Kunst op Zondag | Stem en cimbalom

Hoog tijd om weer eens instrument in de spotlight te zetten. Eerder waren koperblazers (trombone, trompet, tuba), de piano en marimba hoofdrolspelers bij Kunst op Zondag). Bij onze Closing Time was er speciale aandacht voor de fagot, de theremin, chapman stick, claves en tabla. Vandaag twee instrumenten voor de prijs van één. De cimbalom en de stem. Hoezo de stem een instrument, vraagt deez’ of gene zich misschien af? Jazeker. De stem is immers hét instrument waarmee stemkunstenaars hun werk doen. En, terzijde, als je graag muziek wil maken, maar niet weet niet welk instrument het beste bij je past, ga dan zingen. Het instrument dat niets kost, altijd overal naar meegenomen kan worden en van nature bij je past: je stem. Vasile Nedea bespeelt de cimbalom. Het instrument kennen we vooral van Balkanmuziek. Vasiel Nedea demonstreert in deze solo hoe hij het instrument meester is. https://www.youtube.com/watch?v=LJAs5Ug8RI0 De sopraan Claron McFadden is zo’n beetje van alle markten thuis. Dat bewijst ze hier met haar uitvoering van Aria, een compositie van John Cage, van wie ze ook het beroemde stiltestuk 4’33” heeft ‘gezongen’. https://www.youtube.com/watch?v=YrSELPtdS3E Laten we nu stem, cimbalom en iets van stilte combineren. Claron McFadden en Vasile Nedea met hun versie van “’t Is stil in Amsterdam”, een aangrijpende smartlap van Ramses Shaffy. https://www.youtube.com/watch?v=TGJrzJrvBdw Prettige zondag verder.

Door: Foto: alexmerwin13 (cc)

Closing Time | Y Después En dan… alleen de woestijn

, door

Klimaatverandering, stikstofcrisis, er zal toch iets moeten gebeuren. Er is geen plan B. En dan (Y Después) rest alleen de woestijn.

De Spaanse dichter Federico García Lorca zette dat korter en poëtischer op papier. Louis Andriessen (vorig jaar overleden) componeerde er een krachtig stuk muziek bij. Orkest De Ereprijs voerde het uit in een elftal versies (2020), telkens met andere zangstemmen.

U zag en hoorde hierboven ook het muziektheaterduo Des Filles: Anne Freriks en Robin Kuiper.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Schermafbeelding concert Picatrix in Museum Speelklok 2017

Kunst op Zondag | Picatrix

, door

Nora Mulder is pianiste, improvisator en instrumentenbouwer. Ze is artistiek leider van 7090, een collectief kunstenaars die (muzikale) performance, geluidskunst en installatiekunst maakt.

In 2019 kreeg ze voor haar werk de Willem Breuker Prijs. Volgens de jury is Nora Mulder “een echt authentieke, muzikaal erudiete en eigenzinnige musicus, die de term ‘mensen-muziek’, ooit door Willem Breuker bedacht, ruimschoots eer aan doet.”

Mary Oliver is violiste,  hoogleraar aan de Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam en maakt deel uit van het wereldvermaarde ICP (Instant Composers Pool), ooit opgericht door pianist Misha Mengelberg (in 2017 overleden), drummer Han Bennink en rietblazer Willem Breuker (ook veel te vroeg overleden in 2010).

Greetje Bijma is zangeres, of moeten we ‘stemkunstenares’ zeggen? Lang geleden werkzaam als leerkracht voor kleuters, als improviserend musicus volledig autodidact, en in 1990 de eerste vrouwelijke winnaar van de Boy Edgar Prijs.

Gezamenlijk vormen ze Picatrix. In 2017 maakten ze hun debuut op het Le Guess Who? Festival in Utrecht. In januari 2019 kwamen ze twee dagen bij elkaar om in Splendor (wij schreven daar hier over) hun eerste cd op te nemen.

Gaat u er even voor zitten en geniet van het bijna drie kwartier durende concert dat in 2017 in Museum Speelklok plaatsvond.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Closing Time | Klein concert

, door

Al eerder met zaaloptreden hier te zien geweest, nu in kleine, studeerkamerachtige ambiance. En toch weer even intens. Een kamerrecital (prachtig concept trouwens dat Tiny Desk Concert) door Barbara Hannigan, begeleid door de onvolprezen Reinbert de Leeuw, een handje geholpen door Suraya Mohamed.

 

U hoort (en ziet): Alexander Zemlinsky: “Empfängnis”; Alma Mahler: “Licht in der Nacht”; Hugo Wolf: “Nur wer die Sehnsucht kennt” en Arnold Schoenberg: “Schenk mir deinen goldenen Kamm”.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Kunst op Zondag | Gezongen kunst

, door

Het ensemble Holland Baroque heeft net wat concerten achter de rug waarin samen met de vocalisten van het madrigaalensemble Gesualdo Consort een stukje Bach ten beste is gegeven.

Kenners weten:’stukje’ is een welhaast beledigend understatement voor ‘Kunst der Fuge’, een verzameling fuga’s en canons waar Johann Sebastian Bach de laatste jaren van zijn leven aan heeft gewerkt. Een historisch werk.

Het eigenaardige van geschiedenis is dat naar mate de tijd verstrijkt het steeds lastiger wordt de feiten te checken bij de direct verantwoordelijken. Dat geeft kwaadwillenden de ruimte er dan maar een suspecte draai aan te geven. Gelukkig zijn er ook creatieven die er een eigen draai aan geven zonder de geschiedenis geweld aan te doen.

Die constatering is van toepassing op Bach’s Kunst der Fuge. Er is geen absolute zekerheid voor welke bezetting het werk is geschreven. Het zou heel goed voor klavecimbel of orgel bedoeld zijn geweest, maar het zou ook zo maar voor een koortje geschreven kunnen zijn. Aan Bach zelf kan het niet meer worden gevraagd.

Dus zijn er Kunst der Fuges voor strijk– , saxoon– of blokfluitkwartet. Voor koperkwintet, voor gitaar en tromboneduo, voor gitaar, voor Glenn Gould en voor bierflesjes.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Closing Time | Blue

, door

 Je hebt zingen, je hebt samenzang, je hebt close harmony, en er is kwelen. En dat is wat The Jayhawks hier doen in deze song. Bestaat er eigenlijk een neutraal gebruik van het begrip kwelen? Want zo bedoel ik het eigenlijk nu. Want wat doen ze dat mooi. En hup, daar glijden die stemmen weer gezamenlijk de hoogte in, op naar die uithaal: bluehuehuehuehuehue, jank dat verdriet en die eenzaamheid er maar uit mannen, geef het een stem.

Closing Time | Jacob Collier

, door

Neeeee! we hebben Jacob Collier nog nooit behandeld hier. Dat moet onmiddelijk rechtgezet worden, want de man is een ware hype in de muziekwereld, en met name veel youtube-muzikanten zijn lyrisch over alles wat hij doet.

Zijn handelsmerk is het tot in het extreme doorvoeren van harmonie in zangpartijen, door soms letterlijk vele tientallen zangtonen van zichzelf over elkaar heen op te nemen. Hij is bekend geworden met het vertolken en drastisch her-arrangeren van bekende bestaande nummers, maar schrijft ook eigen nummers. En neemt uiteraard alles zelf op, speelt alles zelf, etc. Kortom, een alleskunnertje.

Closing Time | Mysteries of the Macabre

, door

Van het ene percussiestukje naar het andere. Hier zagen en hoorden we een stukje beginnen met ‘vocale percussie’. Dat doet we denken aan Barbara Hannigan. Een sopraan die een bijna popster-achtige divastatus heeft in de moderne serieuze muziek. Inmiddels maakt ze ook naam als dirigent. Vandaag laten we zien dat ze zang, dirigeren en theater moeiteloos beheerst.

U ziet en hoort ‘Mysteries of the Macabre’ van de in 2006 overleden componist György Ligeti. Mysteries of the Macabre is een door Ligeti gearrangeerd stuk van drie aria’s uit zijn opera Le Grand Macabre.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende