Wat is er mis met de kinderboerderij? Menselijk plezier boven dierenrechten

Een gastbijdrage van Anne Hogerheijde, eerder verschenen in Vegan Magazine nr. 142 - najaar 2024 en op de website van de NVV. Mijn liefde voor dieren begon ironisch genoeg op de kinderboerderij. Ironisch ja, want deze plek is helemaal niet liefdevol. De naam verraadt het eigenlijk al: kinderboerderij. Het plezier van kinderen staat voorop en niet het welzijn van de (niet-menselijke) dieren die er wonen. Naar de kinderboerderij Als kind kon je me niet blijer maken dan met een bezoekje aan een kinderboerderij. Vooral in het voorjaar, wanneer er weer geitenlammetjes ronddartelden. Deze plek was altijd mijn veilige haven. Het was de plek waar ik als kind naartoe ging om te ontsnappen aan alle mensen die mij – en mijn neurodiversiteit – niet begrepen. Omringd door niet-menselijke dieren kreeg ik het gevoel dat ik er mocht zijn. Deze dieren accepteerden me zoals ik was en dit hielp me om mezelf te accepteren. Maar de plek waar ik innerlijke harmonie ervaarde, bleek gebaseerd op een illusie. Waar is Vlekkie? Toen ik negen was, bracht ik in de lente een bezoek aan de kinderboerderij in mijn dorp. Er waren geitenlammetjes geboren. In de weide kwam er gelijk een babygeitje naar me toe. Het was liefde op het eerste gezicht – van mijn kant tenminste. De hele middag heb ik op het gras gezeten, met dit geitje op mijn schoot. Ik doopte hem Vlekkie, vanwege zijn gevlekte vacht. Door zijn kenmerkende vlekkenpatroon kon ik dit geitje goed onderscheiden van alle andere babygeitjes. Meerdere keren per week ging ik langs bij Vlekkie om hem te aaien en knuffelen. Ik had altijd het gevoel dat ik er niet bij hoorde en was vaak overprikkeld. Vlekkie bood me de rust die ik zocht. De zoektocht naar Vlekkie Op een dag was de wei een stuk leger en ook Vlekkie was verdwenen. Ik heb urenlang rondgefietst in mijn dorp op zoek naar ‘mijn’ geitje. Mijn moeder zei me dat Vlekkie vast verhuisd was naar een ander weiland. Dit wilde ik graag geloven. Ik droogde mijn tranen, maar ergens was er een zaadje geplant in mijn hoofd. Verhuisden Vlekkie en de andere dieren echt naar een nieuw thuis of was er meer aan de hand? Dat laatste bleek helaas het geval te zijn. Verdienmodel Of het nu lammetjes, biggetjes, kuikentjes of konijntjes zijn: jonge dieren zijn echte publiekstrekkers. Na verloop van tijd worden deze dieren groter en ouder. Vanaf dat moment trekken ze geen extra bezoekers. Wel nemen de dieren ruimte in en hebben ze voeding en verzorging nodig. Daarom nemen veel kinderboerderijen maatregelen. “Kinderboerderijen komen er niet graag voor uit, maar het fokken van dieren om ze na verloop van tijd te laten slachten, is een verdienmodel van de meeste kinderboerderijen”, zegt Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren in april 2023 tegen Editie NL.[1] Met de kennis van nu weet ik bijna zeker dat Vlekkie ook slachtoffer is geworden van dit businessmodel. Waarom bestaan kinderboerderijen? Halverwege de vorige eeuw ontstonden de eerste kinderboerderijen als reactie op de toenemende verstedelijking. Het doel was om kinderen (en volwassenen) in contact te brengen met boerderijdieren. Op dit moment zijn er volgens de Vereniging voor Stads- en Kinderboerderijen Nederland (vSKBN) naar schatting 500 stads- en kinderboerderijen in Nederland.[1] Vanuit de overheid wordt een kinderboerderij tegenwoordig gezien als een plek waar jong en oud leert over dieren, natuur, milieu en duurzaamheid. Om deze redenen gaan mensen naar de kinderboerderij Volgens de vSKBN heeft een kinderboerderij naast een educatieve functie ook een recreatieve functie. Voor bezoekers is vooral de recreatieve functie van belang. Mensen komen vooral naar de kinderboerderij voor het contact met dieren, als fijne buitenactiviteit en voor de speeltuin. Dit blijkt een uitgebreid tevredenheidsonderzoek onder ruim 1.500 bezoekers.[3] Er valt weinig te leren … Dat mensen de kinderboerderij niet zien als een plek waar ze iets kunnen leren, is niet verwonderlijk. Nog niet eens de helft van de kinderboerderijen biedt namelijk lessen aan voor scholen.[4] Daarnaast biedt de kinderboerderij qua educatie ter plekke ook niet veel meer dan een informatiebordje. Misstanden op de kinderboerderij Voor veel mensen is een bezoek aan de kinderboerderij dus vooral een leuke vrijetijdsbesteding, terwijl op kinderboerderijen vaak misstanden voorkomen. Diervriendelijke Kinderboerderijen, een initiatief onder leiding van Comité Dierennoodhulp en Stichting DierenVangnet, heeft een aantal vaak voorkomende problemen vastgesteld. Zo zijn er sociale dieren die alleen moeten leven. Dieren zijn slecht en/of te klein gehuisvest, waardoor ze hun natuurlijke behoeften niet kunnen uiten. Ook zijn er zieke dieren die niet de medische zorg krijgen die nodig is, maar aan hun lot worden overgelaten.[4] Daarnaast zijn er nog meer misstanden te noemen. Het eerdergenoemde verdienmodel van fokken en slachten van de dieren bijvoorbeeld. Of knuffeluurtjes met konijnen, cavia’s en andere prooidieren die dit eng vinden. Maar ook de aanwezigheid van exotische dieren. En vergeet de dieren niet die verhuurd of gebruikt worden voor evenementen en/of ingezet als last- of trekdier. Welzijn van mens of dier? Wiens welzijn staat voorop op de kinderboerderij? In de meeste gevallen dat van de mens. De huidige wet‐ en regelgeving sluit niet aan bij de werkelijke welzijnsbehoeften van dieren op de kinderboerderij, lees je op de website van Diervriendelijke Kinderboerderijen.[5] De eerdergenoemde branchevereniging voor kinderboerderijen heeft wel een keurmerk met richtlijnen. En er staan echt wel wat verbeteringen in – zoals dat dieren zich moeten kunnen afzonderen. Maar lang niet alle kinderboerderijen zijn hierbij aangesloten. Daarnaast zijn er voor dit keurmerk nog veel verbeterpunten. Gekeken naar de veiligheid bijvoorbeeld, focust het keurmerk van de vSKBN zich alleen op de veiligheid van mensen. Nergens staat dat kinderboerderijen ook na sluitingstijd moeten zorgen voor de veiligheid van dieren. Onnatuurlijke natuureducatie Bij de reguliere kinderboerderij staat educatie naar eigen zeggen centraal. Is het niet vreemd dat een plek die draait om gedomesticeerde dieren natuureducatie moet verzorgen? Er is niets natuurlijks aan dieren die opgesloten zitten op de kinderboerderij. Deze dieren zijn ook echt niet nodig om toffe buitenactiviteiten te organiseren, en jong en oud te leren over natuur, milieu en duurzaamheid. Een natuureducatiecentrum of buurthuis, zonder dat daarbij gedomesticeerde dieren worden gehouden, is veel geschikter. Het liefst natuurlijk met een mooie (natuur)speeltuin als extra trekpleister. Kinderboerderijenbesluit De initiatiefnemers van de eerdergenoemde Diervriendelijke Kinderboerderijen maken zich grote zorgen om het welzijn van kinderboerderijbewoners. Zij vinden dat de branche, de bezoeker en eigenlijk iedereen in Nederland beter op de hoogte moet zijn van de welzijnsbehoeften van dieren op de kinderboerderij. Daarom zijn zij in 2016 met het Kinderboerderijenbesluit gekomen. Met hun eigen keurmerk Diervriendelijke Kinderboerderijen willen ze ervoor zorgen dat kinderboerderijen het welzijn van dieren op de eerste plaats zetten.[5] Diervriendelijke Kinderboerderijen Op een kinderboerderij met het Keurmerk Diervriendelijke Kinderboerderijen is de educatie een stuk beter geregeld. Hier kunnen bezoekers kennismaken met de dieren en worden zij écht geïnformeerd. Volgens het Kinderboerderijenbesluit van dit keurmerk moeten kinderboerderijen het goede voorbeeld geven en juiste informatie geven over hoe je met dieren om hoort te gaan.[5] Op die manier breng je mensen respect voor niet-menselijke dieren bij en laat je zien dat het leven van elk dier ertoe doet. Ook moeten de kinderboerderijen belichten hoe er in ons land wordt omgegaan met de dieren in de ‘vee-industrie’. Dit houdt in dat Diervriendelijke Kinderboerderijen hun bezoekers informeren over het leed dat het gebruik van vlees, melk, eieren en andere dierlijke producten met zich meebrengt. Zo laten ze mensen de noodzaak zien van rechtvaardigheid voor dieren, in tegenstelling tot reguliere kinderboerderijen. Geen babydieren meer Nog een positief punt van het Kinderboerderijenbesluit vind ik het feit dat er op Diervriendelijke Kinderboerderijen geen dieren worden gefokt. Eieren worden ook niet uitgebroed. Dit betekent dat er geen jonge dieren meer bijkomen. De kinderboerderijenpopulatie zal hierdoor steeds verder uitdunnen en uiteindelijk verdwijnen. Of kinderboerderijen krijgen steeds meer de functie van een dierenopvang voor gedumpte en verwaarloosde dieren. Hopelijk veranderen deze plekken uiteindelijk in sanctuaries, waar dierenrechten centraal staan en niet het aai- en knuffelcontact tussen mens en dier. Kompas naar compassie Ik weet zeker dat een bezoek aan een Diervriendelijke Kinderboerderij me veel eerder tot inkeer had gebracht. De bezoekers wordt respect voor de dieren bijgebracht. Het dierenleed dat kleeft aan het gebruik van dierlijke producten zou dan geen geheim meer zijn. Wie weet overtuigt dit mensen die (nog) geen veganist zijn om (vaker) plantaardig te eten. Zelf zou ik waarschijnlijk ook geen veganist zijn als ik nooit het contact met de dieren op de kinderboerderij had ervaren. Conclusie Leren over de natuur doe je het beste, op een respectvolle manier, in de natuur en niet op een kinderboerderij. Dus trek eropuit en zoek (samen met je kind) de natuur op of ga naar een speciaal natuureducatiecentrum. Films kijken en boeken lezen kan natuurlijk ook. Leerzaam én leuk voor alle wezens, in tegenstelling tot de kinderboerderij. Wil je nu echt graag dieren van dichtbij zien, bezoek dan een sanctuary (zie kader). Bij zo’n ‘heiligdom’ staan de rechten van dieren centraal. Zo weet je zeker dat je bezoek diervriendelijk is en er geen Vlekkies op mysterieuze wijze verdwijnen. Het is een échte veilige haven, een liefdevolle plek waar ik graag mijn eigenwaarde had ontdekt en mijn liefde voor dieren had laten ontstaan. Vlekkie had op een sanctuary gewoon oud mogen worden, ik wens dit alle dieren toe. [kader] Sanctuaries Een sanctuary is een opvangplek voor – veelal geredde, verwaarloosde en mishandelde – dieren. In tegenstelling tot bij een asiel, worden de bewoners van een sanctuary niet herplaatst. In een sanctuary mogen de dieren oud worden, zonder nuttig te hoeven zijn voor de mens. Er wordt alles aan gedaan om de dieren het best mogelijke leven te bieden. Omdat de niet-menselijke dieren op een staan, kun je er niet zomaar binnenlopen. Sommige sanctuaries zijn op afspraak wel open voor bezoekers of organiseren speciale bezoekersdagen. Enkele sanctuaries in (de buurt van) Nederland zijn: Sanctuary het Wijland De Nobele Hoeve Vrijlief (website tijdelijk buiten werking) Forrest & Friends (België) Melief (Duitsland) [/kader] Bronnenlijst [1] https://www.rtl.nl/editienl/artikel/5375686/geadopteerd-kinderboerderij-geitje-naar-de-slacht-partij-voor-de-dieren [2] www.vskbn.nl/wp-content/uploads/Beleidsplan-2020-2023.pdf [3] https://www.vskbn.nl/prd/wp-content/uploads/2019/07/vskbn_branche_kinderboerderijen_2014.pdf [4] https://www.diervriendelijkekinderboerderijen.nl/waarom-een-kinderboerderijenbesluit [5] https://www.diervriendelijkekinderboerderijen.nl/educatie

Door: Foto: Lilia (cc 2.0)
Foto: 1911 postcard - pigs' tails spelling out the year copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Klaas Dijkhof de Goedmens

OPINIE - Wat een hoop goede bedoelingen weer van Klaas Dijkhof. Ja, hij lijkt wel een goedmens! Maar als hij dat echt was zou hij structurele maatregelen nemen en het niet laten bij lapwerk dat ik hem hier zie voorstellen:

Structureel is: strengere straffen voor overtreders, een goed gefinancierd controle apparaat dat echt onafhankelijk is en niet onder directe controle staat van het ministerie. Alleen door het regelmatig, onaangekondigd controleren van bedrijven, en door te niet schromen om in te grijpen als daar reden voor is, zullen bedrijven hun gedrag verbeteren. Dat is niet omdat er in slachthuizen slechte mensen werken maar omdat bedrijven die het wel goed willen doen het afleggen tegen concurrenten die de kantjes er vanaf lopen: zij kunnen immers veel goedkoper werken. (Dit, geheel terzijde, is een kern stuk in de leer van marktwerking. Vreemd dat de profeten van de markt dit nu juist niet zien.)

Ik geloof graag dat hij het goed bedoelt. Maar wat ik van deze regering (en voorgaande, ook CDA, PvdA, CU en D66 dragen verantwoording) steeds zie is dat het altijd blijft altijd bij incidenteel optreden en brandjes blussen zoals in de Fipronil-Affaire. Als de crisis bezworen is gaat men gewoon door met het huidige landbouwbeleid, met een paar kleine tweaks hier en daar. Roos Vonk heeft er een dagtaak aan om de gevolgen te documenteren.

Vierhonderd jaar walvissenhype

ACHTERGROND - Je zou denken, wat een gedoe met die Johannes. Laat het arme beest gewoon sterven. Waarom zoveel opwinding? Zeker komkommertijd? Maar zo is het niet: Walvisnieuws in historisch perspectief.

Foto: Martin Cooper (cc)

Kunst op Zondag | Slakken

In de vorige Kunst op Zondag (hartelijk dank heer Molovich!) nam een reaguurder het op voor de slak. Hij vond dat de slak in de kunst “toch wel erg gedemoniseerd wordt”.

De werkelijkheid is erger. Ik zag afgelopen week een advertentie die meedeelde dat het slakkentijd is en met welke middelen je de beestjes kan bestrijden. Ik ga daar dus niet naar linken, want ik wil het risico niet lopen chemisch verpeste slakken als voorgerecht bij mijn Bourgondische maaltijd te krijgen.

Gek wel dat je nu nergens leest hoe een woedende dierenbescherming actie onderneemt tegen de wrede slakkenbestrijdingsmiddelen. Terwijl in 2012 men nog flink over de rooie ging omdat een kunstenares de huisjes van levende slakken met kraaltjes had versierd. De kunstenares legde hier uit hoe die woede is ontstaan.

De versierde slakken, die de kunstenares gered heeft van een pijnlijke dood, waren symbool voor de hypocrisie die sommigen aan de dag leggen als het om dierenleed gaat.

Werd in de vorige KoZ de slak verbonden met luiheid, één van de zeven hoofdzonden, de slak is symbool voor veel meer dan luiheid, traagheid of geslijm.

Illustratie uit het Gorleston psalmboek – ridder in strijd met een slak, 1310 – 1324.
cc Britisch Library Knight v Snail Battle in the Margins (from the Gorleston Psalter, England (Suffolk), 1310-1324, Add MS 49622, f. 193v.
Kenners van middeleeuwse kunst geven uiteenlopende interpretaties van slakkensymboliek. De ridder die een slak bevecht zou een illustratie zijn van een vers uit psalm 58, waarin David corrupte rechters veroordeelt: Laat hem henengaan, als een smeltende slak.

Foto: Rob van Hilten (cc)

Damherten: afknallen en opeten

JACHT – Valse sentimenten liggen ten grondslag aan het verzet tegen afschieten van damherten in de Amsterdamse waterleidingduinen.

In de Amsterdamse waterleidingduinen zitten zoveel damherten dat ze op forse schaal verhongeren. De remedie ligt voor de hand: afknallen en opeten. Dat is snel, efficiënt, diervriendelijk en duurzaam. Toch hikt de gemeente Amsterdam al jaren aan tegen deze beslissing.

Zelfbenoemde dierenvrienden liggen dwars. Alles is beter dan dat de dieren door mensenhand direct om het leven gebracht worden. Liefst moet het probleem vanzelf weggaan, maar anders moet het buiten het zicht van de Amsterdamse gemeenteraad opgelost worden. Toppunt van absurditeit is de gedachte dat je de damherten zou moeten vangen, transporteren naar Oost-Europa en dan uitzetten in een gebied met lekker veel roofdieren (en jagers – Roemenen hebben op dit vlak minder valse sentimenten). Na alle stress van de verplaatsing gaat een aanzienlijk deel van de dieren alsnog dood, maar Nederlandse beslissers kunnen hun handen in onschuld wassen.

Er is in sommige opzichten weinig verschil tussen de plofkipconsument die niet wil weten waar zijn vlees vandaan komt, en de dierenvriend die herten liever laat verhongeren of gruwelijk aan hun einde komen in de kaken van een wolf dan instemmen met de jacht. Beiden kijken liever weg dan dat ze de realiteit onder ogen zien (de PvdD ziet dit uiteraard anders). De prioriteit ligt bij de eigen gemoedsrust, niet bij het dierenleed.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Kunst op Zondag | Dieren

Behalve van god, zijn mensen ook aardig van dieren los. Om dat te repareren versierde Tinkebell (het alias voor Katinka Simonse) slakken. Het resultaat is dat haar buurman geen slakkenkorrels meer strooit en kinderen ineens een bijzondere belangstelling voor de slijmdiertjes hebben. Ze redt slakken, maar wordt beschuldigd van dierenleed. 

Dat beweert Tinkebell in haar artikel op Joop.nl. Zo bekeken brengt de kunstenaar de dieren dus dichter bij de mensen. TV Rijmond, het AD en de Dierenbescherming denken daar anders over en zo was er op de laatste Werelddierendag een relletje dierenleed.

Een verslaggever van TV Rijmond jatte twee slakken van Tinkebells installatie ‘Save the snails”, onderdeel van de tentoonstelling “Ah, wat lief!” in museum Villa Zebra. Hij bracht ze bij de Dierenbescherming die gaat onderzoeken hoeveel leed er de slakken is aangedaan.

In Kunst op Zondag hadden we al slakken in de aflevering over miniatuurkunst: de inner city snail van Slinkachu. Geen haan die er naar kraaide. Hanen en kraaien hoor je nooit over kunst. Mensen wel. Zeker zodra het dier geen afbeelding, maar dood of levend basismateriaal van de kunstenaar is. En dat gaat dan niet over kwasten en penselen van paarden-, marter-, of eekhoornhaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (22): De slang en het konijn

Ik zal het maar eerlijk toegeven: ik heb de afgelopen jaren vaak op de Partij voor de Dieren gestemd. Ik vond het wel sympathiek: meer natuur, meer milieu en fatsoenlijker omgaan met dieren. Zo had ik toen ik een jaar of zes was een konijn. Ik was echt dol op Snuffel. Wie wenst het gemiddelde konijn geen goed leven toe?

Elke dag dierendag
De Partij voor de Dieren is een echte trendsetter geweest. Sinds de partij in de Tweede Kamer kwam is het aantal dierenonderwerpen extreem toegenomen. Er worden enorme hoeveelheden Kamervragen over dieren gesteld en het voormalige ministerie van Landbouw schijnt er zelfs extra ambtenaren voor aangenomen te hebben. En inmiddels is er een tweede partij die dieren ook heel belangrijk vindt: de PVV. Volgens Trouw is het iedere dag dierendag in de Tweede Kamer.

Maar ik ben inmiddels afgehaakt. Natuurlijk blijft het goed als mensen minder vlees eten, maar daar houdt het ook wel mee op. De vraag is natuurlijk: waarom zouden mensen goed moeten omgaan met dieren als dieren onderling beestachtig met elkaar omgaan? Een voorbeeld is de slang. Er bestaan veel verschillende soorten slangen, waaronder een aantal soorten die je niet graag tegenkomt omdat ze je wurgen of bijten. Mensen komen ze niet graag tegen, en konijnen al helemaal niet.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrijheid van Godsdienst of Recht op Vlees?

En plotseling is het er dan: een meerderheid voor een verbod op onverdoofd slachten. De draai van de VVD, en alhoewel de partij daar nog niet helemaal over eens is, de PvdA, heeft de Joodse en mindere mate de Islamitische gemeenschap erg verbaasd. Op het laatste moment roepen ze nu op om het verbod tegen te houden.

Laat ik eerlijk zijn: ik geloof niet dat onverdoofd slachten een halszaak voor dierenliefhebbers zou moeten zijn. Of je een koe nou ombrengt door een kogel door zijn brein (dat is namelijk de verdoving) of het doorsnijden van een slagader, wordt het dier so wie so geslacht om onze vleesverslaving te voeden. En is het niet een veel belangrijker hoe het dier daarvoor geleefd heeft? Onverdoofd slachten, dreigt, net als mega-stallen uit te groeien tot een kroonjuweel van de dierenwelzijnsbeweging.Ze houden daarmee af van de belangrijke vragen rond vleesconsumptie en de bio-industrie.

Maar dat is niet het argument dat de Rabbijnen aandragen: zij beroepen zich op godsdienstvrijheid. Maar kan je je op godsdienstvrijheid beroepen om uitzonderingen te bedingen op wetgeving?

In de eerste plaats betekent godsdienstvrijheid dat mensen vrij zijn om te geloven wat ze willen en hun geloof te belijden. De overheid mag mensen niet belemmeren om het enkele feit dat ze bepaalde religieuze opvattingen hebben, en handelingen mogen niet verboden worden omdat ze een bepaalde religieuze betekenis hebben. Zoals Locke stelt in zijn Letter Concerning Toleration: als het toegestaan is om in thuis met mensen brood te eten en wijn te drinken, dan moet je ook een eucharistie-viering toe staan, waarbij Christenen brood eten en wijn drinken en geloven dat dat het lichaam en bloed van Christus is, niet verbieden Maar Locke gaat een stap verder: als het legaal is om thuis een kalf te slachten, dan kan je een offer ook niet verbieden. Maar het is niet legaal om thuis een kalf te slachten, onder andere vanwege dierenwelzijn. De Nederlandse Grondwet heeft hier een mooie formulering voor: “Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueelof in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens iedersverantwoordelijkheid volgens de wet.” Godsdienstvrijheid is in de eerste plaats bedoelt om te voorkomen dat de overheid mensen op basis van hun religie vervolgt. Dat is de kern van het liberale begrip van de vrijheid van godsdienst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gelovigen moeten geen vlees willen eten

Een gastbijdrage van Taede Smedes. Dit stuk vormt een nadere uitwerking van zijn opiniestuk in de Volkskrant. Het is in iets geredigeerde vorm overgenomen van zijn persoonlijke weblog.

Er dreigt een verbod op het onverdoofd ritueel slachten (halal, koosjer) van dieren. Met name islamitische en joodse organisaties verzetten zich gezamenlijk tegen een dergelijk besluit. In de media hebben woordvoerders van deze organisaties met name twee argumenten voorgelegd om de rituele slachtpraktijken te verdedigen:

1) Een alternatief voor onverdoofd ritueel slachten is voor joodse en islamitische gelovigen onbespreekbaar.

2) Onverdoofd ritueel slachten is humaner dan de huidige bio-industrie, omdat ook het welzijn van het dier bij leven centraal staat: koosjer/halal betekent dat het dier ook tijdens het leven goed behandeld dient te zijn.

Die argumenten blijken bij nadere analyse geen steek te houden.

De argumenten ontleed

Ten aanzien van argument 1: het eerste argument is erg problematisch. Zeggen dat alternatieven onbespreekbaar zijn betekent dat iedere verdere discussie categorisch wordt uitgesloten. Het argument is namelijk gebaseerd op de premisse dat de onverdoofde rituele slacht in de heilige geschriften van deze religies is vastgelegd. Deze teksten zijn heilig, zodat er niets aan mag worden toegevoegd of afgedaan. Uiteindelijk is het argument dat een alternatieve manier van slachten onmogelijk is, gebaseerd op openbaring. De woordvoerders van de joodse en islamitische organisaties beseffen uiteraard dat een rechtvaardiging van bepaalde praktijken op basis van een openbaringsargument in de huidige cultuur niet langer geaccepteerd zal worden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Voelen vissen pijn?

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Voor mijn part word ik arm, heb ik het nooit meer warm
Voor mijn part moet ik verder leven zonder blinde darm
Maar er is een ding wat ik nooit zou willen missen
En dat is vissen

Haakje in je neus: nooit leuk (Foto: Flickr/ratterrell)

Aldus Leen Jongewaard in de Nederclassic ‘Vissen’. Zelf heb ik in totaal misschien vijf keer geprobeerd te vissen. De laatste keer was toen ik ongeveer tien jaar was en in het kader van een ouderwets stukje vader-zoon bonding. Na twee uur sloegen we een heel erg klein visje aan de haak. Dat haakje bleek toen veel lastiger te verwijderen dan we hoopten. Na een kwartier worstelen kregen we het kreng er dan toch uit en lieten we het spartelende beestje weer te water. Tot mijn afgrijzen bleef de vis aan het oppervlak drijven, mij beschuldigend aankijkend met één oog. Zelden heb ik mij zo ellendig gevoeld. Na een half uur daar gelegen te hebben zwom het visje dan toch nog weg: er was blijkbaar niets aan de hand, maar de vis wilde mij erg grondig een lesje leren. Dat hielp: ik heb sindsdien nooit meer een hengel aangeraakt.

Vissen als sport kent al jaren even fanatieke voor- als tegenstanders. De meeste sportvissers behandelen -uit eigen initiatief of geholpen door wet en regelgeving- de gevangen vissen voorzichtig genoeg. Ook worden de vissen hier bijna altijd teruggegooid. Een erg desastreus effect op het ecosysteem van de Nederlandse slootjes heeft het dus in de regel niet. De discussie over het hengelen spitst zich vaak toe op een enkele vraag: voelen vissen pijn?