Het hart van de vrouw

Erik had dus een briefje voor me achtergelaten, daarop had ik een advertentie gezet in Het Kontakkie. Dat is nu uitgekomen en zojuist belde een vrouw, die met lachende stem zei dat ze niet Jane werd genoemd door Erik, dat ik het mis had. Toen hing ze op. Ik herkende de stem niet, en ik had ook niet kunnen vragen of ze dan To genoemd werd (afkorting van Toosje?) of misschien An (Antoinette?). To is de eerste vrouwelijke naam in het verhaal Descent of man, hij zit al in de titel, net als An. Daar had Jeanette me, slim, al op gewezen. Maar ik was mijn interesse in die verhalen van Erik al kwijtgeraakt. Dat soort spelletjes speelt hij maar met iemand anders, ik laat me niet gebruiken. Als die To of die An, of weet ik hoe ze genoemd werd door Erik, op 1 september nog niets van me gehoord heeft, mag ze alles doen met die verhalen. Mijn zegen heeft ze.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wandeling

We (dat wil zeggen Jeanette en ik. Hoe twee mensen elkaar kunnen tegenkomen is soms wonderlijk. Hier is het te danken aan de dood van Erik Greveling, of tenminste indirect. We zijn, o ja, haakje sluiten) we zijn afgelopen zondag wezen wandelen door de duinen. Jeanette had een vrije dag en wou het huisje van Erik wel eens zien, dus dat zijn we gaan bekijken. Ik legde uit hoe hij had gewoond in dat hok, want meer was het eigenlijk niet, en ik zei, tegelijk met haar: ‘In zo’n kot zou ik niet willen wonen.’ Water, gas en elektra waren natuurlijk al afgesloten, en er waren al dieren binnen geweest, de begroeiing was ook al volop aanwezig buiten en binnen het huisje. In zijn tuin zaten nog duinaardappelen, preien en knoflookplanten in de grond, zag ik. ‘Die haal ik er morgen nog wel even uit, dan krijg jij er ook een portie van.’

We besloten naar Bergen aan Zee te wandelen, via De Kluft. Het is maar vijf kilometer, dus dat is geen afstand voor geoefende wandelaars zoals wij zijn. De Kluft bereik je op de makkelijkste manier door over het strand te wandelen, wat we dus deden. De Kluft is het hoogste duin van Nederland, sinds 1700, meen ik, dus een toeristisch attractiepunt van jewelste. Als je op De Kluft staat, kun je de Hoogovens in IJmuiden duidelijk zien, als het helder weer is, en die zijn toch dertig kilometer ver weg. Je ziet van daaraf ook duidelijk Alkmaar liggen, met zijn Grote Laurentiuskerk. Je ziet ook die paar windmolens in de zee staan, die staan er om de een of andere reden omdat ze ‘groene’ energie moeten leveren. Maar dat niet of nauwelijks doen. Wil je daar iets mee bereiken, dan moet je minstens het hele Markermeer volzetten met die dingen, en niet gaan zitten kneuteren met acht of twaalf windmolens. Weggegooid geld. Stoppen dus met die handel, of volzetten. Het één of het ander, maar daar is een politicus in Nederland nog nooit rijker of beter van geworden, dus kiest hij voor een pilotproject.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duurzame landbouw

Op weg naar duurzaamheidIn onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: parallelle bosaanplant, duurzame glastuinbouw, vergroening van LA en Oslo’s koolstofneutrale toekomst.

Kenia: parallelle bosaanplant

Jarenlange overexploitatie leidde tot decimering van Kenia’s inheemse bossen met bodemerosie, overstromingen en habitatverlies tot gevolg. Boeren planten vaker snelgroeiende uitheemse soorten aan. Dat is goed voor de economie, maar slecht voor de biodiversiteit. Volledig natuurlijk herstel van de inheemse bossen is voor boeren geen haalbare kaart.

African Forest ontwikkelde daarom in de Riftvallei een model voor parallelle aanplant. Men plant er snelgroeiende exotische bomen zij aan zij met langzaam groeiende inheemse soorten. De boeren kunnen de snelgroeiende soorten exploiteren en intussen worden de langzame soorten volwassen. Onderzoek naar de economische toepassing van inheemse soorten moet in de toekomst en duurzaam en stabiel inkomen bieden. Denk bijvoorbeeld aan cosmetica, medicijnen en culinair gebruik.

Australië: duurzame glastuinbouw

Landbouw legt een groot beslag op onze watervoorraden. In Australië, het droogste continent ter wereld, worstelen boeren vaak met extreme droogte en onvoorspelbare weersomstandigheden. Glastuinbouw biedt hen vanwege het veel efficiëntere watergebruik uitkomst. Het nadeel is alleen dat die gepaard gaat met een hoog energieverbruik.

Foto: Riccardof (cc)

Gezichtsloos in Saoedi-Arabië

Hoe zou het voelen als ik een sluier draag, word ik dan anders behandeld? Verder een salafistische aardverschuiving, de Olympische Spelen en natuurlijk de Ramadan.

Verlost van starende blikken

Global Voices bericht over een intrigerend experiment van de Saoedische blogster Rana Jarbou (@rjarbou). Jarbou, opgegroeid in Saoedi-Arabië en nu haar tijd verdelend tussen Riyadh en Beiroet, vroeg zich af hoe het zou zijn als ze een gezichtssluier droeg. Hoe zou ze zich dan voelen? Zou ze anders bejegend worden? Afgelopen vrijdag kondigde ze op haar blog aan dat ze een week lang een niqaab zou dragen. In eerste instantie voelde ze zich vrij, eindelijk verlost van al die starende blikken, niet langer een wandelend seksobject. Gedurende de week verschuift haar ervaring. Op haar weblog (Engelstalig) doet ze dagelijks verslag van haar bevindingen.

Salafist omarmt democratie

Ook uit Saoedi-Arabië een bericht over de veranderende omgang van salafisten met democratie. Voor een grote meerderheid onder de salafisten is democratie tot nu toe in tegenspraak met de islam. Het kiezen van wetgevende vertegenwoordigers is volgens hen een inbreuk op de soevereiniteit van God en God is de enige ter wereld met valide soevereiniteit. Zou de democratie de overhand krijgen, dan worden mensen daarmee op hetzelfde niveau gesteld als God, met als gevolg dat de ene mens de andere aanbidt. In dat geval ben je volgens de salafisten niet langer een ware moslim, want polytheïsme sluipt dan het geloof binnen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Wat kost zittenblijven nou echt?

DATA - Afgelopen zaterdag scheef Ferry Haan, docent economie, in de Volkskrant dat we in Nederland eigenlijk af moeten van het ‘zittenblijven’. Nederland heeft relatief veel zittenblijvers, zeker in vergelijking (p.2) met de Britten, Finnen of Zweden. Volgens Haan levert al dat gedoubleer niets op, behalve frustratie. En dat terwijl de kosten van extra jaar voortgezet onderwijs maar liefst 4000 euro zijn. Je zou met de helft van dat geld al een goede zomerschool kunnen organiseren – dan kunnen docenten die geen behoefte hebben aan een lange vakantie meteen ook wat extra’s verdienen. Een sympathiek idee. Te meer ook omdat de kosten van zittenblijven eigenlijk nog veel hoger zijn. Maar hoeveel hoger?


Allereerst die 4000 euro. Ik weet niet waar Haan die vandaan haalt, maar in het huishoudboekje van Nederland (twee keer doorklikken) staat dat een leerling in het voortgezet onderwijs 7400 euro per jaar kost. En daarmee zijn we er nog niet. Eigenlijk zou je ook willen weten wat een leerling (en de maatschappij) misloopt door een jaar langer op school te blijven, de zogenaamde ‘opportunity costs’. Een leerling komt bijvoorbeeld ook een jaar later op de arbeidsmarkt.

De OESO bracht de totale kosten van zittenblijven voor o.a. Nederland in kaart. In 2009 hadden 50.000 leerlingen van 15 jaar ergens in hun schoolcarrière een jaar overgedaan, wat de overheid met bijna 400 miljoen dollar aan ‘directe kosten’ opzadelde, omgerekend (ook naar PPP) ongeveer de eerder genoemde 7000 euro per leerling. De ‘indirecte kosten’ van het later op de arbeidsmarkt komen zijn volgens de OESO, afhankelijk van het uiteindelijke onderwijsniveau, zo’n 2 tot 2,7 miljard dollar, gebaseerd op wat iemand zou verdienen (gemeten met ‘arbeidskosten’, om een voor mij onduidelijke reden).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Esperanto is nog lang niet klaar

Alle goede bedoelingen ten spijt, je kunt een taal niet maken.

Morgen bestaat het Esperanto precies 125 jaar – het eerste boekje kwam door de tsaristische censuur op 26 juli 1887. Het werd in eigen beheer uitgegeven door een jonge oogarts in Warschau, Lejzer Zamenhof, die vast had gehoopt dat er in 2012 wat méér mensen waren geweest die zijn taal hadden gesproken. Maar wie de onooglijke brochure van indertijd heeft gezien kan zich eigenlijk alleen maar verbazen dat er juist nog steeds mensen zijn die de taal wél spreken. Dat er in gediscussieerd wordt, dat er literaire tijdschriften in verschijnen – hoe klein de schaal ervan ook is, je zou het 125 jaar geleden misschien niet hebben verwacht.

We kunnen veel leren van dat grote experiment dat de Esperanto-beweging geweest is. Bijvoorbeeld over normen, over onmogelijkheid om een regel te verzinnen en mensen op te dragen om zich daar aan te houden.

Er bestaat al heel lang een Akademio de Esperanto waarin de belangrijkste schrijvers en grammatici zitten om zich over grammaticale punten te buigen. Als er in één taal duidelijkheid zou moeten zijn, dan toch in een kunstmatige, zo simpel mogelijk gemaakte taal? Je hoeft niet steeds te googelen hoe de taalgebruikers het doen, je kunt gewoon van bovenaf bepalen: zus of zo moet het.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oncologisch wijkverpleegkundige

Ik stelde de volgende middag een tekstje op: ‘Welke vrouw uit Egmond aan Zee is ooit aangesproken door onze ex-postbode Erik Greveling met de (Engelse) naam Jane? Meldt u zich bij Ben Hoogeboom, tel. 06-********.’ Met dit tekstje ging ik naar Drukkerij Belleman, uitgever van ‘Het Kontakkie’ (Het Contact met de Egmonden, heet het officieel), een huis-aan-huisblad dat veel gelezen wordt, onder meer door de column van Arie Lieverse, die gesteld is in het oorspronkelijke dialect van Egmond aan Zee, het Derps. Niemand jonger dan 60 jaar oud spreekt het Derps nog, maar erover lezen doet iedereen nog zeer graag: de reden voor het voortbestaan van ‘Het Kontakkie’.

Jeanette belde me die middag op, ik zal u niet vervelen met de seksuele opmerkingen van haar of mijn zijde (vooral die van mijn zijde, bedoel ik. Zo zei ik bijvoorbeeld: ‘Hoe kan iemand die toch al zo gezegend is met haar borstomvang, ook nog zulke goede ideeën hebben?’ Ik zei dat met de ironie van Karel van het Reve, die ironie omschreef als geveinsde geveinsdheid. Want u dacht toch, hoop ik,  niet dat ik in ernst enig verband zou brengen tussen borstomvang en het hebben of niet hebben van ideeën). Ze zei me dat ze die avond bij me op bezoek zou komen, om het nog eens over de naam ‘Jane’ te hebben. ‘Houd dat briefje van Erik en dat boek van T.C. Boyle gereed. Tot vanavond!’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Is Jeanette Jane?

Ik moest dus op zoek naar een vrouw die door Erik Greveling Jane werd genoemd. Ik moest maar aannemen dat het een alleenstaande dame was. Daarvan bevatte het telefoonboek er acht: twee Ineke’s, een Jeanette, een Toosje, een Antoinette, een Marja, een Marijke en een Clara. Wie van die acht zou het kunnen zijn. Ik dacht natuurlijk, Eriks liefde voor de Angelsaksische literatuur kennende, eerstens aan Jeanette. Jeanette – Jane, dat leek me vrij logisch. Jeanette Verschuren, Julianastraat 26, las ik in het telefoonboek.

Wat zou ik doen? Een briefje schrijven, een telefoontje plegen of ’s avonds naar haar huis gaan om het haar persoonlijk te vragen? Ik besloot dat het laatste het beste was.

Jeanette bleek een ongeveer 50-jarige vrouw te zijn, rossig kort haar, sproetjes in het gezicht. Ik kende haar, omdat ik haar wel eens in de supermarkt had gezien. Ze woonde, zei ze, al dertig jaar in Egmond aan Zee, ze had mij ook wel eens opgemerkt. ‘Ik heb een vreemd verhaal, dat nogal lang duurt om te vertellen,’ zei ik. ‘Dan zet ik koffie, we hebben alle tijd van de wereld.’ Vervolgens begon ik Eriks leven en dood te beschrijven, zijn schrijverschap, zijn manuscripten waarnaar ik op zoek was, dat boek van T.C. Boyle, die stapels poststukken in zijn slaapkamer, en het spelletje dat Erik nu met me speelde.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De zon op aarde

Op weg naar duurzaamheidIn onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: Rotterdamse afvalarchitecten, een reuzenpad die Australië schrik aanjaagt en fusie-energie.

Bouwafval: een teken van slecht design

In Zuid-Spanje bezocht ik ooit iemand die zijn huis opknapte met dingen die hij op de basura vond. Zoals een oude radiator die hij zwart verfde en op zijn dak legde. De zon leverde hem vervolgens warm water om te douchen. Aan hem moest ik denken toen ik zag wat het Rotterdamse bedrijf 2012architecten doet met constructie-afval. De bouwindustrie is een flinke vervuiler en wereldwijd verantwoordelijk voor een derde van de CO2-uitstoot.

Voor 2012architecten is ontwerpen niet het begin van een lineair proces, maar onderdeel van een continue cirkel van ontwerp en herontwerp, gebruik en hergebruik. Met slim ontwerpen minimaliseren ze het beslag op grondstoffen en besparen ze energie. Oude bouwmaterialen in de naaste omgeving krijgen bij hen nieuwe toepassingen. Hun uithangbord is Villa Welpeloo, bijna volledig gebouwd met hergebruikte materialen. ‘Milieuvriendelijk betekent niet dat je saai moet zijn.’

Dichter bij mijn huis bouwde Arcadis een nieuw kringloopcentrum in Houten. De gevel is bekleed met gebruikt hout van pallets en steigerplanken, in de plinten zijn oude Stelcon platen gebruikt. Zonnepanelen, warmte- en koudeopslag en een uitgekiend systeem om daglicht binnen te laten, maken het een zeer energiezuinig gebouw.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Naar een nieuwe klassenmaatschappij

Er dreigt een nieuwe sociale rangorde te ontstaan, gebaseerd op verschillen in opleidingsniveau. Zijn we op weg naar een nieuwe klassenmaatschappij, vraagt socioloog Gwen van Eijk (Universiteit Leiden) zich af.

Opleiding als de nieuwe maatschappelijke scheidslijn is zichtbaar in gescheiden sociale netwerken, gesegregeerde leefwerelden en sterk gepolariseerde maatschappelijke en politieke opvattingen. Bijna 60 procent van de ondervraagden in een NIPO-onderzoek meent dat hoog- en laagopgeleiden steeds minder contact hebben met elkaar. Andere indicatoren suggereren echter dat het met die kloof wel meevalt: een minderheid van dezelfde ondervraagden zegt zich meer verbonden te voelen met mensen met hetzelfde opleidingsniveau, en het Nationaal Kiezersonderzoek laat juist zien dat sinds 1971 de opleidingskloof, gemeten als verschillen in politieke belangstelling, juist kleiner is geworden.

Morele dimensie van de kloof

Maar wanneer is nu eigenlijk sprake van een ‘kloof’ en wanneer is een kloof reden tot zorg? Verschillen zijn er altijd. Dat mensen verschillen ervaren en benoemen duidt niet noodzakelijk op een scherpe tweedeling, als de verschillende groepen elkaar tegelijkertijd tolereren en respecteren. Een tweedeling wordt pas zorgwekkend als die gepaard gaat met wederzijdse of eenzijdige veroordeling, omdat ‘de anderen’ bijvoorbeeld moreel verwerpelijk gedrag vertonen. Anders gezegd, gevoelens van superioriteit geven een negatieve dimensie aan een kloof: ze brengen een sociale hiërarchie, een rangorde, aan. In hoeverre is in Nederland nu sprake van een sociale hiërarchie, en zijn opleidingsverschillen daarvoor dan de grondslag?

Vorige Volgende