Wie zou wat moeten weten van energie?

Gisteren verscheen op Sargasso de bijdrage Lachen: kernenergie om onafhankelijk te worden van de Russen. Het artikel bevat twee elementen. Ten eerste wil het aantonen waarom kernenergie niet het goede antwoord is op de vraag: 'Hoe worden wij minder afhankelijke van Rusland voor onze energie?' Ten tweede probeert de auteur, Jan Paul van Soest, antwoord te geven op de vraag 'Wat zouden politici eigenlijk van energie moeten weten om tot weloverwogen besluiten te komen?' Nu wil ik voornamelijk op het eerste punt ingaan. Waarom is het belachelijk voor kernenergie te kiezen om minder afhankelijk te worden van Rusland? Nederland importeert slechts 6% van haar gas uit Rusland. Dat tikt niet aan. Het uranium wat nodig zou zijn voor kerncentrales zal vermoedelijk ook uit Rusland komen, omdat dit land ook een van de grotere producenten daarvan is, of anders uit diens ‘satellietstaat’, Kazachstan. Lood om oud ijzer dus. De afhankelijkheid van Nederland van Rusland zit hem voornamelijk in de geïmporteerde olie, al valt voor mij zo-even niet te achterhalen hoeveel dat precies is. Voor de hele EU geldt dat 33% van de olie uit Rusland komt. Daarnaast wordt het gas in Nederland volgens van Soest niet gebruikt voor de opwekking van elektriciteit, maar voornamelijk voor warmte. Twee verschillende dingen dus.

Door: Foto: Thawt Hawthje (cc)
Waan van de dag

Mede treinpassagiers hoorden 2e Kamerlid Leegte (VVD) zeggen hoe hij meehielp de Groningers aan het lijntje te houden [aardbevingen/gas]

, door

Mede treinpassagiers hoorden 2e Kamerlid Leegte (VVD) zeggen hoe hij meehielp de Groningers aan het lijntje te houden [aardbevingen/gas]. Via twitter kwam dit nieuws tot ons. 2 getuigen.

Hele conversatie in tweets: 1, 2, 3, 4, 5 en 6

1: Positief dat Rene Leegte terug uit Groningen m trein reist. Niet zo slim hoe hij openlijk telefoneert, uitlegt hoe je Groningers kunt pappen
2: “Ik heb vandaag [tijdens werkbezoek Tweede Kamer aan Groningen] zo veel mogelijk de media ontlopen”
3: “We blijven op de lijn dat we verband gaswinning en aardbevingen moeten onderzoeken.” [zodat we proces vertragen, winning hoog blijft] 4: Verder openlijk hoe je altijd (media) kunt zeggen ‘dat Kamp de winning bij Loppersum met 80% heeft verlaagd’ [een truc, netto winning!] 5: en nog openlijke discussie door de telefoon hoe je ‘implicaties voor de coalitie’ [PvdA wil winning omlaag!] nu moet framen. Dom, dom..
6: Verder maakt R Leegte excuus voor slecht o/d hoogte houden (tijdens werkbezoek) v zijn superieur ad andere kant lijn. VVD heeft stress.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: World Bank Photo Collection (cc)

Politici die nu om gasboycot roepen, hebben dit in het verleden onmogelijk gemaakt

, door

OPINIE - Dankzij het ‘fossiele’ energiebeleid van de afgelopen jaren, zijn we nu met handen en voeten aan de import van Russisch gas gebonden, vindt Peter Polder.

Laten we er niet omheen draaien. In elk aspect van de burgeroorlog in Oekraïne spelen olie- en gasbelangen een rol. Ook bij het neerschieten van de MH17 en de nasleep daarvan.

Amerikaanse en Europese politici roepen nu om een harde aanpak van Rusland en alle ogen zijn daarbij gericht op Ruslands grootste economische sector: de export van olie, gas en steenkool. Tegelijkertijd hebben politici als Cameron, Rutte en Obama een energiebeleid gevoerd dat zo’n harde aanpak onmogelijk maakt. Door binnenlands de omslag naar duurzame energiebronnen af te remmen, zijn we met handen en voeten gebonden aan de import van olie, gas en kolen uit Rusland.

Met sancties schieten we onszelf in de voet. Poetin snapt dat, en hij kent de ins and outsvan de energiemarkt goed. Politici als Cameron, Obama en Rutte lijken redelijk naïef als het gaat om energie. Zo lijken ze serieus te geloven in de fata morgana van Amerikaanse export van schaliegas. Die naïviteit is gevaarlijk. Als we Poetin willen verslaan is een effectief Europees energiebeleid dat afrekent met onze verslaving aan olie, gas en kolen cruciaal.

Foto: zeeuwsebibliotheek (cc)

Nederland gasland leeft op te grote voet

, door

OPINIE - Het gasconflict tussen Rusland en Oekraïne leidt tot flinke krantenkoppen. En tot zorgen in Europa: als Rusland de gaskraan naar Oekraïne dichtdraait om af te dwingen dat ze daar voortaan marktprijzen gaan betalen, komt dan niet ook de voorzieningszekerheid in Europa in gevaar? Dat laatste is, volgens diplomaten en energiedeskundigen die onlangs bijeen kwamen, waarschijnlijk niet het geval. Er zijn inmiddels verschillende pijpen waardoor Russisch gas EU-landen kan bereiken naast de Oekraïense, en bovendien: Rusland kan zich niet veroorloven betrouwbare, goed betalende afnemers in de vorm van EU-landen te verliezen.

Zo afhankelijk als de EU is voor import van fossiele brandstoffen uit Rusland, zo afhankelijk is omgekeerd de Russische economie van de export van fossiele brandstoffen. Volgens de EU importeert Europa dagelijks voor 1 miljard euro aan energie. Van alle in Europa gebruikte gas wordt 66% geïmporteerd, en 42% van de importen komt uit Rusland. Van de in de EU gebruikte olie wordt 90% geïmporteerd, 33% van alle olie-importen komt uit Rusland. Met die enorme inkomstenstromen zal Rusland niet zomaar willen dobbelen. Wat niet in de geldstromen tot uitdrukking komt is de enorme ecologische voetafdruk (footprint) van gas en olie uit Rusland.

De discussie over methaanlekkages bij gaswinning en vooral -transport is de afgelopen jaren opgelaaid, vooral aangewakkerd door de zorgen die de opmars van schaliegas in de VS met zich meebracht. Studies daar laten zien dat de carbon footprint, met inbegrip van methaan die een ongeveer 25 keer sterkere broeikaswerking heeft dan CO2, uiteenloopt van iets meer dan die van goed gemanagede aardgaswinning tot om en nabij die van kolen, afhankelijk van de omstandigheden en de maatregelen ter plekke. In geval van Russische importen gaat het vooral om methaanlekkages uit dikwijls slecht onderhouden installaties en pijpleidingen. Die brengen de totale carbon footprint van Russisch gas met gemak op ‘kolenpariteit’. De voetafdruk wat betreft andere impacts is (bijvoorbeeld biodiversiteit, verstoring van de stikstofhuishouding e.d.) zal ook niet verwaarloosbaar zijn.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

‘Nederland stelt zich op als lobbyist van Poetin’

, door

Zo was enkele weken geleden de kop boven een opinie-artikel van GroenLinks europarlementariër Bas Eickhout:

Nieuwe gaspijpleidingen moeten de Europese afhankelijkheid van Russisch gas verkleinen, niet vergroten. Het is dan ook logisch dat de Europese Commissie inspraak wil bij verdragen die afzonderlijke EU-landen sluiten over pijpleidingen en gasleveranties. De Nederlandse regering verzet zich tegen deze bemoeienis. Daarmee kiest zij partij voor de adepten van South Stream, de geplande gaspijp van Rusland, onder de Zwarte Zee door, naar Italië en Oostenrijk. Minister Kamp ziet South Stream als een “Russische investering in een goede relatie met de EU”. Dat is een gotspe. De nieuwe gaspijp, die Oekraïne omzeilt, stelt Poetin in staat om Kiev te chanteren met gas, zonder zijn leveranties aan andere landen in gevaar te brengen. South Stream bestendigt de afhankelijkheid van landen als Bulgarije en Oostenrijk van Russisch gas, en daarmee het vermogen van Poetin om de EU uiteen te spelen.

Foto: Edwin Aldershof (cc)

Duidelijkheid voor Groningen

, door

OPINIE - “Nait soezen moar broezen,” denken veel Groningers bij de manier waarop de regering omgaat met de problemen met de gaswinning in de provincie. Dit nuchtere gezegde – vrij vertaald “niet lullen maar poetsen” – moet Den Haag ter harte nemen. De plannen die minister Kamp vorige week bekend maakte zijn de eerste concrete toezeggingen naar de Groningers, maar er blijven nog een flink aantal cruciale vraagtekens bestaan.

Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Bijna een jaar geleden maakte het rapport van  het Staatstoezicht op de Mijnen (SODM) een einde aan een lange periode van struisvogelpolitiek. Wat eigenlijk al jaren vermoed werd stond nu zwart op wit: (sneller) gas winnen leidt tot (zwaardere) aardbevingen. D66 drong aan op snelle actie. Samen met andere oppositiepartijen wilden we de gaskraan deels dichtdraaien en een regeling treffen met de bewoners van het gebied. Zowel de PvdA als de VVD stemden toen tegen en schoven daarmee de beslissing voor zich uit. Ondertussen werd in 2013 voor een record aan gas uit de grond gepompt.

Voor de Groningers is de belangrijkste vraag of zij nog wel veilig zijn in hun eigen huis. Verschillende instanties hebben zich over deze vraag gebogen. Dat de aardbevingen een direct gevolg zijn van de gaswinning staat vast, maar over de risico’s lopen de rapporten uiteen. Volgens de meest voorzichtige voorspelling is de kans op een aardbeving met een kracht van 5 op de schaal van richter kleiner dan 1%, terwijl het meest alarmerende rapport deze kans op 7% schat. Dichtdraaien van de gaskraan levert op termijn stabiliteit, maar op de korte termijn moeten we vooral de huizen aanpakken. D66 wil dat daar snel mee begonnen word, zodat ouders geen kooi meer om het bed van hun kind hoeven te zetten.

Foto: flosofl (cc)

Sarewitz en de politiek van kansberekeningen

, door

ANALYSE - De kans is 95% dat er een aardbeving plaatsvindt in California. Maar de waarde die men aan zo’n kansberekening hecht, is sterk afhankelijk van de context, schrijft onderzoeker Marlous Blankesteijn.

Door California loopt langs de kust een aardbevingszone: de zogenaamde San Andreas-breuk, die zo actief is dat er altijd een verwachting is van “the next big one”. In 1985 schatten seismologen dat het voor 95% zeker was dat er voor 1993 een volgende aardbeving zou plaatsvinden in bepaald deel van de breuk. De schatting was gebaseerd op een goede statistische analyse van eerdere aardbevingen en werd bevestigd door de seismologische wetenschappelijke gemeenschap. De aardbeving kwam niet. En wat misschien wel verrassender is, niemand maakte zich er echt druk om. Het gebied waar de aardbeving voorspeld werd – het Parkfield segment – is vrijwel leeg.

Hoe anders was het geweest als seismologen hadden voorspeld dat de aardbeving in het dichtbevolkte San Francisco zou plaatsvinden. Dat ligt ook op de San Andreas breuk. Zou dan ook maar iemand zich druk gemaakt hebben? Het voorbeeld is van Daniel Sarewitz, Amerikaans hoogleraar Science & Society, tijdens de nazomerborrel van het Rathenau Instituut afgelopen woensdag. De kern van zijn betoog was dat onzekerheden zich uitvergroten in het politieke debat als zulke bevingen in dichtbevolkt stedelijk gebied worden voorspeld. Ze worden dan al snel een politiek probleem. In een dunbevolkt gebied worden ze kleiner, acceptabeler en blijven vooral een wetenschappelijk bevinding.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waan van de dag

Rusland dreigt gaskraan naar Oekraïne vandaag dicht te draaien

, door

De Volkskrant:

Het gasoverleg tussen Oekraïne en Rusland heeft vannacht niets opgeleverd. Oekraïne en Rusland zijn het niet eens geworden over de prijs van het Russische gas en de afbetaling van de gasschuld. Als Oekraïne voor vanochtend 8 uur (lokale tijd) niet de helft van de openstaande gasrekening van 4 miljard dollar heeft betaald, dan wordt de gaskraan dichtgedraaid.

Dat meldden Russische media op gezag van een woordvoerder van Gazprom. Het stopzetten kan ook invloed hebben op gastoevoer naar Europa.

Foto: lievertjeskind (cc)

Aardgas onder Noordzee, maar hoeveel?

, door

Een juichend bericht van staatsbedrijf Energie Beheer Nederland (EBN) in De Telegraaf vandaag. Er zitten nog voor miljarden euro’s aan extra aardgas en misschien ook olie onder de Nederlandse Noordzee. Maar juich niet te vroeg, zegt Peter Polder.

Het bericht van EBN volgt op nieuws uit Engeland waar eerder melding werd gemaakt van 500 miljard dollar nog te winnen olie en aardgas onder de Engelse Noordzee. Dergelijke getallen klinken heel mooi… maar behoeven enige nuancering en context.

Op de allereerste plaats, beide krantenberichten geven geen duidelijkheid over om wat voor cijfers het gaat. Gaat het om ‘Gas In Place?’  Proven reserves? Technisch Winbare reserves? Hoeveelheden olie-  en gasreserves een getal geven is sterk afhankelijk van waar je naar kijkt. Dergelijke persberichten gebruiken graag het mooiste grootste getal. De totale hoeveelheid olie of gas die zich onder de grond bevindt. Dat is echter vaak niet wat er uiteindelijk boven de grond komt. Dat is vaak slechts een fractie daarvan. Hoeveel verschilt enorm, en je zult eerst proefboringen moeten doen om dat verder te bepalen. Het getal dat je dan krijgt zijn de technisch winbare reserves. Hoeveel van de totale hoeveelheid olie en gas kunnen we met de huidige technologie omhoog krijgen? Ook dat getal is eigenlijk te groot en niet zo relevant. Het gaat om de hoeveelheid olie en gas die niet alleen technisch, maar ook economisch winbaar is.  En ook dat getal is wederom veel kleiner. Vaak blijft er op die manier slechts 4 tot 10 procent van de totale hoeveelheid die in eerste instantie de krant haalde over.  En tot slot zijn reserves waardeloos tot dat ze in productie komen. Het getal dat uiteindelijk bepalend is gaat niet over reserves maar over de stroom. Hoeveel kan er per dag opgepompt worden? Zo zijn de reserves aan teerzanden in Canada gigantisch, maar is de productie erg lastig en dat resulteert in een kleine stroom.

Waan van de dag

Nederlandse economie gekrompen in eerste kwartaal

, door

Met 1,4%, vooral door de lagere export en consumptie van aardgas.

Het onderliggende economisch herstel zet echter door, wat is te merken aan hogere investeringen en een hogere industriële productie.

Wel zijn – alweer – heel veel banen verdwenen in de zorg (kinderopvang en thuiszorg), de bouw, handel, vervoer en horeca.

Echter:

Doordat er meer uitzendkrachten werden ingezet bij bedrijven, waren er in de zakelijke dienstverlening 13 duizend banen meer dan een jaar eerder. Een stijgende inzet van uitzendkrachten vormt doorgaans de eerste fase in het herstel van de werkgelegenheid. Pas in een latere fase nemen bedrijven zelf weer meer mensen in dienst.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende