Een nieuwe oppositie in Hongarije

De aanhoudende demonstraties in Boedapest tegen de regering Orbán worden door sommige commentatoren al opgetogen betiteld als „een opstand tegen het hele politieke regiem.” Dat mag nog „wishfull thinking” zijn – een algemene volksopstand die in staat is Orbán ten val te brengen is waarschijnlijk nog een behoorlijk eind weg – maar feit is wel dat er sprake is van een duidelijke omslag.  Het begon eigenlijk allemaal begin december, toen de Centraal Europese Universiteit (CEU) gedwongen was haar verhuizing naar Wenen aan te kondigen. Min of meer tegelijkertijd werden ook alle private media in handen van Fidesz oligarchen samengevoegd in één bedrijf, waarmee nog eens werd onderstreept dat de facto 90% van de media in het land (private én publieke media) onder centrale Fidesz-controle staan. Kort daarop volgde de aanname van de „Slavenwet” waardoor werknemers gedwongen kunnen worden 400 overuren per jaar te maken (maar betaling volgt pas na drie jaar), de wet op de instelling van aparte rechtbanken direct onder Fidesz controle, een wet die civiele controle op het Hongaarse leger verzwakt, en een wet die de verkoop van een grote reeks campings en hotels rond het Balatonmeer aan Fidesz oligarch en stroman van Orbán Lörenc Mészaros sanctioneert.

Foto: Gowy-icaro-prado(cc)

Icarus: de nieuwe Republikeinse partij

COLUMN - In de aanloop naar de Amerikaanse Midterm-verkiezingen op 6 november schrijft Joris Canoy een serie columns over wat er zo al achter de schermen gebeurt. Met nieuws dat in de mainstream media niet vaak is te lezen.

Daedalus, architect van Koning Minos, zat samen met zijn zoon Icarus gevangen in een toren op Kreta. Hij besloot twee paar vleugels te maken en bereidde zijn ontsnapping voor. Zijn waarschuwing aan Icarus luidde als volgt: “Icarus, ik waarschuw je, dat je halfhoog vliegt, opdat het niet gebeurt dat als je te laag zult gaan het water de veren zwaar maakt, of als je te hoog gaat, de zon ze verbrandt.

De volgende uitspraak komt vaak voorbij: De Republikeinse partij bestaat niet meer, dit is de Trumppartij. En inderdaad, grofweg 9 van de 10 Republikeinen staat achter de president. Bij het gehele volk scoort hij veel lager: slechts 4 van 10 Amerikanen steunt hem.

Loyaliteit

Deze tegenstelling tussen Republikeinen en de rest van de VS heeft zo zijn gevolgen voor de partij. De VS werkt namelijk met een systeem van voorverkiezingen: partijleden nomineren hun kandidaat in de voorverkiezing, waarna deze het opneemt tegen de kandidaat van de andere partij in de normale verkiezing.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Strongman Trump

Interessante opinie over de buitenlandvisie van Trump:

He wants a world he intuitively understands: of individual nations, in which the most powerful are free to bully the others. He wants an end to transnational migration, especially from south to north. It unnerves him. He believes that warfare should be engaged not to defend the collective peace as a last resort but to plunder and occupy and threaten. He sees no moral difference between free and authoritarian societies, just a difference of “strength,” in which free societies, in his mind, are the weaker ones. He sees nations as ethno-states, exercising hard power, rather than liberal societies, governed by international codes of conduct. He believes in diplomacy as the meeting of strongmen in secret, doing deals, in alpha displays of strength — not endless bullshit sessions at multilateral summits. He’s the kind of person who thinks that the mafia boss at the back table is the coolest guy in the room.

Foto: TigerDirect.com (cc)

Een Republikein verdedigt zijn zetel in Anti-Trumpland

COLUMN - In de aanloop naar de Amerikaanse Midterm-verkiezingen op 6 november schrijft Joris Canoy een serie columns over wat er zo al achter de schermen gebeurt. Met nieuws dat in de mainstream media niet vaak is te lezen.

Een man in pak, glad gekamd haar, tablet voor zijn neus, leest al typend zijn email voor. Hij stelt zich voor als een succesvolle zorgverzekeraar. ‘Beste Afgevaardigde Curbelo, Dank u dat u gestemd heeft voor het verhogen van zorgkosten.’ Cynisch noemt de man op wat Curbelo wel allemaal heeft gedaan voor de verzekeraars ten koste van het volk. Welkom in het verkiezingsseizoen.

Van het Republikeinse North Dakota (uit de vorige blog) verhuizen we naar het zuidelijke puntje van Florida. Gigantische grassteppes maken plaats voor paradijselijke palmbomen, witte stranden en eilanden.

Glansrijke overwinning

Het klimaat van Zuid-Florida is niet alleen compleet anders dan dat van North Dakota, ook het politieke klimaat is een wereld van verschil. Politiek gezien zijn North Dakota en Zuid-Florida tegenpolen: North Dakota stemde met 35 procentpunt voor Donald Trump, het puntje van Florida (26ste district) ging met 16 procentpunt naar Hillary Clinton.

Toch hebben deze twee districten één ding gemeen: een Republikeinse afgevaardigde. Hoe overleeft een Republikein zo’n Democratisch klimaat? Eén woord: aanpassing.

Foto: John Kim (cc)

Toeristenbrug

ELDERS - Er zijn plekken op de wereld waar nog gehengeld wordt naar toeristen, terwijl elders men de massa’s het liefst in hun cruiseschepen de zee weer opstuurt. Ook in vakantietijd is de wereld bizar verdeeld en toerismeterreur brengt dat soms aan het licht. Terwijl diezelfde toeristen juist een brug kunnen slaan tussen verschillende werelden.

De nieuwe minister van Cultuur en Toerisme van Turkije, Numan Kurtulmus (bij de recente reorganisatie van het Turkse kabinet gedegradeerd van vice-premier tot minister) propageert toerisme als middel tot meer begrip tussen gemeenschappen. Turkije is daar bij uitstek geschikt voor, vindt de minister (hier geciteerd), niet alleen vanwege de “rijkdom aan een toeristisch en cultureel aanbod”, maar ook door de in zijn ogen niet onbelangrijke “geofysische functie als brug tussen Oost en West met bezoekers uit de hele wereld.”

Een mooie, vredelievende boodschap, die ongetwijfeld meer gezien zal worden als een poging het toerisme naar Turkije weer naar het niveau trekken van voor de couppoging en navolgende repressie. Hoewel dat toerisme weer toeneemt, zijn er voor Turkije nog hele volksstammen te winnen.

Misschien lukt het meer toeristen te trekken als ook thanatoerisme wordt gepropageerd, met geheel verzorgde excursies langs de martelkamers van de veiligheidsdiensten en bezoekjes aan de huidige rechtszaken tegen de vermeende coupplegers.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Alexandre Dulaunoy (cc)

Europa op vakantie

ELDERS - Europa wordt deze weken geteisterd door een tsunami aan vrijwillige werktijdverkorting. Hoewel, vrijwillig? De schoolvakantie 8 juli tot 4 september) is van overheidswege opgelegd. De bouwvakvakantie is sinds 1981 geen verplicht nummertje meer, het advies is wel in de schoolvakantie het werk neer te leggen (24 juli tot en met 25 augustus). De politiek gaat daar braaf in mee (7 juli tot en met 11 september).

In andere Europese landen gelden grofweg dezelfde perioden. Ofwel: voor wie graag ziet dat Europa op haar gat ligt moeten dit gouden tijden zijn.

Vakantie is een beleving en biedt de mogelijkheid Europa te ervaren. De meeste vakantiegangers doen in deze periode een of meerdere Europese landen aan en kunnen dus zien waar van Europese eenheid sprake is of juist van Europese diversiteit.

Bijvoorbeeld: op de 14e juli kun je in Frankrijk dezelfde futloze braderietjes aflopen, die ook onze Koningsdag kenmerken. Men is in Frankrijk wel veel verder met het idee van centraal georganiseerde en uitgevoerde vuurwerk. Hele dorpen lopen uit om het spektakel te bekijken en de collectieve oh’s en ah’s verhogen het pittoreske sfeergevoel.

Braderietjes hetzelfde, vuurwerk een heel verschil. Is dat kenmerkend voor de Europese eenheid?

Foto: Gerard Stolk (cc)

Onderwijsinstellingen moeten buitenlandse netwerken promoten

ACHTERGROND - Ik zag gisteravond een prachtige documentaire over de HEMA, waarin de VPRO een jaar lang de topman Ronald van Zetten volgde. Van Zetten is al meer dan tien jaar CEO: dat is op zich al bijzonder. De manier waarop men met elkaar omgaat, doet me sterk denken aan een familiebedrijf, waarbij ook de lange termijnrelaties met leveranciers onderdeel zijn van de cultuur. Tegelijkertijd is de HEMA in handen van een buitenlandse investeerder, die snelle winsten wil, en is er stevige concurrentie van winkels die veel kortere productieketens hebben. Dat dwingt de HEMA te expanderen en te vernieuwen.

We zien Van Zetten met slechts een paar medewerkers op avontuur in Frankrijk en China. De manier waarop dat dan gaat komt wat knullig over. Zo vraagt Van Zetten aan een handdoekenfabrikant of hij wil samenwerken om HEMA-winkels te openen. De beste man heeft vier grote handdoekfabrieken voor ieder werelddeel, en de HEMA is een kleine klant. Of dat nu de meest logische zakenpartner voor expansie is? In Frankrijk test men een nieuwe formule uit, zonder rookworsten, en met kleine winkels. Het gaat allemaal zeer voorzichtig, en op eigen kracht. 
Dat is knap, maar met de grafiek van vandaag vroeg ik me twee zaken af:

  • weten bedrijven als HEMA dat veel onderwijsinstellingen een veel groter buitenlands netwerk hebben dan zij zelf?
  • waarom gebruiken bedrijven die netwerken niet veel beter?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Jesper2cv (cc)

Eén minister voor Internationale Samenwerking

ANALYSE - De wereld heeft Nederland veel te bieden – en vice versa. Een minister voor Internationale Samenwerking zou daarom op zijn plaats zijn, schrijft internationaal redacteur en publicist Jeroen van Gerven.

Het eerste uitgelekte bericht uit de kabinetsformatie was deze week dat in het beoogde PvdA/VVD-kabinet de ministerspost voor Immigratie, Integratie en Asiel zal worden vervangen door een minister voor Buitenlandse Handel, de wens van de VVD, óf een minister voor Ontwikkelingssamenwerking, die de PvdA terug zou willen.

Laten de onderhandelaars vooral niet hun tijd verspillen met gesteggel over de vraag of de minister ontwikkelingssamenwerking of buitenlandse handel in zijn portefeuille krijgt. Ze kunnen heel goed samengevoegd worden tot één minister voor Internationale Samenwerking. Dat ligt eigenlijk voor de hand, omdat ontwikkelingssamenwerking gemakkelijk kan leiden tot zakelijke contacten en arme landen zich juist ook via handel met Westerse landen sneller kunnen ontwikkelen. De twee beleidsterreinen versterken elkaar dus eerder dan dat ze een tegenstelling in de onderhandelingen zouden moeten vormen.

De nieuwe minister kan vrij eenvoudig dwarsverbanden leggen. In het buitenland heeft hij altijd iets te bieden. Waar mogelijk kan hij sterke Nederlandse economische sectoren, zoals watermanagement en ict-technologie, onder de aandacht te brengen en aanprijzen. Waar nodig en gewenst kan hij (aanvullend) ontwikkelingsgeld- en expertise inzetten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 22-02-2022

Van wie is ‘Nederland’?

Of de reputatie van Nederland in het buitenland nu echt concrete schade lijdt, is heel moeilijk te zeggen. Hier en daar dreigt een “MOE-lander” met een boycot van Nederlandse producten, misschien lopen we een contract of topfunctie mis. Maar veel verder dan dat “Nederland niet meer als het tolerante, open en zakelijke land wordt gezien”, komen critici zoals oud-minister van Buitenlandse Zaken Jozias van Aartsen niet. Nog niet.

Toch sneed Europarlementariër Marietje Schaake een goed punt aan: is de Nederlandse reputatie überhaupt wel iets waar Rutte zomaar over mag beschikken? Het “Nederlander-zijn” was volgens haar altijd een goede binnenkomer, nu niet meer. Het imago van Nederland, de zorgvuldig opgebouwde relaties,  “het is iets wat weggegeven wordt door de ze regering wat niet alleen van deze regering is.”

Het doet denken aan dat prachtige interview met Hans van Mierlo bij Pauw en Witteman. Het ging over de Nederlandse steun aan de oorlog in Irak. Balkenende wilde geen parlementaire enquête en Wouter Bos nam in ruil voor kabinetsdeelname genoegen met de door de regering ingestelde Commissie Davids. Hiermee gaf hij het enquêterecht weg, een grondrecht dat, aldus van Mierlo, “niet van hem” was. Een siddering trok door de studio toen Van Mierlo deze woorden uitsprak.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende