De olifant in de kamer

Het is heet. Het KNMI meldt een officieel erkende hittegolf. Nieuwsuur heeft een item over de droogte en de lage waterstanden in Europa. Het scheepvaartverkeer heeft er last van. We zien de problemen van een schipper, een hoogleraar hydrologie zit in de studio en oppert mogelijke maatregelen om de rivieren bevaarbaar te houden. Het woord 'klimaatopwarming' valt niet één keer. De 'olifant in de kamer' is volgens Wikipedia een 'metafoor waarmee een duidelijk aanwezig probleem wordt aangegeven, dat echter opzettelijk wordt genegeerd door de aanwezigen'. Ik weet niet of de presentatrice van Nieuwsuur en de hoogleraar opzet kan worden verweten. Maar het is toch vreemd dat in een bericht over opeenvolgende hete en droge zomers de zo langzamerhand toch door niemand meer omstreden oorzaak daarvan niet meer wordt genoemd. De olifant in het klimaatdebat In 'Minder is meer; hoe 'degrowth de wereld kan redden' benoemt Jason Hickel de 'olifant in de kamer' åchter de wereldwijde klimaatopwarming. Dat is volgens hem de ijzeren wet van het kapitalisme: de noodzaak van economische groei. Het 'groei-isme' is de drijvende kracht van ons economisch systeem. Zonder groei stort het in elkaar. Het legt een enorme druk op mensen om te blijven consumeren en om schulden aan te gaan. Die niet te stuiten expansie, de energie en de grondstoffen die er voor nodig zijn, hebben een verwoestend effect op de planeet, op de natuur even goed als op het welzijn van de mensen. Klimaatopwarming, verlies aan biodiversiteit, milieuvervuiling, de stikstofcrisis, maar ook de stijgende sociale ongelijkheid, zowel binnen als tussen landen, migratie en oorlog, het hangt allemaal met elkaar samen, laat Hickel zien. En hij schetst niet alleen het probleem, hij maakt ook duidelijk dat het allemaal niet nodig is, dat er alternatieven zijn. Het afzien van die onverbiddelijke wet van de economische groei kan de wereld redden, betoogt hij. Maar dan wel op voorwaarde dat we allereerst die 'olifant in de kamer' benoemen en bespreekbaar maken. Dåår zit namelijk het grootste probleem. Degrowth' is noodzaak Minder is meer is al twee jaar oud, maar het heeft, althans in Nederland, niet de aandacht gekregen die het verdient. De stelling dat we met degrowth een weg moeten zoeken naar een postkapitalistische economie is niet nieuw. Hickel heeft een eigentijdse en aangescherpte versie geschreven van het vijftig jaar oude rapport van de Club van Rome, Grenzen aan de groei. Het verontrustende zit wat mij betreft niet in het feit dat dit overbekende rapport na vijftig jaar nog steeds niet tot een daadkrachtig beleid ter beteugeling van de groei heeft geleid. Verontrustend is vooral dat Hickel zijn Grenzen aan de groei 2.0 inmiddels op alle punten kan onderbouwen met degelijk en verantwoord wetenschappelijk onderzoek. En dat niemand zich daar kennelijk wat van aantrekt in de kringen waar de beslissingen vallen. Dat er nog steeds valse verwachtingen worden gewekt met het concept van 'groene groei'. Alle schone energie die we  hebben opgewekt dekt slechts een fractie van de inmiddels gestegen vraag. Technologische verbeteringen (zoals CO2 opslag) blijken uiteindelijk geen oplossing. Energiebesparende oplossingen worden als efficiency-verbeteringen binnen het huidige systeem ingezet voor verhoging van de productie. Daardoor blijft de vraag naar energie en grondstoffen toenemen. En alle daarmee verbonden problemen in oplopende mate. En zo geeft Hickel meer wetenschappelijk onderbouwde voorbeelden die aantonen dat voortmodderen met dit economische systeem de wereld naar de knoppen helpt. Waarom zijn al die door Hickel aangedragen feiten nog geen gemeengoed voor het klimaatbeleid? Waarom zijn we blijven steken op het niveau van vrijblijvende adviezen van de overheid om de thermostaat een graadje lager te zetten? Het politieke debat is jarenlang gefocust op doelen voor de reductie van CO2 uitstoot zonder dat de meeste elkaar bevechtende politici er eerlijk voor durfden uit te komen dat dit alleen mogelijk is als we een einde maken aan de economische groei in de welvarende landen. Uit angst voor de konsekwenties: de verdelingsvraagstukken die er uit voortvloeien en die zonder twijfel zullen moeten leiden tot een drastische inperking van de groei van de rijkdom van enkelen? Stapels onderzoeksrapporten wijzen naar de noodzaak het 'groei-isme' te stoppen. Vrijwel alle politici - en met hen de media- blijven echter deze meest fundamentele kwestie waar economie en maatschappij op dit moment voor staan negeren. Hier staat een hele kudde olifanten het eerlijke politieke debat in de weg.

Foto: The Green Party of Ireland Comhaontas Glas (cc)

Ierse boeren moeten CO2 uitstoot reduceren

Ook de Ierse boeren worden door hun regering onder druk gezet. Het gaat daar niet over stikstof maar over CO2. Het Klimaatactieplan 2021 van de Ierse coalitieregering heeft voor 2030 een reductie aangekondigd van 22-30 procent in de uitstoot van broeikasgassen door de landbouw. De precisering van dat doel leidde in de laatste kabinetszitting voor het zomerreces tot een conflict binnen de coalitie van twee centrumrechtse partijen en de Groenen, in Ierland Comhaontas Glas geheten. Minister van Landbouw Charlie McConalogue (Fianna FĂĄil) zou vasthouden aan een doelstelling van 24 procent reductie, terwijl de minister voor Milieu Eamon Ryan van de Groenen (foto) aanvankelijk niet bereid was om onder de 26 procent te komen. Gisteren werd verder onderhandeld en, jawel, de partijen zijn overeen gekomen de reductie vast te leggen op 25%.

Milieuminister Eamon Ryan had wel redenen om niet te snel akkoord te gaan. Deze week werd ook bekend dat nog niet de helft van de voor april, mei en juni voorgenomen maatregelen uit het klimaatactieplan geïmplementeerd zijn. Het zal ongetwijfeld leiden tot flink gemor in zijn partij. Eerder deze week dreigde senator Pauline O’Reilly regeringsdeelname ter discussie te stellen als het doel voor de reductie van de CO2 uitstoot zou blijven steken op 22%. Dat was de eis van enkele rechtse parlementsleden die de boerenlobby volgden. Meer zou onhaalbaar zijn voor de Ierse boeren. De Ierse Groenen zijn twee jaar geleden met de nodige scepsis akkoord gegaan met regeringsdeelname. Een eerste ervaring met het nemen van regeringsverantwoordelijkheid, in 2007, was de partij slecht bekomen. De Groenen verloren in 2011 al hun zetels. Er was te weinig bereikt. Maar nu zouden ze echt zaken kunnen doen met de twee centrumrechtse partijen, Fianna Fáil en Fine Gael, die bij de verkiezingen in het voorjaar van 2020 samen net geen meerderheid kregen. Comhaontas Glas was in tegenstelling tot de vorige keer nu onmisbaar voor de regeringsvorming. Maar dan moeten er nu wel resultaten behaald worden om straks niet weer te verliezen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: - Adam Reeder - (cc)

De vergeten klimaatcrisis

PODCAST - Journalist John Samson bezoekt in de podcast ‘De vergeten klimaatcrisis’ de zes Caribische eilanden en praat met lokale experts en bewoners over wat klimaatverandering daar betekent.

“Klimaatverandering kwam deze zomer dichtbij in Limburg”, hoorden we de Koning zeggen in zijn troonrede vorig jaar, maar hebben we het wel genoeg over hoe dichtbij klimaatverandering is in Caribisch Nederland, vraagt Samson zich af in de eerste aflevering. In zeven afleveringen, met steeds een ander thema, onderzoekt hij of en hoe klimaatverandering leeft op de eilanden zelf.

Samson is opgegroeid op Curacao en verbaast zich over hoe de eilanden recent zijn veranderd. Op Bonaire constateert hij dat het eiland helemaal is volgebouwd, wat niet alleen het zicht op de kust ontneemt maar het eiland ook kwetsbaar maakt voor de toenemende dreiging van orkanen, tsunami’s en extreme regenval. Volgens het KNMI is de kans dat een orkaan langs het benedenwindse eiland Bonaire trekt veel kleiner dan voor de bovenlandse eilanden, maar toch nog steeds “in de orde van eens in de 10 jaar.” Zoek online op ‘hurricane’ en Bonaire, en je vindt talloze (toeristische) sites die je vertellen dat je met een gerust hart op vakantie kunt naar de ABC-eilanden.

Foto: Ellen Profielen (cc)

Hoe financier je de warmtetransitie bij koopwoningen?

OPINIE - De afgelopen jaren hebben alle gemeenten een warmtevisie opgesteld. Een plan waarin ze aangeven hoe ze in de periode tot 2050 denken de woningen en gebouwen in hun stad over te schakelen van aardgas voor verwarming naar andere warmtebronnen. Een belangrijk discussiepunt is en blijft haalbaarheid en betaalbaarheid. De focus bij een deel van de Tweede Kamer ligt op de sociale woningbouwsector. Dat is nou net de enige sector waar gemeenten via de prestatieafspraken met woningbouwcorporaties afspraken kunnen maken. Veel lastiger zijn de vrije huursector en de koopsector. Uit gegevens van Jan Willem van de Groep blijkt dat in de koopsector veel meer CO2 uitstoot plaats vind dan in de sociale huursector, en dat het om veel grotere aantallen woningen gaat. Tegelijkertijd is het bij de huidige op hol gesloten huizen- en energieprijzen lastig om ook nog geld vrij te spelen voor verduurzaming van de woning. Onno Dwars, Ballast Nedam, stelde op LinkedIn voor om huizenbezitters te verplichten om verduurzaming uit hun overwaarde te financieren. Groot vraagteken daarbij is en blijft of dat past problemen met financierbaarheid oplost en voor de woningeigenaar: verdienen we onze investeringen wel terug bij verkoop van de woning? Daarom een proefballon, schiet hem gerust lek met een beter voorstel.

Duitsland lanceert noodprogramma voor CO2-reductie

ANALYSE - Geconfronteerd met een “drastische achterstand” in het verminderen van de uitstoot van broeikasgasen achtergelaten door de vorige regering en met onvoldoende maatregelen om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen, heeft de nieuwe minister van economie en klimaat, Robert Habeck, klimaatnoodprogramma’s gelanceerd die snel effect moeten hebben. De minister van de Groenen wil de groei van hernieuwbare energie versnellen – vooral wind op land -, evenals de decarbonisatie van de industrie en de elektrificatie van transport en verwarming. Mensen duidelijk maken dat drastische veranderingen moeten worden geaccepteerd voor het welzijn van de samenleving is slechts een van de vele moeilijke taken, zei Habeck, eraan toevoegend dat het land ondanks dit alles een “enorme kans” kreeg.

Doelstelling Duitsland

De nieuwe regering van Duitsland is van plan een enorme impuls te geven aan hernieuwbare energie om de “enorme, gigantische” taak aan te pakken om de industrie, mobiliteit en verwarming koolstofarm te maken. Dat is nodig om de doelstellingen voor de vermindering van de broeikasgassen aan het einde van het decennium te bereiken, kondigde minister van economie en klimaat, Robert Habeck, in Berlijn aan.

Zoals het er nu uitziet, haalt Duitsland zijn emissiereductiedoelstellingen in 2021 en 2022 niet en stevent het er op af om het streefdoel voor 2030 met 15 procent te missen, zei Habeck (Groene Partij) tijdens een eerste inventarisatie en presentatie van toekomstige beleidsmaatregelen .

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van MesopotamiĂ«. Rond 670 v.Chr. hadden de AssyriĂ«rs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met MesopotamiĂ« als kernland. In 612 v.Chr. brachten de BabyloniĂ«rs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 01-11-2022

Gouden Hockeystick 2021: Oeuvreprijs voor Shell

Dit jaar reiken we voor de derde keer de Gouden Hockeystick uit, de prijs voor de klimaatontkenner van het jaar. Normaal gesproken verzamelen we eerst nominaties en stellen een shortlist samen, maar nu is het overduidelijk aan wie de prijs toebehoort, een heuse oeuvreprijs zelfs. Daarbij, het bedrijf heeft besloten het land te ontvluchten, zodat dit het laatste jaar zou zijn waarin het de prijs ĂŒberhaupt zou kunnen ontvangen. We vonden in de voorgaande jaren meer dan genoeg redenen om deze oliereus te nomineren voor de shortlist (2019, 2020), dus deze laatste kans om hen in het steeds hetere zonnetje te zetten laten we niet lopen.

Het is een indrukwekkend oeuvre: Shell weet zelf sinds midden jaren ‘80 dat de uitstoot van fossiele brandstoffen de aarde opwarmt en wij weten inmiddels ook dat zij sindsdien hun opperste best deden om deze wetenschap verborgen te houden, verwarring te zaaien of hun rol bij klimaatverandering actief te ontkennen. Al vanaf het moment dat #ShellKnew, zag onze nationale trots kansen om de verantwoordelijkheid voor minder CO2-uitstoot bij overheden en consumenten te leggen, en daar richtten zij hun lobby dan ook op.

De ontkenning voorbij

Maar tegenwoordig is Shell natuurlijk óók bezorgd en zeer betrokken bij klimaatactie. Net als vele andere klimaatontkenners heeft Shell begrepen dat ontkennen geen zin heeft en dat er slimmere en effectievere strategieën zijn om niets te hoeven doen: geen denial maar delay (en division, deflection en doomism), zoals Michael E. Mann constateerde. Wij constateerden enkele jaren geleden ook al dat we fases 1 en 2 van de klimaatontkenning definitief voorbij zijn, en we zien nu een wirwar van fases 3 tot en met, eh, wat het gelegenheidsargument op dat moment is.

Foto: Russ Seidel (cc)

Johnson tempert verwachtingen COP26

Zondag begint in Glasgow de VN-klimaatconferentie COP26. Gastheer premier Boris Johnson heeft de kans op succes ‘een dubbeltje op zijn kant’ genoemd. In een Q&A sessie met kinderen afgelopen maandag verwierp hij de hoge verwachtingen van recycling bij het terugdringen van de opwarming van de aarde. ‘Recycling is niet het antwoord, eerlijk gezegd. Je kunt plastic eigenlijk maar een paar keer recyclen. Wat je moet doen is de productie van plastic stoppen’, vertelde hij aan de kinderen tot ontstentenis van Simon Ellin van de Britse Recycling Association.

Johnson mist de kern van het plastic verhaal volledig volgens Ellin. Naast recycling moet de productie inderdaad omlaag, maar we kunnen helaas niet zonder plastic om voedsel goed te kunnen bewaren. Met verwijzing naar een recent rapport over recycling waarin dat ook staat wees hij er op dat de premier kennelijk niet op de hoogte is van zijn eigen regeringsbeleid. Tja, met zulke regeringsleiders kunnen de verwachtingen inderdaad niet al te hoog gespannen zijn.

Hoe hoog ligt de prioriteit bij de regeringsleiders die COP26 tot een succes kunnen maken? Poetin komt niet vanwege de Covid-pandemie, zegt hij, en de komst van Xi Jinping is ook niet zeker. Modi, de premier van India, het land dat na China en de VS de hoogste uitstoot aan broeikasgassen heeft, zal er wel zijn. Maar het land legt zich niet vast op een datum waarop het klimaatneutraal wil zijn. Nogal wat deskundigen achten de kans klein dat het akkoord van Parijs in Glasgow overeind gehouden kan worden. Een nieuwe clash tussen rijke en arme landen is te verwachten. Vierentwintig ministers van ontwikkelingslanden hebben na een videoconferentie die was georganiseerd door Bolivia al vast een schot voor de boeg gegeven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scùnes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Vattenfall Nederland (cc)

De betere wereld begint helemaal niet bij onszelf

‘Dus de maatregelen waren goed, maar ons gedrag niet?, vroeg een journalist tijdens de coronapersconferentie van 13 oktober vorig jaar aan premier Rutte. Veel verder dan ‘we hebben het samen niet goed genoeg gedaan’, kwam de premier niet. Met dat korte zinnetje gaf de premier onbewust de grenzen en keerzijden aan van de in beleidskringen populaire gedragsbenadering.

Klimaatprobleem door wangedrag

De nadruk in de beleidsvorming op het begrippenkoppel ‘samen’ en ‘gedragsverandering’ komt voort uit een sterk geloof in het individu en de burger. Niet de overheid noch de markt, maar de burger kan de grote maatschappelijke problemen oplossen.

Met het bijna heilige geloof in het individu zijn allerlei gedragsbenaderingen weer komen bovendrijven die sociale vraagstukken, maar ook duurzaamheids- en klimaatvraagstukken ‘omdenken.’ Er zouden geen technologische, maatschappelijke of politieke problemen zijn, maar alleen psychologische problemen. Het gevaar van een dergelijke redenering, merkten HVA-onderzoekers Krispijn Faddegon en Reint Jan Renes hier eerder op, is dat daardoor dat alle problematiek wordt herleid tot gedrag van burgers, met ontkenning van de rol van de context.

Cognitieve dissonantie speelt ons parten

Het klimaatprobleem is in deze optiek vooral het gevolg van cognitieve dissonantie. Deze kent grofweg twee varianten. De eerste is dat we tegelijkertijd zowel klimaatvriendelijke als klimaat-onvriendelijke gedachten en opvattingen koesteren, en er maar niet uitkomen welke de overhand verdienen.

Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

Ook het klimaat verliest de verkiezingen

Ja, we weten dat links heeft verloren. Maar hoe zit dat met het klimaat? Want in het algemeen is ‘klimaat’ een steeds belangrijkere rol gaan spelen, en niet alleen bij links. Inmiddels geeft bijna elke partij toe dat er een probleem is, hoewel ze sterk verschillen in hun gevoel van urgentie en de voorgestelde oplossingen. De linkse partijen zijn het groenst en D66 is duidelijk groener dan de VVD, waar ze denken dat we de klimaatdoelen wel gaan halen (wat volgens een doorberekening van hun plan niet zo is) en we rustig aan kunnen doen. De partijen ter rechterzijde van de VVD zetten liever in op klimaatadaptattie (JA21) of willen de klimaatwet intrekken (FvD).

Wat betekenen de verkiezingsuitslagen voor het klimaatbeleid en hoe er gestemd zal worden over klimaatmaatregelen in de Tweede Kamer? Voor politieke partijen geeft KiesKlimaat op basis van stemmingen in de Kamer elke partij een klimaatlabel. Wij vroegen ons af hoe de klimaatlabels vertegenwoordigd waren in de Tweede Kamer en hoe dat is veranderd met de nieuwe zetelverdeling. De winst van D66 zal goed zijn voor het klimaat (hoewel D66 slechts label C kreeg), maar de winst van rechtse partijen doet dat weer teniet. De groenste partijen zitten op links, maar juist daar vielen de klappen, behalve bij de Partij voor de Dieren en, zo lijkt het op dit moment, BIJ1. Dus helaas, de titel van dit stuk verklapte het natuurlijk al: ook het klimaat is deze verkiezingen grote verliezer.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Fossielvrij NL (cc)

Klimaatdoelen haal je nooit met kerncentrales

Gastbijdrage Jan Willem van de Groep

ANALYSE - Over de non-lineariteit van zowel CO2-emissie doelen als CO2-budgetten

Het einddoel kennen we allemaal, nul CO2-emissie per 2050. Voor veel politici lijkt dat een doel welke lineair behaald moet gaan worden met 2030 slechts als tussendoel. Sterker nog. Velen denken dat we nog volop tijd hebben om te oefenen, kleine stappen te zetten en aan het einde te versnellen. De discussie over het al dan niet toepassen van kerncentrales is er zo één. Lineaire verlaging van de CO2-emissie is echter niet de manier waarop we antwoord kunnen geven op deel 2 van de klimaatdoelstellingen van Parijs. Daar is namelijk ook afgesproken dat we opwarming van de aarde beperken op een waarde tussen 1,5 en 2,0 graden met een streven zo dicht mogelijk bij de 1,5 graden te eindigen in 2050 (tekst klimaatakkoord: “ruim onder de 2 graden”). Laten we daar eens op inzoomen.

CO2-budgetten  wereldwijd

Het CO2-budget is de hoeveelheid CO2 die nog uitgestoten kan worden tot 2050 om binnen de doelstelling van 1,5 tot 2,0 graden te blijven. Een flink aantal wetenschappers hebben daar met verschillende modellen aan gerekend. Het IPCC heeft uit al die publicaties een gemene deler gehaald (link) en met allerhande voorzichtigheden de zekerheid bepaald wat het meest aannemelijke getal is voor een 1,5 en 2,0 graden budget.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van MesopotamiĂ«. Rond 670 v.Chr. hadden de AssyriĂ«rs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met MesopotamiĂ« als kernland. In 612 v.Chr. brachten de BabyloniĂ«rs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende