Zomergasten 2020 met Ilja Leonard Pfeijffer

NB.: Dit is niet de recensie. Sargasso's recensie vindt u hier. Wij verwachten van de literatuur niet dat zij oplossingen biedt, maar wel dat zij de wereld verandert. Een statement dat in 2009 tot flink wat reuring leidde bij literatuur- en poëzieblogs. Het was puntje 6 uit het ‘Manifest voor een riskante literatuur’, in Trouw gepubliceerd, opgesteld door Erik Jan Harmens en VPRO’s Zomergast van vanavond: Ilja Leonard Pfeijffer. De beweegreden tot het manifest verklaarde zich in puntje 4: Deze tijden van globalisering, immigratie, toenemende religieuze spanningen, oorlog, uitholling van de democratie onder druk van populisme, verkwanseling van grondrechten onder het mom van bevordering van de veiligheid, ecologische rampspoed en economische crisis zijn bijzondere en bijzonder gevaarlijke tijden die bijzondere eisen stellen aan de kunst. Aan die tijden is in de laatste elf jaar helemaal niets veranderd.

Door: Foto: © VPRO screenshot Zomergasten 2020 Ilja Leonard Pfeijffer
Foto: © VPRO schermafbeelding Zomergatsen met Carola Schouten

Zomergasten 2020 met Carola Schouten

Hieronder leest u de voorbeschouwing. Voor Sargasso’s recensie klikt u hier.

Jullie zijn met velen hier naar toe gekomen, niet ongezien gebleven, jullie hebben wat jullie laten horen. En wat mij betreft blijven jullie dat doen.

Nou, dat was niet aan dovemansoren gezegd. Carola Schouten, VPRO’s Zomergast van vanavond, had de agrarische Malieveldmeute op 1 oktober 2019 amper toegesproken of de boeren gingen tot op heden loos.

Het moet voor Schouten teleurstellend zijn dat sommige boerenagressiviteit tegen haar is gericht. In diezelfde toespraak beloofde ze immers dat “zo lang dat ik minister van landbouw ben, betekent dat er wat mij betreft geen gedwongen halvering van de veestapel komt.” Voor zover wij weten is die halvering ook nog lang niet in zicht.

Carola Schouten mag gerust, wat tegenwoordig modieus heet, een powervrouw genoemd worden.

Ondanks een jeugdtrauma (haar vader overleed toen zij 9 jaar was), samen met moeder en twee zussen een boerderij draaiende houden, toch vlot de school doorlopen en al op 17-jarige leeftijd in Rotterdam op kamers gaan wonen om op de Erasmus Universiteit te studeren.

Zo’n vijf jaar later, tijdens een uitwisseling met de universiteit in Tel Aviv, liet ze zich zwanger schoppen en besloot als alleenstaande moeder verder te gaan. Janine Abbring hoeft hier niet verder naar te vissen want in een interview in 2014 zei Schouten al:  “de details over het hoe en waarom zijn privé, voor ons drieën, niet voor de krant.”

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: © VPRO 4e Zomergasten 2020 met Jaap Goudsmit

Zomergasten 2020 met Jaap Goudsmit

Attentie: dit is niet de recensie. Onze recensie vindt u hier.

Als er meer is tussen hemel en aarde dan alleen de pandemische moordmachine COVID-19, dan zou het VPRO’s Zomergasten kunnen zijn. Even ontsnappen aan de epidemiologische stress en genieten van de interesses van de gasten.

Vanavond kunnen we echter niet om de coronacrisis heen. Natuurlijk wil Janine Abbring, en wij ook, dat viroloog en epidemioloog Jaap Goudsmit er in ieder geval even zijn licht over laat schijnen.

U kunt ook eerst zijn corona-weblog lezen om er achter te komen waarom die fabuleuze oversterfte in  Nederland hoger was dan in Griekenland. Of dat mondkapjes wel degelijk heel zinnig zijn.

Ook handig om te weten is  of jij een ‘super replicator’ bent (iemand die niks merkt van de infectie maar wel veel virus bij zich draagt in de neus-keelholte) of een ‘super shedder’ (idem maar dan iemand die met veel speeksel oreert). “Die zijn het gevaarlijkst voor anderen”, schreef Goudsmit op zijn blog. “Zo’n supershedder wordt een superspreader als hij of zij te dicht op anderen staat, zeg binnen een straal van een meter.”

We willen natuurlijk ook weten hoe het nu verder moet, want zo langzamerhand ligt gans het volk in de clinch met gans het volk over zin en onzin van maatregelen.

Recensie Zomergasten | Nazmiye Oral

COLUMN - Op Nederland 3 was gisteravond de eerste uitzending van Zomerpromenade. Dus niet de echte Promenade, maar Zomerpromenade. Met Diederik Ebbinge. Niet dat ik het heb gezien, want ik keek naar Zomergasten met Nazmiye Oral. Net zoiets als Zomerpromenade, maar dan een stuk langer.

Deze derde uitzending van Zomergasten stond in het teken van worden wie je bent. We zagen een scene uit de film Revolver van Guy Ritchie. Waarin de claustrofobische hoofdpersoon vast komt te zitten in een lift en de stemmen in zijn hoofd de vrije loop laat. ‘Je wordt geboren met een fabrieksinstelling’, doceerde Oral. Daarnaast heb je alle ‘voorouderlijke shizzle’ die je meekrijgt. En dan is er invloed van buitenaf die jouw fabrieksinstelling vervormen. Die vervorming, dat is het ego. Het ontmantelen daarvan, is worden wie je bent.

De vraag was natuurlijk: zijn Janine Abbring en Nazmiye Oral in staat om Nazmiye Oral in de drie duur die dit programma duurt te ontmantelen en te laten worden wie ze is?

Worden wie je bent doet vaak pijn, zegt Oral. Mutatie doet pijn. Verandering doet pijn. In een fragment uit Messiah zagen we een Jezus-look-a-like die op de Tempelberg de mensen uitnodigde om zich te laten wegen. Een jongetje stapt naar voren, wordt even later neergeschoten door soldaten, waarna de Messias de kogel uit zijn borst haalt. Het mooie hiervan was, volgens Oral: ‘Er is leven na het oordeel, er is leven na verbanning, er is leven na afgeschreven zijn. Er is leven.’

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: © VPRO Zomergasten 2020 Nazmiye Oral

Zomergasten 2020 met Nazmiye Oral

Let op: de recensie vindt u hier.

Ik ben iedereen beu, vooral mezelf. Telkens weer hetzelfde liedje. De woorden zijn anders, maar het is toch dezelfde tune. Een kapotte plaat, dat is het! Er zit een kapotte plaat in mij.

Ik heb het nu wel gehad met Netflix en YouTube-filmpjes, het me, myself and I.

Zal, afgaand op deze twee uitspraken van Nazmiye Oral, Janine Abbring ook vanavond er een zware dobber aan krijgen iets uit de privésoep van haar gast te lepelen? Nee, we vermoeden dat wat Abbring bij Inez Weski niet lukte, bij Nazmiye Oral geen probleem zal zijn.

Abbring hoeft er waarschijnlijk erg weinig moeite voor te doen, want het werk van Nazmiye Oral is grotendeels nauw verbonden met haar eigen leven. In al haar veelzijdigheid speelt de relatie tussen haarzelf en ‘de ander’ een stevige rode draad.

Veelzijdig? Ja, ze maakte en maakt geschreven columns voor De Volkskrant (2003 – 2012), de Gelderlander (sinds april dit jaar) en gesproken columns voor de Nieuwe Maan.

Ze schreef ook de roman ‘Zehra’ (2011). Over een kind dat in haar eentje rondzwerft in een Turks dorp (Oral is als 6-jarige in haar eentje naar Turkije gestuurd) en uiteindelijk een adoptiemoeder treft. Niet geheel toevallig heet die vrouw Havva (de naam van Orals moeder) en is ze weduwe. Orals vader overleed op 47-jarige leeftijd, een jaar nadat Oral het ouderlijk huis verliet en een pad ging bewandelen dat niet zo naar de zin van haar ouders was.

Foto: © VPRO schermafbeelding Zomergasten met Inez Weski

Recensie Zomergasten | Inez Weski

RECENSIE - Op uitnodiging van Sargasso bespreekt filosoof en jurist Marc Schuilenburg, docent aan de afdeling Strafrecht en Criminologie van de Vrije Universiteit te Amsterdam, de Zomergastenuitzending met Inez Weski.

Inez Weski is geboren in Rotterdam en noemt zichzelf een ‘controlfreak’. Ze is sinds 1978 strafrechtadvocaat en is de raadsvrouw van Ridouan Taghi. In het persbericht van de VPRO vertelde Weski dat ze fragmenten zou vertonen uit de sciencefiction klassieker 2001: A Space Oddysey van Stanley Kubrick en The Fantastic Mr. Fox van Wes Anderson. Ook zou ze ingaan op de behoefte aan wraak en het straffen van de ander.

Dat zijn interessante films en thema’s en toch zag ik tegen de uitzending op. Ik heb de fascinatie in de media voor advocaten nooit goed begrepen. Met Bénédicte Ficq, Richard Korver, Bram Moszkowicz, Geert Jan Knoops, Gerard Spong en Peter Plasman behoort Weski tot de categorie bekende Nederlanders. Met vaste regelmaat schuiven deze advocaten aan in talkshows om hun mening over alles te geven. Ik snap dat hun populariteit te maken heeft met onze fascinatie voor misdaad, geweld en bad guys. Maar, zo redenerend, zou je ook kunnen stellen dat artsen en geneeskundigen wel wat vaker in het Hilversumse Mediapark aan bod mogen komen. We maken ons ook enorm druk over onze gezondheid. Maar er is een coronapandemie voor nodig om op televisie verstandige woorden te horen van wetenschappers als virologe Marion Koopmans.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: © VPRO screenshot Zomergasten 2020 Inez Weski

Zomergasten 2020 met Inez Weski

Is aan de  niet rokende, niet drinkende, al vanaf haar jeugd Russen lezend en ogen tekenende jongste van een gezin met vijf kinderen, een fantastisch beeldend kunstenaar verloren? Wellicht ook een briljante,  diepgravende archeoloog?

Misschien wel, er is in ieder geval een meesterlijke strafpleiter aan gewonnen. In VPRO’s zomergasten vanavond Inez Weski. Niet alleen bekend als advocaat van Desi Bouterse, wapenhandelaar Guus Kouwenhoven,  en momenteel druk met het bijstaan van Ridouan T., hoofdverdachte in het liquidatieproces Marengo, ook verdedigde ze kunstenares Tinkebell, die in 2011 werd vrijgesproken van mishandeling van hamsters in 2008.

“Weski is geen voorstander van het prijsgeven van haar privéleven”, kondigt de VPRO aan. Marc Schuilenburg schrijft in Sargasso’s recensie wat hij daarvan vindt.

Aan het begin van deze uitzending van Mensen met M (26 december 2019) zegt Weski: “Ik heb niet de neiging, zoals helaas velen, om al of niet op film, foto dan wel in gesprek de eigen ingewanden zowat op tafel te leggen. Ter inspectie. Die neiging heb ik niet. Het gebeurt sowieso soms zonder dat je wil. Omdat alles, inclusief gezichten, worden bemeten in de openbare ruimte.”

Ze refereert daarbij aan haar opvattingen over vaak door commercie en overheden geschonden privacy: “Ik heb daar ooit over geschreven. Namelijk dat mensen die thuis op de bank zitten, als het ware, ook al worden geïnventariseerd. Waar je naar kijkt, wat je aan hebt. Hoe track and trace zit tot in de hersenen. In de vezels. Alles wat je mond verlaat of je hersenen aanraken, dat wordt ergens gecategoriseerd. En dat is het grote gevaar. “

Recensie Zomergasten | Typhoon (Glenn de Randamie)

RECENSIE - Deze avond was echt een verrassing voor mij. Ik verwachtte een hoop hiphop-fragmenten – een genre waar ik niet echt weg van ben – maar dat viel reuze mee. En wat me vooral opviel is dat ik me best verwant voel met Glenn, op bepaalde gebieden. Qua spiritualiteit zitten we aardig op een lijn, we zijn allebei dol op taal en willen graag patronen doorbreken. Het regent deze avond prachtige citaten, waar ik vaak door geraakt word. Er komt een heel scala aan onderwerpen aan bod; geloof, liefde, de kracht van verbeelding, kennis opdoen, racisme natuurlijk. Maar als ik een rode draad, een thema moet benoemen, dan is dat “de vrijheid om jezelf te zijn”.

Het openingsfragment komt uit de film Copying Beethoven. Glenns manier om kennis te maken met klassieke muziek was door films te kijken. En deze film raakt hem extra vanwege de rake teksten, wat natuurlijk wel zijn stiel is. Toen ik het fragment zag, viel mij meteen dezelfde zin op die even later besproken wordt: “De trillingen in de lucht zijn de adem van God.” Prachtige zin, en hij legt uit dat hij dat zelf ook heel erg zo voelt, als kind al. Hij ging vaak alleen naar het bos, om te luisteren naar en genieten van de stilte, waar hij dan inspiratie uit haalde. Daar waar ruimte is, vindt hij waarheid, overigens ook iets wat vaker terugkomt deze uitzending. De stilte tussen 2 noten, of zoals een ander spreekwoord zegt: “Het geluk zit tussen 2 gedachtes in”. Vond ik wel een doordenkertje, maar het klopt natuurlijk als een bus. Gedachtes zitten meestal alleen maar in de weg. Geluk zit in dingen als je verbonden voelen, je geliefd voelen, verwondering ervaren. Ik kan me goed voorstellen dat je in het bos vanzelf zulke gevoelens krijgt. Het gaat best lang over dat bos, Janine noemt hem op een gegeven moment zelfs “de boswachter van de hiphop”. Ik geloof dat hij dat een eretitel vindt, dus die houden we erin.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: © VPRO Zomergasten 2020 Typhoon

Zomergasten 2020 met Glenn de Randamie

Na 170 eerdere gasten, schuift vanavond de eerste van zes volgende gasten aan bij de zestiende presentator. We hebben het over de eerste aflevering van VPRO’s Zomergasten 2020, met Glenn de Randamie.(Sargaso’s recensie vindt u hier).

U kent hem vooral als ‘Master of Ceremonies’ Typhoon, de hiphopper van wie elk energiek optreden telkens weer een feest is. Of was, moeten we misschien zeggen? Want omdat het coronavirus nog niet klaar is met ons, zal het publiek bij de komende optredens toch op moeten passen niet spontaan eens lekker te pogoën. En Typhoon zelf zal zich wel inhouden en zich niet op zijn fans storten voor een tochtje crowdsurfen (zie op 12 min 05”).

Geen dampende en zwetende zalen dus ….

Maar Typhoon kan ook ingetogen mensen in vervoering brengen. Nu is een poppodium wel wat anders dan een 1-op-1 interview in een haast lege televisiestudio, maar er zijn Zomergastuitzendingen geweest die wel degelijk de kijkers raakten.

Glenn de Randamie hoopt ook “op een avond die raakt” en “inspireert en ook activeert” en hij zou het mooi vinden als het gesprek in de studio ook tot gesprekken bij de mensen thuis op de bank zal leiden (uit dit 1 minuut-filmpje bij de VPRO).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.