Niet snel genoeg

Minister Jet Bussemaker (PvdA) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wil meer vrouwelijke hoogleraren. Ze zet zich in om in totaal 300 extra vrouwelijke professoren te benoemen. Deze maatregel inspireerde me afgelopen maand om een sollicitatieprocedure eens te veranderen. “Het gaat in Nederland domweg niet snel genoeg.” Dat zei Bussemaker op 11 januari in de Volkskrant. Ze doelde op het aandeel vrouwelijke hoogleraren in ons land, nu 17%, dat sneller zou moeten toenemen. Bussemaker laat dit jaar 100 extra vrouwelijke professoren benoemen. De eerste vijf jaar betaalt het rijk; daarna moeten universiteiten ergens geld vinden voor dat extra personeel. Met deze 100 extra vrouwelijke hoogleraren vieren we dat 100 jaar geleden de eerste vrouwelijke hoogleraar in ons land werd aangesteld. De 100 komen bovenop de 200 extra vrouwelijke professoren die de universiteiten over drie jaar moeten hebben gerealiseerd. In totaal dus 300 extra vrouwen in het hooglerarenkorps. Een substantiële verandering, aangezien dat korps ongeveer 3.100 hoogleraren telt.

Foto: Alessia Cross (cc)

Trump, transtrenders en TERFs

COLUMN - Wat betekent het om vrouw te zijn? En ligt dat vast? In mijn omzwervingen op het wereldwijde web tuimelde ik onlangs in het virtuele konijnenhol van de polemieken tussen transtrenders, transseksuelen en trans-uitsluitende radicale feministen.

Gaandeweg kwam ik erachter dat ik veel meer beïnvloed ben door feministes van de tweede golf dan ik dacht, en dat ik de baarmoeder inderdaad beschouw als een potentiële loden bal die vrouwen vastketent aan een bestaan als huissloof, stevig onder de duim van de kostwinner.

Het verbaast me dus allerminst dat de patriarchale christen-fundamentalisten die een significant deel van Trumps kabinet uitmaken, allerlei initiatieven om vrouwen zelf het heft in handen te geven over hun voortplantingsorganen zo snel als mogelijk de nek om willen draaien.

Transgender wars

Op Tumblr heb je inmiddels een bonte verzameling millenials die zichzelf ’transgender’ noemen, maar daar iets volstrekt anders mee bedoelen dan wat daar doorgaans onder wordt verstaan: mensen bij wie de seksedifferentiatie van lichaam en brein niet in de pas loopt.

Dick Swaab legt in zijn boek Wij zijn ons brein (2010) uit dat de seksedifferentiatie van de geslachtsorganen van een foetus plaats vindt in de eerste maanden van de zwangerschap, en die van de hersenen pas later, in de tweede helft van de zwangerschap. Het brein zich dan seksueel de andere kant op ontwikkelt dan het lichaam, ontstaat er dysforie: het gevoel in het verkeerde lichaam te zitten. Althans, dat is de meest plausibele verklaring, en Swaab wijst op diverse neurologische onderzoeken onder transseksuelen die deze hypothese bevestigen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Michael Coghlan (cc)

De vrijheid en het boerkini-verbod

OPINIE - Inmiddels heeft ook de socialistische premier van Frankrijk Valls zich achter het Boerkini-verbod geschaard, dat in verschillende Franse badplaatsen is afgekondigd, omdat zwemkleding die het hele lichaam en gezicht bedekt, niet verenigbaar zou zijn met “de goede moraal en het secularisme”.

De onbedekte huid als verplicht uniform voor de staatsmoraal. Het is wel eens andersom geweest. Vrouwen verplichten zich uit te kleden in naam van de vrijheid. Het griezelige is dat zo weinig mensen inzien hoe absurd dit eigenlijk is.

Maar… volgens Valls is de boerkini “de belichaming van een politiek project”. “Dat project is bedoeld om vrouwen tot slaaf te maken”. Nu, daarmee geeft hij tenminste een beter argument dan politici die menen dat onder iedere burka een mitrailleur verborgen zou zitten.

Natuurlijk, dat ‘project’ is er. Het is wel degelijk zo dat in religieuze kringen een grote druk op vrouwen wordt uitgeoefend om zich bedekt te kleden en zich onderdanig te gedragen. Iedere Abrahamistische godsdienst deelt vrouwen een ‘andere’ rol toe dan mannen. Vanuit streng gelovige kringen vindt de druk op vrouwen wel degelijk plaats, en die moeten we zeker serieus nemen.

Maar het idee dat er ook vrouwen zouden kunnen zijn die zelf misschien graag wat meer bedekt zouden willen zwemmen, wellicht uit preutsheid, wellicht uit eigen overtuiging, dat komt in de belevingswereld van Valls kennelijk niet voor.

Foto: Ryan (cc)

Nog even over die naam, Cassius Clay…

ACHTERGROND - Het NRC beging afgelopen weekend een fikse faux pas door Muhammad Ali breeduit op de voorpagina te herdenken als ‘Cassius Marcellus Clay’. Ali had er tijdens zijn leven nochtans een fors punt van gemaakt dat hij die naam niet zag zitten.

Slaven werden vaak vernoemd naar hun meesters, en Ali vertikte het daarom, zich nog langer te laten noemen naar een slavenhouder. Zeker toen er succes aan zijn naam begon te kleven.

Niet enkel het NRC vergaloppeerde zich. De Amerikaanse sportverslaggever Bob Costas presteerde het om Ali op nationale televisie postuum nog even de les te lezen. Want Ali overdreef wel hoor, dat Cassius Clay een ‘slavennaam’ zou zijn. De 19e eeuwse Clay was juist een abolitionist, een voorvechter voor afschaffing van de slavernij.

Een nogal aanmatigend staaltje witwassen van de geschiedenis, meent schrijver Ta-Nehisi Coates (Between the World and Me, 2015): Clay was voor geleidelijke afschaffing van de slavernij. Ja, hij schonk de meeste van zijn slaven – die hij geërfd had – hun vrijheid, en gaf daarmee zo’n beetje het familiekapitaal op; maar anderszins had hij er ook geen moeite mee, slaven uit rancune te verkopen.

Rajiv Sethi, economieprof aan de Columbia Universiteit, toverde op twitter een bladzijde uit Ali’s autobiografie tevoorschijn, waarin deze verteld hoe hij op middelbare school voor het eerst las over wat zijn blanke naamgenoot zoal dacht. Fraai is inderdaad anders.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour | Waffel houden

‘Niet-moslims moeten ook op dit gebied even hun waffel houden. Dan zijn het weer vrouwen, dan weer lhbt’ers. Er is altijd wel iets te klagen. Geef ons een jaartje en laat het ons zelf uitzoeken. De aandacht die we niet aan discussies met niet-moslims hoeven te besteden, kunnen we dan gebruiken om vooruitgang te boeken binnen de gemeenschap.’

Tofik Dibi zou willen dat islamitische lhbt’ers wat meer met rust gelaten worden: ze kunnen heus zelf aan hun emancipatie werken. Daar hebben ze geen bemoeienis van buiten voor nodig.

Foto: UN Women (cc)

Pro-vrouwen ≠ anti-mannen

Of: waarom ongelijkheid niet moet worden bestreden met nog meer ongelijkheid

OPINIE - De Twitter-hastag #ikschrijf die voortkomt uit het ‘‘vrouwifest’ van Filosofie Magazine, zet mij, net als Ingrid Robeyns, aan tot bloggen. Het is mooi te zien dat er de laatste tijd (weer) veel aandacht is voor genderongelijkheid. Zo is er Athena’s Angels (vier vrouwelijke hoogleraren die zich hebben verenigd om op te komen voor de belangen van vrouwen in de wetenschap), de kersverse Lezeres des Vaderlands (die o.a. bijhoudt hoe ongelooflijk weinig aandacht er in de boekenbijlages eigenlijk is voor vrouwelijke schrijvers), het nieuwe blog Vileine.com (‘Een moderne feministe heeft nu dus geen idee wat ze met haar bh of okselhaar moet’). En dan zijn er natuurlijk ook nog de columns van Asha ten Broeke of de recente column van Ionica Smeets (‘Voor echte lezingen moet je natuurlijk bij mannen zijn’— link).

Valt u iets op?

Allemaal initiatieven over vrouwen door vrouwen. Niet zo gek, natuurlijk. Degenen die aan het ‘ontvangende eind’ zitten van onrechtvaardigheid (minder betaald krijgen voor dezelfde baan, minder snel worden uitgenodigd als spreker, als agressief of autoritair worden gezien wanneer slechts mondig, bij sollicitaties gevraagd wordt of ze misschien ooit baby’s willen, of bij presentaties worden voorgesteld met de bijzin: ‘ze is ook nog moeder van twee!’), zijn vaak ook degenen die het onrecht als eerste opmerken (ervaren) en daarmee eerder het probleem aan de kaak kunnen stellen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Huidskleur

Net als elke stinkende blanke witte man van rond de vijftig ben ik dol op negers, zo lang ze maar niet op mijn verjaardag komen. Dat heet white privilege, weet ik sinds kort, en dat ga ik verdedigen, want anders ontneem ik anderen het genoegen om zich bij mijn feestje in te vechten.

Dat die anderen zich aan het melden zijn zie ik met sardonisch genoegen tegemoet. In tijden van virulent racisme is het alle gutmensch aan dek, maar is er eenmaal een rechtsstaat die de grenzen bewaakt, dan breekt de volgende fase aan, het bevechten van een prominentere plek door degenen die eerst achtergesteld waren. Die plek krijg je niet cadeau. Emancipatie is geen strijd voor watjes.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Zomergasten | Hoe progressief is de VPRO?

DATA - De namen zijn bekend voor de serie Zomergasten van de VPRO dit jaar. Ook dit jaar, zoals alle jaren sinds 2010 zijn maar 2 van de 6 gasten vrouw.

We hebben daarom de historische vrouw/man-verdeling maar eens in kaart gebracht.

zg2_475

zg1_475

Gerekend over al die jaren heen is 1/3 van de gasten vrouw. De cijfers van het CBS geven aan dat vrouwen vrij consequent 50,5% van de Nederlandse bevolking uitmaken.

Hoe rechtvaardigt een progressieve omroep als de VPRO dit?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

FemEnisme

COLUMN - Immigratie en feminisme. Die twee zijn voor mij verbonden. Vrouwen hebben zich in West Europa de afgelopen eeuw met veel moeite weten te emanciperen. Stemrecht voor vrouwen is er in NL pas sinds 1919 (in Frankrijk sinds 1944!). Tot de jaren dinges mochten getrouwde vrouwen hun bankzaken niet zelfstandig regelen omdat zij wettelijk als handelingsonbekwaam gebrandmerkt waren.

We zijn er nog niet, maar veel is bereikt. Dat restje ongelijkheid kunnen we wel aan. We zijn immers geen minderheid maar een meerderheid. Een zachtaardige, niet op macht beluste meerderheid weliswaar, die zorgzaamheid hoger in het vaandel heeft dan gewin. Het evenwicht is echter precair. Te vaak moet de verdeling der (onbetaalde) zorgtaken nog aan de keukentafel beslecht worden. Te vaak worden vrouwen die graag voltijds buitenshuis werken nog teruggeworpen naar het aanrecht vanwege de kosten van kinderopvang. Te vaak zitten atavistische patronen nog tussen droom en daad.

Maar we zijn er bijna. Ik heb er vrede mee. Als dochter van een man, moeder van 2 zonen en wederhelft van een echtgenoot heb ik begrip voor de mannelijke kant van de zaak. Als vrouw behept met een relatief hoog testosterongehalte kan ik enkel raden wat een tienvoud ervan in je geest en lijf doet. Ik ben dan ook een begripvolle feministe. Voor beide kanten. Van mij moeten moeders niet gedwongen worden te werken, en zeker niet in deze tijd van vergaande mechanisatie. Werk wordt toch in rap tempo een privilege; je zou wel gek zijn labbekakken en verzorgende types te dwingen de schaarse arbeidsplekken te bezetten, die toekomen aan de ambitieuze exemplaren. De betaling van werk zoals wij die kennen is in mijn ogen een door een achterhaalde mannenmaatschappij opgezet en in stand gehouden systeem. Economie draait evengoed op de gratis olie van moeders, dochters en echtgenoten, met hun vrijwillige verzorgingsdrang. Ruim baan en respect voor die vrouwen dus! Ze zijn een zegen voor de maatschappij.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende