Remkes goed voor boeren

Met boeren kun je twee dingen doen: in beton storten en onder water zetten. Dat is in ieder geval wel traditie geworden sinds begin 70’er jaren er een Deltaplan kwam tegen de tsunami’s melk die het land verspoelden. De oplossing werd: inkrimping van de boerenstand. Maar wat doe je dan met al de grond die dan vrij komt? Juist: volbouwen en onder water zetten. Soms gaat dat samen, bijvoorbeeld de Blauwestad in Groningen. Een groot stuk land onder water zetten (Oldambtmeer), een paar duizend luxe woningen er omheen en voilà: Oost-Groningen weer in de vaart der volkeren! Daar kan Johan Remkes vast iets over vertellen. Hij maakte immers als lid van de Provinciale Staten en als Gedeputeerde van Groningen (1978 - 1993) nog net de voorbereidende schermutselingen mee. Wat zou hij nog weten van de inspraakrondes die in 1993 van start gingen? Remkes zat al hoog en breed in de Tweede Kamer toen de Blauwestad verder werd ontwikkeld tot het rampzalige project waarvan gesteld kan worden dat het grootste succes is, dat het in het water is gevallen. Daar zal hij ongetwijfeld een en ander van hebben meegekregen toen hij van 1998 tot 2002 staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. In zijn portefeuille zat onder andere de uitvoering van de Vinexdoelstellingen. Hij heeft er dus met zijn neus bovenop gezeten toen hele stukken polder onder beton en baksteen werden bedolven. Als staatssecretaris zag hij zich genoodzaakt de Vinexambities naar beneden bij te stellen. De reden? Een wijziging in het kabinetsbeleid (de burger meer betrekken bij woonwensen) betekende wat vertraging. Bovendien beef de woningproductie achter bij de verwachtingen. Remkes was nog maar net Commissaris van de Koning(in) in Noord-Holland (2010 – 2018) of hij kon zijn handtekening zetten onder een besluit de plannen voor een Wieringerrandmeer. Tot opluchting van de destijds protesterende boeren. In Noord-Holland zal hij ook kennis hebben genomen van bollenboeren en veeboeren die zelf stukken grond onder water zetten, als een stukje praktische natuurbeheer. Goed voor de vogels en voor henzelf. Kortom, waar het wantrouwen van de boeren jegens meneer Remkes vandaan komt is raadselachtig. Alleen omdat hij voorzitter was van de commissie die adviseerde de stikstofuitstoot niet met 26 maar met 50 procent te verlagen? Kom nou, dat was een opgeheven vingertje naar het kabinet dat te laks, te laat en te lamsukkelig de problematiek aanpakte. En wat het kabinet op grond van dat advies ook bedacht, het stikstofkaartje is niet heilig deelt Remkes de boeren nu al vast mee. Dus lieve boeren, u ziet, Remkes weet dat je landbouwgrond niet zomaar aan beton en water moet opofferen. Hij is niet te beroerd ambities naar beneden bij te stellen. En hij kent subsidiepotjes waarmee u de weidvogels beminnende boer kunt uithangen. Goed voor het imago.

Foto: Schermafbeelding persconferentie 18 oktober 2021 informateurs Koolmees en Remkes

En de kabinetsformatie, zij sukkelt voort

Ik word een beetje onrustig, excuus. Ik ben even niet heel goed, maar ja, ik herpak me even. Misschien wat water ja. Ik weet niet wat er aan de hand is… Nee, het gaat goed, dankjewel

De man die op 18 maart 2020 de onwel geworden minister van Medische Zorg en Sport overeind hielp, werd zelf niet lekker op de persconferentie van afgelopen maandag.

Informateur Wouter Koolmees sprak zo snel en nam tussendoor zulke grote happen lucht dat hyperventilatie welhaast onvermijdelijk was. Of kreeg hij een beginnende paniekaanval toen hij zag met wie hij de komende tijd nog in gesprek moest? (CPB, DNB, studiegroep begrotingsruimte, Belastingdienst, UWV, COA en IND).

Andere mogelijkheid zou kunnen zijn dat er diep in Koolmees een integer stemmetje klonk van ‘wat sta ik hier eigenlijk te doen?’ Hij stond een positief beeld te schetsen van de voortgang van de kabinetsformatie. Ja, de vaart zit er nu lekker in en ‘we gaan over tot het verdiepen en uitwerken van de onderwerpen en de thema’s. ‘ Dat gaat gebeuren van 27 tot 29 oktober op Landgoed de Zwaluwberg in Hilversum en op 4 en 5 november in het provinciehuis in Groningen.

‘W.t.f.!’, gilde het integere Koolmeesje. Op 29 oktober scoort Rutte dus zijn zoveelste record. Namelijk dat van minister-president die de langste kabinetsformatie op zijn naam heeft. Waarmee de man ook zichzelf nog eens overtreft.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Hefin Owen (cc)

Kabinetsformatie: geit op dood spoor

COLUMN - Het liep al niet geweldig, maar nu is de kabinetsformatie definitief op doodlopend spoor geraakt. De vraag wordt namelijk: wanneer stapt D66 er uit? Die vraag geldt ook voor de ChristenUnie.

Want dat deze twee partijen, net als ten tijde van Rutte III weer veel van hun ‘schatten’ moeten inleveren, ligt erg voor de hand. VVD en CDA vinden in beide Kamers voldoende steun op rechts om al te ‘linkse’ wensen van D66 en ChristenUnie de prullenbak in te manoeuvreren.

Wanneer krijgen D66 en ChristenUnie door dat ze aan het kortste eind zullen trekken? Anders gezegd: valt het kabinet Rutte IV voor haar inhuldiging of daarna?

In de eerste ronde van de kabinetsformatie gaf Rutte aan verkenners Jorritsma en Ollongren door dat hij het liefst een coalitie zag met zoveel mogelijk zetels in de Eerste Kamer. Hij stelde toen voor ook naar nieuwkomer JA21 te kijken, want die partij zat met zeven zetels in de Eerste Kamer (na afsplitsing van FvD).
Een paar rondes verder noteerde informateur Hamer in haar eindverslag dat Kaag “met het oog op de stabiliteit een meerderheid in de Eerste Kamer wenselijk acht.”

Toch is het argument nu dat ze voor een meerderheidskabinet opteren. Een krappe meerderheid van slechts 77 zetels in Tweede Kamer. In de Eerste Kamer hebben VVD, D66, CDA en ChristenUnie momenteel 32 zetels. Zes te weinig voor een meerderheid.

Foto: G8 UK (cc)

Een formatie-ideetje: onderhandel zonder partijleiders

COLUMN - Nu het al een half jaar niet over de inhoud gaat, kunnen we in ieder geval concluderen dat niet de inhoud, maar de hoofdrolspelers de formatie klem zetten. En daar is wel iets aan te doen.

Beste Johan Remkes: vervang die hoofdrolspelers!

Natuurlijk snap ik best dat het de partijleiders zijn die normaal gesproken zo’n formatie doen. Maar een groot nadeel is toch de vermoeidheid na anderhalf jaar corona en een half jaar schaduwvechten. Ze zijn moe, ze zijn elkaar moe en wij zijn ze moe. En energie om nog over een schaduw heen te springen is er al helemaal niet meer.

En nu is het zo dat ons parlementaire stelsel sinds honderd jaar politieke partijen centraal stelt. En dat levert allerlei problemen op. Zoals het door partijen ondermijnen van het individuele mandaat van kamerleden door het afdwingen van fractiediscipline. Maar in dit geval bieden die politieke partijen misschien een oplossing.

Laat Remkes gaan onderhandelen met de voorzitters van de zes welwillende partijen. Zo’n voorzitter is toch ook een soort partijleider. De secondanten mogen dan gewoon blijven zitten vanwege de link met de fracties en de partijleiders en hun inhoudelijke kennis. Dan kan Kaag even bijkomen van haar verliezingsoverwinning van vorige week en kan Rutte zich eindelijk eens gaan verdiepen in wat demissionair eigenlijk betekent.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken (cc)

Tweede Kamer herpak nu eerst je macht

COLUMN - Wat je er ook van vindt, hij zit er nog. Rutte ontliep de kruisiging waarvan sommige dachten dat hij aanstaande was. Maar hoe nu verder op een manier waarop recht wordt gedaan? Recht aan Omtzigt. Recht aan de tegenmacht die de Tweede Kamer moet kunnen zijn. Recht aan de waarde van onpartijdigheid.

De Tweede Kamer heeft deze situatie wel een beetje aan zichzelf te danken en met name aan D66. De plannen om de koning(in) niet meer bij de formatie te betrekken kwamen vandaan bij de partijgenoten van Kaag, Van der Ham en Schouw. Maar de Kamer heeft weinig vastgelegd over hoe ze vindt dat die formatie precies moet verlopen. Dit is het moment om daar iets aan te doen.

Een premier met weglaklak aan z’n vingers

De situatie die zich nu voor doet is lichtelijk absurd. Op dit moment wil waarschijnlijk geen politiek leider in zee met de grootste partij. Niet alleen vanwege de leugentjes van deze week. Maar vanwege al die andere leugentjes. En vooral het ontbrekende besef dat een transparante overheid de basis vormt voor vertrouwen in de overheid. De leugentjes van deze week waren de druppel.

Het vertrouwen in de overheid is niet groter geworden de afgelopen jaren. Niet in Groningen. Niet onder de ouders van de toeslagenaffaire. Niet bij de mensen die met het UWV en andere uitvoeringsorganisaties te maken hebben gehad. En vertrouwen in deze formatie heeft nu niemand meer.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Onhandig verbod

OPINIE - De Gemeente Den Haag heeft opnieuw een demonstratie van Viruswaanzin verboden. Vorige week verbood burgemeester Remkes een demonstratie vanwege de te verwachten drukte en omdat de organisatie een opzet had gekozen die meer op een festival leek, een vorm van een bijeenkomst die onder de huidige coronamaatergelen niet is toegestaan. Uiteindelijk kwamen er wel demonstranten naar het Malieveld. Die mochten een half uurtje ‘gewoon’ demonstreren van Remkes en moesten daarna naar huis. Het eindigde met een optreden van de ME tegen provocerende hooligans uit het voetbalsupporterscircuit.

Nu verbiedt Remkes een nieuwe demonstratie ‘op dezelfde gronden als vorige week, zegt de gemeente Den Haag. Volgens de burgemeester vormt het protest een gevaar voor de volksgezondheid vanwege de verwachte hoge opkomst. Ook bestaat de kans op ernstige wanordelijkheden. Verder zijn er geen aanwijzingen dat de organisatie bereid is maatregelen te nemen om de demonstratie in goede banen te leiden, zegt de gemeente.’

Het is niet duidelijk of er van de kant van de Gemeente pogingen zijn gedaan om een oplossing te vinden. Willem Engel, een van de organisatoren: ‘”Voor mij is er geen twijfel over dat dit een politieke zaak is.” Ondanks het verbod gaat hij zondag naar het Malieveld: ,,Wij zijn er op persoonlijke titel. Ik nodig iedereen uit om te komen. Het is ons recht om te demonstreren.”’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Vroem

“Wollt ihr den totalen Vroem?” hadden ze gevraagd aan de achterban en die had bevestigend gebruld. De volkswil stond vast. Een paar dagen eerder had de minister van volksgezondheid nog geroepen dat viezere lucht inhaleren een kleine prijs was als in ruil daarvoor Max de God van Vroem door de duinen van Zandvoort zou razen. Bovendien was Johan een van hen. Die zou keurig een Schipholletje doen, dat wil zeggen een wormgat in de regelgeving aanboren om de normen te halen zonder je eraan te houden.

Johan liet het afweten. Hij sprak ineens over milieunormen alsof het harde regels waren die handhaving verdienden. Ketterse woorden die helemaal niks met Vroem van doen hadden, ontsnapten aan zijn mond. Toen herpakten ze zich. Een advies met zo verstrekkende gevolgen vroeg om een inventarisatie van de consequenties. Liefst door een onafhankelijke commissie, met een voorzitter die goed wist hoe je belangen moest afwegen. Iemand zocht alvast het telefoonnummer van Charlie Aptroot op.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratisch Discours: Commissie Remkes

VERSLAG - Op 13 december presenteerde de Staatscommissie Parlementair Stelsel haar rapport ‘Lage drempels, hoge dijken. De Commissie Remkes, vernoemd naar haar voorzitter, heeft twee jaar lang onderzoek gedaan naar de wijze waarop ons parlementair stelsel vernieuwd moet worden. En dat is hoognodig.

Op dinsdag 18 december woonde ik een lezing bij over het rapport van Remkes, georganiseerd door het Montesquieu Instituut. Een panel van wetenschappers gaven hun mening over het rapport.

Lage drempels

‘Hou toch op over die gele hesjes’ klinkt naast mij. Een van de panelleden heeft zojuist het g-woord laten vallen om de onvrede met de politiek te illustreren. De irritatie is begrijpelijk: een 2000-koppige demonstratie van wetenschappers wordt bekroond met een klein artikel op een achterpagina, terwijl de media op elke geel-gehesde demonstrant of klaar-over duikt.

Desalniettemin staat vast dat er een kloof tussen burger en bestuurder is. Commissielid Ruud Koole schetste een tegenstelling tussen hoogopgeleiden en laagopgeleiden, waarbij de laatsten zich voelen achtergelaten in het licht van globalisering en migratie.

Als hun stemmen geen weerklank vinden bij ‘establishment’ politici, zoeken zij hun toevlucht tot populistische partijen. Om dit te voorkomen moet dit ‘establishment’ minder neerbuigend over het ‘hoi polloi’ zijn en de oren open zetten. Of zoals Martin Sommer het verwoordt: ‘Remkes wil eigenlijk dat de D66-kiezer eens wat beter naar Wilders luistert’. De politiek moet toegankelijker voor de burger; er moet een lage drempel zijn voor betreding van de tempel der democratie.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Jammer maar helaas voor het burgerinitiatief

Vuurwerk (Foto: Flickr/storem)

Nog voor het burgerinitiatief goed en wel van de grond is gekomen is het alweer onder de grond gestopt. Het initiatief “Meer plezier met minder vuurwerk”, dat door 65.000 mensen werd ondertekend wordt niet behandeld in de Tweede Kamer.

En de reden is even bureaucratisch als zielig. Een burgerinitiatief moet namelijk aan de eis voldoen dat de kamer over dat onderwerp de afgelopen twee jaar geen besluit heeft genomen. Volgens de initiatiefnemers is dat het geval, maar volgens Johan Remkes, voorzitter van de commissie voor verzoekschriften en burgerinitiatieven, is dat wel degelijk gebeurd, en wel indirect.

Hij stelt dat minister ter Horst op 29 januari 2008 in een commissievergadering heeft aangegeven consumentenvuurwerk niet te willen verbieden. En volgens Remkes heeft ‘de Kamer impliciet met dit standpunt ingestemd omdat geen moties zijn ingediend waaruit het tegendeel zou kunnen blijken’.

Nu moet ik zeggen dat ik het burgerinitiatief niet heb getekend, omdat ik het ermee oneens ben. Maar zo’n initiatief op deze manier wegwuiven getuigt van minachting voor het volk. Het leuke van deze verklaring van Remkes is natuurlijk dat hij andersom ook te gebruiken was geweest. Stel dát er een motie was geweest, dan had de kamer zich er namelijk wel over uitgesproken en was het burgerinitiatief er ook niet doorgekomen. Een mooie Catch-22.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.