Kunst op Zondag | Splendor

Muziek in tijden van avondklokken. Eerst werden de podia gesloten, maar geen nood, met livestreams en filmpjes bleven musici aan het werk. Het publiek kon blijven genieten. Toen kwam de avondklok. Dat beperkte de tijd die musici beschikbaar hadden om naar opnamelocaties te reizen en voor de avondklok weer thuis te zijn. Maar creatievelingen zijn niet voor één avondklok te vangen. Een lumineus, schitterend, prachtig idee van Splendor is niet stil te krijgen. Het idee: twee musici die niet eerder een programma samen maakten en waarvan de instrument-of genre combinatie niet voor de hand ligt zoeken elkaars muzikale raakvlakken en vormen samen een Duo voor één Dag. Overdag repeteren ze, ’s avonds treden ze op. Tot de lockdown werden de optredens elke vrijdag om 20.45 uur uitgevoerd en waren ze, tegen betaling, via een livestream bij te wonen. Tijdens de lockdown moest het publiek wegblijven, maar gingen de concerten door. En de livestreams zijn tot het einde van deze lockdown gratis toegankelijk, dus voor leden en niet-leden. Nog steeds om 20,.45 uur? Dat kan natuurlijk niet. De concerten zijn vervoegd naar 18 uur. Laten we eens kijken en luisteren naar één van die pareltjes van Splendor. Pianist Gerard Bouwhuis en violiste Heleen Hulst als begeleiders van de ‘stille film’ Everything I can see from here, een animatieflm gemaakt door en Sam Taylor en Bjorn-Erik Aschim van The Line Animation. https://youtu.be/uP4OCX0Wzto Meer over het animatiefilmpje: kijk naar ‘the making off…’. Splendor heet een ‘muzikaal laboratorium’, een ‘culturele vrijplaats’ te zijn,  waar “podiumkunstenaars onafhankelijk van overheid en politieke instanties kunnen maken waarvan zij vinden dat mensen dat moeten kunnen zien, voelen en horen.” Bassist Wilmar de Visser bedacht het concept en samen met nog eens 49 andere musici kreeg Splendor vorm en werd geopend in 2013 in een voormalig badhuis in Amsterdam. Behalve door de investeringen van de 50 musici kan Splendor bestaan dankzij de steun van zo’n duizend leden en 120 obligatiehouders. Een schitterend initiatief dat met recht Splendor heet. Eerstvolgende ´Duo voor een Dag´ vrijdagavond livestream bij Splendor: 26 februari 18 uur met Aisling Casey (hobo) en Santiago Cimadevilla (bandoneon). De vrijdagavonden terugkijken kan op Splendors Youtube vrijdagavonden playlist. We kijken tot slot naar de laatste vrijdagavond (19 februari). Weer met pianist Gerard Bouwhuis, deze keer met basklarinettist Maarten Ornstein. Zij namen de coronaregels erg nauw door beiden ‘in isolatie te spelen’.  Ze namen plaats in twee aparte ruimten en konden elkaar niet zien én niet horen (!). Op 0:30 seconden wordt het duo geïntroduceerd en op 1 min. 40” begint het concert. Met eerst  ‘Formen in der Luft’, een compositie van Arthur Lourié (1892-1966) opgedragen aan Pablo Picasso. Op ongeveer 9 min. 40’’ begeleiden beiden de ‘Train dance’, een scène uit de Soviet-film "The Seven Brides of Corporal Zbruev” (1970). Gevolgd op 11 min. 30”door een solo- improvisatie van Maarten Ornstein. Op 17 min. 40” een improvisatie van beide musici. Op 22 min. 50” introduceert Bouwhuis een aardige verassing. Een door Gilius van Bergeijk in 1968 voor twee piano’s bewerkte versie van Chopins Nocturne in Cis klein. De pianisten zaten in aparte ruimtes en konden alleen het aftellen horen. Daarna speelde de ene pianist de partij voor de linkerhand, de ander die voor de rechterhand. Bouwhuis en Ornstein speelden nu hun versie, met Bouwhuis op melodica en Ornstein op basklarinet. Start op 23 min. 59”. In de rest van het concert komt onder andere de ‘Train Dance’ nog een keer langs. Al met al laten de heren zien dat, ook al zijn ze zo’n 50 minuten van elkaar afgezonderd, ze toch heel goed samen kunnen werken. Kijk en geniet. https://youtu.be/zcFKsK3ZKZ8

Door: Foto: © Splendor Amsterdam. Eigen foto (fotograaf Foppe Schut)

Hof houdt avondklok in stand

Het gerechtshof geeft in het hoger beroep de Staat gelijk: de avondklok is niet op basis van de verkeerde rechtsgronden ingevoerd. Daarmee vernietigt het hof het oordeel van de voorzieningenrechter op 16 februari dat de Staat de avondklok per direct moest opheffen.

De voorzieningenrechter oordeelde dat er geen sprake was van ‘bijzondere spoedeisendheid’, maar:

“Het gerechtshof heeft geoordeeld dat er wel degelijk sprake is van buitengewone omstandigheden die het invoeren van de avondklok mogelijk maken”, staat in een verklaring van het gerechtshof.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: harry_nl (cc)

Rechter straft nalatigheid af

COLUMN - Wie vindt dat de regering te wankelmoedig, te laat en te onduidelijk is met haar maatregelen tegen de corona pandemie, kreeg gisteren gelijk van de rechter.

Het instellen van de avondklok is onrechtmatig omdat het is gebaseerd op de Wbbbg (Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag). Dat kan niet, aldus de rechter, omdat die wet van toepassing is op calamiteiten die plotseling optreden en waarbij acuut actie nodig is. Als voorbeeld is een dijkdoorbraak gegeven.

Nog los van het feit dat we al tot tweemaal toe een dijkdoorbraak hadden en een derde aanstaande is, laat de uitspraak zien waar de regering in tekort is geschoten.  Het draait daarbij om het begrip ‘spoedeisendheid’.

Die spoedeisendheid was er volgens de rechter niet. Dat zou blijken uit “het feit dat er vóór de invoering van de avondklok al vaker over de mogelijkheid van een avondklok was gesproken” als “een van vele mogelijke opties” ter bestrijding van de pandemie.

De Wbbbg is bedoeld voor acute noodsituaties, waarbij maatregelen echt geen enkel uitstel kunnen dulden, dus kan het geen herhalend onderwerp van gesprek zijn. Dat wordt ook nog eens duidelijk gemaakt omdat er ruimte was “om voorafgaand aan de inwerkingstelling van artikel 8 Wbbbg een spoeddebat in de Tweede Kamer te houden”. Als daar tijd voor is, kan er geen sprake zijn “van een daadwerkelijke spoedsituatie als bedoeld in de Wbbbg.

Foto: © eigen foto Sargasso Briefstemmen

Briefstemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen: te weinig en te laat

COLUMN - van Aalt Willem Heringa & Edgar Hoedemaker

Kunnen de Tweede Kamerverkiezingen op 15, 16 en 17 maart wel doorgaan onder de huidige corona-omstandigheden? Recentelijk vroegen burgemeesters aandacht voor deze vraag. Wat ons betreft is de regering veel te laat begonnen met het treffen van coronamaatregelen voor die verkiezingen. Vooral het punt van het briefstemmen springt eruit. Dat is nu slechts mogelijk voor mensen van 70 jaar en ouder, maar zou voor alle kiesgerechtigden toegankelijk moeten zijn. We zitten met verschillende virusmutaties, een avondklok die net is verlengd tot 2 maart 2021, de straat opgaan wordt ontmoedigd, winkels zijn gesloten, bezoek is beperkt tot één persoon, en dan beperken we het briefstemmen? Voorop moet toch staan DAT de verkiezingen veilig en tijdig kunnen doorgaan en dat kiezers vooral niet worden afgeschrikt om te gaan stemmen? Nu al gaat, volgens een peiling van Maurice de Hond, 10% van de kiezers niet naar de stembus vanwege corona. Iedereen moet de kans krijgen zijn stem uit te brengen, verkiezingen zijn er belangrijk genoeg voor.

Natuurlijk zijn er coronaveilige voorzieningen getroffen (al was dat wel erg laat met een speciale wet die pas in december 2020 door het parlement ging): zo wordt het mogelijk gemaakt om met drie (in plaats van twee) volmachten te stemmen, gelden anderhalve metermaatregelen in de stemlokalen, is er een mondkapjesplicht, en is het in een aantal stembureaus al mogelijk om op 15 en 16 maart te stemmen. De sluitsteen van deze maatregelen is het briefstemmen voor 70-plussers. De Tweede en Eerste Kamer hebben dat onderdeel van het wetsvoorstel niet gecorrigeerd, terwijl de democratische participatie van kwetsbare groepen jonger dan 70 jaar hierdoor zwaar onder druk staat. In een eerdere column voor het Montesquieu Instituut stelden wij dit probleem al aan de kaak. Dat is niet alleen leeftijdsdiscriminatie (nu eens ten nadele van mensen jonger dan 70), maar het kan ook leiden tot een lagere opkomst, of bij een grote opkomst juist tot wachtrijen of toch meer reisbewegingen. Onderscheid bij kiesrechtfaciliteiten is ernstig.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Transformer18 (cc)

Verlicht lockdown niet, verander hem wel

COLUMN - We horen regelmatig dat het kabinet niet meer weet welke maatregelen nog te nemen. Dan toch maar die avondklok? Er is een simpele en effectieve maatregel die direct genomen kan worden. En laat dat onderdeel zijn van een pakket verzwaringen en versoepelingen die de lasten evenrediger verdeelt.

Wellicht is de angst voor de Engelse variant terecht en moet het ergste nog komen. Tegelijkertijd dalen de besmettingscijfers significant. Het 7-daags gemiddelde positieve tests is sinds 22 december gehalveerd. En de ziekenhuisopnames die later volgen dalen ondertussen ook gestaag. Wellicht is het verstandig om het voor de zekerheid gewoon nog even vol te houden. Maar pas dan wel het pakket maatregelen aan.

Extra maatregelen

Zo nu en dan hou ik me op in hartje Rotterdam, waar ik woon. Daar lopen in winkels nog steeds regelmatig mensen zonder mondkapje. En niet alleen bezoekers, maar ook het personeel. Op straat zie je regelmatig groepen groter dan de toegestane grootte, overdag, maar zeker in de avonduren. Ja, wat voor extra maatregelen moet je nemen, als mensen zich niet aan de bestaande maatregelen houden? Handhaven misschien?

Het is ondertussen duidelijk dat Mark Rutte niet graag direct ingrijpt in de levens van mensen.  Dat siert een liberaal. Ondertussen doet hij niets anders dan ingrijpen in de levens van mensen. Althans, de mensen die zich vrijwillig houden aan de decreten uit Den Haag. En in plaats van hun levens nog ingewikkelder te maken, zou je ook kunnen proberen af te dwingen dat meer mensen zich aan de bestaande maatregelen houden. Van handhaving heb ik hier nog nooit iets gemerkt en dan worden mensen laks. Laat de politie controleren in winkels en op straat. Vriendelijk blijven, boetes uitdelen en als het nodig is een keer een Albert Heijn sluiten. Graag wat precedentwerking.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Staat moet avondklok per direct opheffen

De voorzieningenrechter in Den Haag heeft vandaag de vorderingen van Stichting Viruswaarheid.nl om de avondklok in Nederland buiten werking te stellen toegewezen. Er was volgens de rechter bij de invoering van de avondklok geen sprake van bijzondere spoedeisendheid. De avondklok moet per direct worden opgeheven.

Quote du Jour | Wij Hollanders…

Ja, we staan er fraai op in het buitenland, met onze toeslagenaffaire en de “ahum” indrukwekkende manier waarop we reageren op de Corona-crisis. Van harte aan te bevelen is deze genadeloze analyse van Het Huidige Nederland uit Vlaanderen:

Nog maar een halfjaar geleden bekende Nederland zich, bij monde van zijn liberale premier Mark Rutte, tot een ‘slimme’ lockdown. Daarmee impliciet aangevend dat de rest van de wereld, alle buurlanden op kop, met hún lockdown, hún mondkapjesbeleid en hún avondklok zo stom waren als het achtereind van een varken. Subtiliteit was nooit de sterkste kant van ons Naderland.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.