Omphaloskepsis of de trend (?) om alleen tweets van eigen redacteuren te plaatsen

Oké, het is een beetje flauw om alleen op het liveblog van NRC in te zoomen, maar tijdens het beruchte #Omtzigtdebat was dat blog mijn tweede scherm. Selectieve waarneming? Zeker, al kan je, positiever, ook spreken over een casusstudie. Hoe dan ook, er viel mij iets op. In dat blog waren 27 tweets opgenomen. Een opgenomen tweet kan je beschouwen als een citaat van degene die tweet. Een stem van buiten, zo u wilt, die met een schuine blik de situatie waarover verslag wordt gedaan, waarneemt. Maar, dan nu de pointe van mijn opmerkingéén van die 27 tweets was daadwerkelijk van buiten, dat wil zeggen: van buiten de politieke redactie van NRC. Dat was een tweet van Ayfer Koç, echtgenote van Pieter Omtzigt. De 26 overige tweets kwamen van eigen redacteuren. Alternatieven aandragen Kampioenen waren Lamyae Aharouay en Mark Lievisse Adriaanse met beide zeven tweets. Ook Petra de Koning (3), Tom-Jan Meeus (2) en Steven Derix (1) kwamen met een of meerdere tweets in het liveblog van hun krant terecht. Mijn vraag: waarom kwamen, met Koç als uitzondering, alleen NRC redacteuren in dat blog? Een vraag die alleen met een gesprek met de betreffende livebloggers is te beantwoorden, en dat voer ik niet. Ik kan wel in algemene termen wat zeggen over de functie van tweets in blogs, hun een communicatieve doel zo u wilt: het zijn (alternatieve) stemmen die een (alternatief) licht laten schijnen over een gebeurtenis die zich voltrekt. Kortom: hoe meer diversiteit in de selectie van ‘stemmen’, hoe pluralistischer de weergave van de werkelijkheid. En zeker in politieke debatten worden voortdurend diverse standpunten en inzichten tegen elkaar afgewogen; een democratisch debat is een retorische situatie waarvan de uitkomst per definitie niet van tevoren vaststaat. Als een politiek debat zich laat kenmerken, dan vooral door de verbale strijd om alternatieve lezingen van de werkelijkheid. Het verslag van zo’n debat zou dus baat hebben bij een zo’n breed mogelijke selectie van alternatieve lezingen: vanuit de Kamer zelf, vanuit de samenleving, wetenschap en betrokken burgers. Kortom: meer stemmen van buiten en niet meer stemmen van binnen. Belofte van sociale media Er is een tweede reden om bij de verslaggeving van een politiek debat (in een liveblog) meer uitingen op sociale media in het blog op te nemen. Politici stellen zelf dat sociale media een belangrijke rol spelen in dat politieke debat en dat politieke debat al lang niet meer beperkt is tot de daarvoor aangewezen arena — de Tweede Kamer (in dit geval). Kortom: het debat vindt niet plaats op de plek waar de redacteuren al zijn, ook daarbuiten laten stemmen zich horen. Stemmen die nieuwe inzichten kunnen geven waardoor het debat in een breder perspectief kan worden geplaatst en dus ook pluralistischer kan worden weergegeven. Dat was toch de belofte van sociale media? Eerder vroeg ik al waar het publiek was in blogs over de debatten en de campagne — zeker een campagne die door corona nooit echt van de grond is gekomen. Nu vraag ik me af waar alle andere weters zijn die het debat volgden en hun expertise, inzichten, opinies, analyses of, gewoon, hun gedachten met anderen deelden. Die ideeënpool lijkt mij rijk genoeg om uit te putten — omdat het debat niet alleen voor onze ogen en in de hoofden van redacteuren plaatsvindt, maar breder, en misschien wel breder dan de Tweede Kamer alleen. Dit stuk verscheen eerder bij Vanderlubben.

Closing Time| Boy With The Arab Strap

Wanneer heb ik voor het laatst een blokfluit op een poppodium gezien? Heb ik überhaupt ooit een blokfluit tijdens een popconcert gezien? Ik kan het me niet herinneren, spreek ik Mark Rutte maar na. Maar in mijn geval klopt het. Ik heb nog nooit een blokfluit gezien of gehoord tijdens een concert. Waarschijnlijk omdat het instrument niet erg rock’n’roll en macho is. En omdat het geluid wel erg iel is. De Schotse band Belle & Sebastian zit daar niet zo mee. Staan ze op het Glastonbury Festival, dan wordt er gewoon gefloten op zo’n ding. Ook leuk is dat ze wat fans uitnodigen om tijdens dit nummer op het podium te komen. Maar ja, dan sta je daar en dan blijkt dat het dansen en het hopsen op dit nummer toch lastiger is dan gedacht. Maar maakt niet uit, het is een prachtig nummer, het is mooi weer en iedereen heeft lol.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: risingthermals (cc)

Waarom identiteitspolitiek noodzakelijk blijft

ESSAY - van Katrien Schaubroeck (Universitair hoofddocent Universiteit Antwerpen)

Identiteitspolitiek is een scheldwoord geworden. Iets waar je liever niet aan doet, want dan krijg je een hoop rotzooi over je heen. Niets dat zo polariseert als een mening over identiteit. Maar zogenaamde identiteitsstrijden zijn in oorsprong gevechten tegen onderdrukking. Vanuit moreel opzicht is het dan ook merkwaardig dat daar zo veel ophef over is ontstaan.

De Zwarte feministen van het Combahee River Collective

Dat de term identiteitspolitiek een stevige ‘bad rap’ heeft gekregen komt doordat publieke intellectuelen zoals Francis FukuyamaGreg Lukianoff en Jonathan Haidt en dichter bij huis mensen als Sid Lukkassen zich de term identiteitspolitiek toegeëigend hebben om er hun cultuurkritiek op te bouwen.

Maar als we teruggaan naar de geboorte van het begrip, moeten we kijken naar het Combahee River Collective, een collectief van Zwarte feministen dat in de jaren zeventig actief was in Boston. In de missieverklaring van het collectief, gepubliceerd in 1977, lezen we dit:

“This focusing upon our own oppression is embodied in the concept of identity politics. We believe that the most profound and potentially most radical politics come directly out of our own identity, as opposed to working to end somebody else’s oppression.”

Foto: ketrin1407 (cc)

Doe progressief, straf hard

Je kan zeggen wat je wil, maar rechts heeft wel een punt als het klaagt bij de zoveelste werkstraf omdat de moordenaar anders zijn hond niet kan uitlaten.

Nu is het bovenstaande natuurlijk een karikatuur van de werkelijkheid die rechts graag in stand houdt, maar in de praktijk wordt daadwerkelijk rekening gehouden met omstandigheden van de dader. Heb je een relatie? Het is al langer bekend dat iemand die een ‘wederhelft’ (of een van de andere drie (vier?) w’s) heeft minder snel nog eens in de fout gaat. Dus logisch dat die persoon minder straf krijgt, zou je denken. Maar ho eens even. Betekent dit eigenlijk niet dat je net een misdrijf hebt gepleegd *terwijl* je een relatie hebt? Maakt dat je niet juist nóg gevaarlijker?

Er wordt zo vaak ergens rekening mee gehouden dat je het ook om kan draaien: We straffen mensen extra omdat ze al minder geluk hadden in het leven. Geen baan? Extra straf. Geen opleiding? Extra straf. Geen woning? Extra straf. Geen partner? Extra straf.

Het lijkt progressief, maar is het tegenovergestelde. Mensen – rechters dus – zijn namelijk totaal niet in staat om dit soort dingen consequent toe te passen, wat al blijkt uit het feit dat mensen van kleur minder kans maken op deze ‘lucky breaks’. Erger nog, deze ‘regels’ – inclusief het racisme – worden steeds vaker gevat in algoritmes, waardoor het onmogelijk wordt aan dit systeem te ontsnappen, waarmee het verwordt tot een instrument om de verschillen die er al zijn nog meer uit te vergroten. Een self fulfilling prophecy. De documentaire Coded Bias(netflix) geeft daar goede voorbeelden van.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Nirvana

Op 5 april was het 27 jaar geleden dat de 27-jarige Kurt Cobain een einde maakte aan zijn leven. Een ‘mooi’ moment om een zogenaamde lost tape uit te brengen. Lost tapes zijn in de muziekindustrie nummers die om wat voor reden dan ook nog nooit zijn uitgebracht door een artiest. Dat kon valse bescheidenheid zijn, maar ook omdat de nummers *kuch* eigenlijk helemaal niet zo goed waren.

In welke categorie dit nummer valt, daar zullen de meningen over verschillen. Maar de reden om juist nu dit nummer uit te brengen is een goede: aandacht vragen voor geestelijke gezondheid van artiesten. Artiesten worden namelijk relatief vaak getroffen door onder andere depressie, en doen meer dan twee keer zo vaak een poging tot zelfdoding. Dit is dus stiekem geen ‘lost tape’ in de traditionele zin, maar ‘lost’ omdat dit muziek zou kunnen zijn die we hadden gehad als de artiest er nog was geweest. Het nummer is dan ook niet echt door Nirvana gemaakt, maar met behulp van AI. Nou ja, de losse riffs, hooks, ritmes en melodieën. Daarna is er nog wel een mens aan te pas gekomen om er iets coherents van te maken, met dit als resultaat. De organisatie erachter vat het doel als volgt samen:

Foto: Travelbusy.com (cc)

Bulgarije wacht moeilijke coalitievorming

Het armste EU-land ging zondag naar de stembus. Ondanks de massale protesten van afgelopen zomer tegen zijn corrupte regering wist premier Boyko Borissov (GERB) weer de meeste stemmen te winnen, al leed hij een fors verlies. Dat lijkt deels toe te schrijven aan een succesvolle mediacampagne waarin de premier vooral via de sociale media tot in de meest verafgelegen dorpen handenschuddend te zien was met beloftes om voor werk te zorgen. Maar het heeft ook te maken met het cliëntelisme van zijn partij die aan de basis veel mensen aan zich weet te binden. Daarnaast weet Borissov zich gesteund door zijn partijgenoten in Brussel in de Europese Volkspartij (EPP), wat hij natuurlijk graag aan zijn kiezers laat weten. Terwijl hij volgens zijn critici juist met EU-subsidies sjoemelt zijn er -anders dan bij zijn Hongaarse collega Orban- nog geen bekeringspogingen gedaan van de kant van de Europese christendemocraten.

Bekend van tv

Borissov dankt zijn “overwinningsnederlaag” ook aan een verdeelde oppositie. Naast de Socialistische Partij zijn er enkele nieuwkomers die de stemmen hebben verdeeld. De grootste is de nieuwe partij van talkshow-host, zanger en cabaretier Slavi Trifonov die met een sterk anti-overheid sentiment de tweede in grootte werd, nog voor de socialisten. Ook Democratisch Bulgarije (gelieerd aan de Europese Groenen) van de voormalige minister van Justitie Hristo Ivanov won met zijn strijd tegen de corruptie. Ivanov zette afgelopen jaar een massale beweging in gang nadat hij door agenten van de staatsveiligheidsdienst was verwijderd van het strand bij de villa van een bekende tycoon en steunpilaar het regime.

Foto: Quite Adept (cc)

Arrogantie van de macht

COLUMN - Het was niet zozeer het het gelieg, verpakt als ‘daar heb ik geen herinnering aan’; dat hadden we al eerder gezien van Mark Rutte. Wat me het meest stoorde aan Ruttes optreden was al een week eerder gebeurd. Nadat de aantekeningen van de verkenners waren uitgelekt, en de Kamer opheldering had geëist wie hun collega Pieter Omtzigt nu die ‘functie elders’ had toegedacht, vroeg een journalist van de NOS aan Rutte of iemand hier nog verantwoording over ging afleggen.

Nee, antwoordde Rutte, en loog nog maar eens dat de opmerking over Omtzigt niet van hem kwam. En nu, vroeg de journalist. Tsja, zei Rutte: de verkenners waren afgetreden, er zouden nieuwe komen, en dat was dat. De voormalige verkenners zouden niet toelichten waar die opmerking over Omtzigt vandaan kwam. En toen zei hij het: ‘Niemand gaat hier uitleg over geven.’

Het was geen constatering, maar een opdracht aan de verkenners, waarvan er eentje dient als (demissionair) minister in Ruttes regering en de ander prominent lid van zijn partij, de VVD. Kortom: mensen over wie Rutte macht heeft. ‘Niemand gaat hier uitleg over geven.’ Bek houden, jullie allebei. Rutte deed de zaak ter plekke af als een bedrijfsongevalletje. Zand erover, schouders ophalen en doorgaan. Niets aan de hand, niets te zien. Doorlopen, mensen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time |  It’s All So Incredibly Loud

Plaat van The Glass Animals om onrustig van te worden. Zit je toch steeds te wachten op die dreun, die drums, dat moment dat die eronder gaat komen. Wanneer het intro overgaat in het dans gedeelte. Want zo doen ze dat bij die danceplaten: langzaam, beloftevol beginnen, en dan langzaam toewerken, beetje publiek plagen, naar de verlossende break. Maar dat komt dus niet. De beat versnelt niet. De dreun wordt niet harder en opzwepender. Het volume gaat niet omhoog. Wat je nu hoort, zo blijft het. Smooth. En dat is goed want zo is het af, niks meer aan doen.

Foto: -JvL- (cc)

Meest transparante kabinetsformatie

Nu we toch geen verkenners inzetten, maar geheel volgens de traditie een informateur, zullen sommigen gedacht hebben: “Verrek, daar heb je Tjeenk Willink weer…”.

Die ‘beleving’ kan kloppen op basis van de waarheid dat hij drie keer eerder informateur is geweest. Als we naar de laatste vijftien kabinetsformaties kijken (1971 – 2017), zien we dat het CDA (en de voorlopers daarvan) de meeste informateurs leverden, gevolgd door PvdA, VVD en D66.
© Sargasso aantal informateurs Kabinetsformatie

Tjeenk Willink (PvdA) staat bij de CDA-koplopers Ruud Lubbers en Jan de Koning die beiden ook drie keer informateur waren. Tjeenk Willink breekt nu het ‘record’ en wordt voor de vierde keer informateur.

Gezien de zeer ongelukkige start die de huidige kabinetsformatie maakte, moet er een wonder gebeuren als Tjeenk Willink in korte tijd en als enige informateur een rapport op kan stellen op grond waarvan deze Tweede kamer meteen een formateur kan aanwijzen.

Dat ligt deels aan de gespannen verhoudingen tussen diverse partijen, na de moties van wantrouwen en afkeuring die Mark Rutte aan zijn broek kreeg. Er is bij potentiële coalitiepartners dus enig wantrouwen jegens de VVD en omgekeerd kan de VVD kan nu niet zondermeer de anderen blindelings vertrouwen.

Toen in 1977 het kabinet Den Uyl viel, was bij de navolgende kabinetsformatie het onderlinge vertrouwen dermate beschadigd dat een tweede kabinet Den Uyl niet mogelijk bleek. Ook al zat op grond van de verkiezingsuitslag zo’n kabinet er wel in. Er waren maar liefst zes informateurs nodig vooraleer tot de uiteindelijk formatie van kabinet Van Agt I kon worden over gegaan.

Closing Time | National Song

Die vier tonen blijven dan de rest van de dag in mijn hoofd janken, duiken op als ik de trap op loop, als ik fiets, als ik buiten loop, dan vooral. Ze blijven slepen, ze dreigen er steeds naast te gaan, vals te worden. Dat je gaat denken, laat de rest van dat nummer maar zitten, kom maar gelijk weer met die vier noten. Haast het kenmerk van een verslaving: je ontspant pas als je krijgt waar je zo naar verlangt. Dan pas wordt de boel weer gesust.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende