Sociale media sturen jonge Slowaken naar extreemrechts

Slowakije kiest zaterdag een nieuw parlement. Hoe gaat het land om met de erfenis van de vermoorde onderzoeksjournalist Kuciak? Twee jaar geleden werden in het Slowaakse dorp Velka Maca bij Bratislava de onderzoeksjournalist Jan Kuciak en zijn vriendin Martina Kusnirova vermoord. Kuciak ontdekte dat zakenman Marian Kocner zich schuldig maakte aan illegale praktijken en belastingfraude. Kocner staat nu terecht als opdrachtgever van de moordenaar Miroslav Marcek. Gisteren is hij alvast tot 19 jaar cel veroordeeld vanwege financiële malversaties. Kuciak en vele andere journalisten zijn een tijd lang bespioneerd in opdracht van Kocner. Een van de spionnen die daarover deze week voor de rechtbank getuigde was er van overtuigd dat hij in opdracht van de staat werkte. De moord op Kuciak zorgde voor een grote beroering in het land, ook vanwege de verbindingen die de journalist wist te leggen met corrupte politici. Het kostte toenmalig premier Robert Fico van de sociaaldemocratische partij SMER de kop. Hij hoopt overigens nu het roer weer over te kunnen nemen van premier Pellegrini. Vorig jaar werd advocaat Zuzana Caputová, een activiste voor burgerrechten en milieubescherming, die ooit ook tegen Kocner had geprocedeerd, gekozen als nieuwe president. Inmiddels is de kracht van die liberale wind behoorlijk afgenomen. Winst verwacht voor extreemrechts In de laatste polls staat de SMER op een flink verlies, al blijven de sociaaldemocraten wel de grootste partij. Winst wordt verwacht voor de extreemrechtse ‘Volkspartij Ons Slowakije’ (L’SNS) van neonazi Marian Kotleba. Ook de meer gematigde en pro-Europese conservatieve partij 'Gewone Mensen' van de zakenman Igor Matovič staat op winst. In Slowakije geldt een moratorium voor opiniepeilingen van twee weken voor de verkiezingen. De uitslag blijft daarom erg onzeker, temeer daar er ook een kiesdrempel is van 5% waar de huidige coalitiepartners van de SMER, de nationalistische SNS en de partij voor de Hongaarse minderheid net onder zouden kunnen blijven steken. Nieuwe partijformaties zoals Progressief Slowakije van president Caputová, en Za l’udi van ex-president Andrej Kiska, die beide stemmen krijgen uit de protestbeweging tegen de corruptie, komen in de polls nog niet boven de 10%.

Door: Foto: Peter Tkac (cc)
Foto: Sinn Féin (cc)

Sinn Féin op winst in Ierland

, door

ELDERS - Ierland gaat morgen naar de stembus

“I believe it is time for change.” Het is een veelgehoorde uitspraak van kandidaten in verkiezingscampagnes. Mary Lou McDonald (foto), de partijleider van de linkse, republikeinse Sinn Féin (SF), zou morgen wel eens gelijk kunnen krijgen met haar clichématige voorspelling van een breuk in de Ierse politieke verhoudingen. Ierland wordt al bijna een eeuw geregeerd door een van de twee met elkaar concurrerende centrum-rechtse partijen, Fine Geal (FG) van de huidige premier Leo Varadkar en Fianna Fáil (FF) van Micheál Martin. Varadkar nam vorige maand zelf het initiatief voor nieuwe verkiezingen na problemen in het parlement met twee van zijn ministers. Hij hoopte ongetwijfeld op winst en een steviger basis voor een nieuwe termijn. Zijn concurrent Martin staat er in de polls echter beter voor en kan nu misschien het stokje weer van hem overnemen. Maar de grote verrassing in deze verkiezingscampagne is de opkomst van Sinn Féin, ooit de politieke tak van het voormalige Ierse Republikeinse Leger (IRA), een partij die zowel in Ierland als de Noord-Ierland actief is. SF was vroeger de paria van de Ierse politiek en is nu Fine Gael in de polls voorbijgestreefd. Als de partij die positie zaterdag weet te verzilveren mag je dus echt wel spreken van verandering.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Nieuwe Cambridge Analytica documenten tonen beïnvloeding in 68 landen

, door

NIEUWS - Via het twitteraccount @hindsightfiles zijn deze week nieuwe documenten van Cambridge Analytica gelekt. De meer dan 100.000 documenten geven een beeld van de wijze waarop het bedrijf in 68 landen, waaronder de VS, Brazilië, Oekraïne en het Verenigd Koninkrijk, de verkiezingen op ‘industriële schaal’ heeft beïnvloed. Nog niet alle documenten zijn gepubliceerd, het grootste deel zal de komende maanden nog volgen. Volgens Brittany Kaiser, een voormalig medewerker van Cambridge Analytica die ook meewerkte aan de Netflix documentaire The Great Hack, tonen de documenten hoe veiligheidsdiensten, comerciële bedrijven en politieke campagnes mensen manipuleren en beïnvloeden. De documenten bevatten ook mailconversaties tussen politieke donoren, waarin strategieën besproken worden om de herkomst van donaties te verduisteren.

Foto: 4rank (cc)

Britten tussen VS en EU

, door

ELDERS - In de campagne voor de Britse parlementsverkiezingen volgende week gaat het vooral over binnenlandse issues zoals de ‘slaapkamerbelasting’ en de stijging van het aantal daklozen. Ondertussen wordt achter de schermen verder gewerkt aan voorbereidingen voor de periode na de Brexit.

Labourleider Corbyn onthulde vorige week dat de regering-Johnson de National Health Service (NHS) in de aanbieding heeft gedaan bij onderhandelingen over de toekomstige handelsrelaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Corbyn citeerde uit gelekte documenten die volgens hem aantonen dat de NHS, anders dan Boris Johnson in een verkiezingsdebat beweerde, door de Conservatieven volledig vrijgegeven zal worden aan de markt waardoor de farmaceutische bedrijven vrij spel krijgen. Van regeringswege werd zijn beschuldiging weggezet als een samenzweringstheorie die niet past bij de leider van een grote partij.

De gelekte documenten laten zien hoe het VK straks klem komt te zitten tussen de eisen van de VS en de nieuwe, nog uit te onderhandelen relaties met de EU. De onderhandelaars van de VS toonden zich erg nieuwsgierig naar de opstelling van het VK na de Brexit. Is er nog een kans dat de Amerikaanse ‘chloorkip’ terug mag komen op het Britse menu? Hoeveel gaan de Britten toegeven aan Europese standaarden voor voedselveiligheid? De Amerikanen maakten ook duidelijk dat er wat hen betreft in handelsakkoorden geen plaats is voor afspraken over over CO2 reductie. Kortom, hoe meer het Verenigd Koninkrijk zich houdt aan de EU-regels, hoe minder ruimte er zal zijn voor een handelsovereenkomst met de VS.

Foto: La Moncloa - Gobierno de España (cc)

Spanje verbiedt ook een digitaal onafhankelijk Catalonië

, door

ELDERS - Zondag zijn er in Spanje opnieuw verkiezingen. Aftredend premier Pedro Sanchez heeft eens te meer duidelijk gemaakt dat hij geen pardon kent voor de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging.

Zonder goedkeuring van het parlement heeft de demissionaire Spaanse regering een aantal wetswijzigingen doorgevoerd die de totstandkoming van een digitale Catalaanse republiek onmogelijk moet maken. ‘Er komt geen onafhankelijkheid, offline noch online. De rechtsstaat zal online evenzeer worden gehandhaafd als in de echte wereld,’ zei Sánchez. De wetswijziging is een reactie op de plannen van Junts per Catalunya, de partij van de gevluchte voormalige Catalaanse premier Puigdemont, om vooruitlopend op de onafhankelijkheid van de regio alvast een digitale republiek op te richten. De maatregel van de regering impliceert de mogelijkheid digitale communicatie, zonder tussenkomst van een rechter te verwijderen, als dat noodzakelijk wordt geacht ‘voor de openbare veiligheid, bescherming van de burgerbevolking, in noodsituaties, ter verdediging van mensenlevens of interferentie met andere netwerken’. Sanchez’ statement richting de Catalaanse separatisten laat geen twijfel bestaan hoe een dergelijke formule in Madrid wordt uitgelegd.

De socialistische premier hoopt waarschijnlijk op deze manier nog wat extra nationalistische stemmen van zijn concurrenten af te kunnen snoepen. Want zijn partij blijft waarschijnlijk wel de grootste, maar het is allerminst zeker dat hij er na deze verkiezingen wel in zal slagen een regering te vormen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Klaus Nahr (cc)

Zwitserland gaat voor groen

, door

ELDERS - Grote winst voor groene partijen bij parlementsverkiezingen.

Zwitserland heeft twee groene partijen, en beide behaalden een flinke winst afgelopen zondag bij de parlementsverkiezingen. De Groene Partij won 28 zetels, een winst van 17, terwijl de kleinere Groene Liberale Partij 16 zetels haalde, een winst van 9 zetels. Samen waren de twee partijen goed voor 21 procent van de stemmen, een gecombineerde winst van 9,3 procent. De rechts-populistische SVP (Zwitserse Volkspartij) verloor maar bleef wel de grootste. Ook de sociaaldemocraten, christendemocraten en liberalen verloren zetels. De Groene Partij zal waarschijnlijk nu ook deel uit gaan maken van de regering. Zwitserland kent geen regering die na onderhandelingen tussen partijen wordt samengesteld op basis van een program. De Bondsraad van zeven ministers is een afspiegelingscollege dat bestaat uit leden van de vier grootste partijen. De GPS, de Zwitserse Groene Partij is nu de vierde in grootte.

Het oordeel van de kiezers is duidelijk, twitterde de GPS na de eerste exitpoll: meer bescherming tegen klimaatverandering en meer sociale gelijkheid. Een optimistisch geluid voor een progressieve koerswending in dit overwegend traditionele land.

Klimaatbonus

De winst van de Groenen is voor een land als Zwitserland opmerkelijk. Sinds de invoering van het systeem van evenredige vertegenwoordiging in 1918 heeft nog geen partij zo’n grote winst gemaakt, volgens Pascal Zwicky. Anderzijds past de forse winst wel in een Europese trend die we eerder zagen in Nederland, Duitsland en België, een winst die overal gepaard gaat met verlies van de oude sociaaldemocratische partijen. Ondanks dat de Zwitserse socialisten de tweede plaats behielden hebben ze nog nooit zo weinig kiezers getrokken. Het is duidelijk dat klimaatverandering voor de kiezers aan gewicht heeft gewonnen bij de bepaling van hun stem. Zwitserland is geheel door land omsloten en daardoor buitengewoon kwetsbaar voor klimaatverandering. De temperaturen stijgen er harder gemiddeld, schrijft Deutsche Welle. In de afgelopen tien jaar heeft het land volgens experts 15% van zijn gletscheroppervlak verloren.

Foto: Sakuto (cc)

Verkiezingen in Polen en Hongarije: Luctor et Emergo

, door

ANALYSE - De westerse liberale democratie is het eindpunt van de geschiedenis. Ten minste, als we het boek The End of History and the Last Man (1992) van politicoloog Francis Fukuyama moeten geloven. Het moge duidelijk zijn dat de afgelopen decennia niet altijd een bevestiging hebben gevormd voor de stelling van Fukuyama. Terwijl populistische stemmen in het westen steeds meer gehoor krijgen, maken half-democratieën weer een langzame opmars de goede kant op. Afgelopen zondag toonden de verkiezingen in Polen en Hongarije hoe stukje bij beetje de democratie herleeft.

De twee Oost-Europese landen worden in academische artikelen vaak opgevoerd als het schoolvoorbeeld van “on-democratisering”. Dit proces, in het Engels democratic backsliding genoemd, neemt wereldwijd dezelfde vormen aan. Daar waar vroeger dit open en bloot gebeurde (staatsgreep of revolutie), is de afbrokkeling van de democratie tegenwoordig veel subtieler: in plaats van een leger dat het parlement bestormt, wordt de democratie van binnenuit uitgehold.

Democratische zuilen

De liberale democratie kunnen we als een tempel zien, ondersteund door onmisbare zuilen: een functionerend kiessysteem, burgerparticipatie, het functioneren van de overheid, vrije pers, burgerrechten, het recht van organisatie en een eerlijk en onafhankelijk rechtssysteem. Zodra de zuilen gaan afbrokkelen , loopt de tempel grote risico op instorting. Laat dat nou ook precies de instituties zijn die in Polen en Hongarije de afgelopen tijd zijn verzwakt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: YeahDog (cc)

Polen meer dan ooit verdeeld

, door

ELDERS - In de afgelopen jaren is er als nooit tevoren gedemonstreerd in Polen. Zowel door links als door rechts.

Zondag zijn er parlementsverkiezingen in Polen en de verwachting is dat de conservatieve, nationalistische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) van Jaroslav Kaczynski nog meer stemmen haalt dan in 2015, toen de partij de absolute meerderheid veroverde. Het succes van PiS is haar sociale politiek. Terwijl elders in Europa grote zorgen worden geuit over de toekomst van de rechtsstaat, constateert een grote meerderheid in Polen dat het hen beter gaat dan onder het regime van het Burgerplatform, dat nu in een nieuwe coalitie het voornaamste alternatief is bij de verkiezingen. PiS heeft zich aan de belofte gehouden alle gezinnen een toelage van 500 zloty te geven. Voor schoolgaande kinderen is er daar boven op nog een toelage voor schoolboeken. De pensioenleeftijd is verlaagd, gepensioneerden krijgen een dertiende maand, het minimumloon wordt volgens de belofte van PiS de komende vier jaar verdubbeld. En tegen de waarschuwingen van de oppositie in is het ook allemaal betaalbaar gebleken. De groei van de economie is 4% en voor 2020 is er een sluitende begroting.

Boeren

De verwachting is dat PiS met name op het platteland meer stemmen gaat winnen omdat de partij belooft de EU-bijdragen voor de boeren te verhogen tot het niveau van Duitse en Franse boeren. Dat wordt nog lastig te realiseren omdat er binnen de EU weinig steun is voor het volledig gelijktrekken van de subsidies. Nu wil het toeval dat de nieuwe EU-commissaris voor landbouw een Pool wordt, Janusz Wojciechowski, maar hij was zo wijs om zich bij zijn ondervraging in het Europese Parlement niet vast te leggen op dit punt. De verwachting is dat veel voormalige kiezers van de Boerenpartij PSL, ooit coalitiegenoot van het liberale Burgerplatform, ondanks dat verleid zullen worden door de belofte van PiS. De PSL heeft zich voor deze verkiezingen losgemaakt van het Burgerplatform en is een coalitie aangegaan met onder andere de anti-establishmentpartij van de punk rock zanger Kukesz.

Foto: Portugees Parlement [foto van de auteur]

Portugese socialisten willen door

, door

ELDERS - Vier jaar geleden kreeg de nieuwe sociaaldemocratische minderheidsregering van Antonio Costa nog weinig krediet. Na de verkiezingen van a.s. zondag is voortzetting van de linkse regering niet uitgesloten.

Met gedoogsteun van het linkse blok en de communisten is de Portugese socialistische partij er in geslaagd ‘een einde te maken aan de bezuinigingspolitiek van de vorige rechtse regering, sociale ongelijkheid te verminderen en tegelijk internationale geloofwaardigheid te behouden, de beleggers vertrouwen te geven en de boeken van ’s lands financiën op orde te houden.’ ‘Daarmee hebben we, zei Costa in een verkiezingstoespraak in Coimbra, ‘de muren tussen de linkse partijen gesloopt en het land op weg naar herstel geholpen.’ Een verhoogd minimumloon, het terugdraaien van bezuinigingen op het ambtelijk apparaat en reductie van de werkloosheid moeten hem voldoende steun opleveren voor voortzetting van zijn regering. Liefst nu met een meerderheid van de stemmen, maar dat wordt niet verwacht. Meer voor de hand ligt een voortzetting van ‘de vreemde constructie‘ van een minderheidspartij met gedoogsteun die het langer dan verwacht heeft uitgehouden.

De socialisten rekenen er wel op zondag opnieuw de grootste partij te worden, ook al staan ze in de polls op een licht verlies. De rechtse oppositie is de laatste weken aan een opmars bezig. Costa waarschuwt dat de herwonnen stabiliteit in het land in gevaar komt bij al te grote verschuivingen. Mochten zijn linkse partners groeien en, net als in Spanje te hoge eisen gaan stellen, zou hij nog steun kunnen zoeken bij de meer gematigde groene PAN.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende