Kritiek op de consumptiemaatschappij is van alle tijden

Steeds meer mensen zijn zich bewust van de schade die overvloedig consumeren aanricht. Het kopen van eerlijke en duurzame producten is een goed begin, maar niet genoeg. Gepersonaliseerde reclames op Facebook van mooie schoenen en kleren; flitsend rode verpakkingen in schappen; en gadgets vol technologie die snel kapot gaan, zodat je vaker iets nieuws koopt: we worden verleid om onze portemonnee te trekken en worden constant aangesproken op onze status als consument. En het werkt. Natuurlijk moet je eten kopen en een jas dragen, maar we schaffen regelmatig producten aan die niet noodzakelijk zijn voor het primaire levensonderhoud. Dit fenomeen heet 'consumentisme'. We leven in een hyperconsumptieve maatschappij die een diepe en grote ecologische voetprint achterlaat. Het kopen van veel producten, de behoefte om te bezitten, is slecht voor mens en milieu. Wat kunnen we daartegen doen? Toename koopgedrag Consumeren is iets van alle tijden, zegt historicus dr. Peter van Dam tijdens de openingslezing van de reeks 'Groene bedoelingen'. Ons afvragen waar de consumptiemaatschappij vandaan komt heeft volgens hem dan ook geen zin. Het is in ieder geval een misverstand te denken dat het uit de Verenigde Staten komt. Vanaf de 16e eeuw zijn we in Nederland steeds meer voedsel en goederen gaan kopen en in de 20e eeuw explodeerde ons koopgedrag. Meer geld, betere transportmogelijkheden en grootschalige industriële productie maakte overdadig koopgedrag mogelijk.

Door: Foto: Andrew Russeth (cc)
Waan van de dag

Nederland lobbyde om handelsverdag CETA minder groen te maken

, door

Het CETA-handelsverdrag is officieel van kracht. Volgens Lilianne Ploumen is zo’n verdrag een middel om de wereldhandel te verduurzamen. Maar de handelsregels omtrent mens en milieu in het Europees-Canadese mega-akkoord zijn niet meer dan ‘slappe voornemens’. Mede dankzij verzet uit Nederland zelf.

Nu is dat niet echt verrassend volgens europarlementariër Bas Eickhout:

Voor handelsambtenaren is milieu per definitie een handelsbarrière.

Daarom zijn de duurzaamheidshoofdstukken in CETA niet meer dan een intentieverklaring met goede voornemens. Terwijl de handelsbepalingen wel juridisch vastgelegd en dus afdwingbaar zijn.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: John Kim (cc)

Toeristenbrug

, door

ELDERS - Er zijn plekken op de wereld waar nog gehengeld wordt naar toeristen, terwijl elders men de massa’s het liefst in hun cruiseschepen de zee weer opstuurt. Ook in vakantietijd is de wereld bizar verdeeld en toerismeterreur brengt dat soms aan het licht. Terwijl diezelfde toeristen juist een brug kunnen slaan tussen verschillende werelden.

De nieuwe minister van Cultuur en Toerisme van Turkije, Numan Kurtulmus (bij de recente reorganisatie van het Turkse kabinet gedegradeerd van vice-premier tot minister) propageert toerisme als middel tot meer begrip tussen gemeenschappen. Turkije is daar bij uitstek geschikt voor, vindt de minister (hier geciteerd), niet alleen vanwege de “rijkdom aan een toeristisch en cultureel aanbod”, maar ook door de in zijn ogen niet onbelangrijke “geofysische functie als brug tussen Oost en West met bezoekers uit de hele wereld.”

Een mooie, vredelievende boodschap, die ongetwijfeld meer gezien zal worden als een poging het toerisme naar Turkije weer naar het niveau trekken van voor de couppoging en navolgende repressie. Hoewel dat toerisme weer toeneemt, zijn er voor Turkije nog hele volksstammen te winnen.

Misschien lukt het meer toeristen te trekken als ook thanatoerisme wordt gepropageerd, met geheel verzorgde excursies langs de martelkamers van de veiligheidsdiensten en bezoekjes aan de huidige rechtszaken tegen de vermeende coupplegers.

Foto: 準建築人手札網站 Forgemind ArchiMedia (cc)

Ouderwets modernisme

, door

COLUMN - De kop van het Zeeburgereiland gaat bebouwd worden en krijgt een nieuwe woonwijk: de Sluisbuurt. De precieze plannen worden deze lente door de gemeente vastgesteld. Er ligt een prestigieus ontwerp klaar met veel hoogbouw: bijna dertig torens, waarvan liefst vijf hoger dan honderd meter. Amsterdam de lucht in, mee met de vaart der volkeren!

Het is een bloedeloos plan. ‘Metropolitaans!’, zo prees bedenker Burton Hamfelt zijn eigen ontwerp aan, maar het is niets dan grootheidswaan. Doen als of we een miniatuurversie van Manhattan zijn, zoiets.

Afgelopen zaterdag zette Het Parool de schijnwerpers op een ongevraagd alternatief van Sjoerd Soeters, die eerder al de ontwikkeling van het Java-eiland bestierde en later Holland Park in Diemen afleverde. Soeters plan levert evenveel woningen, die evenwel minder navrant in de lucht priemen. Zijn wijk heeft een menselijker maat en oogt veel groener. Niks metropool, gewoon een lekker stadsdeel. Fijntjes wees de krant erop dat wolkenkrabbers voorts extreem duur zijn, zowel in aanleg als in onderhoud.

Als Amsterdam echt modern wil wezen, kiest de stad voor een radicaal andere benadering. Het hoeft evenmin popperig te zijn à la Soeters, hoewel zijn ontwerp verre te prefereren valt boven dat van Hamfelt. Bouw een groene, duurzame, innovatieve wijk: een verrassend stadsdeel, iets dat totaal afwijkt van alles wat we nu kennen in de stad.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Genieten van klimaatverandering

, door

QUOTE - Lodewijk Dros, chef van de bijlage Letter & Geest bij Trouw neemt een standpunt in over klimaatverandering bij Radio 1: denk eens aan de goede kanten.

Het vakantieseizoen duurt hartstikke lang.

Hij ziet voordelen voor de middenstand, volle terrassen, langer buiten zijn, een mediterraanse levensstijl.

Iedereen doet zo negatief, maar door die grote veranderingen hoeven we nu niet meer anderhalve dag in de auto te zitten voor lekker weer.

Maar de problemen dan?

De dijken moeten omhoog, maar je kan op zo’n opgehoogde dijk ook prachtig wandelen.

De toekomst?

Door de opwarming van de aarde kunnen we hier een mediterrane cultuur krijgen, dat vind ik hartstikke leuk!

Na ons de zondvloed…

Verbaasd? U bent niet de enige, luister hier terug.

Foto: Jessica Spengler (cc)

Duurzaam voedsel: kip of ei

, door

COLUMN - Het gaat steeds beter met duurzaam voedsel. Of beter gezegd: het gaat steeds beter met de consument, die er een centje voor over heeft.

In 2009 waren burgers weinig bereid meer te betalen voor duurzaam voedsel. Volgens een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen wilde de consument hooguit 6% meer betalen voor een duurzaam landbouw- of veeteeltproduct. Sterker nog:

Voor gezonde producten wil de consument zelfs minder betalen. Een van de redenen is dat consumenten duurzame voeding van lagere kwaliteit achten.

Of het nu aan de prijs of aan de kwaliteit van duurzaam voedsel ligt, de consument is wel meer duurzaam voedsel gaan kopen.

September 2011:

De bestedingen van consumenten aan duurzame voeding zijn in de supermarkten in de eerste helft van dit jaar uitgekomen op ruim 500 miljoen euro, ofwel 39,1 procent meer dan een jaar eerder.

Juni 2014:

Consumenten kiezen vaker voor dier- en milieuvriendelijk geproduceerd voedsel. In het afgelopen jaar gaven zij hier € 257 miljoen meer aan uit ten opzichte van 2012: een stijging van 10,8% naar in totaal circa € 2,5 miljard omzet.

Oktober 2015:

Voor het vijfde jaar op een rij hebben consumenten in 2014 meer dier- en milieuvriendelijk geproduceerd voedsel gekocht (+ 18 procent). Het marktaandeel van duurzaam voedsel loopt met een totale besteding van minstens 2,6 miljard euro verder op van 6% naar 7%.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe duurzaam zijn de duurzame buren

, door

Duurzaamheid is in. Maar hoe duurzaam zijn de mensen die roepen duurzaam te zijn? Steven Moerman zocht uit of de Duurzame Buren hun naam eer aan doen.

Op de site duurzameburen.nl kunnen deelnemers ervaringen uitwisselen over hun energieverbruik, energiebesparende maatregelen en het opwekken van energie. Er zijn ongeveer 1200 mensen geregistreerd die op de site met elkaar discussiëren, en misschien ook wel daarbuiten. Bij het bekijken van de site kwamen bij mij vragen op: hoe duurzaam zijn deze Duurzame buren eigenlijk? Zijn ze zuiniger dan gemiddeld? En hoe representatief is deze groep eigenlijk voor heel Nederland? Mooie bijkomstigheid: van de ongeveer 1200 profielen op de site zijn er ongeveer 600 openbaar. Dus daarom heb ik de groep ‘Duurzame buren’ eens vergeleken met de rest van Nederland. Allereerst heb ik de gemiddelde verbruiken eens bekeken:
gemiddeld-jaarverbuik-duurzame-buren
Qua gemiddeld verbuik zitten de Duurzame buren dus maar net iets onder het gemiddelde van Nederland. Maar van echte Duurzame buren zou je verwachten dat ze flink onder het gemiddelde zitten, toch? Zijn ze de Duurzame buren dan wel zo duurzaam?

Het gemiddelde verbruik vertelt niet het hele verhaal. Zo hebben de Duurzame buren gemiddeld grotere gezinnen: 3,0 persoon per huishouden, versus 2,2 voor Nederland. Het aantal bewoners is vooral van invloed op het elektriciteitsverbuik, niet zozeer op het gasverbruik. Wanneer we het verbruik van elektriciteit splitsen naar gezinsgrootte dan ontstaat een ander plaatje:
db2v2_475
db2_475

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende