Sinds oktober wordt Zweden geregeerd door een rechtse regering met gedoogsteun van de extreem-rechtse Zweden Democraten, de tweede partij van het land. De nieuwe Zweedse premier Ulf Kristersson beloofde bij zijn aantreden 'een paradigmaverschuiving'. Dat betekent onder meer een ‘ontmanteling van het klimaatbeleid', nieuwe kernreactoren en een 'Deens' immigratiebeleid. Over sociale ongelijkheid wordt niet meer gesproken. De persvrijheid is inmiddels onder druk gezet door nieuwe wetgeving. De regering Kristersson blijkt gevoelig voor de dreigementen uit Turkije en Hongarije om het zozeer gewenste NAVO-lidmaatschap van Zweden te blokkeren. Om Erdogan tegemoet te komen heeft het Zweedse parlement deze week een nieuwe, strengere anti-terrorismewet aangenomen. Volgens de wet is het onder meer strafbaar om een terroristische organisatie te financieren, te rekruteren of publiekelijk aan te moedigen. De wet is op de eerste plaats gericht tegen de Turkse Koerden in Zweden die door Erdogan worden gelinkt aan de PKK. Maar ook de Syrische Koerden lopen gevaar. En iedereen die hen een stem geeft. Dat leidt tot grote voorzichtigheid bij de media als het gaat om berichtgeving over Turkije en Syrië. Ook de Zweedse publieke omroep staat al een tijdje onder druk van cricici die journalisten te links vinden. De Zweden Democraten willen de publieke omroep afschaffen. Persoonlijke verdachtmakingen tegen journalisten komen nogal eens voor. Journalisten lopen ook risicico's sinds via een wijziging van de grondwet is vastgelegd dat het in gevaar brengen van een bondgenoot strafbaar is en waarbij dan de bondgenoot mag bepalen of iemand over de schreef gaat. Met andere woorden: Erdogan kan bij de Zweedse rechter een aanklacht indienen tegen een Zweedse journalist die een kritisch artikel over Turkije publiceert. De publieke omroep heeft na het aannemen van deze nieuwe wetgeving afgezien van de uitzending van een documentaire over de energievoorziening in Oekraïne. En een reportage over laakbaar optreden van VN-militairen in Haïti is uit veiligheidsoverwegingen ook geschrapt. De regering zegt dat de wet niets met de media te maken heeft. Het gaat om de nationale veiligheid. En om het NAVO-lidmaatschap, zo mag worden verondersteld. Maar het is duidelijk dat de wet een aanleiding kan zijn voor zelfcensuur. Journalisten vrezen de bemoeienis van de geheime dienst met hun werk. Een celstraf van maximaal vier jaar zou klokkenluiders afschrikken om informatie te delen die mogelijk waarde heeft voor het algemeen belang. De Svexit-discussie opnieuw op tafel Anders dan in het geval van de NAVO ontmoet de EU in Zweden nog steeds een zekere scepsis. Jimmie Åkesson, de leider van de Zweden Democraten, deed deze week een poging om het sluimerende euroscepticisme in Zweden weer wat aan te wakkeren. Zweden is in 1995 tegelijk met Finland lid geworden van de EU. Maar de EU was lange tijd matig populair in het land. De Groenen gingen bijvoorbeeld pas in 2008 om. Åkesson leek zich er bij neer te hebben gelegd. Maar nu zei hij deze week weer dat het lidmaatschap heroverwogen moet worden. De EU wordt volgens hem een keurslijf en Zweden heeft er te weinig voordeel van. 'Duitse, Poolse of Franse politici kunnen in de praktijk beslissen welke auto je kunt kopen, hoe duur de benzine moet zijn of welke bomen je op je eigen land mag kappen', zei hij. Met dat laatste zal hij Greta Thunberg waarschijnlijk een nachtmerrie bezorgen: Braziliaanse toestanden in haar eigen land. De felste ontkenner van klimaatverandering bij de Zweden Democraten, parlementslid Elsa Widding, stapte overigens deze week op. Ze was in opspraak gekomen door haar aanwezigheid bij een conferentie van complotdenkers. Ze kreeg naar haar eigen mening te weinig steun van haar partij. De regeringsmeerderheid is nu geslonken tot één, al mag verwacht worden dat Widding wel met haar oude partij mee zal stemmen. Armoede Hoe ver Zweden is afgezakt bleek onlangs ook uit een bericht van De Volkskrant over financiële problemen van arme gezinnen, die ertoe leiden dat kinderen thuis niet meer voldoende eten krijgen. ‘Jonge moeders hangen huilend aan de telefoon [bij het Leger des Heils], omdat ze hun kinderen niet kunnen voeden.’ Scholen klagen dat ze met het budget voor de warme lunches die de school aanbiedt niet uitkomen omdat de kinderen, vooral vlak voor het weekend, extra veel eten. 'De voedselinflatie bedroeg eind vorig jaar 17,6 procent, voor zuivelproducten was dat zelfs 40 procent. Het leidt tot allerlei tekorten in het huishoudboekje. Zo trok het Rode Kruis aan de bel omdat eenderde van de alleenstaande moeders afgelopen winter geen goede winterkleding kon kopen voor hun kinderen.' In de welvaartstaat Zweden.
Hoe makkelijk is het om een lekker nummertje muziek in elkaar te draaien? Heel makkelijk, zolang je alles bij elkaar jat.
Deze creatieveling maakte een mashup van Clairo’s ‘Sofia’, ‘I’ll try anything once’ van The Strokes en ‘Bizarre Love Triangle‘ van New Order. Hopsa, klaar is kees!
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
RECENSIE - Wie zich zorgen maakt om de hedendaagse polarisatie in Nederland zou eens naar de jaren zestig van de vorige eeuw moeten kijken. Provo’s, hippies, linkse revolutionairen en feministen sloegen toen een groot gat met de bezadigde, conformistische naoorlogse cultuur van de meerderheid van de Nederlandse bevolking. Blij met de nieuwe welvaart, de televisie, de wasmachine en de auto werd ‘het klootjesvolk’ opgeschrikt door drugsgebruik, vrije seks en godslastering. Het ‘langharig werkschuw tuig’ werd in Amsterdam door mariniers van de Dam geveegd. De politie hakte op gezag van traditionele burgemeesters keer op keer keihard in op vreedzame demonstranten. Maar na verloop van tijd ruilden de autoriteiten het gewelddadig optreden in voor wat toen heette ‘repressieve tolerantie’. En veel aspecten van de tegencultuur werden in de jaren er na langzamerhand geaccepteerd en geintegreerd in de mainstream cultuur. Het is een fase, zeggen opvoeders over de puberteit. Het gaat om tijdelijk ongemak. Polarisatie is noodzakelijk in een democratie om vastgelopen patronen aan de kaak te stellen en om emancipatie van minderheidsgroepen in gang te zetten. Op voorwaarde dat de ‘destructieve kanten’ onschadelijk gemaakt worden, zeggen de behoedzamen.
Over de tegenculturen die in de jaren zestig en zeventig ophef veroorzaakten is al het nodige geschreven. Met De vlucht naar boven levert Jan J.B. Kuipers een lezenswaardige en relativerende beschrijving van een roerig tijdperk. De waarde van zijn boek zit hem niet zozeer in de sociologische analyse als wel in de gedetailleerde beschrijving van alles wat zich onder de noemer van de tegencultuur in die jaren aandiende. En dat was nogal wat. Enerzijds alles wat kan worden gezien als ontsnapping aan de toenmalige strakke normen en waarden in kunst, muziek, mode, vrijetijdsbesteding en genotmiddelen. Anderzijds de drang tot fundamentele maatschappijverandering, het verzet tegen politiek paternalisme, tegen de oorlog in Vietnam, tegen het slaafs volgen van de Verenigde Staten. De titel van Kuipers boek verwijst naar de verbinding tussen beide stromingen. ‘Het streven naar onmiddellijke bevrijding van knellende sociale verbanden en vereantwoordelijkheid, en van de banaliteit van het alledaagse, motiveerde zowel de escapisten, de ontsnappers en de drop-outs die bedwelming of bewustzijnsverruiming zochten, als de revolutionaire activisten – Cocagne en Utopia.’
Taalpolitieke kwesties hebben mij altijd meer geïnteresseerd dan de gemiddelde mens: hoe stellen we vast in welke omstandigheden welke taal of talen gebruikt mogen of moeten worden? Moeten alle kinderen op het schoolplein altijd Nederlands praten? Welke talen moeten worden gesproken in het Europese Parlement om alles tegelijk efficiënt en democratisch te laten verlopen? Moeten we ons verweren tegen het Engels in het hoger onderwijs of die taal juist omarmen?
De laatste tijd dringt tot me door dat in de toekomst die vragen weleens allemaal zouden kunnen verdwijnen, of in ieder geval een heel andere vorm zouden kunnen krijgen. Dat komt door Kunstmatige Intelligentie, systemen als ChatGPT maar vooral Google Translate en DeepL, automatische vertalers. Steeds beter worden die dingen: als je weleens iets moet vertalen, doen die systemen dat voor je in een handomdraai. Vaak is hooguit nog een lichte redactieslag nodig.
Het moment lijkt niet ver meer dat die systemen niet alleen voor geschreven tekst werken, maar ook in staat zijn de gesproken taal te begrijpen en voort te brengen. Ik bedoel niet dat zulke systemen er over vijf jaar zijn, maar wel dat ik niet verbaasd zou zijn als we ze in pakweg 2045 overal hebben. Dat je tegen die tijd een knopje in je oor kunt doen die alles wat de ander zegt in diens eigen stem maar in jouw taal laat klinken.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
De kreet ‘She belongs to the streets!’ is eigenlijk natuurlijk slutshaming. Vandaar wellicht dat Bruno Mars & Anderson .Paak daarom gebruik maken van een eufemisme, dat ineens een stuk positiever klinkt.
De twee megasterren bundelden de afgelopen jaren hun krachten in het gelegenheidsduo Silk Sonic. Die naam dekt de lading in ieder geval wel.
COLUMN - In een democratische rechtsstaat beschermt de overheid de uitingsvrijheid en stelt ze zich uiterst terughoudend op ten aanzien van de beperking van het vrije woord. Er zijn wettelijke beperkingen. De rechter kan op grond daarvan grensoverschrijdende uitingen veroordelen. Maar een regering hoort zich daar niet mee te bemoeien. Nederland kent geen censuur door de overheid. Het is een aspect van onze democratie dat graag wordt aangehaald door critici van minder democratische landen elders in de wereld.
In de afgelopen week zijn we geconfronteerd met twee berichten die er op wijzen dat een direkt ingrijpen van de overheid in het vrije verkeer van informatie ook hier niet geheel onmogelijk blijkt. Het bestuur van de NPO heeft staatssecretaris Gunay Uslu (Media, D66) gevraagd om de voorlopige erkenning van Ongehoord Nederland (ON) in te trekken. En op het ministerie van VWS was vorig jaar een ‘denktank’ actief waar eventuele ingrepen in de media werden besproken vanwege desinformatie over de vaccinatie tegen corona. In beide gevallen is de rechter niet betrokken.
De aspirant-omroep ON ligt van begin af aan onder vuur omdat er in de uitzendingen ruimte wordt geboden aan extreemrechtse politici en commentatoren die leugens over de coronapandemie en de vaccinatie niet schuwen. En daarnaast een hoop andere onzin verkondigen. Tegen discriminerende uitlatingen in het wekelijkse programma zijn al duizenden klachten ingediend. De NPO gooit het vooral op de weigering van ON om met andere omroepen samen te werken maar vermijdt de inhoudelijke kritiek. Het verzoek aan de staatssecretaris heeft geleid tot uiteenlopende reacties. Voorstanders van een verbod vinden dat er geen plaats is voor extreemrechtse ‘drek’ in een met openbare middelen gefinancierd omroepbestel. Ga meer ergens anders je onzin verkopen! Tegenstanders zeggen dat het publieke bestel alle geledingen van de Nederlandse samenleving hoort te vertegenwoordiger, dus moet er ‘logischerwijs’ ook plaats zijn voor ‘de groepen die in hun afwijkende mening stuitend of niet goed snik zijn.’
COLUMN - Soms vergeet ik hoeveel mensen ik geholpen heb. Preventie is vrij onhandig: de resultaten zijn niet zichtbaar in het dagelijks leven. Zeker wel in wetenschappelijk onderzoek, maar dat zijn niet de patiënten die je voor je ziet. Die statine die ik geef aan die patiënt met diabetes? Ik zal zeker heel wat hart- en vaatziekten voorkomen hebben, maar het is voor mij niet te zien welke mensen ik precies gered heb van een ritje ziekenhuis en op latere leeftijd hartfalen met een dood die te vroeg kwam.
Of die ene mevrouw, die ik heb geholpen met stoppen met roken. Enorm gemotiveerd was ze, en kwam met een duidelijk plan aan. Roken is een van de meest lastige verslavingen, haast te vergelijken met een verslaving aan cocaïne of heroïne. Mensen schrikken soms als ik dat tegen ze zeg. We hadden na het eerste gesprek een hulpmiddel uitgekozen wat bij haar paste, en gingen zo verder. Regelmatig zagen we elkaar, de begeleiding bij stoppen met roken kan er soms best intensief uit zien. Mensen komen wekelijks of tweewekelijks bij mij langs voor gesprekken, naast het hulpmiddel dat ze gebruiken. Die combinatie lijkt de kans van slagen hoger te leggen dat mensen blijvend stoppen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Van Noorwegen op plaats 1 tot Noord-Korea op 180. Nederland is in vergelijking met de vorige editie, na de moord op Peter R. de Vries, gestegen van plaats 28 naar 6. In een nadere toelichting op deze beoordeling staat dat de veiligheid van journalisten nog wel een punt van zorg is.
De polarisatie van de publieke opinie over kwesties als immigratie, landbouw en klimaatverandering heeft geleid tot een toename van fysieke en verbale aanvallen op journalisten, met name tegen tv-ploegen en fotografen. Dit heeft bij sommige journalisten geleid tot zelfcensuur en een onwil om bepaalde onderwerpen te behandelen. Misbruik en trollen op sociale netwerken hebben invloed op de nieuwsgaring en -verspreiding. Vrouwelijke verslaggevers en gekleurde journalisten zijn bijzonder kwetsbaar voor dergelijke aanvallen (…) De aanhoudende gevaren van de georganiseerde misdaad hebben bepaalde verslaggevers politiebescherming opgeleverd. Fysieke aanvallen op hen worden meestal vervolgd. Verslaggevers die offline of, in toenemende mate, online worden bedreigd, kunnen een noodnummer bellen om misdaden te melden en advies te krijgen.
Rising Appalachia is een folkgezelschap onder leiding van de zussen Leah Song en Chloe Smith. Die produceren naar verluid hun muziek van A tot Z zelf, al hebben ze inmiddels wel een paar mensen aangetrokken om de organisatie en publiciteit te verzorgen.
Is dit de Philip Glass onder de DJ’s? Laat u meevoeren door de mesmeriserende noten van Martin Roth.