Een zeer zwakke minister

Minister van OCW Eppo Bruins kan de megabezuinigingen op onderwijs die hij doorvoert niet verkopen omdat hij er zelf niet achter staat. Slappe hap.

Door:
Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

Kabinet – Tweede Kamer: 2 – 0

, door

COLUMN - Het zomerreces is voorbij, de Tweede Kamer moet weer aan de bak. Met morgen de eerste plenaire vergadering van na de zomer, waarbij de Tweede Kamer al met 2- 0 achter staat op het kabinet. Wat niet helemaal eerlijk is, want het kabinet was eerder terug van zomerreces.

Eerst schoffeerde het kabinet de Tweede Kamer door drie dagen voor de eerste plenaire vergadering en twee weken voor Prinsjesdag (een deel van) de Prinsjesdagstukken naar de pers te lekken en niet eerst naar de leden van de Tweede Kamer te sturen.

Nu is dat in zo’n dikke dertig jaar een diepgewortelde traditie geworden. Bij die traditie hoort ook dat de Tweede Kamer de minister-president ter verantwoording roept. Want, ook geheel traditiegetrouw,  de Tweede Kamer is het lekken meer dan zat.

Nog niet zo heel lang geleden, in 2022, eiste Pieter Omtzigt dat het kabinet maatregelen neemt om het lekken van Prinsjesdagplannen te stoppen. “Het belemmert me ernstig in mijn werk”, zegt hij. (bron: RTL Nieuws).

Een paar uur nadat de coalitiepartijen het begrotingsakkoord rond hadden, werd de inhoud gelekt. Omtzigt dreigde: ”Formeel kan ik ook aangifte doen van een ambtsmisdrijf tegen de hele coalitie. Dit zijn namelijk kabinetsstukken die gelekt zijn.”

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Number 10 (cc)

De ‘politieke aardverschuiving’ in het Verenigd Koninkrijk: overwinning van de democratische rechtsstaat?

, door

COLUMN - van Jorieke Manenschijn (*)

Hoewel het VK traditioneel gezien bekend staat als een oude, stabiele democratie, werden er de afgelopen jaren steeds meer zorgen geuit om de staat van de democratische rechtsstaat in het Verenigd Koninkrijk.

De conservatieve partij werd geteisterd door interne schandalen, schendingen van het ongeschreven recht en conventies, en clashes met de rechterlijke macht, zowel binnen het VK als internationaal. Waar de rest van Europa verder naar rechts schuift, lijkt het VK een tegengestelde beweging te maken. Kunnen we dit zien als overwinning van de democratische rechtsstaat na een periode van rechtsstatelijke onrust?

De verkiezingen

Op 22 mei 2024 kondigde Rishi Sunak, terwijl de conservatieve partij zeer laag in de peilingen stonden, nieuwe verkiezingen aan. Met voorzichtig optimistische inflatiecijfers in de hand hoopte hij een verkiezingsnederlaag te beperken. Dit bleek valse hoop.

Met 411 zetels voor Labour (+209 zetels) en slechts 121 zetels voor de Conservatieve partij (-244 zetels), heeft er een enorme machtsverschuiving plaatsgevonden. Dit roept vragen op over hoe we deze ‘landslide’ moeten interpreteren. Waar in Europa veel landen een ruk naar rechts maakte, won in het VK juist een centrum-links partij.

Hoewel deze overwinning geïnterpreteerd zou kunnen worden als een overwinning van de democratie tegenover het populisme, laten onderzoeken onder kiezers zien dat er een (grote) groep kiezers is die vooral op Labour stemde om de Conservatieve partij van de macht te houden. Deze strategie lijkt succesvol te zijn, want Labour heeft het grootste aantal zetels ooit behaald (63%) ten opzichte van het aantal stemmen (33.7%).

Foto: Neil Howard (cc)

Criminaliteit kent geen grenzen

, door

In Kopenhagen kwamen deze week ministers uit drie Scandinavische landen bijeen om maatregelen te treffen tegen grensoverschrijdend bendegeweld. Aanleiding was een recente golf van geweld in Denemarken en Noorwegen waarbij Zweedse minderjarige bendeleden betrokken waren. Sinds april zijn er 25 gevallen bekend van Deense criminelen die Zweedse jongeren inhuren om criminele handelingen te plegen. In Noorwegen zijn ook in alle politiedistricten Zweedse bendes betrokken bij de import en verspreiding van hard drugs. 

De Zweedse regering onder leiding van Ulf Kristersson (Moderata) staat onder grote druk. Rechts won twee jaar geleden de verkiezingen met de belofte een einde te maken aan de drugshandel en het bendegeweld dat daarmee gepaard gaat. Halverwege haar mandaat is het duidelijk dat de regering van Kristersson, met gedoogsteun van de extreemrechtse Zweden Democraten, nog veel te doen heeft. Er zijn dit jaar tot nu toe 148 schietpartijen geweest in Zweden, waarbij 20 doden en 26 gewonden zijn gevallen. In 2023 waren er in totaal 53 doden door vuurwapens. Het jaar daarvoor waren er 62 van dergelijke moorden. De escalatie van geweld heeft alles te maken met de toenemende concurrentie in de internationale drugshandel. Sinds april is het mogelijk veiligheidszones te benoemen waarin de politie iedereen zonder pardon kan aanhouden en fouilleren. In Geneta, waar de maatregel begin juli twee weken van kracht was, ontplofte een granaat bij een winkel twee dagen na het verlopen van de termijn.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Mike Andrews (cc)

Wat als de democratie zelf op het stembiljet staat?

, door

Op 5 november zijn de ogen van de wereld gericht op de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Voor tegenstanders van Trump is het niets minder dan een strijd om het voortbestaan van de democratie. Projectondersteuner Pien Barnas vraagt zich af hoe radicaal-rechts zo groot kon worden. En kan de geest weer in de fles?

Nu de autocratische neigingen van Trump steeds zichtbaarder worden, nemen de zorgen over de toekomst van de Amerikaanse democratie toe. Antidemocratische uitspraken zijn de laatste tijd eerder regel dan uitzondering voor de ex-president. Hij noemde de New Yorkse rechter die hem veroordeelde voor het vervalsen van documenten ‘corrupt’, kondigde aan tienduizenden ambtenaren te ontslaan die hij als tegenstanders ziet, en zei eind 2023 dat hij bij verkiezingswinst voor één dag dictator zou zijn, om zo aan de door hem zo gewilde muur aan de Amerikaanse zuidgrens te beginnen. Het is dan ook niet verrassend dat Biden zichzelf presenteerde als de keuze voor iedereen die wil voorkomen dat de VS afglijden naar een autocratie. “De democratie staat op het stembiljet,” stelde hij. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?

Van conservatief naar radicaal-rechts

In een recent interview in de Groene Amsterdammer beschrijft de Amerikaanse politicoloog Daniel Ziblatt hoe conservatieven een cruciale rol spelen in de afbraak van democratieën, ook in de VS. Conservatieve Republikeinen, die in 2016 nog waarschuwden voor Trump, hebben zich inmiddels allemaal achter hem geschaard. In zijn meest recente boek Tyranny of the Minority (2023) maakt Ziblatt een onderscheid tussen politici die loyaal of semi-loyaal zijn aan de democratie. Die laatste groep is niet per se autoritair, maar weigert – uit politiek gewin – om antidemocratisch gedrag van anderen te veroordelen. Dat zie je in de Republikeinse partij, maar ook bij rechts-conservatieve partijen in andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Ziblatt:

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Bij de verantwoordelijkheid voor een prinses gaat het om het aanzien

, door

COLUMN - van Prof. Dr. Bert van den Braak

Was het verstandig prinses Laurentien een rol te geven bij de afwikkeling van de toeslagenaffaire? Die vraag komt op, nu er vanuit het ministerie van Financiën klachten zijn gekomen over de wijze waarop het contact verliep van de prinses met ambtenaren. Eerder waren er vragen over de hoogte van vergoedingen. Daarover heeft de Tweede Kamer zich inmiddels uitgesproken.

Gesteld wordt: het toeslagendossier is politiek gevoelig en dus was een rol van de prinses daarbij niet zo verstandig. Er is evenwel geen partij die zal betwisten dat er sprake was/is van een toeslagenschandaal. Een parlementaire enquête heeft dat bevestigd.

Evenmin wordt betwist dat aan de slachtoffers recht moet worden gedaan en dat financiële compensatie geboden is. Er lijkt ook consensus te bestaan over de opvatting dat de afwikkeling inmiddels wel erg lang duurt en dat grotere spoed is geboden.

De afwikkeling van het toeslagenschandaal is in die zin helemaal niet politiek gevoelig. Integendeel: er is geen dossier waarover partijen zo eensgezind denken. Dat er niettemin een politieke component aan zit, valt niet te betwisten. Dat is iets anders dan dat het om een politiek-gevoelige kwestie gaat.

In hun advies in 1965 – overgenomen door het toenmalige kabinet- stelden de ministers van staat Drees en Oud dat de verantwoordelijkheid van ministers niet alleen daden van de Koning betreft, maar ook andere leden van het koninklijk huis. Het is een afgeleide verantwoordelijkheid.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Matthias Buehler (cc)

Bulgarije verbiedt propaganda voor ‘niet-traditionele sex’ op school

, door

Na Rusland, Georgië en Hongarije heeft het Bulgaarse parlement deze week een wet aangenomen die moet voorkomen dat kinderen worden voorgelicht over een sexuele oriëntatie die afwijkt van de gangbare norm. Met 135 stemmen voor, 57 tegen en twee onthoudingen stemde het parlement in met een amendement op de wet voor het basisonderwijs dat ‘propaganda, promotie en aanmoediging, direct of indirect, van ideeën en opvattingen die verband houden met een niet-traditionele seksuele geaardheid of met een definitie van genderidentiteit die verschilt van de biologische’ verbiedt. Voor alle zekerheid legde het parlement ook vast wat een niet-traditionele seksuele geaardheid is: ‘anders dan de algemeen aanvaarde en gevestigde begrippen in de Bulgaarse juridische traditie van emotionele, romantische, seksuele of sensuele aantrekkingskracht tussen personen van het andere geslacht’. De Synode van de Bulgaarse orthodoxe kerk is blij met de nieuwe wet die volgens de kerk bijdraagt aan het ‘behoud en de toekomst van het Bulgaarse volk en van het gehele menselijke ras.’

Het amendement was ingediend door de extreemrechtse pro-Russische partij Vazrazhdane (Heropleving). Bezwaren van onder meer het centrum-rechtse parlementslid Georgiev (GERB-UDF) dat het amendement in strijd zou zijn met Europese wetgeving en de Bulgaarse grondwet werden weggewoven. Dit gaat niet over wetgeving, zei Elisaveta Belobradova van de liberale PP-DB die tegenstemde. ‘Er wordt hier een politieke campagne gevoerd.’  De Bulgaren mogen binnenkort voor de zevende keer in drie jaar naar de stembus voor parlementsverkiezingen. Na de laatste verkiezingen die tegelijk met Europese verkiezingen in juni werden gehouden hebben drie partijen tevergeefs geprobeerd een meerderheidsregering te vormen. De voortdurende patstelling vertraagt de zeer gewenste toetreding van het land tot de eurozone.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

De ellende van de politieke verslaggeving

, door

COLUMN - Heel even leek het of de Nederlandse parlementaire journalistiek wakker werd. De komst van het kabinet Wilders werd behoorlijke kritisch benaderd. Zeker toen Geert aan kwam draven met drie belachelijk foute minister-kandidaten. Enkele dagen later, het kabinet zit er nu, was die houding weer voorbij.

De parlementaire journalisten wilden ons doen geloven, dat we het kabinet toch maar als gewoon moesten zien en een kans moesten geven. En de oppositie moet meer over de inhoud melden. Wat was er gebeurd? Tja, het bureau Ipsos had een onderzoekje gedaan onder de bevolking en daaruit bleek het vertrouwen in de overheid fors gestegen. Vooral onder lager opgeleiden. Hoe het zat met het nadenkend deel van de bevolking werd niet vermeld. Oei, dachten de heren en dames toen, hebben we toch weer gemist wat het volk denkt. Oké, dan matigen we onze toon. Zover de kwaliteit van de Nederlandse parlementaire pers, zowel die van de schrijvende als de beeldende. Hielenlikkers zijn het, zo niet van de politici dan wel van de krantenbazen. Nee, stel je voor dat gewone lezers zich niet meer herkennen in onze nieuwsgaring. Ben je gek, we schrijven gewoon wat ze willen lezen.

Wat leeft onder het volk?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: mystic_mabel (cc)

Dienst Toeslagen start proef om zelf toeslagen aan te passen

, door

COLUMN - De politieke zomervakantie heeft onze speciale aandacht. Want de Tweede Kamer mag met zomerreces zijn, maar ligt het controleren van de regering dan op zijn gat? Kunnen we in alle openbaarheid volgen wat de door ons gekozen volksvertegenwoordigers uitspoken gedurende deze weken?

De Tweede Kamer stelt ons gerust: natuurlijk worden er wat vakantiedagen opgenomen, maar er wordt ook gewerkt. Dat kunnen we merken aan een van de meer folkloristische activiteiten van de Tweede Kamer: vragen stellen naar aanleiding van een nieuwsbericht.

Tijdens het zomerreces heeft de Tweede Kamer alleen de mogelijkheid schriftelijke vragen te stellen aan het kabinet. Er zijn tijdens dit reces tot nu toe 164 schriftelijke vragen naar het kabinet gestuurd.

Een van de laatste vragen gaat over een bericht in de Telegraaf dat de Dienst Toeslagen zelf, daar waar nodig, toeslagen gaat verlagen als burgers dat verzuimen dat zelf te doen (kop van het artikel: ‘Dienst Toeslagen gaat zélf toeslagen verlagen bij foute aanvraag bij burgers die niet reageren op belletjes’).

De krant bleek een bericht van de Rijksoverheid opgepikt te hebben: ‘Dienst Toeslagen start proef met aanpassen van toeslagen’. De proef, onder ruim 12.000 toeslaggerechtigden, moet uitwijzen of hoge terugvorderingen voorkomen kunnen worden. Volgens de Dienst Toeslagen is dit de reden:

Foto: Thomas Hawk (cc)

De kiezer heeft veel zorgen, en immigratie is er maar één van

, door

ANALYSE - Premier Schoof heeft een “glas heldere opdracht”. En dat is luisteren naar de zorgen van de kiezers. “En de grootste van die zorgen” is volgens Schoof, “asiel en migratie”. “Wij horen u en we doen er wat aan,” aldus Schoof in de regeringsverklaring van 3 juli. Maar was immigratie de grootste zorg voor kiezers tijdens de verkiezingen op 22 november? Hier laten wij zien dat immigratie – specifiek, de instroom van asielzoekers – inderdaad een zorg is, maar dat kiezers nog meer zorgen hebben over andere maatschappelijke onderwerpen. De instroom van asielzoekers springt er bij geen enkele kiezersgroep uit als de grootste zorg. Een analyse van Linda Bomm en Bert Bakker, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.

Dataverzameling

Kort na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023, (tussen 24 november en 4 december) hebben we 937 Nederlanders ondervraagd. Deze dataverzameling is onderdeel van een langer lopende studie onder een grote groep Nederlanders in 2022 en 2023. De steekproef is divers qua geslacht, leeftijd en opleiding. De stemkeuze in onze steekproef komt grotendeels overeen met de uitkomst van de verkiezingen. Voor twee partijen is dit niet het geval: in onze steekproef hebben we minder PVV-kiezers (13,6%) en meer GL-PvdA kiezers (26,6%) dan in de algemene verkiezingen (PVV = 23,5%; GL-PvdA = 15,8%). In de analyses houden we hier rekening mee door de gegevens te wegen op basis van de verkiezingsresultaten. We geven meer gewicht aan de data van kiezers van partijen die ondervertegenwoordigd zijn in onze steekproef, en minder gewicht aan de data van kiezers van partijen die oververtegenwoordigd zijn.

Vorige Volgende