Dossier:

De eerste acht wedstijden van het WK voetbal in Qatar zitten er op. De helft van alle teams hebben gespeeld en dit is de voorlopige stand:

Iran                       4 punten
Engeland             3 punten
Denemarken     2 punten

Dertien teams kijken tegen een erbarmelijke nul punten aan. Argentinië, Australië, Ecuador, Frankrijk, Mexico, Nederland, Polen, Qatar, Saudi-Arabië, Senegal, Tunesië, Verenigde Staten en Wales.

Als het team van Iran zo doorgaat zal het de verrassing aller WK’s worden. Na één wedstrijd al de grote kanshebber voor de finale, hoe krijgt Iran dat voor elkaar?
Dat krijgt de staat Iran niet voor elkaar. Alle lof komt het voetbalteam Iran toe. De spelers weigerden het volkslied te zingen. De actie sloot naadloos aan bij het statement dat aanvoerder Ehsan Hajsafi een dag eerder op een persconferentie gaf.

Before anything else, I would like to express my condolences to all of the bereaved families in Iran
(…)
They should know that we are with them, we support them and we sympathise with them.

Zo’n statement is niet zonder risico voor de spelers of hun familie. Het Iraanse regime treedt spijkerhard op tegen de protestbeweging die nu al ruim twee maanden aan de gang is. Hoewel velen dachten dat de Iraanse voetballers zich in Qatar tot hun sportieve opdracht zouden beperken, blijkt nu het tegendeel. Zoals Hajsafi zei:

We are here but it does not mean that we should not be their voice

Ook al gaat dit om een protestactie gericht tegen het Iraanse regime en niet tegen dat van Qatar, het Iraanse team verdient een volle vier punten. Gegeven alle omstandigheden was het buitengewoon moedig te demonstreren dat er ernstiger kwesties spelen dan voetbal. Zaken die nooit onbesproken horen te blijven.

Op de tweede plaats staat voorlopig Engeland. Vlak voor de aftrap van de wedstrijd tegen Iran knielden de spelers op het veld. Als gebaar voor inclusiviteit en tegen racisme en discriminatie. Een actie die de Engelse spelers vaker uitvoerden bij eerdere gelegenheden. Nu wel heel toepasselijk want op gebied van inclusie is Qatar de weg kwijt.

Dat werd nog eens bewezen toen diezelfde dag, niet veel later, voetbalfans getooid met regenboogkleuren de toegang werd ontzegd in het stadion waar Wales en de Verenigde Staten zouden spelen.

De actie mag ook toepasselijk heten omdat de slavernij waarmee de stadions zijn gebouwd, ongetwijfeld  is geworteld in racisme en discriminatie.
Een kleine drie seconden drukten de Engelsen hun knieën in het gras. Miniem gebaar, maar toch, vanwege de toepasselijkheid van het statement: drie punten.

Denemarken haalde de voorlopig derde plaats. Om een simpele actie: de kleding is expres sober gehouden. Geen grote logo’s, geen opzichtige belettering. De leverancier van de sportkleding verklaarde niet zichtbaar te willen zijn tijdens een toernooi dat duizenden mensen het leven heeft gekost.

En jawel, een van de outfits droegen de Deense spelers tijdens de opwarming voor de wedstrijd. Kleur: zwart. Als teken van rouw voor de omgekomen gastarbeiders. Denemarken scoorde daarmee twee punten.

Slechts drie van de tot nu toe zestien optredende teams maakten dus een of ander gebaar. Bitter weinig. Maar dat was wel te verwachten nadat acht Europese teams vooraf aangekondigde acties (het dragen van de One Love-armband) schielijk introkken toen de FIFA met maatregelen dreigde.

Nu het toernooi is begonnen, gaat het in de media vooral over het voetbal zelf. Alleen als een team op het veld, in de stadions, een statement maken, kan men er niet omheen. De beloofde reportages over de huidige situatie in Qatar blijven vooralsnog achterwege. Zelfs geen berichten of men om pad is gegaan en in welke mate men er in slaagt gastarbeiders te spreken.

Kunnen we op enig moment nog wat van het Nederlandse team verwachten? Vooralsnog ziet dat er somber uit. Laten we  een paar opties voorstellen.

Optie 1: Het hele team, niet alleen de aanvoerder, plus de begeleidende staf (inclusief Van Gaal!) gaan de One Love armband dragen. Zou de FIFA het aandurven een complete deelnemer op een gele kaart te trakteren en ze bij de volgende gelegenheid te schorsen?

Optie 2: Laat het Nederlandse team in de twee stadions waar het deze ronde nog gaat spelen een krans leggen ter nagedachtenis aan de omgekomen arbeiders (in de geest van een eerder voorstel).

Optie 3: Na de toss, of na het beginnend fluitsignaal, een minuut stilte houden ter nagedachtenis aan de omgekomen arbeiders.

Een beetje leeuw durft dat aan. En als dat toch te veel vergt, speel dan de ‘copy cat’ en kniel drie seconden.

Ondertussen houden wij in de gaten welk team op dit WK het meest presteert als het gaat om internationale solidariteit. Voor de ‘Get up – Stand up’-beker.

Vandaag hopen we te zien dat Duitsland een of ander gebaar maakt. De Duitse voetbalbond is in ieder geval een sponsor kwijt. Supermarktketen Rewe stopt de sponsoring uit protest tegen het niet dragen van de One Love armband.

België zal zwaar in de gaten gehouden worden door de FIFA, want de organisatie verbood het team niet alleen de One Love-armband te dragen, ook kleurrijke shirts en een shirt met het woord ‘Love’ er op werden verboden. Welke middelen heeft het team nog om expressie te geven aan protesten? Dat wordt dé kus van het WK (Jan Vertonghen gaat Eden Hazard een kus geven). Een belofte die Vertonghen snel weer van zijn Instagram verwijderde. Jammer.

Japan kondigde eerder aan zich enkel bij voetbal te houden.

Of Spanje, Costa Rica, Marokko en Kroatië enig statement gaan maken, is bij ons op moment van dit schrijven niet bekend.

Reacties (15)

#1 Hans Custers

Ook drie punten voor Duitsland, denk ik?

  • Volgende discussie
#1.1 Bookie - Reactie op #1

Nee, zij vertegenwoordigen een land dat zelf minderheden discrimineert. Zij starten al met -3.
https://fot.humanists.international/countries/europe-western-europe/germany/

Iran protesteerde tegen de machthebbers in eigen land. De Duitsers protesteerden niet tegen de schandalige discriminatie in eigen land.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Joost - Reactie op #1.1

Ah, whataboutism much?

  • Volgende reactie op #1.1
#1.3 Bookie - Reactie op #1.2

Nee, het is een rel om het dragen van een OneLove band. Landen als Nederland, België, Frankrijk kunnen die dragen. Een land als Duitsland verdient dat niet.

  • Volgende reactie op #1.2
#1.4 Hans Custers - Reactie op #1.2

Whataboutisme, tu quoque, valse vergelijking, stropop (dit protest is in eerste instantie gericht tegen de inperking door de FIFA van hun eigen recht op vrije meningsuiting). Best knap om zoveel drogredenen te combineren in zo’n korte reactie.

  • Vorige reactie op #1.2
#1.5 beugwant - Reactie op #1.1

De facto doel je op die “Kirchensteuer”? Dat is net zoiets als het kijkgeld in Nederland. Al levert dat laatste geen vrije dagen op.

  • Volgende reactie op #1.1
  • Vorige reactie op #1.1
#1.6 Bismarck - Reactie op #1.1

Maar Iran discrimineert minderheden dan weer ontzettend mega heel enorm veel harder dan Duitsland, dus dat is dan -1000? Of wil je gewoon je eigen agenda pushen en boeit je het eigenlijke topic (de competitie statement zetten tijdens het WK) verder niet?

  • Volgende reactie op #1.1
  • Vorige reactie op #1.1
#1.7 Joop - Reactie op #1.1

Interessant.

  • Vorige reactie op #1.1
#1.8 P.J. Cokema - Reactie op #1

Ik zou zeggen: 1 punt voor de regenboogkleuren op de presentatiepakken waarmee ze het stadion in kwamen.
De actie tegen de FIFA is voorlas een voetbalonderonsje terwijl het om Qatar zou moeten gaan (de kwestie met de arbeidsomstandigheden bij de bouw van de stadions en de mensenrechten in het algemeen. Toch 1 punt omdat de FIFA-maateregel allerlei acties voor inclusie en tegen racisme en discrinnatie onmogelijk lijkt te maken.
Diverse nationale voetbalbonden hadden vooraf meegedeeld wel boetes te willen betalen als dat der sanctie op het dragen van de One Love-armband zou zijn. De FIFA kwam toen op de proppen met het gele kaart-verhaal, waarop de bonden fluks het voornemen introkken. Laf van de bonden, laf van de teams die hun oren daar naar laten hangen.

  • Vorige reactie op #1
#2 cerridwen

Het WK voetbal had nooit aan Qatar gegund mogen worden, en nu het er is merken we aan alle kanten dat het geen fijn land is. En de Iraanse voetballers zijn helden.

Dat gezegd hebbende, laten we wel enig perspectief blijven bewaren. De enige reden dat we zo kritisch zijn op Qatar is precies omdát er nu een WK voetbal plaatsvind; normaal gesproken blijven ze onder de radar omdat de misstanden in Qatar zeker niet uniek zijn voor dat land. Ook in Nederland staan rechten van arbeidsmigranten onder druk, grote delen van de wereld zijn qua tolerantie richting LHBTI vrij beroerd, vrijheid van meningsuiting is verre van gegarandeerd.

En de arbeidsmigranten waar we ons zo druk om maken? Die komen graag naar Qatar, want daar worden ze met open armen ontvangen en hebben ze werk waarmee ze hun gezin kunnen onderhouden. Ondanks de risico’s.
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nepalezen-weten-al-langer-over-misstanden-rond-arbeidsmigranten-in-qatar-maar-toch-blijven-ze-gaan~b3ad336b/

De risico’s waren dus bekend. Waarom bleven Nepalezen de afgelopen jaren alsnog gaan?

‘Omdat ze simpelweg bereid zijn die risico’s te nemen. Natuurlijk kennen de mensen de verhalen van de arbeidsmigranten die het niet hebben gered. In getallen zijn dat er heel veel. Maar er zijn veel meer mensen die terugkwamen en geld hebben verdiend. Dat zijn toch de succesvolle mannen van het dorp. Als je jong bent en in zo’n situatie zit, denk je toch: dat wil ik ook.

‘Het is zelfs zo dat sommige mensen ondanks de omstandigheden terug willen. Ik sprak een man die een paar jaar in Qatar heeft gewerkt en daar keihard moest zwoegen. Hij vertelde dat het buffelen was, dat hij mensen heeft zien omkomen in de bouw, maar hij wist dat weg te duwen en heeft sinds kort dus besloten terug te gaan naar het land.’

In bovenstaande context maakt veel van het meest compromisloze protest op mij een holle indruk. Het is in hoge mate symbolisch, en heeft meer te maken met het krijgen van een goed gevoel dan vanuit serieuze interesse in de arbeidsmigranten waar het om draait.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 beugwant - Reactie op #2

Kun je nagaan hoe hard het leven in Nepal is. Al helemaal sinds de aardbeving en ook als je er geen weduwe bent. Daarbij draait de economie er volledig op de ontwikkelingshulp.

Niettemin geeft het geen pas op reisdocumenten in te nemen en die mensen ook nog eens het karige loon te onthouden.
Want dát is wat die schatrijke kameleneukers Qatarezen doen.

  • Volgende reactie op #2
#2.2 Hans Custers - Reactie op #2

Uiteindelijk wordt er vooral geprotesteerd tegen de collaboratie van corrupte FIFA-bestuurders met misdadige regimes. En daar is niks mis mee.

  • Vorige reactie op #2
#2.3 Jos van Dijk - Reactie op #2.2

Wat zou er gebeuren als die nu nog veel te voorzichtig kritische Europese voetbalbonden breken met de Fifa en een nieuwe organisatie oprichten? Je kunt toch niet doorgaan met medeverantwoordelijkheid dragen voor jarenlange corruptie. Nu zijn het de sjeiks van Qatar die het hele wereldvoetbal klem hebben gezet. Straks zijn we afhankelijk van de Saoedi’s.

#2.4 Hans Custers - Reactie op #2.3

Het nadeel zou dan zijn dat andere (met name: armere) delen van de wereld uitgesloten worden. Een exclusief Europees clubje lijkt me daarom niet zo’n goed idee. (Afgezien nog van het feit dat Europese landen ook niet allemaal vrij zijn van corruptie en dat niet alle niet-Europese landen door en door corrupt zijn.)

Het probleem lijkt me vooral dat al die sportbonden (ook op nationaal niveau) niet heel erg transparant en democratisch werken. En dat het om heel veel geld gaat. En prestige. Dat trekt overal grote ego’s aan, bobo’s die hun eigen status zeker zo belangrijk vinden als het bestrijden van corruptie.

#2.5 Co Stuifbergen - Reactie op #2.4

dat al die sportbonden (ook op nationaal niveau) niet heel erg transparant en democratisch werken. En dat het om heel veel geld gaat. En prestige. Dat trekt overal grote ego’s aan

Dat verklaart waarom de Europese bonden niet een eigen federatie oprichten.

Dat arme landen buitengesloten worden is onzin: als de Europese federatie goed loopt, willen andere landen daar ook bij.

Vergelijk het met de EU: als de EU het zou toestaan, zouden allerlei arme landen graag lid worden.