Kinderen worden in rap tempo slimmer

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als je naar de verdeling van eindexamenkandidaten kijkt van de verschillende schooltypes, dan zie je een verschuiving van het VMBO naar het HAVO en VWO. Dat lijkt mooi en de Lissabon doelstellingen dat de beroepsbevolking voor 50% uit hoger opgeleiden moet bestaan komt zo binnen bereik. Of is er iets anders aan de hand?

Eerst de cijfers

In eerste grafiek kun je goed zien hoe in de afgelopen 8 jaar er een verschuiving is geweest van het VMBO naar HAVO en VWO. De verschuivingen zijn dermate groot en trendmatig dat er geen sprake meer kan zijn van toevallige fluctuaties.

Verschuiving tussen VMBO, HAVO & VWO

Grafiek 1: Verschuiving tussen VMBO, HAVO & VWO

Uit de tweede grafiek kun je afleiden waar de verschuiving hoofdzakelijk plaatsvindt, namelijk bij de beroepsgerichte leerweg van het VMBO (het laagste niveau) die verhoudingsgewijs bijna gehalveerd is. Bij de andere niveau’s binnen het VMBO zijn slechts kleine verschuivingen waar te nemen.

Verschuivingen binnen het VMBO

Grafiek 2: Verschuivingen binnen het VMBO

Eigenlijk roepen deze cijfers eerder vragen op dan dat ze antwoorden geven. Zijn onze kinderen slimmer geworden? Het is niet echt een aannemelijke conclusie dat de intelligentie in zo’n relatieve korte tijd drastisch is gestegen.

Is het onderwijs dan sterk verbeterd? Op zich zou dat een logische verklaring kunnen zijn. Onderwijsmethoden verbeteren continue. Echter, als je naar de internationale vergelijkingen zoals PISA kijkt, dan scoren Nederlandse kinderen niet beter in de afgelopen jaren.

Wat is nu echt de onderliggende oorzaak?

Dat blijft vooralsnog giswerk. Eerlijk gezegd zou het me niet verbazen als een soepelere omgang met toelatings- en overgangsnormen een verklaring is. Scholen worden steeds meer beoordeeld op slagingspercentages, rendementscijfers en doorstroom. Vandaaruit ontstaat dan vanzelf de druk om iets soepeler de normen toe te passen. Zijn er andere verklaringen? Dan hoor ik ze graag hieronder

Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met Hannes Minkema (@hminkema) die het cijfermateriaal heeft verzameld.

 

Reacties (17)

#1 HansR

Dit soort percentages zijn wensdoelen van politiek en hebben iig niets met intelligentie te maken. Het zijn geen IQ verdelingen, het zijn diploma toewijzingspercentages. En dus kun je praten wat je wil, elke reden is goed.

  • Volgende discussie
#2 Ernest

Ik dacht, daar moeten ze bij het CITO toch ook wat over kunnen zeggen: Zie hier. “Uit deze peilingen is gebleken dat in de afgelopen twintig jaar het onderwijsniveau van de gemeten vakken niet is gedaald, maar ook niet is gestegen.” Zou het kunnen dat er kinderen zijn wier score niet meer gemeten wordt, omdat ze te laag scoren en naar scholen gaan die niet bovenstaande grafiek staan? Citaat uit het Parool van vandaag: “Belliot maakt zich zorgen over het perspectief. ”Zuidoost heeft de laagste Cito-scores van het land. Daar komt dat één op de drie leerlingen niet eens meedoet aan de Cito-toets omdat ze te laag zouden scoren, dus die moet je er nog bij optellen.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Jaap Walhout - Reactie op #2

De cijfers betreffen de hoeveelheid eindexamenleerlingen. In principe zijn daar dus geen leerlingen uit weggelaten.

#2.3 Jaap Walhout - Reactie op #2.2

Leerlingen met leerwegondersteuning (toch de grootste groep) zitten in principe gewoon op het VMBO. Meestal zitten deze leerlingen in de laagste niveau’s van het VMBO. In principe doen ook deze leerlingen gewoon examen.

  • Volgende reactie op #2.2
#2.4 Jaap Walhout - Reactie op #2.2

Dat percentage van 65% is alleen van toepassing op leerlingen met zware zorg. Het totaal aantal leerlingen met een zorgindicatie is met 15% gestegen.

  • Vorige reactie op #2.2
#3 Anna B

Kan hier een grafiekje van de groei van het aantal huiswerkinstituten naast?

Er wordt, denk ik, zowel door scholen als ouders meer gedaan om kinderen door een niveau heen te sleuren. Ook door ze bijvoorbeeld te laten zitten in het pre-examenjaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Jaap Walhout - Reactie op #3

Interessante gedachte. Het zou best wel eens een (gedeelte van een) goede verklaring kunnen zijn. Ik kan me ook niet aan de indruk onttrekken dat huiswerkinstituten niet veel last hebben van de crisis.

#3.2 Anna B - Reactie op #3.1

Nee, dat hebben ze zeker niet. Ik werk bij (een van) de grootste(n), die dit jaar weer meerdere nieuwe vestigingen heeft geopend.

Verder heb je meer huiswerkvrije scholen dan “vroegâh” (wat betekent dat leerlingen op school huiswerkbegeleiding krijgen) en kan het gezien het prijsverschil niet anders dan dat een groei in het witte circuit samengaat met het zwarte.

Bij ons leeft de theorie dat juist door de crisis ouders investeren in de opleiding van hun kinderen, om de kans op werk voor hen zo groot mogelijk te maken.

#4 Joost

en wat te denken van afnemende immigratie, de derde generatie allochtoon presteert beter dan de eerste of tweede. Zien we hier succesvolle integratie aan het werk, met meer kinderen van allochtone afkomst die goed nederlands spreken en daardoor beter onderwijsniveau halen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 Ernest - Reactie op #4

Allochtone kinderen komen juist verhoudingsgewijs veel in het vmbo, het praktijkonderwijs en leerwegondersteunend onderwijs terecht. In deze pdf van het CBS staat er meer over.
Misschien is de toename van VWO-leerlingen wel een indicatie voor de segregatie op scholen: steeds meer autochtone leerlingen gaan naar het VWO in de grote steden, en uit buurt van allochtonen. Bijvoorbeeld in Amsterdam Nieuw-West, zie hier in het Parool, daar gaan de autochtone leerlingen weg uit de scholengemeenschappen en blijft het VMBO achter.

#5 Spam

Het is net als met de universiteit. Daar studeren tegenwoordig veel meer mensen af dan vroeger, maar het daar behaalde diploma levert je ook steeds minder garanties op een goed betaalde hogeropgeleidenbaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 parallax

Giswerk?

Inflatie, inflatie, inflatie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Anna

De eisen aan het onderwijs en het examen zijn de afgelopen decennia naar beneden bijgesteld, iedereen moest kunnen meekomen toch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Carlos

zoals kinderen anno 2012 zeggen: “ik ben poepslim”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Anna

Als je echt een poepslim kind kent of hebt, dan adviseer ik om hoog in te zetten, onmiddellijk naar een stedelijk gymnasium gaan, reistijd is voor poepslimme kinderen geen belemmering en kennis is, jawel, macht!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 boerke

Volgens mij is het onderwijs juist verdom(t)(d).
Als ik vergelijk naar hetgeen ik wist in 3 havo, tegenover wat mijn dochter nu weet,
zijn kinderen zich een stuk minder bewust van de wereld om zich heen,
hebben een gebrek aan logica, en een heel groot gebrek aan interesse,
en veel te veel afleiding door internet en teveel (onzin) tv zenders met
tig herhalingen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie