan; GroenLinks zei een lijstverbinding best te willen overwegen.

Regelmatig wordt er over de voor- en nadelen van samenwerken op links gediscussieerd (zie bijvoorbeeld hier). Bij dergelijke discussies doemen allerlei vragen op. Hoe ver dient de samenwerking te gaan? Wat zou de koers moeten zijn? Wat gebeurt er met de partijorganisatie(s)? Wie wordt de leider van een eventuele fusiepartij? Zitten de kiezers en partijleden wel op samenwerking te wachten?

Er is vaak echter maar weinig aandacht voor de cruciale vraag of de kiezers van de linkse partijen ideologisch gezien eigenlijk wel bij elkaar passen. In hoeverre verschillen de electoraten van PvdA, SP en GroenLinks van elkaar?

Foto: Reinier Sierag (cc)

Waarom inadequate mediaberichtgeving over opiniepeilingen zo storend is

, door

OPINIE - Kleine verschuivingen in opiniepeilingen zijn inherent aan het houden van een steekproef en zeggen weinig over veranderingen in de steun die politieke partijen genieten, meent Rens Vliegenthart.

Het is de grootste ergernis van collega-bloggers Armen Hakhverdian en Tom van der Meer: de manier waarop media omgaan met peilingen en het uitvoerig rapporteren en analyseren van niet-significante verschuivingen van één zeteltje. Ik hoef hier waarschijnlijk niet meer uit te leggen dat dit type fluctuaties altijd optreden als je een steekproef in plaats van de populatie onderzoekt en dus waarschijnlijk op toeval berust.

Toch blijven media erover rapporteren, zo ook weer in een ANP bericht dat onlangs door allerlei nationale media werd opgepikt. Waarom is dat zo erg? Allereerst natuurlijk omdat het gewoon misleidende informatie is, en je van (kwaliteits)media mag verwachten dat zij over dit soort zaken correct rapporteren. Maar misschien nog wel meer omdat dit type nieuws een invloed kan hebben op beslissingen van kiezers en op uiteindelijk stemgedrag.

Nieuwseffecten

Hakhverdian en Van der Meer toonden effecten van mediaberichten over peilingen in een experimentele setting aan. Maar er is meer bewijs: VU-wetenschapper Jan Kleinnijenhuis doet met verschillende collega’s al sinds de verkiezingen van 1994 onderzoek naar berichtgeving in verkiezingscampagnes en de effecten van die berichtgeving op kiezersvoorkeuren. Hij onderscheidt daarbij drie typen nieuws: ‘issue-nieuws’ (inhoudelijke berichtgeving), ‘steun-en-kritiek-nieuws’ (over wat politieke actoren van elkaar vinden) en ‘succes en falen’-nieuws. Bij het laatste soort gaat het om beschouwingen over of partijen het goed doen. De berichtgeving over peilingen spelen daarin een belangrijke rol, maar ook de analyse over de politieke verhoudingen die op basis van die peilingen wordt gegeven is een belangrijk component. Deze ‘horse-race’ (politiek als een renwedstrijd tussen paarden) neemt een steeds prominentere plaats in de media.

Foto: slynkycat (cc)

Vrouwelijke schuchterheid en mannelijke overmoed in het stemhokje

, door

ANALYSE - Er bestaat een significante, maar onderbelichte relatie tussen stemgedrag en geslacht, meent politicoloog Eelco Harteveld.

Politicologen zijn geïnteresseerd in scheidslijnen. We weten dat ouderen en jongeren op verschillende partijen stemmen, net zoals autochtonen en allochtonen, stedelingen en plattelanders, fabrieksarbeiders en CEO’s. Bij elke verkiezing is er weer opnieuw aandacht voor voor het stemgedrag van respectievelijk hoger en lager opgeleiden. Maar hoe zit het met verschillen in stemgedrag tussen mannen en vrouwen?

Om u, ondanks de komkommertijd, komend weekend van een goed kroegonderwerp te voorzien, volgt hieronder een korte speurtocht naar ‘de vrouwelijke stem’ (of, zo u wilt, de mannelijke). De conclusies zijn, om u verder (met name in de kroeg) van dienst te zijn, hier en daar kort door de bocht.

Politiek en geslacht

Verschillen tussen mannen en vrouwen in politiek gedrag worden in bijna elke studie opgemerkt, maar in de reguliere politicologie vormen ze niet echt het centrum van de aandacht. We weten van mannen dat ze in ontwikkelde landen gemiddeld iets rechtser zijn dan vrouwen, dat ze in sommige landen vaker gaan stemmen dan vrouwen (en in andere landen juist minder vaak), en dat ze vaker dan vrouwen de voorkeur geven aan non-conventionele politieke participatie (zoals demonstraties). Tot zover vermoedelijk niets wereldschokkends. Dat vrouwen vaker op GroenLinks stemmen en mannen vaker op de VVD wist u waarschijnlijk al.

Begint u echter een gesprek over de oorsprong van zulke verschillen, dan raken de gemoederen gegarandeerd verhit. De twee zijdes van de loopgraaf heten, ook hier, nature en nurture. Hoewel het laatste woord hierover ongetwijfeld nooit zal worden gezegd, wijzen veel studies uit dat politieke voorkeuren en (verwachte) gedragingen tussen jongens en meisjes minder verschillen dan tussen volwassen mannen en vrouwen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oplossingen voor Wilders-stemmers

, door

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Hieronder een artikel van Kaj Leers, dat eerder op zijn eigen site verscheen.

Stempas (foto: Flickr/screenpunk)Joost Zwagerman zorgt met zijn artikel ‘Links helpt Wilders door PVV-kiezers te kleineren’ voor beroering bij vast niet alleen de linkse partijen, maar ook het CDA. Alle partijen die de afgelopen jaren kiezers verloren aan Geert Wilders – de PvdA, de SP, het CDA – breken zich het hoofd over hoe ze die kiezers kunnen terughalen. Er zijn politici die Zwagerman’s visie delen, maar de discussie stokt zodra het over de oplossingen gaat die de Wilders-kiezers willen zien.

Eberhard van der Laan, tegenwoordig burgemeester van Amsterdam en voormalig minister van Integratie en Wijken, is PvdA’er en één van zijn ambities is het terughalen van oud-PvdA-kiezers bij Geert Wilders. Dat is niets nieuws, hij heeft dit vaak herhaald tegen iedereen die het maar horen wil. “Die mensen, dat zijn ónze mensen!”, foetert hij te pas en te onpas. Ook een Tweede Kamerlid als Jacques Monasch steekt niet onder stoelen of banken dat zijn PvdA veel kiezers in de steek gelaten heeft. En dan juist mensen als in Sterrewijk in Utrecht, zoals een diepgaand onderzoek van Forum uitwijst.

Jan Marijnissen, nog steeds voorzitter van de SP, heeft zich regelmatig uitgelaten over die groep kiezers. Wat hen beweegt. Ook hij vindt dat die kiezers eigenlijk op de SP zouden moeten stemmen.

Het CDA lijkt met een soort experiment bezig: een deel van die partij denkt naar de PVV overgelopen kiezers terug te kunnen halen door zich dicht tegen Wilders aan te nestelen. In de beste CDA-tradities probeert de partij zich als een kameleon aan te passen, in de hoop dat de kiezers de kopie boven het origineel verkiezen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Emanciperen door te incrimineren

, door

[qvdd]

De scheldpartij van Ramdas illustreert onbedoeld de identiteitscrisis op links. Het – onjuiste en achterhaalde – zelfbeeld is: vooruitstrevend en emanciperend. Maar de luidkeels beleden weerzin ten aanzien van ‘white trash’ toont dat die emancipatie zich dan kennelijk moet voltrekken door middel van gescheld op de te verheffen bevolkingsgroep.

Emanciperen door te incrimineren: dát kan de bedoeling niet zijn. Mede door dat kleineren en incrimineren van de grote noden onder kleine luyden ontstond het nieuwe land binnen een land: Wildersland.

Joost Zwagerman argumenteert dat links Nederland Wilders helpt door zijn kiezers te kleineren.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bos weet het niet

, door

Vandaag plaatsen we een gastbijdrage van Picaro.

De PvdA-top heeft de afgelopen zomer niet op apengapen in de achtertuin gezeten. Integendeel: Wouter Bos, Ronald Plasterk en enkele andere genodigden braken zich het hoofd over die ene, Centrale Vraag: hoe krijgen we de PvdA er weer bovenop? Het ontluisterende, meest gehoorde antwoord: “Ik weet het niet.”


Het is een zomermiddag. In Amsterdam komt de partijtop bijeen om elkaars hersenen te pijnigen. Hoe komt het toch dat de PvdA in de peilingen zo in de put zit? En vooral: wat kunnen ze doen om er weer bovenop te komen?

Het zijn levendige discussies tussen machers, denkers, partijkader, meubilair, wetenschappers, en zij die het meest beklagenswaardig zijn: de frontsoldaten, met Wouter Bos middenin het kruisvuur.

“We moeten politiek maken!” wordt afgewisseld met “ja, maar het maatschappelijk middenveld…” tot “we moeten de bonden weer enthousiasmeren” en gemijmer als “…hoe heeft het toch zo ver kunnen komen…?” Het is bijna twee jaar geleden dat Bos in de inmiddels beruchte documentaire ‘De Wouter Tapes’ verzuchtte dat hij zijn intuïtie was kwijtgeraakt. Dat was tijdens de verkiezingscampagne. Hij voelde de sign of the times niet meer aan, het ging niet goed, de PvdA begon weg te zakken in de peilingen, nadat het diezelfde peilingen 3,5 jaar gedomineerd had.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige