Moed moet

Jouw vrijheid en mijn vrijheid bestaan niet. Er is maar één vrijheid, de vrijheid waar we het allemaal mee moeten doen, en wie denkt de vrijheid van enkelen te moeten beperken, heeft het niet begrepen. Het beperken van de vrijheid van enkelen is immers het beperken van die ene vrijheid, die van ons allemaal is. Woensdag is onze vrijheid zwaar beschadigd. Vandaag is het zaak om haar te verzorgen, terug op de been te brengen, en weer tot volle bloei te laten komen. En dat doe je dus niet door haar nog verder te beschadigen. Bijvoorbeeld met beperkende maatregelen tegen de islam. Het spijt me wel, maar wie dat niet begrijpt, maakt deel uit van het probleem. Onze vrijheid is ook de vrijheid om moslim te zijn. Wie vandaag PVV’er is, kan zich morgen laten bekeren. Dat lijkt bizar en dat is het natuurlijk ook wel een beetje, maar ik wil er maar mee gezegd hebben dat zelfs de vrijheid van een PVV’er wordt ingeperkt door elke beperking van de vrijheid van een moslim.

Joodse leiders: Europese wet tegen antisemitisme en ‘intolerantie’

Behalve tegen antisemitisme is de voorgestelde wetgeving ook tegen vrouwenbesnijdenis, burkaverboden, homobelediging, polygamie, het ontkennen van genocide in het algemeen (en de Holocaust in het bijzonder). Je mag ook niet meer openlijk een totalitair regime goedkeuren. En ja, het is ook een wet tegen vrijheid van meningsuiting, want het is niet de bedoeling dat je hele groepen mensen wegzet:

The proposed legislation would also curb, in the wake of the Paris attacks, freedom of expression on grounds of tolerance and in the interests of security. (…) Tolerance is a two-way street. Members of a group who wish to benefit from tolerance must show it to society at large, as well as to members of other groups and to dissidents or other members of their own group,” says the document. (….) There is no need to be tolerant to the intolerant. This is especially important as far as freedom of expression is concerned: that freedom must not be abused to defame other groups.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Anders nog iets? | Maatschappelijke misstanden

COLUMN - Gelukkig leven we in de éénentwintigste eeuw. De tijd waarin alles kan. De tijd waarin alles mag. De tijd waarin niets gek is of lijkt. De tijd waarin we met een tolerante maatschappij te maken hebben, die ons alle vrijheid en mogelijkheden geeft die we zoeken en willen.

Dream on! Tijd voor de werkelijkheid.

De hedendaagse maatschappij vraagt veel van ons. Strikte verwachtingspatronen die de maatschappij in de breedste zin van het woord heeft ontworpen, dienen we klakkeloos op te volgen. ‘Voldoe aan de heersende normen, en je hoort erbij,’ is het devies. Leef zoals de grote, gemene deler, dan ben je één van ons.

Helaas, dan hoor ik er soms niet bij. Ik voldoe namelijk niet op alle fronten aan die heersende, traditionele gedachten die de ‘normale’ maatschappij heeft bedacht. Dat is een keuze. En toch voelt een keuze soms als een maatschappelijke misstand. Ook in Nederland.

Maar… Gelukkig leven we in de éénentwintigste eeuw.

Ik woon al heel wat jaren samen. Met mijn vriendin. Trouwen heeft voor ons niet die sprookjesachtige meerwaarde in dit leven. Deze opvatting zou in de generaties voor ons, nooit hebben gekund. Het zou maatschappelijk een schande zijn. Samenwonen zonder te trouwen! Je was getekend voor het leven. Dat is veranderd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

De vloek der vrijheid

COLUMN - Vrijheid is een groot goed. In de geschiedenis hebben vele mensen er hun leven voor gegeven. Nu we vrijer zijn dan we ooit waren, lopen we echter tegen de keerzijden van die vrijheid aan. Zoals in het beroemde voorbeeld van Odysseus, die zich vrijwillig liet vastbinden om de Sirenen te kunnen beluisteren, zijn we soms juist beter af als we onszelf vrijheid ontnemen.

De hoeveelheid keuzes die we dagelijks moeten maken is enorm toegenomen in onze complexe maatschappijen en veel mensen hebben moeite daarmee om te gaan. De psycholoog Barry Schwartz zegt zelfs dat we zonder extern opgelegde grenzen verlamd kunnen worden door alle keuzes die we moeten maken, en soms het liefst helemaal niet meer kiezen. Bovendien zwichten we vaak voor verleidingen en uitstelgedrag, ook al gaat dat tegen hun beter weten in.

In een recente studie naar uitstelgedrag laten de econoom Augenblick en co-auteurs bijvoorbeeld proefpersonen een lange termijnplanning maken voor een vervelende overschrijftaak. Mensen wijken systematisch af van hun planning, en op de dag dat het werk moet worden gedaan doen ze gemiddeld 9% minder werk dan gepland. Ook over snackgedrag is veel geschreven. Vijf hoogleraren voedingskunde publiceerden vorige week een manifest tegen snack-stellingen net voor de kassa, waar mensen zich aan ergeren omdat ze de verleiding vaak niet kunnen weerstaan.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du jour | Vrijheid

Vrijheid moet niet het ideaal zijn om te kunnen doen wat je maar wilt maar de ruimte om te doen wat je behoort te doen.

‘Conservatief denker’ Bart Jan Spruyt beklaagt zich over de ‘apocalyptische nachtmerrie’ waarin wij terecht gaan komen, omdat mensen niet langer begrijpen dat echte vrijheid het opgeven van zelfbeschikking is.

Foto: Lauren Macdonald (cc)

Twintigers lijden aan angst voor de vrijheid

ACHTERGROND - De ‘Millennials’ oftewel de ‘Generatie Y’, groeiden op in de jaren negentig, in een tijd van snelle technologische verandering, welvaart en vrijheid. In de media worden ze afgeschilderd als narcistisch en lui, maar zelf zeggen ze te lijden aan de druk om te presteren, het ‘goed’ te doen. Je hebt immers zoveel keuzes, dus als je dan nog niet slaagt, is er echt wat mis met je. Maar wat is ‘goed’ en hoe maak je de juiste keuzes in de huidige maatschappij?

Vier jonge filmmakers maakten een film over de Generatie Y genaamd Kinderen van het Succes, waarin drie twintigers aan het woord komen. Ze proberen de ‘volwassen wereld’ waarin ze leven te duiden met behulp van duizenden jaren filosofie en hun eigen verstand. Een van hen is Naomi Jacobs, student filosofie. Zij was te gast tijdens de filmvertoning op 8 september en ging daarna in gesprek met prof. dr. Joep Dohmen (hoogleraar Wijsgerige en Praktijkgerichte Ethiek aan de Universiteit voor Humanistiek) in een volledig uitverkochte zaal in filmtheater ’t Hoogt.

Angst en vrijheid

Naomi Jacobs spreekt in de film over een grondstemming die ze ervaart en omschrijft als ‘angst voor je eigen vrijheid’: het onbepaalde grote niets. Dit is een angst die volgens haar veel twintigers ervaren, een angst om de goede keuzes te maken terwijl de verwachtingen zo hoog zijn. Je kunt in deze tijd toch alles doen wat je wil? Angst en vrijheid zijn volgens haar twee zijdes van dezelfde munt. Vrije momenten zijn de momenten waar een ‘schilletje angst’ omheen zit, waarbij je over een drempel moet, waar iets onzekers omheen zit. Zelf haalt Naomi veel inspiratie uit de negentiendeeeuwse Deense filosoof Søren Kierkegaard. Door zijn gedachtegoed te bestuderen en er zelf over na te denken, concludeert ze dat je je angsten moet leren kennen en leven in het moment. Aan de ene kant moet er ruimte zijn voor dingen die je overkomen, terwijl je aan de andere kant het lef moet hebben om zelf keuzes te maken.

Foto: Carlos Luna (cc)

Handlangers van Google, dat zijn wij

De digitale wereld is bijna alomvattend. Tussen jou en je vrienden zit Facebook en Whatsapp. Tussen jou en je muziek zit Spotify. Tussen jou en wat je leest en kijkt, zitten Amazon, Bol.com, Blendle en Netflix. En Google zit als grootste speler op dit terrein tussen jou en wat je zoekt, wilt weten, inplant, waar je heen gaat en hoe je daar komt.

Hans de Zwart, directeur van Bits of Freedom, laat ons voelen hoe diep we ons in het virtuele bevinden tijdens de eerste Privacyrede die SETUP samen met Studium Generale organiseerde.

Sporen die we online achterlaten zijn moeilijk uitwisbaar. Alles lijkt traceerbaar. En het is lang niet alleen de overheid die we moeten wantrouwen. Meestal zijn het juist commerciële bedrijven die onze gegevens bewaren en geïnteresseerd zijn in waar we ons geld uitgeven. Het doel is niet te zien wat we doen, maar ons gedrag te voorspellen. Het verzamelen van data en het opstellen van profielen is de sleutel daartoe. Maar de hoofdrolspeler in het surveillancecircus, dat zijn we zelf.

Googles ogen, oren, handen en voeten

De Zwart noemt veel voorbeelden van manieren waarop we zelf bedrijven als Google en Amazon helpen de controle te vergroten. Google Maps gebruikt satellietfoto’s. Google Streetview gebruikt auto’s met camera’s. Google Glass gebruikt jou voor de plekken waar de satellieten en auto’s niet kunnen komen. In cafés, winkels of bij mensen thuis.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du jour | Geen idee

Afgelopen vrijdag kwam het [kabinet] met stevige plannen teneinde (potentiële) Nederlandse djihadstrijders effectiever aan te pakken. […]

De ene criticus formuleerde zijn bezwaren in nettere bewoordingen […] dan de andere […]. Maar over één ding waren ze het roerend eens: het kabinet zet buitenproportionele middelen in voor wat welbeschouwd niet meer dan een marginaal verschijnsel is. Als we niet oppassen, loopt de democratische rechtsstaat ernstig gevaar.

Of dat laatste klopt, ik heb geen idee.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Voedsel of vrijheid?

COLUMN - Wat is belangrijker: voedsel of vrijheid? vraagt Jan Pronk zich af. Maar is deze vraag wel zo simpel als ze lijkt?

Wat is belangrijker: voedsel of vrijheid? Voedsel natuurlijk; dat spreekt vanzelf. Wat heb je aan vrijheid, als je omkomt van honger? Vrijheid voor stervenden is leeg. Je moet eerst overleven, bestaan en echt leven, voordat je vrijheid op waarde kunt schatten.

‘Op waarde schatten’, die term laat zien dat de keuze tussen voedsel en vrijheid te maken heeft met waarden. Maar wanneer het om waarden gaat, spreekt niets vanzelf. Bij het wegen van waarden kunnen meningen verschillen. Weegt vrijheid zwaarder dan gelijkheid, of vrijheid van meningsuiting zwaarder dan non-discriminatie?

Bij de keuze tussen voedsel en vrijheid is voedsel een metafoor. Het gaat om welvaart in het algemeen. Welvaart omvat alle mogelijke basisvoorwaarden om te bestaan: water, gezondheid, een dak boven het hoofd en een omgeving waarin men kan overleven en in het eigen levensonderhoud voorzien. Toegang tot voorzieningen die deze basisvoorwaarden garanderen hoort tot de Economische en Sociale Rechten van de Mens. Die zijn na lange onderhandelingen binnen de VN vastgelegd, nadat eerder de Burgerlijke en Politieke Rechten – zoals het recht op vrijheid – waren overeengekomen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022

Sympathieke liberalen

ANALYSE - Waarom zijn dode liberalen zoveel sympathieker dan hun moderne, levende evenknieën? Waarom heb je bij een Leonard Trelawny Hobhouse (1864-1929) of een Pieter Cort van der Linden (1846-1935) het idee dat zij wel oprecht zijn geïnteresseerd in sociale rechtvaardigheid? Dat voor hen ‘vrijheid’ een grotere lading heeft dan een egoïstische angst voor de belastingdienst?

Het antwoord op deze vraag ligt, als je erover nadenkt, voor de hand. Politieke stromingen vertolken immers niet alleen positieve principes, zoals – in het geval van de liberalen – een geloof in de vrije markt of een nadruk op weinig overheidsbemoeienis, maar vertegenwoordigen ook een negatieve reactie op datgene waarmee men het hartgrondig oneens is.

Het liberalisme, zo vergeten we nog wel eens, is allereerst een reactie op de semi-feodale samenleving van de achttiende eeuw. Dat wil zeggen: een samenleving waarin, zoals in Frankrijk, de rijken waren vrijgesteld van de belangrijkste belastingen, waarin laaggeborenen (tot 1789)

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende