Eigenlijk was het niet het kwartje van Kok maar het kwartje van van Amelsvoort. Maar goed, belofte maakt schuld. In januari presenteerde ik een grafiek met de benzine- en dieselaccijns van de afgelopen jaren, gecorrigeerd voor inflatie. Daaruit bleek dat die eigenlijk al een tijdje best wel stabiel is, ongeacht alle ophef.
Maar de telling begon na het “kwartje” omdat het CBS geen oudere cijfers had. In de reacties had ik al aangegeven op zoek te gaan naar oudere cijfers en belofte maakt schuld.
Nu heb ik aan de hand van cijfers van de Bovag voor benzine de situatie vanaf 1990 kunnen reconstueren. Dat is dus inclusief de invoering van dat kwartje (nu 8,3 eurocent) in 1991. Daarmee ziet de grafiek er wel iets anders uit. Hoewel het nog steeds meevalt als je het vergelijkt met de ongecorrigeerde variant van de Bovag.
Voor alle duidelijkheid, ik spreek hier over accijns maar reken met alle heffingen van overheidswege met uitzondering van de BTW. Oftewel, de brandstoftoeslag, de voorraadheffing, de SUBAT en de temperatuuraanpassing (vraag me niet wat dat is) zijn ook meegenomen.
Mocht iemand cijfers hebben van Diesel vanaf 1990, hoor ik dat graag.
Update:
Op verzoek van de reaguurders hier een extra grafiek. Dit toont het aandeel van heffingen (accijns etc..) exclusief btw als deel van de kale verkoopprijs (ook zonder btw) van benzine door de jaren heen:
De reeksen
Jaar 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Heffingen 0,37 0,38 0,46 0,46 0,51 0,51 0,52 0,53 0,58 0,59 0,6 0,61 0,63 0,64 0,67 0,68 0,68 0,69 0,7
Prijs 0,84 0,86 0,88 0,86 0,91 0,91 0,93 0,98 0,95 1 1,16 1,15 1,14 1,16 1,25 1,54 1,33 1,49 1,67
Prijs zonder btw 0,7 0,72 0,74 0,72 0,76 0,76 0,78 0,82 0,8 0,84 0,97 0,96 0,96 0,97 1,05 1,29 1,11 1,25 1,4
Aandeel 0,53 0,52 0,62 0,64 0,68 0,68 0,67 0,65 0,72 0,7 0,62 0,63 0,66 0,66 0,64 0,53 0,61 0,55 0,5
Reacties (18)
Dank Steeph (ik was 1 van die zeurders om oudere cijfers), al zou ik ook graag…
Een andere vraag, zijn ook de benzineprijzen voor die periode bekend? Misschien zou het interessant zijn om de accijns eens te corrigeren voor de benzineprijs, in plaats van de inflatie (omdat die twee niet helemaal gelijk lopen). Daarmee kun je dan mooi zien hoeveel slechter wij in Nederland af zijn dan andere landen, waar accijns een percentage is van de benzineprijs en dus daarmee automatisch meestijgt, in plaats van dat de regering elke paar jaar met onpopulaire maatregelen als een kwartje van Kok hier en een dubbeltje van Zalm daar en indexeringen all around aankomt.
Ik heb namelijk een sterk vermoeden, dat juist nu, nu er extra om dat kwartje gezeurd wordt, de consumenten extra profijt hebben van de Nederlandse systematiek, omdat met de hard stijgende benzineprijzen, andere landen ons links en rechts inhalen voor wat betreft de hoeveelheid accijns/liter (als het een autorace betrof, was Nederland nu zo’n beetje de rijdende chicane).
Verder valt op dat er na het befaamde kwartje (dat eigenlijk dus 18 guldencent was) vijf jaar niet geindexeerd is.
We hebben dit al eens eerder behandeld bij Accijnspissers @37 (zie Gerelateerde Post) mbv Wouters Website. Wouter formuleert een beetje ondoorzichtig, maar een spreadsheet liegt niet.
Voorbeeld benzine Euroloodvrij (in centen):
kale prijs (1): 56,1
Voorraadheffing (2): 0,5
Accijns (3): 68,9
BTW kale prijs: 10,7
BTW voorraadheffing (4): 0,1
BTW accijns (5): 13,1
Totaal BTW (6): 23,8
Totaal prijs: (1) + (2) + (3) + (6) = 149,3
Ergo:
1. Bij heffingen van overheidswege dient tenminste BTW over Accijns en Voorraadheffing te worden meegenomen.
2. Accijns + Voorraadheffing + 19% BTW = (2) + (3) + (4) + (5) = 82,6 (7) is een vast bedrag per liter.
Wat staat er nu in de grafiek ? (7) vast bedrag gecorrigeerd voor de inflatie? Neemt dus licht af en daarom moet af en toe de accijns worden verhoogd??
In de kale prijs zitten natuurlijk alle kosten van de commerciëlen inclusief SUBAT en temperatuuraanpassing en die rekenen gestegen (prijsindex)kosten ook door.
Ik zie nu pas dat de 56,1 kale prijs van Wouter mooi gelijk is aan de Bovag productieprijs + distributiekosten + 2x brutowinst. Spreadsheet nog paraat.
Doordat productieprijs is gestegen van 43,1 naar 53,1 is de Euro95 gestegen van 149,1 naar 161,2 Daardoor vangt Wouter 10,1 – 8,2 = 1,9 per liter extra BTW over de productiekosten. Als hij een fatsoenlijk mens was zou hij niet profiteren van dwaasheden op de wereldoliemarkt en die extra 1,9 BTW niet heffen maar als gebaar teruggeven (bijvoorbeeld via de accijns).
@3: Waarom? hogere benzineprijzen leiden ook tot hogere inflatie en aangezien de accijns niet meestijgt met de inflatie (tenzij de accijns weer wordt geindexeerd), verliest Wouter er netto op. Logischerwijs zou Wouter dus juist meer geld moeten vragen. Dat nog even los van het feit dat hogere prijzen volgens de marktwerking tot minder verbruik moeten leiden, waardoor er in totaal ook nog eens minder liters verkocht worden, die Wouter ook weer in de schatkist mist. Kortom, bij hogere productieprijzen wordt Wouter al dubbel genaaid, dus ga hem dan niet ook nog die 2 cent per liter extra btw afpakken (die toch al niet eens de inflatie goedmaken).
@Cole: Moet Bos (of willekeurig welke minister van Financiën) soms voor alle accijnsgebonden producten de prijsfluctuaties maandelijks corrigeren omdat er meer (of minder!) btw binnen komt? Lijkt me rare zaak.
Wordt wat anders als je zegt dat wanneer deze situatie lang duurt, hij niet volgend jaar de vrijwel reguliere accijnsverhoging doorvoert.
@Bismarck #1: Uh… ja. Die heb je hier toch meerdere malen voorbij zien komen?
https://sargasso.nl/archief/2008/02/23/update-benzineprijs-door-de-jaren-feb-2008/
@4,5 Krijgen wij soms ook opeens meer salaris als de olieprijs stijgt?. Nu.. dan Wouter ook niet. Sterker zelfs.. Wouter houdt angstvallig de belastingvrije kilometervergoeding op 19 ct zodat we er geld bij moeten leggen als we voor de baas een stukje moeten rijden.
@Cole: Zelfde redenering voor de voedselprijzen. En mijn lunchvergoeding is ook al niet gestegen :-(
@7: Ja, we krijgen altijd meer salaris als er inflatie optreedt (of misschien moeten we zelfs zeggen, we krijgen meer salaris, waardoor er inflatie optreedt).
@6: Jamaar dat is de inflatiegecorrigeerde benzineprijs (die alleen mijn vermoeden bevestigt dat inflatie en benzineprijs niet gelijk lopen). Ik wil graag de absolute ongecorrigeerde accijns gedeeld door de absolute ongecorrigeerde benzineprijs. Daaruit zal naar mijn vermoeden blijken dat het aandeel accijns in de benzineprijs gedaald is in Nederland, terwijl het in andere landen gelijk blijft (of zelfs stijgt, het % wordt immers vaker opgeschroefd dan verlaagd).
@Bismarck: Ah! Ik heb de onderliggende cijfers uiteraard. Maar niet bij de hand. Zal binnenkort even op terugkomen.
@10: Ja, ik kan het natuurlijk ook zelf doen (de inflatiegecorrigeerde accijns/de inflatiegecorrigeerde benzineprijs moet hetzelfde opleveren), maar ik vermoed dat jij het al in een databestand hebt zitten en met twee knopdrukken eruit kan toveren.
Koop een fiets!
@Bismarck: Zie update
Twee problemen met deze grafiek.
Eén: accijns corrigeren voor de inflatie vertekent het beeld. De benzineprijzen (inclusief accijns) worden meegenomen in datzelfde inflatiecijfer. Je zou moeten corrigeren voor de inflatie van alle andere producten en diensten zonder de benzineprijzen, omdat deze prijzen zelf het inflatiecijfer beïnvloeden.
Twee: ik neem aan dat voor het begrip ‘inflatie’ de Consumenten Prijsindex is genomen, gebaseerd op de uitgaven van consumenten. Dit zegt dus niks over de toegenomen kosten voor bedrijven, en dan met name bedrijven die sterk afhankelijk zijn van de benzineprijs (transport, luchtverkeer). Zelfs als de invloed van de benzineprijzen op de inflatiecorrectie al niet-significant is, blijft dit een beperkt middel om eventuele economische gevolgen van accijnsverhogingen te meten.
@13: Dank Steeph. Daarmee wordt idd. mijn vermoeden bevestigd: De accijns is relatief gezien nog nooit (op zijn minst sinds 1990) zo laag geweest.
@M.Friedman: Er zijn vele manieren om er naar te kijken. Punt van deze berekening is aan te geven dat de overheid (ook in het licht van haar eigen uitgaven die met de inflatie meestijgen) niet steeds de accijns verhoogt, alleen voor inflatie corrigeert.
@ Bismarck 1 (“de consumenten extra profijt hebben van de Nederlandse systematiek”)
De Nederlandse systematiek wordt eerder gekenmerkt door (vooralsnog) grotere politieke standvastigheid dan door de gekozen systemen.
Accijns op brandstof is een politieke wissel. De Belgische staat bijvoorbeeld, bepaalt de prijs aan de pomp en is gevoeliger voor de druk van ‘de transporteurs’. Zeer vergelijkbaar overigens met de Chinese staat.
Je zou overigens zeggen dat de impact van de hoge olieprijs in lijn zou moeten zijn met de mate waarin de productie / productiviteit van een land gebaseerd is op deze grondstof. In feite zou China een van de zwaarst getroffen landen moeten zijn: arbeid is er (tov grondstoffen) een kleiner deel van de productiekosten dan hier, en bovendien komt daar nog een aanzienlijke energierekening voor vervoer/export bij.