Het grote Sargasso verkiezingstopic en liveblog

Vandaag is de dag. Wat voor dag moet nog blijken, maar het ziet er voor de gemiddelde Sargasso-bezoeker niet al te best uit. Een nieuwe ruk naar rechts en krijgt links wederom klappen, of valt het mee? En waarom lijkt Nederland nu al een aantal verkiezingen tégen het eigenbelang in te kiezen? Wat doet links fout? Sargasso is ook benieuwd: U heeft misschien al gekozen, of gaat nog kiezen. Op wie en waarom? Waar hoopt u op? Wat worden de verrassingen? Of u geeft er dit jaar helemaal de brui aan? En vergeef ons onze afkeurende reflex, ook dan zijn we benieuwd naar het waarom. Genoeg gespreksonderwerpen in ieder geval, onder dit topic kunt u al uw vragen, opmerkingen, voorspellingen, ergernissen en favoriete huisdieren kwijt. Na afloop graag wel weer ophalen.

Door: Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

Quote du jour | slecht nieuws voor Nederland

QUOTE - Duiding door de NRC:

Per saldo is de winst van de PVV slecht nieuws voor Nederland. Een partij die willens en wetens tweederangs burgers creëert op basis van afkomst of religie, die Nederland weg wil halen uit de Europese Unie, die de hulp aan Oekraïne direct wil stopzetten, die de pijlers van de democratie aanvalt („nep-parlement”, „D66-rechters”), die de persvrijheid niet serieus neemt („Journalisten zijn – uitzonderingen daargelaten – gewoon tuig van de richel”). Een partij ook die intern geen democratie of inspraak duldt, die openlijk aanschurkt tegen Vladimir Poetin, die nauwelijks economische plannen noch ervaren mensen heeft om Nederland door de onzekere toekomst te loodsen. Om nog maar te zwijgen over de rol die Nederland internationaal kan spelen. Of beter: niet meer kan spelen. Sommige schaduwen zijn te groot om overheen te springen.

Wie van de acht: Piratenpartij – De Groenen

Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: Piratenpartij – De Groenen.

PvdA en GroenLinks zijn niet de enige partijen die gezamenlijk de verkiezingen in gaan. Ook de Piratenpartij en De Groenen trekken gezamenlijk op (lijst nr. 17). Dat doen ze al wat langer en de samenwerking heeft in ieder geval drie keer op een rij een zetel opgeleverd in het waterschap AGV (Amstel, Gooi en Vecht).

Verder hebben ze, samen met de Basis (Partij voor Basisinkomen) zetels in vier Amsterdamse stadsdeelcommissies. De Amsterdamse gemeenteraad bleek nog een bruggetje te ver.

Niet echt nieuw

De Piratenpartij en de Groenen zijn geen nieuwe partijen, maar omdat ze niet eerder een zetel in de Tweede Kamer haalden worden ze wel als zodanig gezien. Dat doet natuurlijk een beetje onrecht aan de geschiedenis van de partijen.

De Groenen is de oudste ‘bloedgroep’ van lijst 17. In 1983 opgericht onder de naam ‘Europese Groenen’, later omgedoopt tot ‘Federatieve Groenen’ (1985).  Vier jaar later werd het ‘De Groenen’.

Foto: Rene Mensen (cc)

De Woo werkt niet – partijen negeren het probleem

ANALYSE - De Wet Open Overheid (Woo) zou het openbaren van overheidsdocumenten moeten verbeteren, maar de meeste journalisten zien nauwelijks verbetering. Een onderzoek op initiatief van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding wijst uit dat slechts zeven procent het vertrouwen heeft dat de overheid een Woo-verzoek zorgvuldig afhandelt.  ‘In theorie heeft het veel toegevoegde waarde. In de praktijk is het een gemankeerd instrument.’ Zo vat een journalist bondig samen hoe zijn beroepsgroep worstelt om overheidsinformatie openbaar te krijgen.

Geen prioriteit

Woo-expert Roger Vleugels is bijzonder kritisch op Nederlandse bestuurders, hij vindt dat er nog steeds sprake is van een regenteske houding. ‘In mijn juridische praktijk (Wob/Woo/Wiv/Aw/Awb) ben ik in dik 35 jaar tijd niet één ambtenaar, minister of andere bestuurder tegengekomen die ook maar bij benadering weet wat “onafhankelijk onderzoek” is.’ Vleugels adviseerde de Kamer de nieuwe Woo in overeenstemming te brengen met het Verdrag van Tromsø (2009) waarin minimumnormen voor openbaarheid zijn vastgelegd. Nederland was zelf initiatiefnemer van dat Verdrag, maar ratificatie bleef uit. In mei vorig jaar dienden de Kamerleden Dassen en Omtzigt een motie in om dat Verdrag nu eindelijk eens te ratificeren. De minister van Binnenlandse Zaken had de Eerste Kamer al eerder toegezegd daarvoor het nodige onderzoek te gaan doen. De deadline van die toezegging staat nu op 1 juli 2024.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Roger W (cc)

Slowakije: nieuw hoofdpijndossier voor de EU?

Morgen gaan de Slowaken naar de stembus. In de voorbeschouwingen wordt de mogelijke terugkeer van Robert Fico als regeringsleider opgevat als een bedreiging voor de stabiliteit van Europa. De populist en Russofiel Fico wil de steun van zijn land aan Oekraïne terugdraaien. Slowakije zou onder zijn leiding in het spoor van Orbán een nieuwe Europese bondgenoot van Poetin kunnen worden. Wint Rusland de Slowaakse verkiezingen? kopt de conservatieve Britse nieuwssite UnHerd. Politico’s Matthew Karnitschnig relativeert dergelijke geluiden. Als Fico wint, wat nog helemaal niet zeker is, zal hij met niet meer dan 20% van de stemmen hoogstens een zeer instabiele regering kunnen vormen die het waarschijnlijk niet lang zal uithouden. En ondanks alle anti-westerse retoriek is een uittrede uit de NAVO ondenkbaar.

Slowakije, het oostelijke deel van het voormalige Tsjecho-Slowakije (niet te verwarren met Slovenië) heeft ruim 5 miljoen inwoners en is op Bulgarije na het armste land in de EU. Het land is in meerdere opzichten sterk verdeeld. Een jongere, stedelijke pro-Europese generatie staat tegenover een oudere, meer pro-Russische groep. De laatste is vooral op de platteland te vinden waar de armoede het grootst is en waar een oudere generatie met een zekere nostalgie terugkijkt op het socialistische verleden. Daar hebben de sociaaldemocraten van Fico’s partij Smer de grootste aanhang. De meeste jongeren hebben hun hoop gevestigd op de 39-jarige nieuwkomer, Europarlementslid Michal Šimečka en zijn Progressief Slowakije. In de laatste polls staat de SMER nog bovenaan met 20%, direct gevolgd door de snel gestegen PS met 18%. PS is een pro-Europese sociaal-liberale partij en heeft zich in het Europarlement aangesloten bij Renew, waar ook D66 en de VVD in zitten. Šimečka is sinds vorig jaar een van de vice-voorzitters van het Europarlement. De president van Slowakije, Zuzana Čaputová, die al heeft aangekondigd niet meer op te zullen gaan voor een tweede termijn, is ook lid van de PS. De jurist Čaputová werd bekend door haar strijd tegen de plannen voor de opslag van giftig afval. In 2019 werd ze als anti-corruptiekandidaat met overmacht als president gekozen. Een overzicht van aan de verkiezingen deelnemende partijen vind je hier.

Foto: Thomas Gartz (cc)

Inkomen bepaalt of je met auto of OV reist

DATA - Er komen verkiezingen aan en dus is het scoren geblazen. Zoals met de komende accijnsverhoging op brandstof. Ineens is iedereen tegen, en vooral de VVD. Want “er raakt de hardwerkende Nederlander” of zoiets. Tweee maanden geleden werd bekend dat het OV in 2024 heel veel duurder zou worden. Daar hoorde je nauwelijks draagvlak voor tegenhouden van die verhoging.
Daarom even wat data om dit in de context van de klassenstrijd te plaatsen. Kort samengevat: bij tegenhouden accijnsverhoging profiteren de rijkste mensen in Nederland en het verhogen kosten OV raakt de armste mensen het hardst.

Twee grafieken. Eerst autobezit naar huishoudens verdeeld naar inkomensklasse. Links de armste groepen, rechts de rijken (hoe passend). Bij de onderste 10% van de huishoudens heeft 70 procent geen auto. Bij de bovenste 50 procent is dat 15%.
Grafiek autobezig naar huishoudens per inkomensklasse. Data:
Groep	Geen auto
 1e 10%-groep	71%
 2e 10%-groep	58%
 3e 10%-groep	44%
 4e 10%-groep	31%
 5e 10%-groep	23%
 6e 10%-groep	18%
 7e 10%-groep	15%
 8e 10%-groep	14%
 9e 10%-groep	14%
 10e 10%-groep	15%

En dan het dagelijks gebruik van openbaar vervoer naar inkomensklasse. De armste mensen gebruiken het OV twee keer zo vaak als de rijkste.
Grafiek dagelijks gebruik openbaar vervoer naar inkomensklasse.
Data:
Groep	Dagelijks OV
1e 20%-groep	10%
2e 20%-groep	6%
3e 20%-groep	5%
4e 20%-groep	6%
5e 20%-groep	5%

Iedere partij die nu vooral alleen over die accijns aan het roepen is, maar niets doet aan het OV, is dus vooral bezig de rijken te sponsoren. Oh ja, en het klimaat verder om zeep te helpen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Paul Farmer (cc)

De versplintering komt van rechts

COLUMN - Om over na te denken voor de komende Tweede Kamerverkiezingen: de versplintering van het politieke speelveld komt van rechts.

Na de vorige verkiezingen begonnen zeventien fracties aan hun parlementaire plicht. Sinds 1 augustus zijn dat er eenentwintig. Olaf Ephraim verlaat Groep Van Haga en gaat als eenmansfractie verder.

Dat is de vierde afsplitsing die uitbreiding van het aantal fracties veroorzaakt. Ephraim was eerder al, samen met Van Haga en Smolders, uit de FvD-fractie gestapt. Pieter Omtzigt verliet de CDA-fractie en begon voor zichzelf. En Nilüfer Gündogan ging als zelfstandige fractie verder na gedonder met Volt.

Het had erger kunnen zijn. Aan de verkiezingen in 2021 namen 37 partijen deel. Daarvan was 43%  rechts, 27% links, 16% midden en 11% was niet nader te definiëren.

Sinds 1945 waren er bij 29 fracties afsplitsingen. Ter rechterzijde betrof het 59% van alle fracties. Aan de linkerkant werd 28% getroffen door afsplitsingen. Verder trad het verschijnsel  voor 3% op bij middenpartijen en 10% bij niet nader te definiëren fracties.

Maar die 29 fracties waren wel goed voor 54 afsplitsingen. Met als koplopers de LPF en de PVV (elk 6 afsplitsingen). In totaal viel er bij rechtse fracties 67% splitsingen te betreuren. De linkerflank haalde dat bij lange na niet en bleef steken op een 20% afsplitsingen. (De middengroepen 6%, de ongedefinieerden 7%).

Foto: PSOE (cc)

De gok van Sanchez

Stel je voor: na de enorme nederlaag voor de regeringspartijen bij de provinciale statenverkiezingen besloot Rutte in een ‘epifaan’ moment zijn regering te ontbinden. Hij vond dat hij de kiezers een nieuw mandaat moest vragen. Was dat in ons land mogelijk geweest? In Spanje leden de regeringspartijen in mei grote verliezen bij de regionale verkiezingen. Daarop besloot premier Pedro Sanchez van de sociaaldemocratische PSOE nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Hij hoopt a.s. zondag op hernieuwde steun voor zijn linkse regering. Maar dat is allerminst zeker. In de polls gaan de conservatieven van de Partido Popular (PP) aan kop. De kans wordt groot geacht dat de PP samen met de extreemrechtse partij Vox een nieuwe zeer conservatieve regering gaat vormen. Heeft Sanchez verkeerd gegokt?

In Spanje is de politiek strikt verdeeld in links en rechts. Grote coalities bestaan er tot nu toe niet. Het politieke landschap is sinds kort wel enigszins veranderd. De gematigd rechtse partij Cuidadanos doet niet mee met deze verkiezingen, een voordeel voor de PP. Vox is de afgelopen tijd flink gegroeid. De PP werkt op regionaal niveau wel met Vox samen, maar hoopt zondag genoeg stemmen te halen om alleen te kunnen regeren. Vox blijft voor een deel van de centrum-rechtse kiezers een brug te ver. Aan de linkerkant wordt de sterk verzwakte junior-regeringspartner Podemos vervangen door het nieuwe platform Sumar van de minister van Arbeid Yolande Diaz. Volgens haar gaat het zondag om een keuze tussen twee coalities: “De coalitie van rechten, vrijheid en vooruitgang – een coalitie van ons en de socialistische partij – en de coalitie van haat, die de rechten van vrouwen en LHBT’s verwerpt, en die bedrijven tegen werknemers opstelt.” Wat Diaz mee heeft is een de inhaalslag die het land de afgelopen jaren gemaakt heeft inzake vrouwen- en homorechten. Maar een voortzetting van de linkse coalitie lijkt nu toch moeilijk en is waarschijnlijk alleen mogelijk met steun van regionale partijen die weinig op hebben met de centralistische PP. De gok van Sanchez is waarschijnlijk dat de gedoodverfde winnaar PP stemmen tekort komt om alleen te regeren, dat het met Vox niet lukt en dat hij met zijn sociale beleid nog voldoende kiezers heeft kunnen overhalen om zijn minderheidsregering met eventuele gedoogsteun van regionale partijen voort te zetten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Schernafbeelding Nieuwsuur met Henk Kamp

Gênant stukje Nieuwsuur na val kabinet

ANALYSE - Na de val van een kabinet is het altijd even afwachten welke partij de Zwarte Piet krijgt toegespeeld. Dat diverse partijen daarbij aan framing doen is logisch. Het moet of de schuld van anderen zijn terwijl jij zelf echt naar een oplossing zocht om door te kunnen, of het moet zijn omdat jij je rug recht hield op een principieel standpunt en de anderen geen compromis wilde sluiten.

Vervolgens is het aan de pers om er chocolade van te maken, door de framing heen te prikken en goed uit te leggen hoe de vork aan de steel zit. Maar dat was even buiten Nieuwsuur gerekend.

In onderstaand fragment van Nieuwsuur laat Mariëlle Tweebeeke oud-minister en VVD’er Henk Kamp aan het woord over de val van Rutte IV. Bekijk het vooral zelf ook even.

Na de vraag van Tweebeeke over wie we het kunnen “verwijten” dat het kabinet is gevallen, begint Kamp over 400.000 migranten (“een stad zo groot als Utrecht”) die naar Nederland zijn gekomen. Volgens hem een onhoudbare situatie, we “moeten de immigratie onder controle krijgen” en “een belangrijk deel is asielmigratie” die “uit de hand is gelopen”, aldus Kamp. We schrijven even mee…

Foto: rob Stoeltje (cc)

Griekse parlement sluit partij uit van deelname aan verkiezingen

Griekse parlementsleden stemden dinsdag voor een wet die de extreemrechtse Grieks-Nationale Partij uitsluit van deelname aan de parlementsverkiezingen. Ze willen voorkomen dat leden van deze partij die banden hebben met de eerder buiten de wet gestelde neonazistische Gouden Dageraad toegang krijgen tot het parlement. De wet werd aangenomen met de stemmen van de centrum-rechtse regeringspartij Nieuwe Democratie en de sociaal-democratische oppositiepartij PASOK. De grootste oppositiepartij, de socialistische Syriza, onthield zich van stemming. Voormalig premier Alexis Tsipras, leider van Syriza, waarschuwde voor een inbreuk op de grondwet en manipulatie van het recht. Voorafgaand aan de stemming trad de vice-president van het Hooggerechtshof af. Christos Tzanerikos meent dat de regering met deze wet tussenbeide komt bij de formele besluitvorming van het hof over de toelating van partijen bij de verkiezingen. Volgens Tzanerikos heeft de regering geprobeerd hem om te kopen.

Uit de rails gelopen

De spanningen lopen op voor de verkiezingen die op 21 mei zijn gepland. Nieuwe Democratie van premier Kyriakos Mitsotakis staat bovenaan in de peilingen. Maar de regering heeft ernstige schade opgelopen door de treinramp, eind februari, waarbij 57 mensen om het leven kwamen. Het ongeluk bracht de belabberde staat van de Griekse spoorwegen, waar jaren op is bezuinigd, pijnlijk aan het licht. Het leidde vorige maand tot omvangrijke demonstraties en stakingen. ‘De regering stuurde de oproerpolitie naar een vreedzame sit-in op een treinstation in Thessaloniki, terwijl de politie in Athene traangas en verdovingsgranaten afvuurde om geweldloze protesten te breken. Beelden van agenten die aanzetten tot geweld tegen demonstranten en traangasgranaten gooiden naar de ingang van het metrostation Omonia in het centrum van Athene, overspoelden Twitter,’ rapporteert Ifigenia Moumtzi op Social Europe

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende