Duitsland lanceert noodprogramma voor CO2-reductie

Geconfronteerd met een "drastische achterstand" in het verminderen van de uitstoot van broeikasgasen achtergelaten door de vorige regering en met onvoldoende maatregelen om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen, heeft de nieuwe minister van economie en klimaat, Robert Habeck, klimaatnoodprogramma's gelanceerd die snel effect moeten hebben. De minister van de Groenen wil de groei van hernieuwbare energie versnellen - vooral wind op land -, evenals de decarbonisatie van de industrie en de elektrificatie van transport en verwarming. Mensen duidelijk maken dat drastische veranderingen moeten worden geaccepteerd voor het welzijn van de samenleving is slechts een van de vele moeilijke taken, zei Habeck, eraan toevoegend dat het land ondanks dit alles een "enorme kans" kreeg. Doelstelling Duitsland De nieuwe regering van Duitsland is van plan een enorme impuls te geven aan hernieuwbare energie om de "enorme, gigantische" taak aan te pakken om de industrie, mobiliteit en verwarming koolstofarm te maken. Dat is nodig om de doelstellingen voor de vermindering van de broeikasgassen aan het einde van het decennium te bereiken, kondigde minister van economie en klimaat, Robert Habeck, in Berlijn aan. Zoals het er nu uitziet, haalt Duitsland zijn emissiereductiedoelstellingen in 2021 en 2022 niet en stevent het er op af om het streefdoel voor 2030 met 15 procent te missen, zei Habeck (Groene Partij) tijdens een eerste inventarisatie en presentatie van toekomstige beleidsmaatregelen . Duitsland moet zijn emissiereducties verdrievoudigen om de "drastische achterstand" in te halen, zei hij. "We hebben acht jaar om dezelfde groei in het aandeel van hernieuwbare energiebronnen te bereiken die we in de afgelopen 30 jaar hebben bereikt", zei Habeck, verwijzend naar het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in het elektriciteitsverbruik dat sinds 1990 is gegroeid tot meer dan 40 procent en dat in 2030 80% van de elektriciteitsmix moet uitmaken. Het ministerie van Habeck verwacht dat de vraag naar elektriciteit zal stijgen van ongeveer 560 terrawattuur (TWh) momenteel tot ongeveer 700 TWh in 2030, terwijl de vorige regering een vraag had berekend van ongeveer 660 TWh. “Het is een grote politieke taak. Maar een die een enorme kans biedt voor het land', zei Habeck, die ook toegaf dat de noodzakelijke veranderingen 'de sociale realiteit diepgaand zouden beïnvloeden'. Wind op land in het hart van een nieuwe hausse in hernieuwbare energie Het mogelijk maken van meer capaciteitsuitbreidingen voor wind op land staat centraal in het noodprogramma voor klimaatactie van de Duitse overheid. Met een hervorming van de Hernieuwbare Energiewet (EEG) wordt het volume van de veilingen van hernieuwbare energie vergroot. Op korte termijn zou een verandering in de afstandsregels van radiobakens en militaire gebieden ongeveer land kunnen vrijmaken voor 9 GW aan windturbines, zei Habeck. Door van de uitbreiding van hernieuwbare energie een "hoogstaand openbaar belang" te maken, kan het voorrang krijgen op andere zorgen, zoals natuurbehoud en dierenbescherming. Het vinden van de juiste balans tussen natuurbehoud en hernieuwbare energiebronnen is op dit moment de cruciale taak, zei Habeck. Het veranderen van de afwegingshiërarchie ten gunste van hernieuwbare energiebronnen zou ook helpen bij de uitbreiding van de Duitse elektriciteitsnetinfrastructuur, zei hij. Om ervoor te zorgen dat de benodigde twee procent van het Duitse landoppervlak bestemd wordt voor windenergie, is Habeck van plan om tegen de zomer door de deelstaten te reizen en steun te vinden voor zijn nieuwe "Onshore Wind Act". Tot nu toe zijn slechts twee staten - Hessen en Sleeswijk-Holstein - dicht bij het bereiken van de doelstelling van twee procent. Niet elke deelstaat zelf hoeft de grens van twee procent te halen, deals tussen deelstaten om ervoor te zorgen dat het totale benodigde areaal beschikbaar komt zijn mogelijk. De minister wil regels schrappen die wind op land beperken, zoals de regels van sommige deelstaten die aandringen op extra grote afstanden tussen windturbines en woningen. Bijvoorbeeld de 10 keer tiphoogte regel van Beieren (10H-regel). Een reactie hierop uit Beieren, waar dergelijke afstandsregels de uitbreiding van windenergie de afgelopen jaren hebben gedwarsboomd, kwam prompt: "De 10H-regel zal niet worden gewijzigd. De Beierse verordening inzake windenergie zorgt voor acceptatie en publieksparticipatie. Robert Habeck zou meer moeten zijn bezig met de noodzakelijke aanleg van hoogspanningsleidingen en het voorkomen van voorzieningstekorten", schreef Markus Blume, algemeen secretaris van de conservatieve CSU-partij in Beieren op Twitter. Windenergievereniging BWE zei dat een uitbreiding van wind op land in alle deelstaten nodig is. "Vooral het zuid-oosten en zuid-westen, waar veel elektriciteit wordt gebruikt, moeten heel snel inhalen", zegt BWE-voorzitter Hermann Albers. Het verplicht stellen van zonne-PV op commerciële gebouwen en de regel voor nieuwe particuliere gebouwen, het verhogen van de aanbestedingsdrempels en het maken van meer ruimte voor op de grond gemonteerde zonne-installaties zijn de andere onderdelen van het plan om de twee belangrijkste hernieuwbare energiebronnen van Duitsland te laten groeien. Het ministerie van Energie en Klimaat (BMWi) is van plan deze maatregelen te bundelen in een "Paaspakket" dat eind april gereed moet zijn voor goedkeuring door het kabinet, gevolgd door een tweede "zomerpakket". Besluiten van het Parlement en, indien nodig, goedkeuring door de EU zouden dan in de tweede helft van het jaar plaatsvinden, met als doel om vanaf 2023 alle nieuwe maatregelen in werking te stellen. Contracts for Difference voor de industrie en nog veel meer waterstof Ook hoog op de lijst van de nieuwe minister staat het creëren van de juridische en financiële kaders voor carbon contracts for difference, een instrument dat de industrie ondersteunt bij de transitie naar klimaatneutrale productieprocessen, evenals het opschalen van waterstofbronnen. "Alleen al voor het jaarlijkse verbruik van de staalindustrie hebben we in 2030 15 TWh waterstof nodig", zei Habeck, eraan toevoegend dat dergelijke cijfers een verdubbeling van de productieplannen van de nationale waterstofstrategie zouden vereisen. De Duitse chemische industrie verwelkomde deze aankondiging en zei dat er zonder carbon contracts for difference geen investeringen zullen zijn in transformatieve technologieën in de energie-intensieve industrieën. "Dit komt omdat nieuwe klimaatvriendelijke installaties aanzienlijk duurder zijn dan de bestaande installaties die tegenwoordig wereldwijd worden gebruikt", zegt VCI-directeur Wolfgang Große Entrup. Andere hervormingen – al aangekondigd in het regeerakkoord – zijn onder meer het verhogen van het gebruik van warmtepompen, het opvoeren van e-mobiliteit en het bouwen van 100.000 nieuwe oplaadpunten per jaar. Om elektrisch verwarmen en rijden aantrekkelijker te maken, moet duurzame stroom goedkoper worden door consumenten vanaf 2023 te ontlasten van de duurzame-energieheffing op hun energierekening. Habeck herhaalde dat Duitsland nieuwe flexibele elektriciteitscentrales nodig heeft - in eerste instantie gestookt op aardgas - om de tijd te overbruggen voordat er voldoende hernieuwbare capaciteit beschikbaar is. Toch is zijn ministerie geen voorstander van het opnemen van aardgas als duurzame investering in de EU-taxonomie. De Duitse branchevereniging BDI merkte op dat een "enorme toevoeging aan de vloot van gasgestookte elektriciteitscentrales" "de centrale voorwaarde is voor een industrie- en productielocatie met een veilige bevoorrading". BDI-voorzitter Siegfried Russwurm benadrukte ook dat het afschaffen van de heffing van hernieuwbare energie op de stroomprijs een welkome maar onvoldoende stap was om de omschakeling van fossiele brandstoffen naar elektriciteit in de industrie te ondersteunen. Hij eist meer verlichting van vergoedingen en heffingen op energie en zegt dat "alle bedrijven last hebben van sterk stijgende energie- en elektriciteitskosten". Reactie NGO's: Te veel aan uitstoot moet de komende jaren worden verminderd Klimaatexpert Lisa Göldner van Greenpeace merkte op dat de plannen van Habeck een "nieuwe dageraad" markeerden voor het klimaatbeleid in Duitsland. "Met een eerste pakket aan onmiddellijke maatregelen geeft Robert Habeck de noodlijdende Duitse energietransitie een dringend noodzakelijke impuls", zei ze in een schriftelijke verklaring. NGO Germanwatch zei dat naast de klimaatdoelstellingen voor die jaren de overtollige uitstoot die in 2021 en 2022 is opgebouwd, in de daaropvolgende jaren moet worden verminderd. Behalve de minister van klimaat moeten ook de ministeries van transport, bouw en landbouw plannen maken over hoe de klimaatdoelstellingen in hun sector kunnen worden gehaald, zei politiek directeur Christoph Bals. De SPD, de Groenen en de bedrijfsvriendelijke Vrije Democratische Partij (FDP) hebben in hun regeerakkoord ambitieuze plannen uiteengezet om de inspanningen op het gebied van klimaatbescherming te versterken. Het land streeft ernaar de CO2-uitstoot binnen tien jaar met bijna 50 procent te verminderen en tegen 2045 klimaatneutraliteit te bereiken. Om de hogere doelstelling te bereiken en aan een grotere vraag naar elektriciteit te voldoen, plant de regering een veel grotere capaciteit voor hernieuwbare energie: er moet 200 gigawatt (GW ) van zon-PV en 30 GW offshore wind geïnstalleerd in 2030. Dit artikel is een bewerking van het artikel Germany to launch emergency programme for “huge, gigantic” 2030 emissions target task van CleanEnergyWire, dat is gedeeld onder een  “Creative Commons Attribution 4.0 International Licence (CC BY 4.0)”.  

Foto: copyright ok. Gecheckt 01-11-2022

Gouden Hockeystick 2021: Oeuvreprijs voor Shell

Dit jaar reiken we voor de derde keer de Gouden Hockeystick uit, de prijs voor de klimaatontkenner van het jaar. Normaal gesproken verzamelen we eerst nominaties en stellen een shortlist samen, maar nu is het overduidelijk aan wie de prijs toebehoort, een heuse oeuvreprijs zelfs. Daarbij, het bedrijf heeft besloten het land te ontvluchten, zodat dit het laatste jaar zou zijn waarin het de prijs überhaupt zou kunnen ontvangen. We vonden in de voorgaande jaren meer dan genoeg redenen om deze oliereus te nomineren voor de shortlist (2019, 2020), dus deze laatste kans om hen in het steeds hetere zonnetje te zetten laten we niet lopen.

Het is een indrukwekkend oeuvre: Shell weet zelf sinds midden jaren ‘80 dat de uitstoot van fossiele brandstoffen de aarde opwarmt en wij weten inmiddels ook dat zij sindsdien hun opperste best deden om deze wetenschap verborgen te houden, verwarring te zaaien of hun rol bij klimaatverandering actief te ontkennen. Al vanaf het moment dat #ShellKnew, zag onze nationale trots kansen om de verantwoordelijkheid voor minder CO2-uitstoot bij overheden en consumenten te leggen, en daar richtten zij hun lobby dan ook op.

De ontkenning voorbij

Maar tegenwoordig is Shell natuurlijk óók bezorgd en zeer betrokken bij klimaatactie. Net als vele andere klimaatontkenners heeft Shell begrepen dat ontkennen geen zin heeft en dat er slimmere en effectievere strategieën zijn om niets te hoeven doen: geen denial maar delay (en division, deflection en doomism), zoals Michael E. Mann constateerde. Wij constateerden enkele jaren geleden ook al dat we fases 1 en 2 van de klimaatontkenning definitief voorbij zijn, en we zien nu een wirwar van fases 3 tot en met, eh, wat het gelegenheidsargument op dat moment is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Russ Seidel (cc)

Johnson tempert verwachtingen COP26

Zondag begint in Glasgow de VN-klimaatconferentie COP26. Gastheer premier Boris Johnson heeft de kans op succes ‘een dubbeltje op zijn kant’ genoemd. In een Q&A sessie met kinderen afgelopen maandag verwierp hij de hoge verwachtingen van recycling bij het terugdringen van de opwarming van de aarde. ‘Recycling is niet het antwoord, eerlijk gezegd. Je kunt plastic eigenlijk maar een paar keer recyclen. Wat je moet doen is de productie van plastic stoppen’, vertelde hij aan de kinderen tot ontstentenis van Simon Ellin van de Britse Recycling Association.

Johnson mist de kern van het plastic verhaal volledig volgens Ellin. Naast recycling moet de productie inderdaad omlaag, maar we kunnen helaas niet zonder plastic om voedsel goed te kunnen bewaren. Met verwijzing naar een recent rapport over recycling waarin dat ook staat wees hij er op dat de premier kennelijk niet op de hoogte is van zijn eigen regeringsbeleid. Tja, met zulke regeringsleiders kunnen de verwachtingen inderdaad niet al te hoog gespannen zijn.

Hoe hoog ligt de prioriteit bij de regeringsleiders die COP26 tot een succes kunnen maken? Poetin komt niet vanwege de Covid-pandemie, zegt hij, en de komst van Xi Jinping is ook niet zeker. Modi, de premier van India, het land dat na China en de VS de hoogste uitstoot aan broeikasgassen heeft, zal er wel zijn. Maar het land legt zich niet vast op een datum waarop het klimaatneutraal wil zijn. Nogal wat deskundigen achten de kans klein dat het akkoord van Parijs in Glasgow overeind gehouden kan worden. Een nieuwe clash tussen rijke en arme landen is te verwachten. Vierentwintig ministers van ontwikkelingslanden hebben na een videoconferentie die was georganiseerd door Bolivia al vast een schot voor de boeg gegeven.

Foto: Vattenfall Nederland (cc)

De betere wereld begint helemaal niet bij onszelf

‘Dus de maatregelen waren goed, maar ons gedrag niet?, vroeg een journalist tijdens de coronapersconferentie van 13 oktober vorig jaar aan premier Rutte. Veel verder dan ‘we hebben het samen niet goed genoeg gedaan’, kwam de premier niet. Met dat korte zinnetje gaf de premier onbewust de grenzen en keerzijden aan van de in beleidskringen populaire gedragsbenadering.

Klimaatprobleem door wangedrag

De nadruk in de beleidsvorming op het begrippenkoppel ‘samen’ en ‘gedragsverandering’ komt voort uit een sterk geloof in het individu en de burger. Niet de overheid noch de markt, maar de burger kan de grote maatschappelijke problemen oplossen.

Met het bijna heilige geloof in het individu zijn allerlei gedragsbenaderingen weer komen bovendrijven die sociale vraagstukken, maar ook duurzaamheids- en klimaatvraagstukken ‘omdenken.’ Er zouden geen technologische, maatschappelijke of politieke problemen zijn, maar alleen psychologische problemen. Het gevaar van een dergelijke redenering, merkten HVA-onderzoekers Krispijn Faddegon en Reint Jan Renes hier eerder op, is dat daardoor dat alle problematiek wordt herleid tot gedrag van burgers, met ontkenning van de rol van de context.

Cognitieve dissonantie speelt ons parten

Het klimaatprobleem is in deze optiek vooral het gevolg van cognitieve dissonantie. Deze kent grofweg twee varianten. De eerste is dat we tegelijkertijd zowel klimaatvriendelijke als klimaat-onvriendelijke gedachten en opvattingen koesteren, en er maar niet uitkomen welke de overhand verdienen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

Ook het klimaat verliest de verkiezingen

Ja, we weten dat links heeft verloren. Maar hoe zit dat met het klimaat? Want in het algemeen is ‘klimaat’ een steeds belangrijkere rol gaan spelen, en niet alleen bij links. Inmiddels geeft bijna elke partij toe dat er een probleem is, hoewel ze sterk verschillen in hun gevoel van urgentie en de voorgestelde oplossingen. De linkse partijen zijn het groenst en D66 is duidelijk groener dan de VVD, waar ze denken dat we de klimaatdoelen wel gaan halen (wat volgens een doorberekening van hun plan niet zo is) en we rustig aan kunnen doen. De partijen ter rechterzijde van de VVD zetten liever in op klimaatadaptattie (JA21) of willen de klimaatwet intrekken (FvD).

Wat betekenen de verkiezingsuitslagen voor het klimaatbeleid en hoe er gestemd zal worden over klimaatmaatregelen in de Tweede Kamer? Voor politieke partijen geeft KiesKlimaat op basis van stemmingen in de Kamer elke partij een klimaatlabel. Wij vroegen ons af hoe de klimaatlabels vertegenwoordigd waren in de Tweede Kamer en hoe dat is veranderd met de nieuwe zetelverdeling. De winst van D66 zal goed zijn voor het klimaat (hoewel D66 slechts label C kreeg), maar de winst van rechtse partijen doet dat weer teniet. De groenste partijen zitten op links, maar juist daar vielen de klappen, behalve bij de Partij voor de Dieren en, zo lijkt het op dit moment, BIJ1. Dus helaas, de titel van dit stuk verklapte het natuurlijk al: ook het klimaat is deze verkiezingen grote verliezer.

Foto: Fossielvrij NL (cc)

Klimaatdoelen haal je nooit met kerncentrales

Gastbijdrage Jan Willem van de Groep

ANALYSE - Over de non-lineariteit van zowel CO2-emissie doelen als CO2-budgetten

Het einddoel kennen we allemaal, nul CO2-emissie per 2050. Voor veel politici lijkt dat een doel welke lineair behaald moet gaan worden met 2030 slechts als tussendoel. Sterker nog. Velen denken dat we nog volop tijd hebben om te oefenen, kleine stappen te zetten en aan het einde te versnellen. De discussie over het al dan niet toepassen van kerncentrales is er zo één. Lineaire verlaging van de CO2-emissie is echter niet de manier waarop we antwoord kunnen geven op deel 2 van de klimaatdoelstellingen van Parijs. Daar is namelijk ook afgesproken dat we opwarming van de aarde beperken op een waarde tussen 1,5 en 2,0 graden met een streven zo dicht mogelijk bij de 1,5 graden te eindigen in 2050 (tekst klimaatakkoord: “ruim onder de 2 graden”). Laten we daar eens op inzoomen.

CO2-budgetten  wereldwijd

Het CO2-budget is de hoeveelheid CO2 die nog uitgestoten kan worden tot 2050 om binnen de doelstelling van 1,5 tot 2,0 graden te blijven. Een flink aantal wetenschappers hebben daar met verschillende modellen aan gerekend. Het IPCC heeft uit al die publicaties een gemene deler gehaald (link) en met allerhande voorzichtigheden de zekerheid bepaald wat het meest aannemelijke getal is voor een 1,5 en 2,0 graden budget.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: C(K).Photography (cc)

De Duitse Energiewende in 2020

ANALYSE - Traditiegetrouw heeft Bruno Burger van het Fraunhofer Institute op 2 januari een pakket grafieken over de Duitse elektriciteitsmarkt gepubliceerd. Een mooi moment om er weer eens aandacht aan te besteden. Om te beginnen met het goede nieuws: kolen is ook in Duitsland de grote verliezer van 2020 met een daling van 33 TWh voor bruin- en steenkool samen, het aandeel hernieuwbare elektriciteit is wederom gegroeid en het Duitse elektriciteitsnetwerk is nog steeds een van de stabielste ter wereld. Wie zelf wil grasduinen in het pakket met grafieken kan hier terecht, bij Energy Charts vind je nog veel meer informatie.

Aandeel groene stroom

Tijdreeks aandeel hernieuwbare elektriciteit in Duitsland

Aandeel hernieuwbare elektriciteit in Duitsland, bron Energy Charts

Het aandeel groene stroom in Duitsland steeg in 2020 naar 50,5%. Waarmee hernieuwbare elektriciteit zijn opmars voortzet. Vooral windenergie en zonne-energie groeide in 2020 aanzienlijk. Gascentrales wisten vorig jaar te profiteren van de hogere CO2-prijs, terwijl de bruinkool- en steenkoolcentrales last hadden van de hogere CO2 prijs en de lagere vraag naar elektriciteit ten gevolge van de coronamaatregelen in Duitsland. Ook de elektriciteitsproductie van kerncentrales liep verder terug, al is er naar mijn weten vorig jaar geen kerncentrale gesloten. Dit jaar sluiten drie van de zes overgebleven kerncentrales en in 2022 sluiten de laatste drie.

Foto: NASA's Marshall Space Flight Center (cc)

Climate Action Tracker: Parijs komt in zicht, maar is nog ver

ANALYSE - Climate Action Tracker, een onderzoeksgroep die het klimaatbeleid van landen al ruim 10 jaar analyseert, stelt in een analyse dat de nieuw aangekondigde klimaatdoelen van China, Zuid-Korea en Japan de 1,5 graden grens uit het Klimaatakkoord van Parijs binnen bereik brengen. Kanttekening daarbij is dat de doelen nog niet voorzien zijn van beleidsmaatregelen en dat een aantal landen sterk inzet op negatieve emissietechnieken. Daarvan is niet altijd zeker of ze op grote schaal de beoogde resultaten gaan halen. De huidige doelstellingen zijn nog niet voldoende voor 1,5 graden. Volgens Climate Action Tracker komt met de huidige doelstellingen de temperatuurstijging in 2100 uit op 2,1 graden Celsius. Er is nog wel een beleidsgat. Met de huidige beleidsmaatregelen komt de temperatuurstijging uit op 2,7 tot 3,1 graden Celsius.

Bron: Carbon Action Tracker

Klimaatneutraal in 2050

Een groeiend aantal landen stelt zichzelf tot doel om halverwege deze eeuw netto geen uitstoot van broeikasgassen meer te veroorzaken. Volgens Carbon Action Tracker zijn er inmiddels 127 landen, samen goed zijn voor 63% van de uitstoot van broeikasgassen, die zichzelf tot doel hebben gesteld om klimaatneutraal te worden of overwegen dat als doel te stellen. Daarmee beginnen de lange termijn doelen in lijn te komen met het Klimaatakkoord van Parijs. Wat de analyse van Carbon Action Tracker laat zien is dat het Klimaatakkoord van Parijs werkt. Na het mislukken van de onderhandelingen in Kopenhagen in 2009 koerste de wereld af op een stijging van 3,5 graden Celsius. Inmiddels is daar 0,7 graden vanaf door geïmplementeerd beleid. Het effect van de dit jaar aangekondigde aanscherpingen van de doelstellingen haalt hier 0,5 graden vanaf.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lessen voor Klimaatakkoord 2.0

OPINIE - De Europese Unie maakt zich op voor een scherper klimaatdoel voor 2030 en in Nederland werken D66 en GroenLinks aan een initiatiefwet om de doelstelling in de klimaatwet aan te scherpen. Dat laatste zal ongetwijfeld zorgen voor nieuwe onderhandelingen over aanpassingen in het nationale klimaatakkoord. Hoog tijd om daarop vooruitlopend een aantal lessen mee te geven vanuit de dagelijkse praktijk van de lokale uitvoering, want het huidige klimaatakkoord bevat een aantal schotten tussen doelstellingen die zacht gezegd niet bepaald zorgen voor maatschappelijke acceptatie bij inwoners. Schotten ook die ervoor zorgen dat inwoners het gevoel hebben dat ze niet serieus worden genomen, dat er enkel ‘infantiele keuzes’ tussen zonneveld of windturbine voorliggen en dat ze de kans missen om de opgave voor de eigen gemeente te verkleinen. Een volstrekt gemiste kans in het huidige klimaatakkoord, die ook zorgt voor onnodige polarisatie. Een goed ontworpen en simpele set spelregels kan inwoners en raadsleden weer grip geven op de enorme opgave die er de komende decennia op ze afkomt vanuit de energietransitie.

Ontwikkelingen in de EU en nationaal

De Europese Commissie heeft aangekondigd de doelstelling voor 2030 te willen aanscherpen naar 55% minder CO2 uitstoot ten opzichte van 1990. Het Europees Parlement wil zelfs inzetten op 60% reductie in 2030. Ook in Nederland werken D66 en GroenLinks aan een initiatiefwet om de ambitie in de klimaatwet voor 2030 op te hogen van 49% naar 55%. Wanneer deze aanscherpingen doorgaan ligt het voor de hand dat ook de maatregelen van het Nederlandse klimaatakkoord (dat is bestempeld tot het eerste klimaatplan, als bedoelt in de klimaatwet) aangevuld moeten worden. Wat weer zal doorwerken in de 30 regionale energiestrategieën. Wat weer tot aanvullende lokale gesprekken met inwoners en gemeenteraden zal leiden over welk aandeel iedere gemeente wil nemen in deze extra opgave.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Opmerkelijke klimaatzaken

De Amerikaanse Climate Change Litigation database telt inmiddels 1224 Amerikaanse klimaatzaken en 368 niet Amerikaanse klimaatzaken. Waarbij een klimaatzaak breder gaat dan enkel rechtszaken, het kan ook gaan om dagvaardingen of dreigingen met een rechtszaak. De database is een initiatief van het Sabin Center for Climate Change Law van de Columbia Law School en Arnold & Porter. De afgelopen weken zijn er een aantal ontwikkelingen die de komende jaren grote gevolgen kunnen hebben.

Uitspraak in Ierse klimaatzaak: klimaatbeleid te vaag

De Ierse milieuorganisatie Friends of the Irish Environment (FIE) had een zaak aangespannen tegen de Ierse overheid. FIE stelde dat de Ierse overheid niet voldoet aan verplichtingen uit de Climate Action and Low Carbon Development Act, een wet uit 2015 die zegt dat de overheid plannen moet maken om de transitie naar een klimaatneutrale economie in 2050 te realiseren. Een panel van zeven Ierse opperrechters gaf de milieuorganisatie unaniem gelijk.

Zij bevestigden afgelopen vrijdag dat uit de huidige plannen niet valt af te leiden dat Ierland op weg is om zijn doelen te behalen. De rechter heeft de overheid daarom opgedragen op om een nieuw, gedetailleerd plan te maken. Daarbij moet een redelijk geïnformeerd persoon kunnen beoordelen of het plan realistisch is en of ze het eens zijn met de in het plan gemaakte beleidskeuzes. Het plan moet ook de volle periode tot 2050 beslaan, de latere jaren mogen wel minder gedetailleerd zijn dan de periode tot 2030. De Ierse Hoge Raad is in haar uitspraak niet ingegaan op grondwettelijke of mensenrechten zaken, aangezien de zaak niet door een individu was aangespannen. Dit kan in toekomstige rechtszaken nog wel een rol gaan spelen.

Vorige Volgende