Is meer gaswinning in Groningen de oplossing voor de energiecrisis?

Al het hele jaar wordt er van verschillende kanten opgeroepen om de huidige energiecrisis aan te pakken door de gaswinning in Groningen op  te schroeven. Ook de Correspondent had er in september een uitgebreid artikel over. De energie experts die daarbij aan het woord komen hebben het over een beperkte toename in de kans op aardbevingen en over de prijsdaling waar extra gasproductie voor zou zorgen. Een essentieel deel wordt echter stelselmatig genegeerd: Staatstoezicht op de Mijnen vind dat de veiligheidssituatie in Groningen bij het huidige lage winningsniveau al niet op orde is. Tijd om alle discussies op sociale media een keer op te schrijven. Met dank aan de waardevolle inbreng van Annegreet Blanken. Veiligheid in Groningen In juni 2022 zei de Inspecteur Generaal in het Financieel Dagblad: Ons oordeel van de situatie is dat het op dit moment in Groningen onvoldoende veilig is om aardgas te winnen. Dat heeft drie oorzaken. Ten eerste is een deel van de huizen nog niet verstevigd. Ten tweede zorgt gaswinning en de onzekere en trage versteviging van huizen voor gezondheidsschade bij mensen uit de regio. Ten derde verhoogt gaswinning de kans op schade aan huizen. De situatie in Groningen is niet veilig, ook al ligt de risiconorm voor gaswinning in Groningen een factor 10 lager ligt dan in de rest van Nederland (1 op 100.000 i.p.v. 1 op 1.000.000). Zelfs die lagere norm is bij het huidige winningsniveau niet haalbaar, laat staan bij een hogere gaswinning. Bij een hogere gaswinning kan het ook zijn dat huizen die nu als veilig gelden onveilig worden. De bouwnorm is namelijk afgestemd op het terugschroeven en beëindigen van de gaswinning. Een cadeautje van ik meen voormalig minister Wiebes. Nu wil dat niet zeggen dat de onveilige situatie in Groningen een volledige showstopper is, want speciaal voor het Groningergasveld is er artikel in de Mijnbouwwet opgenomen die mogelijkheid biedt om veiligheid van Groningers af te wegen tegen leveringszekerheid voor verbruikers laag calorisch gas (Artikel 52a). Compenseer de Groningers Altijd fijn en snel gezegd: verhoog de gaswinning en gebruik de opbrengsten om Groningers te compenseren voor de schade aan hun woning. Alleen waarom zou een Groninger met schade geloven dat hij of zij daadwerkelijk gecompenseerd wordt? Lees de serie 'Ik wacht' van het Dagblad van het Noorden uit 2019 nog eens terug, zoek uit hoeveel van die mensen inmiddels geholpen zijn en hoeveel wachters er bij zijn gekomen. De versterkingsoperatie in Groningen is de voorganger van de toeslagenaffaire. Het vertrouwen in beloften van de overheid of medeburgers die nu zuchten onder de hoge gasprijs onder Groningers met schade door gaswinning is laag. En terecht. Bovendien: waarom zouden ze nu een nog lagere veiligheid moeten accepteren om in de toekomst een veilige woning te krijgen? Nederland heeft het aan zichzelf te danken dat er ruim 10 jaar na de beving in Huizinge nog geen geloofwaardige versterkingsoperatie in Groningen aan de gang is en dat dezelfde premier er nog steeds zit. Heeft de hoge prijs effect op leveringszekerheid voor verbruikers van gas? In verschillende discussies wordt als volgende argument aangevoerd dat de hoge prijs effect heeft op de leveringszekerheid voor verbruikers van aardgas. In de wetsgeschiedenis of de Handelingen van de Tweede Kamer kom ik echter geen aanwijzing tegen dat hoge prijzen onderdeel zijn van definitie leveringszekerheid. Een standpunt en interpretatie dat door SodM wordt onderschreven: De wetgever in Nederland is er heel duidelijk over dat dat niet is wat wij in Nederland willen. Een veiligheidsafweging mag alleen gemaakt worden ten opzichte van andere veiligheidsvraagstukken.  (...) De aanpassing van de Mijnbouwwet in 2018 verhindert dat economische belangen voorgaan op de veiligheid. De staatssecretaris mag pas een afweging maken om de winning in Groningen te verhogen op het moment dat er dusdanige gastekorten in Nederland zijn dat er andere veiligheidsproblemen in Nederland ontstaan, bijvoorbeeld geen levering van aardgas aan huishoudens of ziekenhuizen. Ik hou me aanbevolen voor verwijzingen waar uit blijkt dat het anders zit, maar ik heb geen reden om te twijfelen aan de uitleg van SodM. Tot slot Dus zorgen hoge prijzen voor problemen? Ja zeker, maar dat is geen reden om de veiligheid van Groningers nog meer in gevaar te brengen. Vergeet ook niet dat de  Handelingen van de Tweede Kamer vol met pleidooien voor hogere prijzen (lees energiebelasting) voor aardgas om verbruik te verlagen en verduurzaming te stimuleren. Niet tot de hoogtes die we sinds vorig jaar zien, maar het maakt het m.i. juridisch lastig om vol te houden dat hoge prijzen volledig ongewenst zijn. Ik wens politiek en toezichthouder succes met hun afwegingen, maar met volle opslagen, een gasprijs die op de spotmarkt soms onder €0 zakt en het huidige warme najaar betwijfel ik of je hard kunt maken dat de leveringszekerheid voor gebruikers laag calorisch gas in gevaar is. En tot slot, alle besluiten over wat wij doen bij een gastekort (of dat gas nou duur is of niet) zijn al genomen en vind je terug in het Bescherm- en Herstelplan Gas uit 2019. Mocht u zich zorgen maken over de effecten van de hoge energieprijzen op mensen die het minder breed hebben dan u, overweeg dan om de Euro 190 die u ontvangt te schenken aan een lokaal of landelijk initiatief om hen te helpen. Denk aan de Voedselbank, Energiebank of een ander initiatief.

Door: Foto: Aardgasbevingen in Groningen, Drenthe en Friesland copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Closing Time | Tristania

Ach… ik lees net dat Tristania uit elkaar is. Dat stemt me wat droevig. Hoewel ze daarna nooit helemaal zijn doorgebroken, hebben ze met Beyond the Veil wel één van de beste platen, zo niet de allerbeste plaat, afgeleverd in het ADMWEDGWAMHV- genre.* Het heeft alles: koren, niet twee (de traditionele ‘beauty & the beast’) zangers maar zelfs drie, prachtige melodieën maar ook intense agressie. Hoe goed andere bands in dit genre ook zijn, veelal overigens van eigen bodem: dit album draagt de kroon.

Foto: Schermafbeelding filmpje Just Stop Oil 2022

Kunst op Zondag | Museumacties

LONGREAD - Gisteren lijmden twee mensen van ‘Futura Vegetal’ zich vast aan de lijsten rond La Maja Vestida (1800 – 1807) en La Maja Desnuda (1797 – 1800) van Francisco Goya (bron: El Pais). Het was de vijfentwintigste museale klimaatactie, sinds de Mona Lisa in mei een taart in haar gezicht kreeg. Een overzicht van de acties (met tal van filmpjes) onderaan dit artikel. Plus meer verdiepende literatuur.

De acties van Ultima Generazione, Just Stop Oil, Letzte Generation en Extinction Rebellion (Australië en Nederland) en nu dus Futura Vegetal, zijn bedoeld om een schok teweeg te brengen. Gezien de hoeveelheid en aard van reuring in mainstream en sociale media, is die missie geslaagd.

Geen verband tussen klimaatcrisis en musea?

Maar Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging, stelt dat er “geen direct verband is tussen de klimaatcrisis en de musea” (in dit artikel bij de NOS).  Ze reageerde op de actie in het Mauritshuis en vergat dat Shell tot 2018 zes jaar lang dat museum heeft gesponsord. Acties van klimaatactivisten droegen er toe bij dat in 2018 het Mauritshuis en het Van Goghmuseum afscheid namen van Shell als sponsor.

Mevrouw Carasso vergeet ook dat een beetje museum een flinke CO2-voetafdruk heeft. Alleen al om de condities te creëren waarin de kunst goed geconserveerd blijft. Dan is het oppassen met nieuwe trends in de kunst, ervaart bijvoorbeeld het British Museum.

Foto: Bron: Livius.org

Plato (3): De richtingloze democratie

ACHTERGROND - [Dit is de derde aflevering van een reeks over de Atheense filosoof Plato, die veel mensen vooral kennen om zijn zogenoemde ideeënleer, om de Platonische liefde en om zijn ideale filosofenstaat. Dat is echter wat misleidend. Plato’s filosofie is breder en gaat dieper.] 

We gaan, zoals in het vorige stukje aangekondigd, eerst eens kijken naar hoe Plato stond tegenover de democratie. Wie hoopt dat hij een bevlogen democraat is geweest, zal teleurgesteld zijn. Bij het beschrijven van een democratie trekt Plato verschillende pijnlijke vergelijkingen.

Zo is een democratie volgens hem als een kleuterklas die moet kiezen wie het beste dieet voorschrijft: de banketbakker of de dokter. Natuurlijk kiezen de kinderen voor de banketbakker. Maar is dat wel de beste keuze met het oog op hun gezondheid of hun toekomst? Natuurlijk niet. En dat is nu juist het probleem.

Het stuurloze Schip van Staat

In een democratie, zegt Plato, heersen vrijheid en gelijkheid zo fundamenteel, dat de burgers onvoldoende waarde toekennen aan vaardigheid en inzicht. Daarmee wordt de democratische maatschappij stuurloos als een schip waarvan de bemanning de koers mag bepalen, in plaats van de kapitein met zijn navigatie-instrumenten. In een democratie heersen dan ook verwarring en richtingloosheid. Het is een vrolijke maar oppervlakkige maatschappij.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Holy Other

Het album Held (2012) van artiest Holy Other is vooral zware melodie en melancholie met – naar eigen zeggen – zangerige klanken die ‘Burial-esque’ aandoen, maar dankzij de industriële beats en tempowisselingen wordt het net niet zoetsappig of theatraal.

Foto: Stefan Müller (climate stuff, 2 Mio views) (cc)

Blokkades in Berlijn tegen het stilzwijgen over de klimaatcatastrofe

Elke dag blokkeren klimaatactivisten in Berlijn een druk kruispunt. Tot grote woede van de automobilisten. De politie klaagt ook. Elke dag is een peleton agenten nodig om met zonnebloemolie de aan het plaveisel vastgelijmde demonstranten af te kunnen voeren. Het gaat ten koste van de criminaliteitsbestrijding, zegt een woordvoerder. De activisten van de groep Letzte Generation hebben andere zorgen. Ook in München vond gisteren een blokkade plaats onder het motto ‘Stilzwijgen of eindelijk de dodelijke noodsituatie van het klimaat serieus nemen’. Net als hun collega’s die hier en in omringende landen actie voeren in musea zeggen ze dat alleen dit soort acties de wereld wakker maakt. Voordat het te laat is. Het gaat allemaal veel te langzaam. Zelfs het Duitse Hooggerechtshof meent dat de Duitse klimaatwet niet ver genoeg gaat. De demonstranten eisen onder andere een snelheidslimiet van 100 kilometer op snelwegen en voortzetting van het in de zomermaanden geldende 9 euro ticket voor het openbaar vervoer.

Energie gaat voor klimaat

Voor dat laatste heeft de regering nu een nieuwe maatregel genomen: de introductie van een maandelijks vervoerbewijs van € 49, waarmee reizigers tegen lagere kosten gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer over de korte en middellange afstand in het hele land. Dat kan iets betekenen voor het klimaat, maar het is vooral bedoeld om een dreigend tekort aan energie af te wenden. De meer door Poetin dan door de klimaatopwarming afgedwongen maatregel is onderdeel van een 200 miljard euro kostend pakket aan energiemaatregelen waarin ook compensatie voor hogere energieprijzen is opgenomen en een prijsplafond. De maatregelen hebben zowel in het binnenland als in de EU de nodige kritiek opgeroepen. Ze zouden vooral gunstig zijn voor het Duitse bedrijfsleven. Andere EU-lidstaten, zoals Spanje en Frankrijk, die aandringen op veel verdergaande Europese maatregelen ter beperking van de gasprijzen bekritiseerden Duitsland voor zijn ‘alleingang’ in de aanpak van de energiecrisis. Duitsland mag wel wat harder werken aan het onderling vertrouwen binnen de EU, zeker gezien de nauwe relaties die het land de afgelopen jaren heeft onderhouden met de veroorzaker van de huidige crisis, volgens Pawel Zerka van European Council on Foreign Relations. Op de laatste top in Praag kwamen de regeringsleiders nog niet verder dan een road map voor verdere besluitvorming door de energieministers.

Foto: Maria Willems (met toestemming)

Dirkswoud en de glanzende eikel  

COLUMN -  ‘Valt u niets op? Ik heb de David van Michelangelo verbeterd, vervolmaakt.’ Beeldhouwer, kunstenaar Yne van Engelen, gevestigd in de voormalige smederij aan de Oosterzijde, heeft net een laken wegtrokken waardoor de David in zijn volle glorie voor ons staat. ‘U denkt dat ik een grapje maak, dat u naar een kopie zit te kijken. Maar er is een verschil. U kent het origineel toch? U ziet het niet? Ik zal u een eindje op weg helpen. Wie was David? Hij vocht tegen de reus Goliath en hij was Koning van Israel, we worden al warm. Dus wat was David? Ja. Koning, maar ik bedoelde dat andere, juist, jood. En wat kenmerkt joodse mannen? Ze zijn besneden. En nou is het typische dat Michelangelo zijn David niet besneden had, hij heeft een  voorhuid van massief marmer. En mijn David heeft dus geen voorhuid. Je kijkt gewoon naar de eikel, daar kun je de hand op leggen. Maar daar kom ik zo meteen op. En ik heb het nieuwe geslacht van David royaal gemodelleerd naar mijn eigen, uh, deel, want Michelangelo was wel erg zuinig.’

Yne van Engelen is kunstenaar, maar ook vader van een puberdochter die een opvallende verschijning is in Dirkswoud met haar paars en roze geverfd haar. ‘Sanne is een schat met een goed geweten maar ook zo ijzerenheinig als wat. Er bestaat alleen wit of zwart voor haar, niets er tussenin. Nu heeft ze dat klimaatgedoe in haar kop, ze zit helemaal vast, haha, vast, aan haar standpunt. En ze is allergisch voor hypocrisie. Neem nou de D66 wethouder Van Ginkel. Die heeft een affiche van de Klimaatmars voor haar raam aan de Noordervaart hangen, maar ondertussen vliegt mevrouw wel doodleuk naar Florida en Japan, en weer terug natuurlijk. Ik heb Sanne met moeite kunnen weerhouden van een vastlijmactie aan de Tesla van mevrouw Van Ginkel. ‘Een Tesla heeft wel een uitlaat, die bevindt zich alleen ergens anders’, is haar argument dan.  Het klimaat en de acties geven nogal wat spanningen in huis, zult u begrijpen. En daarom ben ik op mijn beurt bezig met een actie die moet leiden tot ontspanning, thuis en in de maatschappij, nou vooruit, te beginnen in Dirkswoud.’

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Tunes

Tunes. Vandaag hebben we tunes, themesongs. Listige dingen wel, ze haken zich vast in je geheugen als de bel van Pavlov: het begint! Het gaat beginnen. Na de tune begint het. Want dat is de volgorde, eerst de aankondiging, dan weer een aflevering van de serie.

En het is raar om later het liedje te horen los van de serie. Of je wordt er juist erg overvallen door nostalgie: je hoort het liedje, en je hebt er gelijk beelden bij.

Video du Jour | Ons geldstelsel

VIDEO - Carlijn Kingma is cartograaf en maakt “kaarten van de maatschappij”. Samen met Follow The Money, journalist Thomas Bollen en onderzoeker Martijn Jeroen van der Linden (tevens voorzitter van stichting Ons Geld) visualiseert ze de komende maanden ons geldstelsel, door geld voor te stellen als water. Kingma’s prachtig gedetailleerde tekeningen maken door middel van de water-metafoor zichtbaar hoe de structuren in onze samenleving tot stand komen en in stand worden gehouden, en hoe de (scheve) verhoudingen liggen. De eerste kaart, Het waterwerk van ons geld, is in oktober gepubliceerd. De komende maanden volgen er meer kaarten, volg het project hier. De kaarten zijn onderdeel van het langlopende FTM-project ‘Van wie is ons geld?‘.

Closing Time | Duval Timothy

In dit nummer horen we de bast van een berk in Londen. ‘Mutate’ staat op het (binnenkort te verschijnen) album Meeting with a Judas Tree waarvoor pianist en multidisciplinair artiest Duval Timothy op verschillende piano’s speelde en field recordings maakte van vogels, insecten, apen, vleermuizen, bomen en stenen in Londen, Spoleto (Italië) en Freetown (Sierra Leone). 

Vorige Volgende