Simon van Woerden, auteur op Sargasso

Simon van Woerden is freelance buitenlandcorrespondent in Buenos Aires. Zijn grootste interesses zijn ontwikkelingsjournalistiek en journalistieke ontwikkeling. Online is hij te vinden op www.simonvanwoerden.nl.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-02-2022

Zuid-Amerika: la despedida..

3 september 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week vanuit Zuid-Amerika: de laatste update van mijn hand, met daarin: nieuwe aflevering in Argentijnse schuldenzaak, ook in Colombia protesten, en een stofwolk die Caribische onderzoekers zorgen baart.

Nog niet helemaal een jaar, maar toch al weer eventjes geleden schreef ik mijn eerste ‘Elders’ over en vanuit Zuid-Amerika, het continent waar ik me had gevestigd om mijn freelance carrière af te trappen. Nu, na zo’n veertig stukjes, komt aan die serie een eind. De komende vier maanden heb ik te weinig tijd (bah, wat pretentieus klinkt dat) om wekelijks een paar uur vrij te maken voor een stukje en de comments, en het voelt ook wel of ik weer aan iets nieuws toe ben. Na januari wellicht meer daarover.

Dan het échte nieuws van afgelopen week, te beginnen met Argentinië. Daar is een volgend stapje gezet richting een nieuw overheidsfaillissement, als gevolg van het juridische getouwtrek waar hier eerder ook al berichten over verschenen. Ditmaal probeert de Argentijnse regering met een nieuwe omweg te ontkomen aan de betaalblokkade die de rechtszaak poogt te bekrachtigen – prachtig uitgelegd een tijd geleden door Reuters’ Felix Salmon en zijn Legodoos. De Argentijnen lijken hun kansen in de zaak niet erg positief in te schatten.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Braziliaanse gluurders, boren in Yasuní, Venezolaanse sloppenwijk

27 augustus 2013 , 07:15 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: ondanks ophef over PRISM spioneren Braziliaanse dames met een app op hun vriendjes; een fotoreportage vanuit Ecuador’s nationale Yasuní park waar mogelijk (meer) naar olie geboord zal gaan worden; en een interessante korte videorepo uit een bekende ‘verslopte’ wolkenkrabber in Caracas, Venezuela.

Terwijl delen van Brazilië nog boos zijn over het gespioneer van de NSA in hun land, komt de New York Times met een kleiner gluurschandaal: Brasileiras maken namelijk gretig gebruik van een mobiele applicatie om op hun vriendjes te letten. Die app installeren de dames op vriendlief zijn telefoon, waarna zij onder meer zijn smsjes en GPS-locaties kunnen meelezen. De ontwikkelaar wast zijn handen in onschuld want “in de voorwaarden staat dat er toestemming moet zijn van de telefooneigenaar voor installatie.” Mmmm-hm.

Het tweede nieuws komt uit Ecuador. Zoals al eerder gerapporteerd mislukte daar het plan om met geld van de internationale gemeenschap olieboringen af te kopen in het natuurgebied van Yasuní. The Guardian toont in een mooie fotoreportage de natuurlijke weelde die nu potentieel in gevaar is.

Tot slot een interessante inside blik in een bekende sloppenwijk van Caracas, gehuisvest in een half afgebouwde wolkenkrabber. Hoewel er vooral veel sfeerbeeld in het filmpje zit zijn de korte interviews met bewoners de moeite waard. De videoreportage doet ook denken aan Louis Theroux’ documentaire vanuit Johannesburg: wat voor sommigen de hel is, noemen anderen thuis.

Zuid-Amerika: Kerry en NSA, olie en koper, luiergel tegen droogte

20 augustus 2013 , 08:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week vanuit Zuid-Amerika: John Kerry reageert op Braziliaanse NSA-kritiek, plannen voor meer grondstoffenextractie in Ecuador, Mexico en Chili, en een Mexicaanse chemisch ingenieur meent de landbouw van droogte af te kunnen helpen.

Het nieuws over het gebruik van het PRISM-programma in Zuid-Amerika zette de afgelopen periode aardig wat kwaad bloed en verergerde het beeld van de VS als koloniale, imperialistische overheerser dat bestaat in delen van het Latijnse continent. Tijdens zijn reis door onder meer Brazilië ontkwam de Amerikaanse Secretary of State John Kerry er dan ook niet aan om te reageren, hoewel het voorlopig bij beloftes bleef. Brazilië zou een verklaring krijgen – hoe die eruit zou zien, aan wie die specifiek zou worden gegeven en per wanneer bleef nog even onduidelijk.

Nieuws over toenemende grondstoffenextractie uit Ecuador, Mexico en Chili ondertussen. In Ecuador mislukte het no-drilling plan van president Rafael Correa. Het idee was dat Ecuador, in ruil voor US$3.6 miljard, opgehoest door de internationale gemeenschap, hun oliereserves in de grond zouden laten zitten. Uiteindelijk bleef de teller steken op US$13 miljoen. Ook uit Mexico kwam olienieuws, met een hervormingsplan uit de koker van president Enrique Peña Nieto, dat de productie aldaar eveneens zou moeten opschroeven. Tony Hayward biedt alvast excuses aan voor eventuele ongelukjes. En ten slotte zei de Chileense presidentskandidaat Michelle Bachelet afgelopen week dat ze aan een voorstel werkte voor een hervorming van de (koper)mijnindustrie. Het zou volgens de Washington Post passen bij haar campagne om meer economische gelijkheid te bewerkstelligen: werk in de mijnen is een belangrijke manier om aan armoede te ontsnappen in Chili.

Foto: MorphMaker.deviantart.com

Zuid-Amerika: nieuwe opzet met meer lezersinput

13 augustus 2013 , 08:40 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: een suggestie om de boel wat anders aan te kleden, met een grotere rol voor jou, señor((it)a) lector(a). Ohja, en Argentijnse voorverkiezingen; waarom Web 2.0 in Zuid-Amerika heeft gefaald en hoe het gered kan worden; en condorstierenvechten in de Peruviaanse Andes.

Vandaag een meta-postje: ik wil de opzet van de Elders: Zuid-Amerika wat omgooien namelijk, om meer inspraak van jullie kant te vragen.

Een mogelijkheid is om, á la het Monday Memo van Americas Quarterly, op dinsdag een lijstje van 6 – 10 waarschijnlijke nieuwsthema’s te geven voor de komende week. Door middel van een poll bepalen jullie vervolgens welke thema’s in de volgende update aan bod komen.

Die opzet geeft ruimte voor jullie input, discussie over wat meer of minder relevant is en waarom, en geeft mij iets meer mogelijkheid wat dieper in de thema’s te graven.

Voor komende week, even gebaseerd op AQ’s wekelijkse update, stel ik de volgende onderwerpen voor:

John Kerry Travels to Brazil and Colombia

FARC and Colombian Government Hail Progress in Peace Talks

Panama Concludes Search of North Korean Ship

Brazil’s Dictatorship-Era Spying
Voor volgende week regel ik even een PollDaddy plugin. Gooi vandaag nog even alles in de comments: je voorkeur voor een of meerdere thema’s, vragen, twijfels, specifieke dingen die je graag uitgezocht zou zien, onderwerpen die nog niet op de lijst staan. Ik ben erg benieuwd naar jullie gedachten!

Foto: (flickr.com/mhincha)

Zuid-Amerika: gevangenissen, legalización, Mapuche = terrorist?

7 augustus 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: gevangenisnieuws uit Brazilië, Honduras en nogmaals Brazilië, hoeveel verandering zal legalisatie van (soft)drugs brengen, en Chile scherp bekritiseerd voor het gebruiken van antiterreurwetgeving tegen Mapuche-indianen.

Gevangenissen en inmates in het nieuws deze week. Ten eerste Brazilië: daar kwam deze week een tweede ronde veroordeelingen in de rechtszaak over een grote gevangenisrel in 1992 waarbij destijds maarliefst 111 zware jongens het leven lieten. In april werden al 23 politieofficieren veroordeeld; deze week kwamen daar nog 25 namen bij, die eenieder maarliefst 624 jaar straf kregen voor hun rol in de dood van 52 van de 111 gevangenen. Van die 624 zullen ze er echter niet meer dan 30 moeten uitzitten – het maximum in Brazilië.

In Honduras ook grimmig gevangenisnieuws: een nieuw rapport concludeert dat de staat aldaar geen enkele controle meer heeft over het penitentiaire systeem en dat gevangenen de touwtjes stevig in handen hebben – vaak met zeer nare situaties tot gevolg. De brand in februari vorig jaar bijvoorbeeld, waarbij ongeveer 360 gevangenen omkwamen.

Nogmaals terug naar Brazilië, dan, voor een iets vrolijker bericht uit de bajes: gevangenen verruilen daar injectie- voor breinaalden en breien vrolijk mee aan de mode van ontwerpster Raquel Guimaraes. Wat de heren er overigens van weerhoudt de oranje naalden bij conflict in ’s buurmans oogkas te boren – of de naalden als sporten van een touwladder te gebruiken – is niet geheel duidelijk. In elk geval: whatup my knitta!

Zuid-Amerika: secularisatie, pauspauspaus, Maya-soap

30 juli 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: waarom vallen Latino’s van hun katholieke geloof, de paus op bezoek in Brazilië, en een eigen soap voor Mexicaanse Maya’s.

Veul, heul veul nieuws over de paus deze week. Elke scheet van de beste man is aanleiding voor een kort berichtje, leidend tot een flinke pauslawine. Hoewel zijn discretionaire bevoegdheden binnen de kerk natuurlijk niet oneindig zijn, lieten zijn diverse optredens wel weer zien wat een hervormer paus Franciscus is, of zou willen zijn.

Tegelijkertijd nam the Economist een andere benadering door zich af te vragen waar de secularisering in Zuid-Amerika, en by extension het Westen, nou vandaan kan komen? Veel échte antwoorden heeft het blad overigens niet.

En tot slot krijgen de Maya’s in Mexico hun eigen telenovela (soap), om culturele banden aan te halen en te zorgen dat de taal niet verloren gaat. Mooi initiatief natuurlijk – although, perhaps…

Verkrachtingsslachtoffer moeder, Facebookboycotts en oliebaronnen

16 juli 2013 , 09:41 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week in Zuid-Amerika: verkrachting en (geen) abortus in Chili, Facebookboycotts en -klonen in Venezuela en Argentinië, en olienieuws uit Brazilië en Cuba.

Het abortusdebat in Latijns-Amerika is weer in volle kracht opgelaaid, nadat een elfjarig slachtoffer van verkrachting in Chili aangaf geen illegale abortus te zullen laten doen. President Sebastián Piñera prees haar “volwassen” beslissing. Dat het meiske herhaaldelijk door de partner van haar moeder was verkracht met dit als gevolg, en dat diezelfde moeder dat allemaal best vond, liet hij voor het gemak even buiten beschouwing. Ex-president Michele Bachelet, die naar verwachting ook de komende presidentsverkiezingen in Chili zal winnen, heeft gezegd abortus na verkrachting te willen legaliseren. Chili is momenteel een van de weinige landen wereldwijd waar abortus altijd illegaal is; volgens the Economist gebeuren proportioneel in Latijns-Amerika veruit de meeste illegale abortussen.

Het NSA-Snowden-nieuws druppelt ondertussen ook nog rustig door. Diplomatieke rellen over vliegtuigen en analyses waar Snowden het beste heen kan vluchten genoeg. Frappant genoeg is ook Facebook het doelwit van Zuid-Amerikaanse politieke woede over het spionagedebacle. Een Venezolaanse minister gaf aan dat Facebook boycotten een goed idee zou zijn om de CIA een hak te zetten. De man heeft niet helemaal ongelijk, maar dan mag hij nog wel een paar andere diensten aan die lijst toevoegen. Peronisten in Argentinië hebben de gelegenheid aangegrepen om hun eigen vreselijke Facebook-kloon aan te kondigen, met in plaats van emoticons gezichtjes van historische Peronisten. ‘Facepopular‘ gaat het heten. It’d be funny if it weren’t so sad.. Oprecht zorgwekkend is de sectie “Undesirable Person of the Week” die er volgens The Bubble en La Nación [ES] gaat komen. Die term ligt eng dicht bij het begrip ‘subversieven’ dat de militaire dictatuur gebruikte om hun vijanden aan te duiden.

Zuid-Amerika: voetbalgeweld, social media protestanalyse, Snowden (zucht)

10 juli 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: journalisten kwijlen de kolommen vol over Snowdenjacht en vergeten de inhoud, Brazilianen kunnen ook scheidsrechtermoorden en aardige analyse van de tweets die demonstranten in Brazilië de wereld insturen.

Sinds Latijns-Amerikaanse landen – inmiddels zes stuks – zich mengen in de discussie over waar klokkenluider Snowden asiel kan en mag en misschien wel zal aanvragen kan deze rubriek ook schaamteloos meehijgen in de jacht op de held/verrader/anderszins. Of nouja, schaamteloos.. De hoeveelheid verhalen over “Where Is Snowden“, is Greenwald wel een echte journalist (alsof dat ertoe doet) moeten we hem niet in het gevang gooien (uitstekende reactie van Greenwald hier) en meer onzinnige vragen staat natuurlijk in schandelijke proportie tot de wél inhoudelijke stukken, zoals de analyse van de Boston Review over (Amerikaanse) democratie, media en klokkenluiders. Met daarin de mooie Rawls-quote:

In a democratic society, each citizen is responsible for his interpretation of the principles of justice and his conduct in light of them. . . . The final court of appeal is not the court, nor the executive, nor the legislature, but the electorate as a whole. The civilly disobedient appeal in a special way to this body.

Een productie over uitleveringsverdragen van The Guardian is nog wel het vermelden waard, meer vanwege de vorm dan de inhoud, hoewel het overzicht van alle verdragen interessant is.

Zuid-Amerika: Argentijnse schuldencrisis, Braziliaanse protestduiding, catfight!

2 juli 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: Argentinië stapt naar het Amerikaanse Hooggerechtshof om een schuldencrisis te voorkomen, in diverse media is het tijd voor duiding van de Braziliaanse protesten en in Peru gingen dragqueens met elkaar op de vuist.

De ruzie tussen de Argentijnse regering en hedgefondsen krijgt een nieuwe aflevering: Argentinië is naar het Amerikaanse hooggerechtshof gestapt, de laatste strohalm voor de regering om te voorkomen dat er een nieuwe schuldencrisis ontstaat. Erg veel kans heeft het beroep niet, zo schrijft FT, hoewel de eventuele implicaties voor hoe overheidsschuldsaneringen in de toekomst geregeld zullen worden misschien een argument kunnen zijn om de zaak toch te horen. Ook bij dat argument zijn niettemin de nodige vraagtekens te plaatsen. Ondertussen zijn de twee nieuwe overheidsobligaties die Argentinië aankondigde in werking getreden: ongedeclareerde dollars mogen nog twee maanden straffeloos gebruikt worden om deze obligaties te kopen, daarna zijn illegale dollarbezitters strafbaar. De relatief lage rente op de nieuwe schuldpapieren maakt het echter niet waarschijnlijk dat de zwarte dollarmarkt snel zal ophouden te bestaan.

In Brazilië blijven de demonstraties het grootste nieuws en is het ondertussen tijd voor wat afstand en duiding. Brazilaanse columnist Elio Gaspari schrijft in een fijn New York Times stuk over ‘twee Braziliës: eentje [van het volk] waar men geacht wordt te schreeuwen, maar slechts in stadions, en een ander [van de politieke elite], waar men doet wat men blieft.’ Americas Quarterly ziet vanwege de diversiteit van redenen om te protesteren meer parallellen met de Occupy-beweging dan met de ‘Arabische lente’. En het FT valt het op dat demonstranten reclameleuzen lenen en hele andere betekenissen geven.

Zuid-Amerika: Braziliëprotesten, Snowden, derde termijngeruchten Kirchner

25 juni 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

Deze week uit Zuid-Amerika: demonstraties in Brazilië, Snowden ook richting Ecuadoraans grondgebied en mislukte Argentijnse justitiële hervormingen leiden tot speculaties over verdergaande plannen.

Brazilië is boos: over de verhoging van prijzen in het openbaar vervoer, die symptoom zijn van de aanstaande wereldbeker en tegelijkertijd van het meer algemene “onvermogen van de overheid om de aspiraties van Brazilianen te verwezenlijken“. The Guardian ziet een verband tussen Arabische lente, Occupy, Turkije, Brazilië en schijnbaar elk groot protest van de afgelopen twee jaar. Alle demonstraties zouden gaan over “de spanning tussen een communicatierevolutie die nieuwe vormen van samenwerken mogelijk maakt, versus gesloten netwerken van macht waarin overheden en corporaties zijn verbonden.” Ondertussen heeft presidente Dilma Rousseff voorgesteld een referendum te houden over politieke hervormingen.

Het tweede nieuws zingt ook al even rond maar komt nu ook op de Latijns-Amerikaanse radar: Edward Snowden, NSA klokkenluider, wil en mag naar Ecuador komen. Net als Assange, die onlangs een jaar op de embassade volmaakte. Maar zal Snowden ook daadwerkelijk afreizen? Hij lijkt een geraffineerd kat-en-muisspelletje te spelen met de pers, een ‘epic trololo‘ zo u wilt (vergeet vooral de commentsectie vol fijne woordgrapjes niet). Voor geïnteresseerden in internationale politiek en betrekkingen is het smullen, de fallout van Snowden’s publicaties en zijn reis door de belangrijkste rivalen van de VS op het internationale toneel. Rafael Correa, Ecuador’s president, lijkt meer dan bereid de volgende scène in zijn antagonisme tegenover de VS te spelen.

Foto: flickr.com/babbagecabbage

Zuid-Amerika: Assange, Argentijns voetbal, homoprelaten

18 juni 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: Julian Assange beleeft zijn eenjarig jubileum als bewoner van de Ecuadoraanse ambassade, geweld, dierenmishandeling en belastingontduiking in Argentijns voetbal, en de paus bekent het bestaan van een netwerk van homoseksuele prelaten binnen het Vaticaan.

Alweer een jaar geleden zocht klokkenluider Julian Assange onderdak in de Ecuadoraanse ambassade in Londen. Ondertussen is een oplossing voor zijn situatie nog altijd niet in zicht en zegt Assange zelf dat hij fysiek nog wel vijf jaar in het kleine pand kan doorbrengen – de data-activist vergeleek het onderkomen zelf met het internationale ruimtestation. Tijdens zijn verblijf heeft Assange bezoek gekregen van verschillende beroemdheden, waaronder recent ook de geëngageerde hiphopper René “Residente” Perez van Calle 13.

Argentijns voetbal was ook in het nieuws, op drie verschillende manieren. Op de eerste plaats kondigde de Argentijnse voetbalassociatie aan dat wedstrijden voortaan zonder uit-supporters gespeeld zullen worden. De reden voor het besluit is de dood van een voetbalfan, die in botsingen tussen hooligans en de politie om het leven kwam. Een tweede incident zette een speler van een amateurclub onverwacht in de nationale spotligths, toen hij een hond die tijdens de wedstrijd op het veld rondliep wilde verwijderen. Zijn brute manoeuvre leidde tot een rode kaart, boze tegenstanders en verwijdering uit het team. Ten derde de held van het Argentijnse voetjebal: Lionel Messi. De man ligt onder vuur omdat hij met zijn vader belastingfraude zou hebben gepleegd in Spanje, ter waarde van meer dan €4 miljoen.

Foto: Meyers Konversationslexikons, Wikimedia Commons

Zuid-Amerika: WK-stadions, rondje inheems, Nicaragua-kanaal

11 juni 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: WK-stadions en kritiek groeien, indianen en landconflicten, en Nicaragua geeft opdracht tot het graven van hun eigen transoceanische kanaal.

Over exact een jaar gaat het WK voetbal in Brazilië van start. The Guardian geeft een fijn voorproefje van wat ons te wachten staat aan media-aandacht. Nog een jaar kunnen we rekenen op verhalen over stadions die al of niet af zijn (aardige interactieve overzichts-infographic), wat die wel niet kosten en wie er door het evenement geraakt worden of juist ervan zullen profiteren. Een prachtig voorbeeld van routineuze en bijna clichématige verslaggeving die elke vier jaar weer opduikt – zou daar al eens onderzoek of bloggerij over zijn geschreven?

Wat nog ontbreekt in de WK-berichtgeving deze week is het perspectief van de Maracanã-indianen bij het stadion. Andere inheemse bevolkingen in Brazilië waren wel in het nieuws: zo bericht AP dat steeds meer Braziliaanse indianen worden vermoord als gevolg van toenemende spanningen over landrechten. Juist op dit cruciale moment, nu in deelstaat Matto Grosso do Sul troepen ingezet worden om onlusten tussen boeren en indianen te bedwingen, kapt de chef van Braziliës inheemse volken-agentschap ermee, officieel vanwege gezondheidsredenen. Ook bij IPS inheems nieuws: Amazone-indianen in Ecuador hebben het moeilijk en een vraaggesprek met de VN-rapporteur voor rechten van inheemse volken over hoe het eigenlijk gaat met die rechten.