KSTn | De nieuwe prijs van autorijden

Soms kom je wat kamerstukken tegen in de dagelijkse stapel waarbij je moet constateren dat je stomweg de kwaliteiten niet in huis hebt om het aan een breder publiek uit te leggen. Zo ook met de voorgestelde wijzigingen op de belasting op auto's. Laat ik het toch proberen samen te vatten als volgt. Ergens lag er al een stapel wensen met betrekking tot de belasting op auto's omdat er nu eenmaal een kabinet is dat bestaat uit partijen die tijdens de verkiezingen riepen dat de auto geen melkkoe mocht zijn. En ergens anders ligt nog een uitspraak van een rechter over btw heffen over het privégebruik van auto's wat misschien eventueel mogelijk niet zou kunnen. En dat gooi je op één hoop en je mengt het met wat groene ingrediënten en ziedaar, een wetswijziging waar niemand meer wat van snapt. Zelfs de Raad van State is het spoor bijster. Toch zal ik er een paar puntjes uit halen waarvan ik denk dat ik begrijp wat ze zouden kunnen bedoelen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ik word geen honderd

Rokers, vindt een meerderheid van u allen volgens het CBS, zouden meer zorgpremie moeten betalen. Dat is niet verbazend, want mensen nemen maar zelden de tijd om goed over zulke vragen na te denken.

Een bescheiden roker heeft elke twee dagen een pakje sigaretten nodig; in Nederland kosten 20 sigaretten nu €5,47. Daarvan is 19% BTW en 57% accijns: in totaal €4,1572. Koopt de roker elke twee dagen een pakje, dan stort hij of zij op jaarbasis €758,69 in de staatskas. Dat is grofweg driekwart van een goedkope zorgpolis. Let wel: dat is voor slechts tien sigaretten per dag – veel rokers komen daar ruim overheen.

Zou de staat besluiten om deze gelden exclusief aan de zorg te besteden, dan zouden de rokers bijvoorbeeld ook de beenbreuken van uw skivakantie kunnen bekostigen, en de sleutelbeenbreuken van overjarige hobbyfietsers, en de voetbalblessures van al die mannen die niet willen weten dat ze inmiddels over de vijftig zijn. Allemaal zaken die we met z’n allen bekostigen, die te voorkomen zijn, nutteloos zijn en vooral eigen schuld, dikke bult zijn.

U ziet mij niet op een grasveld achter een bal aan hollen of op twee planken van een spekgladde skipiste af donderen. Ik kijk liever toe, genietend van een bakje koffie en een sigaret. Ik heb namelijk geen buikje, geen zwembandjes en geen midlife crisis en dus doet u uw best maar. Ik hoef niet zo nodig. Ik breek dan ook geen ledematen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Journalisten De Pers checken de feiten niet

Zo langzamerhand heb ik er een dagtaak aan om iedere keer weer de fabeltjes over de olie- en benzineprijs uit de wereld te helpen.
Dit keer was het De Pers die zich liet misbruiken door United Consumers en de BOVAG. En niet gehinderd door enige drang om op zoek te gaan naar feiten hebben ze klakkeloos de persuitingen overgeschreven.
Dus laat ik kort zijn. Nee, het is nog steeds niet de hoogste benzineprijs (voor inflatie gecorrigeerd). Dat zou iets van 1,74 moeten zijn.
En ja, als de benzineprijs in 2008 werkelijk de olieprijs had gevolgd, zouden we een revolutie gehad hebben. Dus wees blij dat de oliemaatschappijen juist niet iedere verhoging in de olieprijs altijd helemaal doorberekenen.


En doordat ze ook weer over accijns begonnen, heb ik mijn grafiekje op dat punt ook maar weer eens bijgewerkt. Daar kan dus best nog een beetje bovenop.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Volgt de benzineprijs wel de olieprijs? Update april 2010

Update mei 2011: De meest recente versie van de grafiek staat hier.

Ja hoor, benzineprijs aan de pomp een beetje omhoog en gelijk hoor je weer “de man op straat” mopperen over kwartjes van Kok en de oliemaatschappijen die zulke graaiers zijn. Dat laatste hebben we een keer ontkracht. Maar we zitten weer wat verder in de tijd, dus de gegevens maar weer geactualiseerd. En wat blijkt? De oliemaatschappijen volgen heel netjes de prijs, op én neer.

Hoe moet u de grafiek lezen?
Om te beginnen is de gemiddelde benzineprijs (Euro 95 loodvrij) per week genomen. Daar is eerst de btw vanaf gehaald en vervolgens de accijns en andere toeslagen van de overheid. Daarbij hebben we de olieprijs in euro’s genomen in diezelfde week.
Om de getallen vergelijkbaar te maken hebben we de prijs in de startweek vertaald naar 100. Alle opvolgende weken zijn dus in verhouding tot die 100.

Hier de ruwe data in Excel formaat. Kunt u zelf ook spelen.
Binnenkort ook maar weer een update van de benzineprijs in historisch perspectief (inflatiegecorrigeerd)

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Incidentenaccijns of echt beleid

Gisteren werd in het NRC door twee heren een bekend idee herkauwd. Het gaat om de vleestaks. Vlees is een product dat nogal wat “kost” in de productie (bv CO2) en zou dus best met wat meer belasting in de winkel mogen liggen. De heren stellen voor om er maar accijns van te maken. En, zo roepen ze, je slaat drie vliegen in één klap. Afremmen koopgedrag op een “vervuilend” product én het gat in de begroting een beetje kleiner maken én werken aan de gezondheid van de bevolking. Wie kan daar nu tegen zijn? Of daarom de politieke partijen het maar in hun verkiezingsthema’s willen opnemen.

Je zou van een oud-politicus als Jan Terlouw toch wat minder incident-politiek verwachten. Natuurlijk heeft vlees een negatieve component die je als overheid graag zou willen inperken. Maar dat geldt voor heel veel zaken. Neem chips in computers en mobieltjes. Daarvoor is minimaal 30 kilo aan schoon water en ander materiaal voor nodig. Buitengewoon vervuilend. Gaan we chips dan ook maar van accijns voorzien?
Genoeg zaken dus waar we, net als bij de bestaande accijnsproducten als benzine en alcohol, graag “sturen” middels een prijsprikkel.
Maar waarom zo gefragmenteerd? Waarom niet een belastingstelsel opzetten waarin zowel de herkomst, de gebruikte energie (ook co2), de gebruikte producten alsmede de gezondheidsconsequenties eenduidige gekwantificeerd worden. Dan heb je tenminste een systeem met een zekere logica. Verschuif het accent dan van BTW naar die schade-accijns en iedereen is gelukkig.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kilometerheffing: een spagaat

Als ‘gelegenheidsautomobilist’, die slechts af en toe gebruik maakt van de auto, irriteer ik me al jaren aan het feit dat ik voor mijn paar duizend kilometertjes per jaar het volle pond aan wegenbelasting moet betalen. Wat mij betreft is het dus goed nieuws dat het kilometerheffing wordt ingevoerd. De gebruiker en vervuiler betaalt, en zo hoort het. Als je 40.000 kilometer rijdt op het Nederlandse wegennet is het niet meer dan logisch dat je óók meer betaalt dan iemand die pak ‘m beet 10.000 kilometer rijdt op jaarbasis.

Maar ik zit een beetje in een spagaat. Want aan de andere kant is het systeem zoals het nu is opgezet nogal privacygevoelig. Er wordt niet alleen gekeken naar hoeveel je rijdt, maar ook naar wanneer en waar. Het achterliggende idee is dat autoverkeer zo op basis van tijdstip en eventueel locatie aanvullend kan worden ontmoedigd, zodat het verkeer zich meer verspreidt buiten de spits, en weg van erg drukke wegen. Dit ontlast het wegennet én het milieu. Dat klinkt allemaal erg goed.

Maar, natuurlijk is er een maar, als bijkomend ‘voordeel’ heeft de overheid een extra instrument om te controleren wanneer elke automobilist zich waar bevindt. Een fantastisch extra opsporingsinstrument, dat hoogstwaarschijnlijk met net zulk enthousiasme als telefoontaps gebruikt zal worden door de Nederlandse politie en AIVD. Ik legde al eerder uit wat het gevaar is van grote databanken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Volgt de benzineprijs wel de olieprijs?

Via via bereikte ons een verzoek uit omroepland. Of wij een mooi plaatje hadden van het laatste kwartaal waarmee duidelijk werd dat de oliemaatschappijen wel snel de benzineprijs verhogen als de olieprijs omhoog gaat, maar niet zo snel de benzineprijs weer verlagen als de olieprijs weer omlaag gaat.
Nee, zo’n plaatje hadden we niet in de kast liggen. Maar nieuwsgierig als we zijn, gaan we dan toch zoeken. En binnen niet al te lange tijd hadden we een overzichtje gemaakt op basis van cijfers van het laatste half jaar. Weliswaar op weekbasis, maar toch.
Hier bleek dus niet echt uit dat de oliemaatschappijen “fout” zouden zitten.
Maar soms moet je ook gewoon iets presenteren dat geruchten/vermoedens ontkracht. En al helemaal als er nog iets anders op te merken is. Eerst maar even de grafiek (uitgebreid naar 8 maanden):


Er zijn een paar momenten te zien waarop de prijs van benzine wat traag reageert op een daling in de olieprijs. Maar heel hard is die relatie niet. Bovendien is het natuurlijk niet zo dat een oliemaatschappij vandaag alle olie koopt die morgen uw benzine is. Daar zitten buffers en heel veel financiële verrekeningen tussen.
Maar er is wel iets vreemds aan de hand met de trend. De olieprijs stijgt relatief harder dan de benzineprijs. Het lijkt er een beetje op dat de oliemaatschappijen de stijging van de olieprijs bufferen. Als je bedenkt dat een hoge olieprijs op termijn niet alleen de inkoop van olie raakt, maar ook het transport naar de raffinaderij, de raffinage zelf en het transport naar de pompen, dan is het opvallend te noemen dat er niet juist sprake is van een sterkere stijging van de benzineprijs ten opzichte van de olieprijs. Een beweging die in dit artikel ook geconstateerd wordt voor eind 2004.
Zouden de oliemaatschappijen zich wat inhouden omdat ze bang zijn voor de effecten van onrust bij een te snel te sterk stijgende benzineprijs? De conflicten van afgelopen maanden in veel landen maakt ze misschien voorzichtig.
Speculatie mijnerzijds. Wat zijn uw inzichten bij het zien van deze gegevens?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Benzineaccijns en het kwartje van Kok

Eigenlijk was het niet het kwartje van Kok maar het kwartje van van Amelsvoort. Maar goed, belofte maakt schuld. In januari presenteerde ik een grafiek met de benzine- en dieselaccijns van de afgelopen jaren, gecorrigeerd voor inflatie. Daaruit bleek dat die eigenlijk al een tijdje best wel stabiel is, ongeacht alle ophef.
Maar de telling begon na het “kwartje” omdat het CBS geen oudere cijfers had. In de reacties had ik al aangegeven op zoek te gaan naar oudere cijfers en belofte maakt schuld.
Nu heb ik aan de hand van cijfers van de Bovag voor benzine de situatie vanaf 1990 kunnen reconstueren. Dat is dus inclusief de invoering van dat kwartje (nu 8,3 eurocent) in 1991. Daarmee ziet de grafiek er wel iets anders uit. Hoewel het nog steeds meevalt als je het vergelijkt met de ongecorrigeerde variant van de Bovag.


Voor alle duidelijkheid, ik spreek hier over accijns maar reken met alle heffingen van overheidswege met uitzondering van de BTW. Oftewel, de brandstoftoeslag, de voorraadheffing, de SUBAT en de temperatuuraanpassing (vraag me niet wat dat is) zijn ook meegenomen.

Mocht iemand cijfers hebben van Diesel vanaf 1990, hoor ik dat graag.

Update:
Op verzoek van de reaguurders hier een extra grafiek. Dit toont het aandeel van heffingen (accijns etc..) exclusief btw als deel van de kale verkoopprijs (ook zonder btw) van benzine door de jaren heen:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Accijnspissers

Accijnspisser (de~(m);-s) 0.1 een gemiddelde, schijnbaar hardwerkende, Nederlander die, niet gehinderd door feitenkennis, stijgende brandstofprijzen toeschrijft aan de immer toenemende accijns en de hebberigheid van de overheid.

Zie hier een stukje uit de krant van de Nederlanders met een permanente nachtmerrie:
Steeds meer beleggers en marktkenners houden er echter serieus rekening mee dat de prijs van een vat olie aan het eind van het jaar maar liefst 200 dollar per vat is. Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumers.com schat in dat een liter benzine in dat geval €2 zal kosten. “Als de overheid de accijnzen niet verlaagt, zullen we daar uitkomen ja.”

Of de kop van een persbericht van de Bovag:
Zonder accijnsverlaging gaat benzineprijs richting € 2

Of de actiesite Kwartje-van-Kok-terug-nu!:
Wist u dat 62% van de brandstofprijs uit accijns bestaat?
Wist u dat er per dag ongeveer 23.000.000 (zegge 23 miljoen euro) aan accijns wordt verdiend van UW zuurverdiende geld waar u al normale belastingen over betaalt.

Oftewel, het is allemaal de schuld van de accijns. Het is de grote boze overheid die zorgt voor de dure benzine! We worden al jaren steeds meer uitgeknepen. En het is allemaal de schuld van de PvdA. Lees vooral ook de reacties bij gelijksoortige berichten.

Eigenlijk heb ik geen zin om hier uitgebreid tegenin te gaan. Want luisteren is niet een eigenschap die accijnspissers eigen is.
Toch maar even een aantal punten op een rijtje. Ten eerste stijgt de accijns op brandstof, gecorrigeerd voor inflatie, al een hele tijd niet. Het enige wat de overheid (en dus ook bijvoorbeeld Zalm van de VVD) om de zoveel tijd doet is er een paar cent bovenop gooien om de geldontwaarding te compenseren.
Ten tweede stijgt ook de benzineprijs, gecorrigeerd voor inflatie, slechts voorzichtig. Daarbij wel aangetekend dat we momenteel in zowel absoluut als relatief een record kennen met €1,65. Veel pieken hangen direct samen met de tijdelijke stijgingen van de olieprijs.
Ten derde is het helemaal niet zo dat 62% van de benzineprijs uit accijns bestaat. Het is minder dan 50% en daalt snel nu de prijs stijgt.
Ten vierde, hoe realistisch is het om de overheid te vragen geen accijns te heffen als de prijs naar 2 euro stijgt? 40 cent accijns inleveren? Waar komt dat geld dan vandaan? En wat als de prijs naar €2,50 stijgt? Alle accijns laten vervallen?
Echt, een paar cent accijnsverlaging maakt binnenkort geen zak meer uit. Learn to live with it. Stop met zeiken. Of staat er soms in de grondwet dat we recht hebben op goedkope brandstof?

Vorige Volgende