Racisme, klassenstrijd en geloof

In 1931 werden negen zwarte Amerikaanse jongens van 13-20 jaar in Alabama aangeklaagd voor verkrachting van twee witte vrouwen. De jongens zaten, op zoek naar werk, in een trein en kregen ruzie met een groep witte jongeren die zwarten het recht ontzegden om met de trein te reizen maar vervolgens door hen uit de trein werden gegooid. Ze schakelden de politie in die nogal willekeurig negen zwarte jongens arresteerde. De vrouwen beschuldigden hen van verkrachting, wat nooit werd bewezen. Op de 13-jarige na, die levenslang kreeg, werden alle jongens in eerste instantie ter dood veroordeeld. De rechtszaak met een geheel witte jury, is een voorbeeld geworden van racistische rechtspraak in het zuiden van de VS. Uiteindelijk is de doodstraf niet uitgevoerd. De Scottsboro Boys zaten wel verschillende gevangenisstraffen uit. De wereldwijde aandacht voor het proces heeft een schat aan literatuur, films en muziek opgeleverd. De geschiedenis van de Scottsboro Boys wordt in het boek Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter van Chris Beuker beschreven aan de hand van de acties van de moeder van twee van hen, Ada Wright. Zij heeft zich onvermoeibaar ingezet voor haar zonen Andy en Roy. Ada kreeg daarbij de steun van de Amerikaanse Communistische Partij en de internationale communistische beweging. Ze maakte in het kader van de solidariteitsbeweging van de Internationale Rode Hulp een tour door Europa en bezocht in 1932 ook Amsterdam, Delft en Friesland. In de Diamantbeurs in Amsterdam zei ze volgens De Tribune ‘onder grote bijval’: door te vechten voor de Scottsboro-jongens vecht je tegelijkertijd voor de bevrijding van alle werkers, blanken en zwarten. In dezelfde geest had ook Anton de Kom over de zaak geschreven in Links Richten in een fragment uit zijn nog te verschijnen boek Wij slaven van Suriname. Beuker constateert dat een passage waarin De Kom zich tot de Nederlandse arbeiders richt opvallend genoeg niet is opgenomen in de uiteindelijk in Nederland gepubliceerde versie van zijn boek: ‘en gij Nederlandse proletariërs (…) gij die de schuld niet deelt der overheerschers omdat gijzelve overheerscht werd, gij zult de voorvechters van onzevrijheid met ons liefhebben en hun beeltenis zal meegedragen worden in Uw stoeten naast die van Lenin op de dag dat de groote afrekening met het kapitalisme zal plaatsvinden.’ De koppeling tussen de strijd tegen het racisme en de klassenstrijd was eerder al gelegd op een congres van de Comintern, de communistische internationale. Zwarte communisten uit de Verenigde Staten hadden daartoe opgeroepen. Onder hen een van de oprichters van de Amerikaanse communistische partij, Otto Huiswoud, zoon van een Surinaamse slaaf, die op weg naar Nederland in New York was blijven hangen. De Amerikaanse communistische partij was in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog een belangrijke ontmoetingsplek voor veel zwarte arbeiders die zich keerden tegen de segregatie en discriminatie, die in het zuiden wettelijk mogelijk gemaakt door de beruchte Jim Crow wetten. Ook aan Huiswoud besteedt Beuker een hoofdstuk in zijn boek. Hij zou later in Nederland voorvechter worden van de onafhankelijkheid van Suriname. De communistische erfenis van de Civil Rights beweging heeft onder invloed van de Koude Oorlog in de Verenigde Staten tot een langdurige vervolging geleid van antiracistische activisten. Ook dominee Martin Luther King kreeg er in de jaren zestig mee te maken. Hij heeft zich uitgebreid moeten verdedigen dat zijn beweging niets met het atheïstische communisme te maken had. In het boek van Beuker is de vertaling opgenomen van een preek van King in 1963 onder de titel: How should a Christian view Communism? Bij alle kritiek op het communisme vindt King dat christenen net als zij meer oog zouden moeten hebben voor armoede en ongelijkheid. Want: ‘we moeten in alle eerlijkheid toegeven dat het kapitalisme vaak geleid heeft tot een kloof tussen overmatige rijkdom en intense armoede’. Ook houdt hij zijn volgelingen voor dat ‘het kapitalisme tot een praktisch materialisme (kan) leiden dat net zo schadelijk is als het theoretische materialisme dat het communisme voorstaat.’ Pikant is dat uitgeverij Kok die in 2018 een bundeling van preken van King heeft uitgebracht juist deze preek heeft weggelaten ‘vanwege zijn gedateerdheid en het gebrek aan relevantie voor het hedendaagse publiek’. Beuker maakt in zijn boek korte metten met dit op z’n minst discutabele standpunt. Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter biedt een kennismaking met voorlopers van de huidige BLM-beweging. Beuker neemt de lezer aan de hand mee door een aantal boeken en artikelen met ruime citaten over de geschiedenis van de beweging voor gelijkberechtiging halverwege de vorige eeuw en de personen die daarin een belangrijke rol hebben gespeeld. De rode draad is de verbinding tussen klassenstrijd en antiracisme met de christelijke ethiek als inspiratiebron voor onderlinge solidariteit tussen verschillende groepen achtergestelden. Je zou dat ook kunnen zien als impliciet commentaar op het feit dat in het huidige debat de band tussen racisme en kapitalisme via de slavernij, het kolonialisme en de uitbuiting van goedkope arbeidskrachten soms wel erg ver weg is. Een meer expliciete vergelijking tussen toen en nu ontbreekt. Maar afgezien daarvan is het goed dat Chris Beuker deze geschiedenis weer tot leven brengt. Chris Beuker, Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter. Verschijnt begin september bij uitgeverij Aspekt. 

Door: Foto: National Park Service (cc)
Foto: nhadatvideo (cc)

Bij voedselbedrijven gaat winst voor de boer

, door

Een gastbijdrage van Nick Ottens

De bedrijven die het meeste baat hebben bij de intensieve veehouderij weigeren mee te praten over hervorming van de sector. De grote ketenpartijen steunen de boerenprotesten, maar verdedigen vooral hun eigen belang.

Agrifirm, De Heus en ForFarmers, drie van de grootste veevoerbedrijven ter wereld, financieren de demonstraties tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Zij zijn ook het grote geld achter boerenbeweging Agractie. Agrifirm schuift, na eerder een uitnodiging van Johan Remkes te hebben afgewezen, toch bij de bemiddelingspoging van de VVD’er aan. De Heus en ForFarmers laten het, net als Agractie, afweten.

Royal A-ware, de zuivelverwerker met merken als Royal Orange en Westzaner, en de Vandrie Group, één van de grootste kalfs- en rundvleesverwerkers van Europa, trekken ook de portemonnee. Samen met De Heus betalen zij een publiekscampagne om tegenwicht te bieden aan wat zij het ‘anti-landbouwsentiment’ noemen. Ook Royal A-ware heeft een uitnodiging van Remkes afgeslagen.

Gezamenlijk hadden deze vijf bedrijven vorig jaar een omzet van 8,7 miljard euro (1 procent van de Nederlandse economie) en maakten zij 212 miljoen euro winst. Nog groter zijn FrieslandCampina, Rabobank en de supermarkten. Met uitzondering van de bank weigeren ook die het gesprek.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour

Quote Du Jour | Salman Rushdie said: ‘I, uh, scored a hattrick, actually.’

, door

Martin Amis, haalt in zijn boek, Visiting Mrs Nabokov And Other Excursions (1993), herinneringen op aan Salman Rushdie.

There has always been something Olympian about Salman Rushdie. (schrijft Amis). His belief in his own powers, however (unlike other kinds of belief), is not monolithic and therefore precarious. It is agile, capricious and droll. The first time I met him, seven years ago, he mentioned to me that he had recently played football for a Writer’s Eleven in a historic fixture in Finland.
‘Really? I said, how did you do?’ I expected the usual kind of comedy (sprainend ankle, heart attack, incompetence, disgrace). But I was given another kind of comedy, out of left field.
He said, ‘I, uh, scored a hattrick, actually.’
‘You’re kidding. I suppose you just stuck your leg out. You srambled them home.’
‘Goal number one was a first-time hip-high volley from twenty yards out. For the second, I beat two men at the edge of the box and curled the ball into the top corner with the outside of my left foot.’
‘And the third goal Salman? A tap-in. A fluke?’
‘No. The third goal was a power header.’

Foto: BoH, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons Binnenvaarttanker Jade in het Calandkanaal

Brief aan Harbers betreffende ontgassen van binnenschepen

, door

Onderstaande brief is in juni aan Ministers Harbers van Infrastructuur en Waterstaat gestuurd door Arie den Breejen, expert omgevingsrecht en in het verleden opsteller van de provinciale verordening waarmee varend ontgassen van benzeen en benzeenhoudende stoffen in de provincie Zuid-Holland werd verboden.

Update 23 augustus: De reactie van het ministerie is onderaan toegevoegd.

Wat is ontgassen ook al weer?

Bepaalde vloeistoffen verdampen snel. Deze zijn, zogezegd, vluchtig. Van dergelijke vloeistoffen blijven na het lossen van een tankschip dampen in de tank achter: restladingdampen. Deze dampen worden op weg naar een nieuwe belading vaak vrijelijk in de atmosfeer uitgestoten oftewel ontgast. Met deze uitstoot moet verontreiniging van de nieuwe lading worden voorkomen. Een dergelijke verontreiniging kan de lading onverkoopbaar en/of onbruikbaar maken. De uitstoot is niet zonder problemen. Veel van de uitgestoten stoffen zijn milieu- en gezondheidsschadelijk, bijvoorbeeld kankerverwekkend.

Brief aan Harbers

Geachte heer, mevrouw,

In juni 2022 is in het tijdschrift Vervoer & Recht een bijdrage van mij, in een grijs verleden medewerker van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, verschenen getiteld “Varen tussen juridische klippen: de omgang met restlading dampen van binnenschepen in de besluitvorming”. Deze bijdrage vormt een vervolg op een eerdere bijdrage in voornoemd tijdschrift verschenen in juni 2020 getiteld “Ontgassen van binnenschepen: klaart de lucht eindelijk op?”

Foto: Google streetview schermafbeelding

Opvang met liefde, maar niet in Albergen

, door

COLUMN - Ach, wat lief van staatssecretaris Van der Burg: asielzoekers kunnen naar een hotel in het pittoreske Albergen. Het dorp kent volgens de Wikipedia een rijk verenigingsleven, dus dat is leuk integreren geblazen.

Het hotel, dat door het COA is aangekocht, ligt erg landelijk. Gaat u van hier naar links komt u langs schitterende stulpjes en heerlijk, rustgevend groen. Gaat u naar rechts dan komt u na een halfuurtje lopen in het centrum van het dorpje.

Of u nou links of rechts gaat, je moet de inwoners gelijk geven: hier is geen millimeter ruimte voor  asielzoekers. Het is geen kwestie van NIMBY, maar van riante voortuinen. Je moet er niet aan denken dat een getraumatiseerde Afghaan daar een grasmaaiende robot te lijf gaat in een vlaag van waanveronderstelling dat er een Talibantank op hem afkomt.

Jammer voor het COA en die lieve staatsecretaris, die dacht dat de asielzoekers hier wel tot de nodige rust hadden kunnen komen.

Dat hele asielbeleid krijgt trouwens steeds meer toeristische allure. Behalve tal van hotels en landelijk gelegen kazernes zijn ook zee- en riviercruiseschepen locaties om asielzoekers even uit de zorgen te helpen. Altijd maar even, want na een paar dagen of enkele weken moeten ze weer naar een andere locatie. Zo leren ze het land goed kennen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Clsoing Time | Van twee kanten

, door

Als je iets van twee kanten bekijkt, kom je erachter dat je het eigenlijk niet goed kent. Een ‘tegeltjeswijsheid’ die maar weinig mensen in praktijk weten te brengen. Jammer…

Maar Joni Mitchell is ‘back in town’!  Althans, dat was ze 24 juli op het Newport Folk Festival. Het festival waar zoveel singer -songwriters en folkartiesten groot zijn geworden. Onder andere Joni Mitchell zelf, die in 1967 voor het eerst op het festival optrad.

Foto: Dunk 🐝 (cc)

De olifant in de kamer

, door

OPINIE - Het is heet. Het KNMI meldt een officieel erkende hittegolf. Nieuwsuur heeft een item over de droogte en de lage waterstanden in Europa. Het scheepvaartverkeer heeft er last van. We zien de problemen van een schipper, een hoogleraar hydrologie zit in de studio en oppert mogelijke maatregelen om de rivieren bevaarbaar te houden. Het woord ‘klimaatopwarming’ valt niet één keer.

De ‘olifant in de kamer’ is volgens Wikipedia een ‘metafoor waarmee een duidelijk aanwezig probleem wordt aangegeven, dat echter opzettelijk wordt genegeerd door de aanwezigen’. Ik weet niet of de presentatrice van Nieuwsuur en de hoogleraar opzet kan worden verweten. Maar het is toch vreemd dat in een bericht over opeenvolgende hete en droge zomers de zo langzamerhand toch door niemand meer omstreden oorzaak daarvan niet meer wordt genoemd.

De olifant in het klimaatdebat

In ‘Minder is meer; hoe ‘degrowth de wereld kan redden‘ benoemt Jason Hickel de ‘olifant in de kamer’ áchter de wereldwijde klimaatopwarming. Dat is volgens hem de ijzeren wet van het kapitalisme: de noodzaak van economische groei. Het ‘groei-isme’ is de drijvende kracht van ons economisch systeem. Zonder groei stort het in elkaar. Het legt een enorme druk op mensen om te blijven consumeren en om schulden aan te gaan. Die niet te stuiten expansie, de energie en de grondstoffen die er voor nodig zijn, hebben een verwoestend effect op de planeet, op de natuur even goed als op het welzijn van de mensen. Klimaatopwarming, verlies aan biodiversiteit, milieuvervuiling, de stikstofcrisis, maar ook de stijgende sociale ongelijkheid, zowel binnen als tussen landen, migratie en oorlog, het hangt allemaal met elkaar samen, laat Hickel zien. En hij schetst niet alleen het probleem, hij maakt ook duidelijk dat het allemaal niet nodig is, dat er alternatieven zijn. Het afzien van die onverbiddelijke wet van de economische groei kan de wereld redden, betoogt hij. Maar dan wel op voorwaarde dat we allereerst die ‘olifant in de kamer’ benoemen en bespreekbaar maken. Dáár zit namelijk het grootste probleem.

Foto: Schermafbeelding Zomergasten met Lieke Marsman

Geloof, hoop en aliens: recensie Zomergasten met Lieke Marsman

, door

RECENSIE - “Hebben we nog meer context nodig?”, vroeg presentatrice Janine Abbring aan zomergast/dichter/filosoof Lieke Marsman voorafgaand aan het allereerste fragment. “Nee”, zei de dichter des vaderlands. De vierde aflevering van Zomergasten 2022 was nog geen drie minuten oud of we zaten al in deze classic van Gummbah. Ik had echter geen tijd om naar de tv te schreeuwen dat ik meer introductie wilde, want dat allereerste fragment was al begonnen en kwam uit de documentaire Totaal Witte Kamer, met dichter Gerrit Kouwenaar. En Gerrit Kouwenaar had meteen eigenlijk een paar essentiële punten te pakken die de hele avond zouden terugkomen, dat voelde ik aan mijn theewater. Het was dus opletten geblazen.

De documentaire Totaal Witte Kamer heeft dezelfde titel als de dichtbundel die en het gedicht dat Kouwenaar schreef na de dood van zijn vrouw. Kouwenaar zei dat hij wilde dat zijn gedichten barstten van de emoties, maar wel op een afgekoelde manier. Gedichten hoeven geen troost te bieden. “Voor troost moet je naar de kerk gaan, niet naar een dichter.” Het doel van de kunst, legde hij uit, is “om iets uit de tijd te trekken”. Om er even bij stil te staan, het vast te leggen, zodat het blijft bestaan terwijl jij verder gaat.

Closing Time | Placebo

, door

Vanuit het niets rende Kate Bush niet alleen meer de heuvel op, maar ook de hitparades weer in. Een nieuwe generatie ontdekte haar nummer dankzij de hitserie Stranger Things. Maar ik ben niet die nieuwe generatie. Ik ben van een tussengeneratie die kennis maakte met het nummer door de cover van Placebo. Een cover die ik stiekem dus beter vind dan het origineel. Change my mind.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Burgerforum Kiesstelsel: Met één stem meer onduidelijkheid

, door

ANALYSE - van mr. Leon Trapman

Het voorgestelde Burgerforum Kiesstelsel wil de band tussen kiezer en gekozene versterken. Het voorstel stamt al uit 2006, maar werd indertijd door het kabinet Balkenende-IV terzijde geschoven. Na het advies van de Staatscommissie-Remkes uit 2018, die in het stelsel wel degelijk een geschikt middel zag om de band tussen kiezer en gekozene te versterken, staat het voorstel echter weer in de belangstelling. Naar aanleiding van fundamentele kritiek van de Raad van State heeft de minister in juli 2022 aangegeven het oorspronkelijke voorstel, dat al wel in internetconsultatie is geweest maar nog niet is ingediend, aan te passen. Het mag niet baten: het is en blijft een slecht idee. Ik zal hieronder enkele belangrijke kritiekpunten op het oorspronkelijke en het herziene voorstel bespreken.

Het oorspronkelijke voorstel

Het Burgerforum Kiesstelsel behelst de introductie van het onderscheid tussen een lijststem en een kandidaatstem. Kiezers stemmen ofwel op een lijst als geheel, waarmee zij instemmen met de volgorde van de kandidaten op die lijst, ofwel op een individuele kandidaat. Het totale aantal stemmen bepaalt het aantal Kamerzetels dat aan een lijst wordt toegewezen. Volgens het oorspronkelijke voorstel zouden eerst de ‘lijstzetels’ verdeeld worden, waarna de ‘kandidaatzetels’ toekomen aan de kandidaten met de meeste stemmen, die niet al op grond van de lijststemmen een zetel hebben behaald. De nu geldende voorkeurdrempel – 25% van de kiesdeler – komt daarbij te vervallen. Daarmee moet het voor kandidaten makkelijker worden om in afwijking van de lijstvolgorde een zetel te behalen.

Vorige Volgende