Fastfoodindustrie botst tegen supersizelimiet, bedenkt ‘vierde maaltijd’.
, door
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 23-11-2022
De beste nudge: alleen chips op zaterdagavond
, door
Gezond eten kun je aan mensen overlaten of je kunt hardhandig ingrijpen. Nudging is een redelijk alternatief, zeggen Denise de Ridder, Emely de Vet, Marijn Stok en Marieke Adriaanse. Voeding kent echter weinig succesvolle nudges; we worden weliswaar overladen met informatie wat en hoeveel we moeten eten, maar zelden horen we iets over wanneer en waar we zouden moeten eten.
De moderne voedselomgeving wordt ‘obesogeen’ (of dikmakend) genoemd omdat er op iedere plaats en op ieder moment van de dag ongezond en calorierijk eten te verkrijgen is – in flinke porties bovendien. Het gevolg is dat mensen meer eten dan goed voor ze is en dat inmiddels ruim de helft van de Nederlandse bevolking te dik is.
Voeding kent weinig succesvolle nudges
De roep om maatregelen om de effecten van de obesogene omgeving terug te dringen is groot. Een maatregel die op veel bijval kan rekenen is om mensen te stimuleren om gezondere keuzes te maken (zie bijvoorbeeld het artikel van Krispijn Faddegon op deze site), helaas in de meeste gevallen zonder concrete aanwijzingen hoe ze dat zouden moeten doen. Zo benadrukt minister Schippers bij herhaling dat de burger zelf verantwoordelijk is voor het consumeren van gezond voedsel, maar laat in het midden hoe ze dat voor elkaar moeten krijgen in een omgeving die vergeven is van ongezond voedsel.
Foto:
Photo: Miss Barabanov/Flickr/CC. copyright ok. Gecheckt 27-09-2022
Dik
, door
Voorlichting – of modieuzer, bewustwording – helpt dus geen klap. Kun je iets anders concluderen wanneer na jarenlange promotie van de schijf van vijf en allerlei andere campagnes om toch vooral gezond te eten, blijkt dat we met ons allen alleen maar dikker worden? Zelfs de media, die altijd worden gekielhaald wegens het onrealistisch dunne ideaalbeeld dat ze propageren, hebben kennelijk belazerd weinig invloed op ons daadwerkelijke gedrag. Inmiddels is al ruim de helft van de bevolking te dik, en ook onder kinderen en tieners neemt vetzucht fiks toe.
Ergens kan ik me de verwarring onder consumenten wel voorstellen. Wanneer het logo Ik kies bewust ook op zakken chips wordt geplakt, alleen omdat déze chips ietsjes minder vet bevatten dan normaal, raak je al snel de weg kwijt en in de ban van zelfbedrog. In de praktijk lijkt het kolderlogo vooral uit te pakken als een stunt om duurdere – want zogenaamd ‘bewustere’ – versies van inherent ongezond voedsel aan de man te brengen. Ooit dat logo gezien op een zak appels, een pak karnemelk of op een halfje bruin?
Maar wacht. Er gloort hoop! Ter ere van ons almaar dikker wordend Nederland gaf het Convenant Gezond Gewicht, een samenwerkingsverband tussen overheid en bedrijfsleven, gisteren een feestje voor zichzelf. Het convenant pleit voor gezonde kantines en een gezonde leefstijl. Ze hebben zelfs een apart jeugdproject opgezet, JOGG: Jongeren Op Gezond Gewicht!
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Obesitas: ook slecht voor het milieu
, door
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Overgewicht: ook kleinere porties nodig
, door
In het debat over overgewicht gaat het vaak om gezonde en ongezonde voedingsmiddelen. Meer aandacht moet de portiegrootte van eten krijgen, want grote porties zijn vaak goedkoper dan kleine. Aanpassingen in de omgeving zijn nodig, maar de consument moet ook zelf de controle kunnen herwinnen over zijn eigen eetgedrag, zegt gastauteur Ingrid Steenhuis, universitair hoofddocent Gezondheidsbevordering bij de Vrije Universiteit.
In de afgelopen tientallen jaren zijn de porties van ons eten steeds groter geworden. Grotere zakken chips, emmers popcorn (in bioscopen) en tweeliter flessen frisdrank zijn toegevoegd aan het assortiment en we zijn gewend geraakt aan de kingsize en supersize varianten. De trend dat de porties groter worden, loopt parallel aan de trend dat steeds meer mensen overgewicht hebben. Onderzoek laat zien dat je van grote porties en uit grote verpakkingen meer eet; dit kan oplopen tot ongeveer 30 procent meer. De consument wordt verleid tot het kopen en eten van grotere porties, doordat deze vaak relatief goedkoper zijn. Een grote portie levert letterlijk ’meer waar voor je geld’ dan een kleine portie.
Gezond eten komt er bovenop
Een omgeving met grote hoeveelheden eten, beschikbaar op ieder willekeurig moment van de dag tegen een relatief lage prijs kunnen we ‘dikmakend’ noemen. Een gezonde keuze is misschien mogelijk, maar is zeker niet de gemakkelijkste keuze. In een dergelijke omgeving is het niet terecht om de verantwoordelijkheid volledig bij de consument neer te leggen. Ook zou dit de gezondheidsverschillen alleen maar vergroten. Er is voorzichtig een trend waar te nemen die inhaakt op het idee dat ‘meer niet altijd beter is’. Puurheid en kwaliteit zouden meer voorop moeten staan in het productaanbod dan de grote bulk. Het is de uitdaging om deze trend verder uit te bouwen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Gestrekt arm
, door
In het kader van de Afslanktip van de Dag: als u naar de super gaat, kunt u beter een karretje nemen dan een mandje. Tenminste, dat wist het AD ons gisteren in een komkommereditie te vertellen. Enigszins verbazend, want dragen lijkt toch–marginaal–meer energie te kosten dan rollen. Maar het zit anders.
Het heeft allemaal te maken met de houding van de arm. Die is bij het duwen van een wagentje gestrekt en bij het dragen van een mandje gebogen. En nu heeft Bram van den Bergh, psycholoog verbonden aan de Erasmusuniversiteit, ontdekt dat een gebogen arm sneller een beloningsgevoel oproept dan een gestrekte. En daardoor koop je–het staat allemaal als een huis–meer chocola.
De oplettende AD-lezer zal met enige verwarring hebben gekeken naar de foto bij het artikel. Daarop zien we een resoluut eigentijdse vrouw die het mandje in de hand van de, jawel, gestrekte arm draagt. Wie bij zijn volgende bezoek aan de buurtsuper even rondkijkt, zal zien dat veruit de meeste mandjeswinkelaars hun mandje zó dragen. Als ze het al dragen, want de meesten slepen het tegenwoordig achter zich aan, in elk geval bij ’s lands grootste kruidenier, waar het in de schappen vermoedelijk wachten is op de komische DVD met struikelpartijen die zijn opgenomen middels de camera’s in de winkel. Maar dat terzijde.
Bram van den Bergh had misschien beter even in zijn buurtsuper kunnen gaan kijken dan in een prentenboek uit het begin van de vorige eeuw, waarin de dames rond de dorpspomp een babbel maken, elk met heur rieten mandje bevallig aan de onderarm en al dan niet onder het genot van een smakelijk stukje chocola. Is er daar bij de Erasmusuniversiteit nou niemand die wetenschappers in dit soort situaties tegen zichzelf beschermt?
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Jong geleerd, oud en vet?
, door
Goede gewoonten kun je niet jong genoeg aanleren. Daarom komt Organix met een blij persbericht waarin ze goed nieuws aankondigen: snacks voor peuters, dreumesen en baby’s zonder allerlei rommel erin, en vooral geen toegevoegd zout of bewerkte suikers.
Is dat goed nieuws? Ik weet het niet. Dat snacken, wordt dat niet wat erg vanzelfsprekend gevonden de laatste jaren? De vraag hoe je moet snacken wordt hier omstandig beantwoord, maar de vraag óf je wel moet snacken lijkt niet eens meer aan de orde. En toch was er een tijd, nog niet eens zo heel erg lang geleden, waarin een hapje om tien uur en een hapje om vier uur voor junior nog niet de regel was. Toevallig was dat ook een tijd waarin er aanzienlijk minder zwaarlijvigheid bij kinderen voorkwam dan anno 2011. Ik zeg niet dat die twee gegevens verband houden, maar wie op het tegendeel wil wedden doet er volgens mij goed aan daar geen jaarinkomen op te zetten.
Kijk, natuurlijk is het fijn als kinderen die tóch al snoepen dat niet doen met een gezinszak chips met karrevrachten zout en ladingen kleur-, geur- en smaakstoffen. Tel je zegeningen, heet dat dan. Maar de vanzelfsprekendheid waarmee hier baby’s van 8 maanden oud (!) een patroon wordt aangeleerd waarin snacken er als vanzelf bij hoort stemt mij desondanks niet onverdeeld vrolijk. En “verantwoord” lijkt me toch een bizar woord als je bezig bent kinderen te leren dat je gewoon maar de hele dag door moet eten. Maar ja, als je ouders al niet beter weten, valt daar makkelijk op te kapitaliseren natuurlijk…
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.