Britten veel te zwaar

Obesitas blijft de Britten bezighouden.Ook armoede is een factor, want ongezond voedsel is het goedkoopst. Vorige week schreef ik over de oproep van aantal Britse artsen aan de voedselindustrie om het suikergehalte te reduceren. Maandag kwam het National Obesity Forum met nieuwe voorspellingen over het aantal mensen met overgewicht in het Verenigd Koninkrijk. Als er niet snel actie wordt ondernomen zal tegen 2050 60% van de mannen, 50% van de vrouwen en 25% van de kinderen veel te zwaar zijn, waarschuwt het instituut. Nu heeft volgens de WHO ongeveer een kwart van de Britse bevolking een BMI hoger of gelijk aan 30, de grens waarboven sprake is van obesitas, tegen 15,5 gemiddeld in Europa. Een van de mogelijke bijverschijnselen van obesitas is jicht, lazen we woensdag in The Guardian. Deze pijnlijke vorm van gewrichtsontsteking, vooral in tenen en vingertoppen, wordt veroorzaakt door een verhoogd urinezuur gehalte in het bloed dat leidt tot kristalvorming in de gewrichten. Overgewicht geeft een grotere kans op jicht en volgens het artikel in The Guardian doet overmatig bier drinken dat ook.  Boodschap: er is iets aan te doen!

Foto: bron: wikipedia

Afvallen

ELDERS - Van alle goede voornemens die we bij het begin van een nieuwe jaar maken lijkt afvallen het minst succesvol. In alle landen neemt het aantal mensen met overgewicht elk jaar weer toe.

In 2014 zou een groot deel van de wereld op dieet moeten, concludeert de New Scientist op basis van een Brits onderzoek naar overgewicht en obesitas. Een derde deel van de wereldbevolking is te zwaar en ontwikkelingslanden halen de rijke landen snel in. Oorzaak is een sluipende mondiale homogenisering van het voedsel. Simpel gezegd: de hele wereld is zo langzamerhand aan de veel te zoete coke en de veel te vette pizza.

Het Nationaal Kompas voor de gezondheid van Nederlanders rapporteert dat hier zestig procent van de mannen en de helft van de vrouwen te maken heeft met overgewicht. In Spanje, Engeland, Schotland en Ierland is de situatie het meest ongunstig, ongeveer 70% van de mannen heeft daar overgewicht. Engeland en Schotland springen er voor vrouwen ook in ongunstige zin uit, met overgewichtspercentages van zo’n 60%. De dikkerds die we voorheen bij de oosterburen zagen vinden we nu dus vooral aan de andere kant van de Noordzee. Daar maken de doktoren zich dan ook grote zorgen. Een aantal experts brak deze week een lans voor het reduceren van suiker in voedsel met 30%.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Poep op je vlees

COLUMN - Volgens Klokwerk staat de verontwaardiging over het poepvlees in geen verhouding tot de echte gevaren van ons voedsel.

Alweer een vleesschandaal: er zit poep op ons vlees. Supermarkten en de politiek reageerden verbijsterd.

Een vriend van mij moet om dat soort hygiënekwesties altijd nogal lachen. Hij werkt als arts en microbioloog in Ho Chi Minh stad en doet onderzoek naar infectieziekten. De drang naar steriel vlees ziet hij als één grote illusie.

Daarbij is er het verschil tussen daar en hier. Als het in Vietnam de gewoonte zou zijn de keukens te sluiten waar de hygiëne niet volgens de westerse standaard is, bleef er voor hem buiten de deur maar weinig te eten over. En dat zou nogal zonde zijn. In de meest onooglijke hutjes kan je daar prachtige maaltijden krijgen. Met een beetje mazzel of opgebouwde weerstand word je er niet ziek van, en alles is vers. Vetarm, suikerarm, geen toevoegingen.

Nu pleit ik absoluut niet voor het overnemen van Vietnamese hygiëne-eisen. Ook zijn natuurlijke producten zeker niet altijd beter. Moeder Natuur heeft immers in haar producten met een sardonisch genoegen een grote hoeveelheid gif, virussen, schadelijke bacteriën en parasieten verwerkt. Daar willen we liever niet het slachtoffer van worden en daarom hebben we terecht allerlei eisen aan de hygiëne van onze voedselproductie. Prima dus.

Foto: linda (cc)

Apenonderzoek verheldert verband armoede en overgewicht

ACHTERGROND - Lageropgeleiden zijn hebben vaker overgewicht dan hogeropgeleiden. Een proef met resusapen verklaart mogelijk waarom.

Waarom eten sommige mensen meer snacks en ongezond voedsel dan andere, wat tot overgewicht leidt? Onderzoek wijst uit dat een deel van het antwoord aanleg is: sommige mensen hebben meer moeite om zich te verweren tegen de stortvloed aan voedselverleidingen van onze westerse leefomgeving, dan andere. Tegelijk zien we dat die gevoeligheid onder aan de maatschappelijke ladder wordt uitvergroot: mensen met het laagste opleidings- en inkomensniveau zijn gemiddeld twee keer zo vaak obees vergeleken bij rijke hoogopgeleiden, blijkt uit CBS-cijfers.

Hoe dat komt, is nog maar deels duidelijk. Het is moeilijk om mensen en alles wat dagelijks hun gedrag beïnvloedt, in het wild te bestuderen. Een nieuw onderzoek met apen – jazeker – geeft een manier om het verband tussen sociaaleconomische status en obesitas beter in kaart te brengen. 

Carla Moore, een onderzoeker van Emory University, leidde het onderzoek. Haar werk kreeg afgelopen maand aandacht op BMJ blogs. Moore stelt dat er meerdere verklaringen zijn voor dikmakende omstandigheden onder aan de maatschappelijke ladder (en ze sluiten elkaar niet uit). Zo is het zeker dat calorierijk voedsel erg weinig geld kost en dus makkelijk beschikbaar is. Tegelijk is het mogelijk dat arme mensen vaker gestrest zijn dan rijke, en dus vaker grijpen naar dat goedkope ongezonde eten om zich lekker te voelen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Ik ben NIET dik! Stevig gebouwd, hooguit.”

Stereotypen over dikke mensen in de media mag best eens kritisch bekeken worden, vindt Gregor Hakkenberg van het weblog Hufterhunter.

Stripheld Obelix reageert steevast lichtgeraakt als iemand over zijn omvang begint. Maar die kan tenminste nog van zich af slaan. Dikke mensen – en met name dikke kinderen – hebben daar meer moeite mee. Gevolg: ze staan onderaan de pikorde op school, op straat en op de werkplek, en worden vaak gepest. Sommigen kunnen daar tegen, ontwikkelen een olifantenhuid. Anderen raken gefrustreerd, durven niet meer naar buiten en zoeken troost in nog meer eten.

De hufters die de zwakste schakel uitzoeken om hun eigen plek in de pikorde veilig te stellen, kunnen er eigenlijk ook niks aan doen. Ze krijgen gewoon met de paplepel ingegoten dat dik minderwaardig is. In een artikel in Trouw (via @columnisten) schrijft Asha Ten Broeke “Geef mollige medemensen hun gezicht terug“. Zij wijst er op dat op televisie dikke mensen en kinderen nooit met hun gezicht in beeld komen. Dat komt natuurlijk doordat de televisiemakers in een programma over ‘te dik’ niet graag herkenbare voorbeelden willen laten zien. Juist omdat die dikke mensen het al moeilijk genoeg hebben. Bovendien… er bestaan eigenlijk geen goede rechtenvrije afbeeldingen van dikke mensen. En áls er al plaatjes zijn, dan gaat het juist om rolbevestigende beelden van dikke mensen die ‘slechte dingen’ doen. Iets vets eten of op de bank hangen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Slaap je slank

Amerikanen slapen sinds 1960 30% minder lang: waar volwassenen in 1960 aangaven dat ze zo’n 8 tot 9 uur per nacht sliepen, claimden ze in 2005 nog maar 6 uur per nacht onder de wol te gaan. In dezelfde periode is obesitas onder Amerikanen schrikbarend toegenomen. Steeds meer studies beschrijven een oorzakelijk verband tussen de verkorte nacht en overgewicht, vaak gelinkt aan het functioneren van de biologische klok. Hoe zit dat?

De biologische klok is een hersenstructuur die zorgt dat ons lichaam optimaal gebruik maakt van de licht-/donkercyclus. Onze ogen detecteren of het licht of donker is en deze informatie wordt geregistreerd door de biologische klok: de suprachiasmatische nucleus (SCN), een onderdeel van de hypothalamus, een belangrijk regelcentrum in onze hersenen. De SCN speelt deze informatie vervolgens door aan vrijwel alle organen in ons lichaam, met als gevolg dat veel lichaamsfuncties fluctueren gedurende een etmaal. Dit wordt ‘circadiaan ritme’ genoemd, wat komt van ‘circa dies’, dus ongeveer een dag.

Ons natuurlijk ritme wijkt iets af van 24 uur, dus moet onze klok iedere dag een beetje worden bijgesteld wat gebeurt onder invloed van daglicht. Onze huidige leefstijl zorgt er echter voor dat we onze klok veel meer dan een beetje bijstellen, omdat we de natuurlijke donkere fase ‘vervuilen’ met kunstlicht. We zijn veel langer wakker dan wat goed is voor onze lichamen, inclusief de biologische klok, met als gevolg dat onze circadiane ritmes verstoord zijn. We hebben als het ware een permanente jetlag.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Misdrijf

Dus nu gaan we ouders hoofdelijk verantwoordelijk stellen voor het overgewicht van kinderen.

Wanneer ouders niet genoeg doen om hun kinderen slanker te krijgen, kunnen die zelfs onder toezicht worden geplaatst. De Amsterdamse wethouder van der Burg gooide er nog een schep bovenop door in zijn rechtvaardiging van deze maatregel vetzucht bij kinderen gelijk te stellen aan kindermishandeling.

Welja, geef de ouders alle schuld en maak er maar meteen een misdrijf van om een te dik kind te hebben. Zo gaat-ie lekker, meneer van der Burg. Wat is uw volgende voorstel? Zulke ouders in de gevangenis gooien?

Dat inmiddels een kwart van de Amsterdamse kinderen aan overgewicht lijdt, is zorgwekkend. Maar het is raar om ouders daarvoor als enige schuldige aan te wijzen. Ernstig overgewicht bij kinderen is een internationale ontwikkeling, van Europa en de VS tot China en Japan; zou dat nu écht uitsluitend aan die ouders liggen?

Op straat kun je nergens meer spelen, sportvelden liggen ver buiten de stad, kinderen worden voor de veiligheid overal per auto of achterop de fiets naartoe gebracht. Scholen hebben de uren voor sport en gym flink meten wegbezuinigen. In de winkels zijn hele schappen gevuld met snoep en snacks op graaihoogte, en bij de kassa word je bijkans besprongen door suikerwerk. Reclames houden vol dat repen waar noten in zitten ‘gezond’ zouden zijn, al bevatten ze evenveel calorieën als een Mars, en vruchtensap dat stijf staat van de suiker wordt aangeprezen als een ‘verstandige’ keus.

Volgende