Kunst op Zondag | Alfabet

Zo nu en dan loop je in de publieke ruimte ineens tegen een enkele letter aan. Marc Ruygrok – B De letters van Marc Ruygrok staan verspreid over het land. Een A in Almelo, een E in Eindhoven. Zouden die letters de 23 lotgenoten niet missen? Hier een poging de groep bij elkaar te krijgen. Het is bij een samenvatting gebleven. Marinus Boezem – Van A tot Z, 2005. De enkele letter, zelfs als een groots individuele expressie, is niet meer dan een abstractie. Al Held – Alphabet Paintings, 1961 – 1967. Een letter, ja zelfs het alfabet, krijgt alleen betekenis als het tot woorden wordt gesmeed. Dat geldt voor elk alfabet. Of het nu het Latijnse, Griekse, Cyrillische, Hebreeuwse, Japanse, Arabische, Chinese of Hindi alfabet is. Wij zijn alfabet, wij zijn woorden. Een ode aan de ‘linguïstische diversiteit’ die de mensheid gemeenschappelijk heeft: acht verschillende alfabetten in één mens. Jaume Plensa – We, 2008. In één beeld acht alfabetten vatten is al heel wat. Hoeveel er in de wereld precies zijn, daar verschillen de meningen over, maar meer dan 300, dat is zo goed als zeker. Niet te verwarren met de hoeveelheid gesproken talen (7.139). Rotokas, een taal gesproken op het eiland Bougainville in Papua New Guinea kent het kleinste alfabet (12 letters). Het grootste alfabet (74 letters) hoort bij het Khmer (gesproken in Cambodja en in delen van Thailand, Vietnam en Laos). In Armenië is men zo trots op het daar geldend alfabet (36 letters) dat men ter gelegenheid van het 1600-jarig bestaan een monument oprichtte. Architect Jim Torosyan – Monument voor het Armeense alfabet, 2005. Bij de stad Oshakan, ligt in de St. Mesrop Mashtots kerk het graf  van de monnik die het Armeense alfabet uitgevonden zou hebben. In de abrikozenboomgaard naast de kerk wordt het alfabet geëerd. Even zo trots zijn de Bulgaren op hun alfabet (30 letters). Het is een Bulgaars-Slavische variant van het cyrillische schrift. Het project ‘Hidden Letters’ is een ode aan het Bulgaarse alfabet. Zitbankjes in de vorm van de letters Б, Д, Ж, З, И, Й, Ц, Ч, Ш, Щ, Ъ, ь, Ю, en Я reizen door de wereld, begeleidt door gedichten van Bulgaarse dichters. Na de aftrap in de Bulgaarse hoofdstad Sofia (2018) zijn de veertien letters al in Berlijn, Parijs, Boedapest, Plovdiv, Münster, Rabat en Brussel geweest. In augustus worden ze in Edinburgh verwacht. Hidden Letters, 2018 – 2021. https://www.youtube.com/watch?v=BcaIlxOcdK0&t=1s Het alfabet wordt vaak gebruikt om niet alleen taal, maar ook andere dingen te leren (de A is van allesweter, de B is van betweter, enzovoort). Het kan soms niet speels genoeg. Zouden kinderen taalvaardiger worden in een alfabet-speeltuin? Wel handig als er bij een speeltuintje een gebarentaal-alfabet hangt. Dan kun je als aan de kant toekijkende ouders je kroost seinen “kom als de donder naar beneden voordat je je nek breekt!” Van spijkerschrift tot runentekens, van geschreven alfabetten tot gebarentaal, is er nog ruimte voor nieuwe alfabetten? Het nieuwe alfabet van ontwerper Wim Crouwel is geen gemeengoed geworden. Het kauwgum-alfabet van Navid Nuur zal ook geen cultureel erfgoed worden, maar grappig is het wel. Omdat volgens zijn tandarts je met je mond honderd keer meer details kan voelen dan met je handen, kwam Nuur op het idee kunst met zijn mond te maken. Een een hap klei leidde alleen maar tot een lelijk abstract gevalletje. Nu is klei natuurlijk niet bedoeld om in je mond te stoppen, maar kauwgum wel. Na lang oefenen lukte het letters te kauwen. Probeert u het ook eens. Aanbevolen door Navid Nuur want je bent niet alleen bezig na te denken over wat je wilt zeggen, maar ook over hoe dat er uit moet zien. Met door Nuur gekauwde letters kun je ook aan de slag. Kies een kauwgum, tik je naam en het is printklaar. Navid Nuur en Perceptor – Your name in gum Prettige zondag verder namens

Quote du Jour | Nescio

Ik vond ’t een weerzinwekkende gedachte die bruine vent, die raja, daar wandelend bij gelegenheid tusschen onze blanke zindelijke Aphrodites en Juno’s. Ik had hem toen al graag een schop gegeven. … Mijn afkeer voor inlanders is nu compleet, ik voelde iets door mijn heele lichaam, ik voelde mijzelf vernederd en had er graag een neergeslagen en getrapt, maar ik durfde niet. Iets van datzelfde voel ik in Europa ook als ik een Jood met een Europeesch meisje zie.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Een absurde kopie van de Sovjetmaatschappij’

INTERVIEW - Andrej Romanov (foto hieronder) is 47 jaar en vader van twee kinderen. Hij is vrijwilliger bij de rockclub ‘Beretta Voice’ in het cultureel centrum van Chartsyzk in de niet-erkende Volksrepubliek Donetsk. Hij organiseert festivals en concerten met bands uit de regio. Ardy Beld sprak met hem over het culturele én dagelijkse leven in de stad met 60 000 inwoners. Romanov is voor aansluiting van de ‘volksrepubliek’ bij Rusland. ‘Maar niemand zit daar op ons te wachten.’

Je hebt meegewerkt aan het volkslied van de ‘Volksrepubliek Donetsk’ in 2014. Kregen jullie een aanvraag van de nieuwe staatsmacht? Hoe ging dat in zijn werk?

‘Ik werd in februari 2014 gebeld toen de protesten voor afscheiding van Oekraïne net waren begonnen. Janoekovitsj was al gevlucht. Enkele muzikanten van vroeger wisten nog dat ik ooit eens zanger was geweest van de band ‘Beretta Voice’ waar de naam van onze club van afgeleid is. Zo raakte ik betrokken bij de opname die was georganiseerd door de punkband ‘Den Triffiodov’. Eerst hoorde ik niets meer, maar na een paar weken hebben we toen toch gezamenlijk het nieuwe volkslied opgenomen. Het is een oude tekst uit de jaren tachtig die we hadden bewerkt en omgevormd tot een punkversie. Onze versie van het volkslied gold echter altijd als half officieel en liep onder het repertoire van de band. Wel had elke separatist de clip op zijn mobiele telefoon staan.’

Foto: Peter Tkac (cc)

Gerechtigheid in Slowakije

Marian Kocner, de vermoedelijke opdrachtgever van de moord op de Slowaakse journalist Ján Kuciak en zijn vriendin Martina Kušnírová moet opnieuw voor de rechtbank komen. Vorig jaar werd hij vrijgesproken van betrokkenheid. Maar deze week verwees het Hooggerechtshof tot grote tevredenheid van de familie de zaak terug naar een lagere rechtbank voor herbeoordeling omdat de bewijsvoering bij dit vonnis niet deugde.

Volgens het Hooggerechtshof heeft de strafrechter in Pezinok bij een deel van het bewijsmateriaal gefaald in het toepassen van “elementaire logica” en is een ander deel van het materiaal dat het Openbaar Ministerie heeft ingebracht ten onrechte helemaal niet meegenomen. Het gaat met name om het sms-verkeer van Kocer. Uit telefoontaps van zakenman Kocner – die momenteel een gevangenisstraf uitzit voor fraude – kwam bewijs naar voren dat hij de opdracht tot de moord zou hebben gegeven. Het gerechtshof veroordeelde vorig jaar wel de schutter, maar vond het bewijs tegen Kocner onvoldoende. 

Jan Kuciak en zijn vriendin werden in februari 2018 in hun eigen huis doodgeschoten door een huurmoordenaar. Kuciak had ontdekt dat zakenman Marian Kocner zich schuldig maakte aan illegale praktijken en belastingfraude en stond op het punt hierover te publiceren. Kuciak en vele andere journalisten zijn een tijd lang bespioneerd in opdracht van Kocner. De moord op Kuciak zorgde voor een grote beroering in het land, ook vanwege de verbindingen die de journalist wist te leggen met corrupte politici. Het kostte toenmalig premier Robert Fico van de sociaaldemocratische partij SMER de kop.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Maïa Barouh

Blaasinstrumenten zijn best wel populair bij de Sargasso’s muziekredactie. Vooral het koper. Maar voor fluiten is af en toe ook plaats. Zelfs voor de blokfluit. Nu, in opvolging van eerdere dwarsfluiten, luisteren we naar Maïa Barouh (m.m.v. Leo Komazawa – percussie, Anthony Fresneau – drums, Công Minh Pham (a.k.a. Matekita) – keyboards en Antoine Meissonnier – VJ).

Maïa Barouh, geboren in Japan, dochter van de Franse componist-zanger Pierre Barouh en de Japanse kunstenares Atsuko Ushioda, gebruikt in haar muziek een zangtechniek ontleend aan oude Japanse volksmuziek.

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

Tijd voor nieuwe verkiezingen?

COLUMN - Die formatie duurt maar, en schiet geen sikkepit op. Alle eerder bedachte coalities worden alleen maar onmogelijker nu het CDA – dat sinds dik 40 zetels onder Balkenende is teruggevallen naar 14 zetels nu – implodeert onder alle schandalen en het gif er tegen de plinten klotst.

Belangrijker is dat het demissionaire kabinet er in toenemende mate een zooi van maakt. De voorzitter van de Algemene Rekenkamer hield vorige maand een donderspeech nadat bleek dat, ondanks zijn eerdere waarschuwingen, een aantal departementen de boel in het geheel niet op orde had. Hij constateerde dat het kabinet in 2020 voor 9,1 miljard aan verplichtingen en 4,3 miljard aan uitgaven niet kon verantwoorden. VWS had, zo meldde de Rekenkamer, zelfs moeite met het opstellen van een jaarrekening.

Voorts had de regering het budgetrecht van de Kamer geschonden door grote verplichtingen aan te gaan zonder de Kamer daarover – zoals het hoort – op voorhand te informeren. (Dat had minister Hoekstra al eerder geflikt, toen hij achter de rug van de Kamer om aandelen Air France kocht, waarvoor hij in 2020 al op z’n kop kreeg van diezelfde Rekenkamer: het is een wetsovertreding.)

Alleen al de laatste maanden zijn daar een aantal schandvlekken bijgekomen: VWS trok circa 1 miljard uit voor ‘Testen voor toegang’ zonder een aanbesteding te doen (wat verplicht is). Het negeerde de bestaande teststraten daarbij, zodat er nu circa 76 nieuwe teststraten zijn bijgebouwd waar amper iemand komt, terwijl de uitbaters niettemin een gegarandeerde omzet krijgen. Ook worden aangenomen moties genegeerd. En dan laat ik de CDA-prominent nog ongenoemd die nutteloze mondkapjes mocht leveren en die deal met minstens 20 miljoen winst afsloot.

Foto: Nick Brooks (cc)

Het Nederlandse leger in Marokko

Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in.

Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen.

Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario.  De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied.

Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de  Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort.

Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso – United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Lied van de Zee

Een simpele ballade van Raymond van het Groenewoud. Duidelijk, eenvoudige tekst ook. Lekker kort. Alles wel gelijk helder en in beeld. Geen metafoorgedoe. Maar ik weet inmiddels wel dat als een gedicht of een song zich als simpel presenteert, dat er dan ergens iets verborgen zit, wat zich niet altijd gelijk en altijd presenteert. Ook niet aan iedereen trouwens, je moet er wel een beetje voor open staan, het moet wel van twee kanten komen. Ik heb dat regelmatig met gedichten. Als ik bij mijn moeder ben, die dementeert, dan lees ik haar gedichten voor. Ik lees, zij luistert. En dan pak ik een niks-aan-de-hand-gedicht, klassiekers, kindergedichten, scan ‘m even snel op boobytraps, en begin te lezen. Maar het overkomt me vaker dan me lief is, dat het gedicht me in de laatste of de voorlaatste regel laat struikelen over iets dat ik niet zag. Mijn stem zit klem, en ik veeg over mijn ogen.

Closing Time | Dies irae – Galina Oestvolskaja

Vandaag zou Galina Oestvolskaja 102 geworden zijn, ware het niet dat ze in 2006 op 87-jarige leeftijd overleed. Van deze bijzondere Russische componiste hoort en ziet u ‘Dies irae’(popi vertaald: een heel kwade dag) voor piano, slagwerk en acht contrabassen.

U ziet nu ook waar Matthijs van Nieuwkerk het idee vandaan haalde om een bandje op een steiger te laten spelen. Dat geheel terzijde.

Galina Oestvolskaja is in Nederland bekend geworden dankzij Reinbert de Leeuw (vorig jaar overleden). In 1994 en 1997 maakte Cherry Duyns samen met Reinbert de Leeuw de serie ‘Toonmeesters’, acht korte documentaires over componisten van ‘klassieke muziek uit de 20e eeuw’.

Closing Time | Dokter Bernhard

Afgelopen maandagavond zaten mijn vrouw en ik te kijken naar zo’n clickbait-programma, maar dan op de televisie. Het ging over TopPop, dat populaire programma uit de jaren zeventig en tachtig. Het is niet echt mijn format, allerlei mensen/persoonlijkheden/celebreties verschijnen in beeld die dan een eind weg kletsen over wat ze zich herinneren of over de net vertoonde clip van een artiest. (Maar wie zijn die mensen? Wat is hun autoriteit?) En het is, M&M, zijn al wat ouder, natuurlijk jeugdsentiment. TopPop, presentator Ad Visser en het ballet van Penny de Jager als de artiest van dat moment geen clip had, of niet aanwezig was.

Vorige Volgende