Britten veel te zwaar

Foto: Riccardof (cc)
Serie:

ELDERS - Obesitas blijft de Britten bezighouden.Ook armoede is een factor, want ongezond voedsel is het goedkoopst.

Vorige week schreef ik over de oproep van aantal Britse artsen aan de voedselindustrie om het suikergehalte te reduceren. Maandag kwam het National Obesity Forum met nieuwe voorspellingen over het aantal mensen met overgewicht in het Verenigd Koninkrijk. Als er niet snel actie wordt ondernomen zal tegen 2050 60% van de mannen, 50% van de vrouwen en 25% van de kinderen veel te zwaar zijn, waarschuwt het instituut. Nu heeft volgens de WHO ongeveer een kwart van de Britse bevolking een BMI hoger of gelijk aan 30, de grens waarboven sprake is van obesitas, tegen 15,5 gemiddeld in Europa.

Een van de mogelijke bijverschijnselen van obesitas is jicht, lazen we woensdag in The Guardian. Deze pijnlijke vorm van gewrichtsontsteking, vooral in tenen en vingertoppen, wordt veroorzaakt door een verhoogd urinezuur gehalte in het bloed dat leidt tot kristalvorming in de gewrichten. Overgewicht geeft een grotere kans op jicht en volgens het artikel in The Guardian doet overmatig bier drinken dat ook.  Boodschap: er is iets aan te doen!

Ondanks de door hele en halve kwakzalvers in stand gehouden mythe dat mensen het allemaal zelf in de hand hebben is je gezondheid het resultaat van veel factoren, waaronder de genetische niet het minst belangrijk zijn. In beweging blijven en gezond voedsel kiezen is één. Werk, inkomen, woonomstandigheden, luchtkwaliteit en andere niet direct door elk individu te beheersen zaken spelen ook een rol. En de kwaliteit van het beschikbare voedsel.

Oxfam Novib kwam deze week met een wereldwijd onderzoek naar de voedselsituatie, uitgedrukt in maten voor voldoende voedsel, betaalbaarheid, de kwaliteit van voedsel en het voorkomen van diabetes en obesitas als gevolg van ongezonde voeding. Nederland scoorde op alle maten gezamenlijk het best. Het zal niet verbazen dat op de eerste punten Europese landen goed scoren In de laatste categorie, diabetes en obesitas, staan Cambodja, Ethiopië, Bangla Desh en Nepal bovenaan.

Opvallend is volgens Oxfam Novib de afwezigheid van de Verenigde Staten en Groot-Brittanië bij de beste tien procent. In die landen is goede voeding duur en het dieet van armere mensen slecht, met diabetes en overgewicht tot gevolg.
Waarom zijn arme mensen dik? Het Amerikaanse Institute for Natural Healing vindt eenvoudige verklaringen als gebrek aan kennis en inzicht of luiheid onvoldoende. Een onderzoek naar de kosten van voedsel per calorie van Dr. Adam Drewnowski laat zien dat calorierijke producten (chips, frisdrank)veel goedkoper zijn dan gezondere producten zoals wortels en sinaasappelsap. Het instituut legt een verband met het overheidsbeleid waarin bepaalde gewassen in de VS door subsidie goedkoop geproduceerd kunnen worden. De prijzen van grondstoffen voor vetmakende voedselproducten worden door dit beleid kunstmatig laag gehouden.
Een van de gevaren van het omstreden vrijhandelsverdrag tussen Europa en de VS is dat de Europese overheden minder ruimte krijgen om hun eigen normen te stellen aan de voedselkwaliteit. De globalisering van de voedselindustrie, met als gevolg een homogenisering van het diëet van een groot deel van de wereldbevolking, wordt aangevoerd door de Amerikaanse multinationals. Als de Britten willen voorkomen dat ze allemaal zo dik worden als de Amerikanen zullen ze de EU dus in stelling moeten brengen om de industrie te binden aan normen die de gezondheid van de consument als uitgangspunt hebben. Geen geringe opgave. De mislukking van de Deense vettax laat in elk geval zien dat nationale maatregelen moeilijk zijn vol te houden. De bestrijding van diabetes en obesitas is het meest gebaat bij een Europa-brede omkering van de huidige verhoudingen: fast food in prijs verhogen, slow food  goedkoper maken.

 

 

Reacties (23)

#1 Bolke

Ook armoede is een factor, want ongezond voedsel is het goedkoopst.

Onzin, een journalist die het ‘supersize me’ dieet na deed en 3 maanden niks anders at dan MacDonalds viel 17 kilo af, het enige wat hij wel bleef doen naast het MacDonalds eten was voldoende bewegen.

En om te bewegen hoef je niet rijk te zijn.

  • Volgende discussie
#2 Steeph

@1: Ik weet niet of je dit ironisch bedoelde, maar voor de zekerheid: niets van wat je zegt is waar.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Super_Size_Me

Hij deed het een maand. Hij kwam 11 kilo aan. En hij bewoog net zoveel als de gemiddelde Amerikaan (wat weinig is).
En ik vraag me af of je met wat sporten 11 kilo per maand kan voorkomen overigens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Steeph

@1: Oh, sorry, je bedoelt deze variant:
http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2533353/Forget-Super-Size-Me-Man-loses-37lbs-lowers-cholesterol-eating-McDonalds-three-months.html

45 minuten sporten per dag… Weet je wat een sportschool kost?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Steeph

@1: Oh, en de regel was dat hij maar 2000 calorien per dag zou eten http://www.kcci.com/news/central-iowa/science-teacher-creates-documentary-based-on-mcdonalds-diet/-/9357080/23750942/-/w7swjt/-/index.html

Dat vraagt inzicht en planning.
Dus blijft slecht contravoorbeeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 mark3000

@2: In die wiki-link staat wel duidelijk: Hij stopte met sporten en beperkte het aantal voetstappen dat hij liep tot 5000 per dag, aangezien dit het aantal is dat de gemiddelde Amerikaan per dag loopt.

@3: 45 minuten hardlopen kost 0 euro, ik beveel wel aan hardloopschoenen aan te schaffen.

Mensen zijn geen perpetuum mobile, dus voldoende bewegen en niet teveel kilocal binnenkrijgen is het basisprincipe, lijkt mij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 qwerty

@3: aan de andere kant : om te sporten heb je geen sportschool nodig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Jos van Dijk

@5: wat mensen zelf kunnen doen, bewegen en gezond eten, weten we wel. Dat is echter niet voor iedereen voldoende. Je bent zelf niet de baas over tal van interne (genetische) en externe (voedselkwaliteit) factoren. We moeten af van het idee dat het allemaal ieders individuele persoonlijke verantwoordelijkheid is. Industrie en overheid dragen ook verantwoordelijkheid voor de gezondheid van iedereen. Helaas komen zij als het over bevordering van een gezond leven gaat erg weinig in beeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 su

@6 Aan de andere kant: waar vind je nog 45 minuten vrij op een dag met twee onderbetalende voltijdbanen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Inca

@5: Als zwarte in een arme wijk is dat wel een activiteit met risico’s.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 mark3000

@7: We moeten af van het idee dat het allemaal ieders individuele persoonlijke verantwoordelijkheid is.

Ben ik het niet helemaal mee eens*. Het is niet zo dat er niet voldoende mogelijkheden zijn om gezond te eten (proof me wrong). En het is ook niet zo dat er niet voldoende mogelijkheden zijn om te sporten/bewegen (proof me wrong). Het zijn uiteindelijk de persoonlijke keuzes die ertoe leiden dat mensen dikker worden.

Enkele simpele voorbeelden

Wij hebben op het werk een lift en trap.
Je kunt 1 kg appels kopen of 1 kg chips.
Je pakt de fiets of de auto. (<10 km afstanden)
Je eet iedere dag een snack of je doet dat niet.
Je zet meer dan 1 keer per week de frituur aan of je doet dat niet.
Je gaat s'avonds 45 minuten tv kijken of je gaat 45 minuten hardlopen.
etc..

Interessant cijfer dat ik wel eens zou willen weten is hoeveel obesitas er is onder de groep mensen die minstens 2 uur per week intensief sporten en minder dan 2500 kcal per dag eten.

* je schrijft "allemaal", natuurlijk ligt er ook een verantwoordelijkheid bij de overheid, maar die verantwoordelijkheid is het geven van voorlichting en het ervoor zorgen dat er voor iedereen de mogelijkheid bestaat gezond eten te kiezen en te kunnen sporten.

@9: is dat zo? maar dan is het een probleem van een heel andere orde, want dan kun je überhaupt niet buiten komen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Bismarck

@9: Ongeacht je huidskleur is dat een risicovolle activiteit in elke stad, zeker in Nederland.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 su

@10: Het is niet zo dat er niet voldoende mogelijkheden zijn om gezond te eten (proof me wrong).

http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/food-deserts-depriving-towns-of-fresh-fruit-and-vegetables-764804.html

P.S.: Het is “prove me wrong.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 mark3000

@12: Ok, accepted, bij het schrijven van die reactie had ik Nederland in mijn hoofd, ware het niet dat het artikel over de UK gaat. In Nederland komen die food deserts niet voor, of ze zijn uitzonderlijk. Voor zover ik een mening kan geven over de UK ben ik het er dan ook helemaal mee eens dat daar verandering in zou moeten komen.

* ik zal een cursus Engels volgen ;), dat was heel slordig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Cerridwen

@12: ‘Food deserts’ klinkt indrukwekkend, maar als je de definitie leest dan wordt het allemaal wat bewerkelijker:

He found that around 20 per cent of rural areas and 25 per cent of urban areas were “food deserts” where people have to walk more than 500 metres to reach a shop selling a good amount of fruit and vegetables.

Twee kanttekeningen: 500 meter is niet zo veel, ook in Nederland zullen er dorpen en woonwijken zijn die hier niet aankomen.

Daarnaast wordt nergens duidelijk dat er wél ongezond eten te koop is binnen 500 meter. Met andere woorden, hier wordt gewoon de toegang tot al het eten gemeten, niet perse alleen gezond eten. Het kan natuurlijk dat er binnen 500 meter een snackbar of tankstation is, maar dat hoeft niet zo te zijn. Wat overblijft is de conclusie dat de buurtwinkel verdwijnt. Dat zal niemand verrassen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Jos van Dijk

@13: bereikbaarheid van gezond voedsel is één (dank voor de link, n.b. al 6 jaar oud!), maar betaalbaarheid telt ook. Je kunt dan wel zeggen kies voor gezond, maar vraag dat maar eens aan mensen die voortdurend in de schulden zitten.
Waar het natuurlijk om gaat is dat de gezondheid niet gediend wordt met het rücksichtslos doorvoeren van marktprincipes die bepalen wat waar (niet) aan voedsel beschikbaar is en tegen welke prijs. Nu geldt in de EU de absolute voorrang van de wetten van de interne markt. Ingrepen ten gunste van de gezondheid van burgers worden gefrustreerd, zie het voorbeeld van de Deense vettax. De situatie in Nederland verschilt slechts gradueel van die in Engeland, vergis je daar niet in. Zelfs als iedereen goed is voorgelicht en weet wat gezond is, ook nog genoeg tijd en geld heeft om de goede keuzes te maken, dan nog blijft het nodig op Europees niveau drastische correcties op de vrije markt door te voeren om een gezonde voedselsituatie te bereiken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 su

@14 Twee kanttekeningen: 500 meter is niet zo veel, ook in Nederland zullen er dorpen en woonwijken zijn die hier niet aankomen.

Het is dan ook verder dan 500 meter. Bij dorpen moet je dan echt denken dat je naar de dichtstbijzijnde stadskern moet enkele kilometers verder. Tel daarbij op dat het OV de laatste jaren erbarmelijk is en fietsen levensgevaarlijk.

In meer urbane omgevingen heb je te maken met estates, zeg maar Vinex-wijken voor armen. In tegenstelling tot hier heb je geen grootgrutter in zo’n kern, maar ook weer een paar kilometer verderop en vaak moeilijk bereikbaar zonder auto.

Daarnaast wordt nergens duidelijk dat er wél ongezond eten te koop is binnen 500 meter.

In dorpen is bijna de enigste locatie waar je eten kan kopen de lokale kroeg. De gevarieerdheid is dan meestal beperkt tot de traditionele pub food: pies in combinatie met patat. Bij estates kom je vaak een trits takeaways (Fish ‘n’ Chips, Curry, Kebab, Chinees) tegen met een news agent (kranten, sigaretten, drank, snoep en een klein assortiment etenswaar) en ook weer de kroeg met pub food. En dan moeten we ook niet de butty van vergeten, een mobiele verkoper van broodjes bakbacon, ei, etc. doordrenkt met vet. Kortom: voordat je bij de supermarkt met ‘gezonde’ keuzes bent heb je al een meervoud aan ongezonde opties gepasseerd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Cerridwen

@15: De vraag is in hoeverre je dit wil. De voorbeelden van McDonalds laten zien dat het hier niet gaat om absolute ongezondheid, maar om ongezondheid veroorzaakt door overconsumptie. Zout, vet, suiker, alcohol: in grote hoeveelheden ongezond, maar met mate is hier niets mee mis. Beleid op eten heeft dus per definitie een paternalistisch karakter: jij mag dit niet eten want jij kan hier niet mee omgaan. Als het om werklozen gaat moeten we weinig hebben van paternalisme, maar bij eten moet de overheid ingrijpen? Waar houdt de individuele verantwoordelijkheid op en begint die van de overheid?

We verbieden mensen niet om te roken, moeten we mensen dan verbieden om dik te worden?

Ik ben er voorstander van dat de overheid reguleert en voorlicht, net zoals ze nu ook doen. Maar het gevaar van overregulatie licht op de loer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Derpjan

@1:

Je eet een calorie er veel sneller bij dan je hem eraf sport. De man waar jij het over had lette ook op dat hij maar 2000 kilocalorieen per dag binnenkreeg, dan at hij dus weinig hamburgers en meer salades en die zijn ook bij McDonald’s duurder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Grolschje

Die mythe dat ongezond voedsel goedkoop is is ook hardnekkig zeg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Derpjan

Britten zijn de tokkies van Europa. Ook al hebben ze geld dan nog vertikken ze het om gezond te eten, te bewegen en zich niet laplazarus te zuipen iedere keer dat ze uitgaan. Het is daar echt een cultureel probleem, armoede kan voor sommigen een excuus zijn maar er zit meer achter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Andy Cap

@15: “Nu geldt in de EU de absolute voorrang van de wetten van de interne markt. Ingrepen ten gunste van de gezondheid van burgers worden gefrustreerd, zie het voorbeeld van de Deense vettax.”

Zo raar is het dus toch niet om tegen “Europa” te zijn.

Nee, het is niet de bedoeling om de discussie op een zijspoor te zetten, integendeel. Het gaat om een heel duidelijk en praktisch argument: de achterliggende oorzaken van obesitas zijn (mede) van economische aard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Jos van Dijk

@17:

Maar het gevaar van overregulatie licht op de loer.

Ligt, neem ik aan. Welke overregulatie bedoel je? De interne markt is “overgereguleerd” om de handel te bevorderen en het bedrijfsleven tegemoet te komen. Daar mag wel wat af ten gunste van regels die de gezondheid bevorderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Derpjan

@17:

Direct persoonlijk ingrijpen door de overheid zal niet werken, maar obesitas en daarmee geassocieerde problemen brengen wel enorme kosten met zich mee. Daar wat aan willen doen is echt iets anders dan het afschaffen van vuurwerk of klimhallen. De beste manieren om het probleem aan te pakken zijn denk ik a) een vet-, suiker- en zouttaks op voedsel, b) regulering om het stoppen van suiker en zout in voedsel te beperken en c) landbouwsubsidies aanpassen zodat ongezond voedsel niet meer wordt voorgetrokken (groente is eigenlijk helemaal niet duur om te kweken, zonder subsidies en andere verstoringen zou het veel goedkoper moeten zijn dan een hamburger en ongeveer net zo goedkoop als suiker, in plaats van veel duurder).

  • Vorige discussie