Het elitaire stemgedrag van Europa’s anti-elite partijen

Foto: copyright ok. Gecheckt 13-10-2022

ONDERZOEK - Corporate Europe Observatory heeft een onderzoek gepubliceerd naar wat ze autoritair-rechtse politieke partijen noemt, zoals de PVV in Nederland. CEO onderzocht of het stemgedrag van deze partijen overeenstemt met het beeld dat ze scheppen van een partij die opkomt voor de gewone hardwerkende mens en sociale rechten. De uitkomst: nee, met de PVV als slechts scorende. Van de 14 onderzochte voorstellen steunde de PVV er maar één. Iets om over na te denken als u donderdag in het stemhokje staat.

Het onderzoek

Corporate Europe Observatory (CEO) is een Europese onderzoeks- en campagne organisatie, die de invloed van het bedrijfsleven op de Europese Unie onderzoekt. Voor dit onderzoek onderzocht CEO hoe de verschillende autoritair rechtse partijen stemden over 14 voorstellen die te maken hebben met sociale rechten voor werkende mensen. De onderzochte voorstellen gaan bijvoorbeeld over gezondheid en veiligheid op het werk, fatsoenlijke werkomstandigheden, het tegengaan van belastingontwijking, het invoeren van een Europees minimumtarief voor winstbelasting van 25% en bescherming van werknemers tegen kankerverwekkende en mutagene stoffen.

De PVV stemde tegen 13 van de 14 onderzochte voorstellen, waaronder alle hiervoor genoemde voorstellen, en is daarmee de slechts scorende autoritair rechtse partij.

Working class heroes?

CEO concludeert dat autoritair rechtse partijen vaak claimen dat ze de enige zijn die het opnemen voor de gewone werkende mens, maar bij nader onderzoek blijkt daar uit hun stemgedrag en gedrag weinig van. Sterker veelal steunen ze de rijken en het grote bedrijfsleven. Deze partijen zeggen vaak tegen corruptie te zijn, maar ze hebben een slecht track record als het gaat om tweede baantjes of ander schandalen. Ze zeggen belastingontwijking en de macht van multinationals te willen aanpakken, maar als er voorstellen voor liggen maken ze terugtrekkende bewegingen of sluiten ze een bondje met multinationals. Slechts op één punt maken ze hun verklaarde principes waar: autoritair rechtse partijen stellen veelal niet om klimaatverandering te geven. De meeste doen dat ook niet, de PVV inclusief.

Bij autoritair rechtse partijen die aan de macht zijn, zoals Lega, Fidesz en ANO, is de praktijk van corruptie, bevoordelen van het grote bedrijfsleven (zowel nationaal en internationaal) en zelfs de creatie van nieuwe oligarchen. Aan dit rijtje kan inmiddels de FPÖ worden toegevoegd, waarvan de voorman in een klassieke honeytrap getrapt te zijn. In een video die vrijdag opdook bij de Süddeutsche Zeitung en Der Spiegel praten de politici van de FPÖ met een vrouw, die zich voordoet als een vermogende Russische, over hoe zij zo’n 250 miljoen euro kan investeren in Oostenrijk, bijvoorbeeld door de grote krant Kronen Zeitung over te nemen. Die zou volgens Strache de FPÖ dan een handje kunnen helpen bij de verkiezingscampagne en in ruil zou de Russische dan alle openbare opdrachten in de wegenbouw toegespeeld krijgen. Inmiddels heeft de video met vermeende omkoping tot de val van het Oostenrijkse kabinet geleidt.

Conclusie

Europese autoritair rechtse partijen, de PVV incluis, laten in hun stemgedrag in het Europees Parlement weinig zien van de beleden bescherming van de hardwerkende medemens. Ook van het aanpakken van de macht van het grote bedrijfsleven of de rijken blijft er in de praktijk weinig over.

CEO concludeert dat geen van de autoritair rechtse partijen die aan de macht zijn een beter werkende democratie heeft gecreëerd, waarin burgers gehoord kunnen worden en beleid dat hun leven raakt kan beïnvloeden. Sterker de aanvallen op de persvrijheid, de rechtspraak en het maatschapelijk middenveld in Hongarije, Polen en Tsjechië maakt het veel moeilijker om politici verantwoordelijk te houden voor de gevolgen van hun beleid.

Er valt donderdag 23 mei dus wat te kiezen.

Het hele onderzoek van CEO is hier (pdf) te vinden. Het volledige overzicht van de stemmingen is hier te vinden.

Reacties (16)

#1 Jos van Dijk

Ook goed voor de correctie in de beeldvorming is dit onderzoek van de Bertelsmann Stichting.

Niet de zuidelijke of oostelijke lidstaten profiteren het meest van de interne markt maar landen waar extreemrechts het grootst is, zelfs buiten de EU: Zwitserland, Noorwegen, Nederland, Oostenrijk, Zweden, Denemarken, Israël.

  • Volgende discussie
#2 beugwant

Bij de PVV in het EP moet ik altijd denken aan die makelaar Madlener, die toen de huizenmarkt instortte dan maar in Brussel ging cashen.

Enfin, wie er niet deugt, dat weten we nu wel zo ongeveer. Wat vinden we van nieuwkomers zoals Volt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Jan met de pet

Volt? Amsterdams grachtengordel puppetclubje van Soros.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Tank

@3: puppetclubje van Soros

Ah, dat klinkt goed, ik ga ze direct beter bekijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 beugwant

@3: Als een blindedarm (die zit immers rechts in de onderbuik) dat zegt, lees ik dat inderdaad als aanbeveling.
Want: https://www.youtube.com/watch?v=Le66uQRP8IA

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Folkward

@0
Het onderzoek is als politiek document niet heel erg bruikbaar. Het onderzoek richt zich voornamelijk (maar niet alleen) op hoe er gestemd wordt in het Europees Parlement. Hoewel extreemrechtse partijen niet noodzakelijkerwijs anti-Europees hoeven te zijn, zijn ze dat, vanwege hun nadruk op nationalisme, vaak wel. Als zo’n partij wordt geconfronteerd met het verwijt: “Je hebt niet voor een minimum 25% vpb gestemd, noch voor vaderschapsverlof, dan is het tegenargument simpelweg: “Klopt, want wij vinden dat ‘Europa’ daar niks over te zeggen heeft.” Dat is een legitiem standpunt, wat voor de meesten een afdoende excuus is om zo’n actie niet te zien als een benadeling van ‘het volk’. Waarom de CEO kiest voor de trackrecords van MEPs is makkelijk te verklaren: het is tamelijk makkelijk te achterhalen, er is geen verschil in variabele wat betreft het wetsvoorstel, dus het enige verschil zit in de genoemde partijen. Het was beter geweest als ze wat meer moeite hadden gedaan en de nationale acties van die partijen hadden gecategoriseerd en hadden beoordeeld. (Bijvoorbeeld: de maximale werkweek in Oostenrijk naar 60 uur, samen met het 400 uur/jaar onbetaalde overwerken in Hongarije). In een aantal gevallen wordt er ook melding gemaakt van misbruik van EU-gelden, wat volstrekt geen probleem is voor anti-Europakiezers: het is haast een morele plicht om een (in hun ogen) illegitieme, parasitaire superoverheid te vernietigen; stelen en corruptie op dat niveau is toegestaan. Steekpenningen en corruptie op nationaal niveau is echter veel erger, zie ook hier de FPÖ.

@1
Voor de duidelijkheid, het onderzoek dat je aanhaalt (goede link), gaat niet in op de relatie tussen politieke ideologie en baten van de Interne Markt, het leek wel even zo. Sterker nog, er wordt helemaal geen uitspraak gedaan over politieke kleur, het lijstje is dan ook jouw lijstje. (Niet als kritiek, maar voor onoplettende lezers.) Daarnaast, voor zover er gewag wordt gemaakt van landen buiten Europa, zoals Israël, blijken dat die niet profiteren van de interne markt waaraan ze geen deel hebben. Hoewel dat prima mogelijk is in een niet-mercantilistische wereld, blijken het toch alleen de deelnemende landen te zijn die profiteren van die Interne Markt. Noorwegen zit buiten de EU, maar indirect wel in de Interne Markt (via de EVA).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Jos van Dijk

@6: waar ik op wijs is dat in landen waar partijen sterk zijn die afgeven op de EU de voordelen van het lidmaatschap juist groot zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Jos van Dijk

@2: wat biedt volt programmatisch meer dan de pro-Europese centrum-linkse partijen die met hun bondgenoten in het parlement veel meer kunnen bereiken dan een nieuweling die zich toch ook b ij een van de grote fracties zal moeten aansluiten? Als ze al zetels halen. En anders zijn het verloren stemmen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Cheradenine Zakalwe

@7: “een nieuweling die zich toch ook b ij een van de grote fracties zal moeten aansluiten?”

Volt is een pan-Europese partij, die in meerdere landen mee doet. Los van het pro-Europese programma, is dat voor mij juist één van de redenen om op ze te stemmen. De rest, van links tot rechts, zijn lokale partijtjes, die bij elkaar gaan zitten omdat dat moet.

En als je niet op nieuwkomers kunt stemmen omdat het toch verloren stemmen zijn… Met zo’n houding maken nieuwkomers nooit een kans, en blijft het systeem van lokake partijtjes in stand. Tactisch stemmen is een slechte raadgever.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Folkward

@9

Volt is een pan-Europese partij, die in meerdere landen mee doet. Los van het pro-Europese programma, is dat voor mij juist één van de redenen om op ze te stemmen.

Maar dat lijkt juist het enige onderscheidende element te zijn voor deze partij. Voor de rest komt het naar mijn idee nagenoeg overeen met gevestigde, centrum-linkse, progressieve partijen als GroenLinks, PvdA, en zelfs grotendeels met DENK. Naast jouw gegeven reden, waarom zou je dan op Volt stemmen, tenzij je om de één of andere reden een forse hekel hebt aan al die voornoemde partijen? Ik ben in principe een potentiële kiezer voor die partij (zelfde waarden, zelfde keuzes), en hoewel het idee van een pan-europese partij mij aanspreekt, zal ik er nu (nog) niet voor kiezen. Het enige wat voor mij een ander klein pluspuntje zou zijn is als (#3) er inderdaad wat meer spreiding over Nederland was, ja ook uit de provincie. Van de 24 kandidaten wonen er 11 in Amsterdam; 21 in de Randstad, 1 in Breda, 1 in Wageningen, en van de lijstduwer weet ik niet waar hij woont. Leuk, Volt is een pan-europese partij, maar wel voor kosmopolieten! En hoewel Nederland sterk verstedelijkt is, woont de helft van Nederland alsnog buiten de Randstad, dat zie je niet terug.

De rest, van links tot rechts, zijn lokale partijtjes, die bij elkaar gaan zitten omdat dat moet.

Het moet niet. Het is om verschillende redenen wel handiger. Sowieso arbeidsdeling en specialisatie, maar daarnaast genieten Europese fracties ook gewoon wettelijke voordelen: meer spreektijd, plaats in (sub-)commissies e.d.. Vandaar dat de lokale (hierbij bedoel je: nationale?) partijen op Europees niveau samen in fracties zitten. Overigens kun je jouw argument ook doortrekken naar landelijke vs. gemeentelijke partijen. Gemeentelijke, lokale partijen kunnen soms juist bijzonder succesvol zijn om lokale issues aan te kaarten. Begrijp me niet verkeerd, ik zou wat dat betreft ook graag zien dat landelijke partijen duidelijkheid geven over onder welke ‘franchisenaam’ ze in Europa opereren. Neem bijvoorbeeld dat kieskompas, VVD en D66 zitten in dezelfde Europese fractie, terwijl ze op veel issues ver van elkaar afstaan!

En als je niet op nieuwkomers kunt stemmen omdat het toch verloren stemmen zijn… Met zo’n houding maken nieuwkomers nooit een kans, en blijft het systeem van lokake partijtjes in stand. Tactisch stemmen is een slechte raadgever.

Wat mij betreft is het dus niet tactisch stemmen: ik heb met precies dezelfde standpunten meerdere keuzes, dan ga ik voor het vertrouwde en bekende. Je hebt gelijk dat kleine, pan-Europese partijen dan weinig kans maken, maar in Nederland ‘werkt’ dat in ieder geval zo (in Frankrijk kan Macron of Melenchon ineens met een flink blok in het parlement komen). Wat de boer niet kent, dat vreet-ie niet. Dat is psychologie, en niet iedereen kan trendsetter/early adopter zijn, de meesten horen bij een meerderheid die daarop volgt. Voor een klein gedeelte is het – met die insteek – overigens wel een tactische overweging. Nederland heeft 26 zetels te vergeven, en als de d’Hondt methode net zo werkt als met de Tweede Kamer, is de de facto kiesdrempel dan ook 3,84% (de Nederlandse wet schrijft voor dat een partij minimaal 1 zetel moet halen om mee te doen met de verdere verdeling van zetels via d’Hondt. Zonder deze voorwaarde, moet rekenkundig minimaal de helft daarvan behaald worden: 1/(150×2) voor Nederland, 1/(26×2) voor Europa). Bij minder dan één (of een halve) zetel zou je stem helemaal verloren gaan, tenzij er een lijstverbinding is. Van mijn voorkeurspartij ga ik er wel vanuit dat ze één zetel halen, van Volt niet. Met een electoraat van ca. 13 miljoen, een opkomstpercentage van ca. 40% en een minimale kiesdrempel van 1,92% moeten er nog steeds bijna 100.000 over heel Nederland erop stemmen. Bij een kiesdrempel van 3,84% is dat dus 200.000. Ik zie dat gewoon niet gebeuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Jos van Dijk

@9: Het sympathieke van Volt is dat het een pan-Europese partij is (overigens niet de enige, DiEM25 is dat ook, al doen ze misschien in minder landen mee). Maar ik zie op de belangrijkste punten weinig verschil met andere partijen. En het is voor nieuwe partijen niet eenvoudig om een zetel te bemachtigen. In Nederland moest een partij voor één zetel bij de vorige verkiezingen bijna 200.000 kiezers hebben. En dat was bij een zeer lage opkomst van 37%.

Volt moet met alle deelnemende nationale afdelingen minstens 25 zetels halen om een fractie te kunnen vormen die volgens de huidige spelregels van het parlement enige invloed kan hebben. En dan nog zal men moeten samenwerken met verwante partijen. Het meest waarschijnlijke is dat Volt-parlementsleden, als ze gekozen worden, dat aantal niet halen en toch onderdak moeten zoeken bij een verwante partij, ALDE bv. of De Groenen misschien.

Ook GroenLinks is overigens al jaren voor Europese kieslijsten (p.67). De Groenen zijn verenigd in een paneuropese partij.

De overgang van nationale naar transnationale kieslijsten is een kwestie van verandering van Europese verdragen (de ‘grondwet’) en daar wil geen enkele lidstaat zich op dit moment aan branden uit vrees dat er dan heel veel meer eisen komen voor veranderingen die de EU van de regen in de drup helpen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Cerridwen

@1: Italië, Frankrijk, Hongarije, Griekenland? Extreem-rechts is niet alleen groot in noord-west Europa, integendeel.

@10:

Neem bijvoorbeeld dat kieskompas, VVD en D66 zitten in dezelfde Europese fractie, terwijl ze op veel issues ver van elkaar afstaan!

In de praktijk zit er nog behoorlijk veel verschil in het stemgedrag van VVD en D66, ook al horen ze bij dezelfde fractie. Zie deze interessante analyse:
http://stukroodvlees.nl/ja-er-valt-echt-iets-te-kiezen-bij-de-verkiezingen-voor-het-europees-parlement/

Over pan-europese partijen, ik zou het toejuichen als er werkelijk pan-europese verkiezingen komen. Alleen zal dat door de taal- en cultuurverschillen nog erg lastig zijn om het werkelijk over hetzelfde te hebben op Europees niveau. En bedenk ook dat op dit moment de landen als kiesdistricten werken waarbij het aantal kiezers per zetel sterk uiteenloopt, ten voordele van de kleine landen. Een Europees kiesdistrict maakt Duitsland nog meer leidend dan het al is. Tot die tijd moeten we het met nationale partijen en europese fracties doen; er valt nog genoeg te kiezen (zie link).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Le Redoutable

Geld aannemen van het buitenland is natuurlijk doet niet alleen de PVV. De SP is opgericht met Chinees geld en de CPN ooit met Russisch, Soros sponsort o.a. KOZP om hier linkse rotzooi te trappen en dan zij er clubs als Urgenda die ook over ongelimiteerde duistere fondsen blijken te beschikken.

Dat partijen als de PVV niet warm lopen voor peperdure klimaatmaatregelen is omdat de lager opgeleiden in verhouding de meeste financiële problemen mee krijgen. Idem voor internet tax, suiker tax en het uitfaseren van olie, of denk je dat Henk en Ingrid hun 2e hands Kia kunnen inruilen voor een Tesla? Als bedrijven te veel belast worden belasten ze dat door aan Henk en Ingrid en als het even tegenzit vertrekken ze en dan zijn ze brodeloos. Dit zou eigenlijk allemaal linkse standpunt moeten zijn, ware het niet dat links juist de elite partijen geworden zijn.

De PVV en FvD trokken de kar in de strijd tegen de dividendbelasting, en als je op pro PVV sites de reacties leest zijn ze voornamelijk anti “Neoliberaal” met de VVD en D66 als grootste vijand. Feitelijk zijn ze dus meer een nieuwe vorm van links, ze trekken daarom ook voornamelijk kiezers die vroeger links stemden. Het probleem is dat links is opgesplitst in een elitair deel PvdA/GroenLinks (exact hetzelfde volgens de stemwijzer) en een lager opgeleid deel vertegenwoordigd door SP, PvdD, PVV en mogelijk FvD, we zien dat nu ook aan de interne ruzie binnen links over Europa. SP en PVV blijken dichter bij elkaar te liggen dan SP en de rest van het linkse blok.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Jos van Dijk

De PVV en FvD trokken de kar in de strijd tegen de dividendbelasting

Ongelooflijk. Waar was je toen dit speelde?

Het punt is dat onder de kiezers van deze partijen ongetwijfeld veel mensen zitten die voorheen links stemden en die zich verzetten tegen de middenpartijen vanwege de gevolgen die de globalisering en het neoliberalisme voor hen hebben. Het probleem is dat PVV en FvD daar misbruik van maken, terwijl ze, zoals dit artikel aantoont in feite minstens even rechts zijn. De kiezers zijn misleid (en jij ook; heb je het artikel eigenlijk wel gelezen?).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Cheradenine Zakalwe

@10/11: Er zit inderdaad enige/veel overlap tussen een aantal (linkse) partijen en Volt, zozeer dat je je kunt afvragen ‘moet dat nou, al die versnippering?’. Maar toch, de pan-Europese gedachte is voor mij het unique selling point waar ze mij mee over de grens trekken. De Randstad-fixatie is wel een dingetje, maar voor deze ene keer is het ze vergeven. Ik ga er ook van uit dat Volt geen zetels gaat halen, maar ik heb wel een zwak voor nieuwe initiatieven, dus ik geef ze een kans.

Met lokale partijtjes bedoel ik meer het equivalent van BurgerBelangen Woerden die meedoet aan de TK verkiezingen, of WijkBelangen Zuid die meedoet aan de gemeenteraads-verkiezingen; het niveau komt niet overeen. Je kunt je dan wel groeperen met overeenkomende Burger- of WijkBelangen, maar je zit daar dan toch voornamelijk om op te komen voor de Burger- of WijkBelangen van het stukje grond waar je vanuit gekozen bent.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 JANC

@13: Heb jij bewijs voor dat Chinese geld? Kijk ook eens hier: https://www.sp.nl/tribune/2010/tribune-52010-van-rotterdam-naar-amesfoort

  • Vorige discussie