Zomergasten 2022 met Derk Sauer

Vanavond in VPRO’s Zomergasten de tweede ondernemende mediaberoemdheid. Na Humberto Tan (in de eerste uitzending van dit seizoen) nu Derk Sauer. “Gaat u ooit nog weg uit Rusland?”, werd hem vijf jaar geleden gevraagd in dit interview. Dat zag Sauer er niet van komen want “daarvoor zijn we te zeer met het land vergroeid. Vergis je niet: als je ergens bijna dertig jaar woont, zit zo’n plek in je hart”. Bovendien werken en wonen er toen twee van zijn zonen in Rusland (“En wat nog belangrijker is: we zijn een heel hecht gezin”). En toen viel Rusland Oekraïne binnen. In februari hoorde Derk Sauer van zijn zoon Tom dat die niet meer in Rusland wilde wonen. Hij zelf ging terug naar Moskou om met zijn medewerkers van ‘The Moscow Times’ te overleggen. Anderhalve week later ontvluchtte Sauer Rusland en of hij er ooit zal terugkeren is nu uiterst ongewis. Een andere zoon van Sauer is Ruslandcorrespondent voor ‘The Guardian’. Beiden werden geïnterviewd door het Belgische ‘De Morgen’. Of ze, nadat het gezin Sauer naar Rusland vertrok, zich intussen Russen voelden? Derk Sauer: “Mijn kinderen zijn Russischer dan ik.” En: “Ik ben geen Moskoviet, maar ik wil graag terug: als het kan, gaan we.” Derk Sauer trok met zijn gezin naar Rusland vlak na de val van de Berlijnse muur. Hij mag gerekend worden tot de vele Westerse ondernemers die hun kansen zagen in de door Michail Gorbatsjov geïntroduceerde perestrojka (hervorming) en glasnost (openheid). Pieter Waterdrinker was in 2018 Zomergast en kent Rusland ook van binnenuit. Hij had destijds een bedrijfje voor advies en bemiddeling voor westerse ondernemers die een slaatje wilden slaan uit de nieuwe wind die waaide. Gaat Janine Abbring vragen of Sauer ook door Waterdrinker op weg is geholpen? Hoe was het mogelijk in een land als Rusland zo goed zaken te doen als ook Derk Sauer heeft gedaan? Misschien met hulp van wat Russische oligarchen? In het interview  in ‘De Morgen’ wordt hem voor de voeten geworpen dat hij met machtshebbers is gaan eten. Sauer ontkent met oligarchen een vorkje geprikt te hebben. Wel heeft hij met twee oligarchen nauw samengewerkt: “Met Michail Chodorkovski, de eerste aandeelhouder van The Moscow Times, die later tien jaar in Siberië heeft doorgebracht, en met Michail Prokhorov, in 2012 de presidentskandidaat van de oppositie”. Volgens Pieter Waterdrinker was de snelle uitbreiding van de NAVO met Oostbloklanden een vergissing. Hij zag dat als een fout, veroorzaakt door gebrekkige kennis en begrip van de Russen. Een analyse die we in het Rusland-Oekraïne conflict vaker zagen voorbij komen: kennen we Poetin eigenlijk wel? In het interview in ‘De Morgen‘ betitelt Derk Sauer Poetin als een 'überwappie'. Of Janine Abbring er aan toe komt hem daar nader over uit te horen, is nog maar de vraag. In de 5 redenen om naar Derk Sauer te kijken schrijft de VPRO dat “het Sauer gelukt is om een avond samen te stellen waarin de Russische president alleen maar zijdelings figureert (maar toch altijd als een schaduw aanwezig is)”. Zijn er nog kritische noten te kraken? Een dik belegde boterham verdienen in een corrupt en door Poetingetrouwe kliek gedomineerd Rusland, kwam Derk Sauer en een van zijn zonen op fikse kritiek van Ruslandcorrespondent Olaf Koens en Pieter Waterdinker te staan. De familie Sauer zou boter op het hoofd gehad hebben. In de VPRO-gids stelt Sauer: ”Ik schaam me niet genoeg gewaarschuwd te hebben voor de tiran van deze tijd”. Nog een gespreksonderwerp dat op de agenda staat en waar Janine Abbring wel met een kritische blik over door mag vragen is wat Derk Sauer noemt: “mijn reis van activist naar journalist”. Is Sauer iemand die zijn (extreem)linkse verleden als een jeugdzonde afdoet nu hij een geslaagde, gearriveerde ondernemer is geworden? Het kan een boeiende avond worden. Kijken dus naar Derk Sauer, vanavond om 20.20 uur bij NPO 2. Hou uw opmerkingen tijdens de uitzending niet voor uzelf maar deel ze met ons hier in de reactievelden. Morgen mag u de Sargasso Zomergastenrecensie weer verwachten, deze keer van onze collega Karin van der Stoop. Edit: Voor onze recensie: klik hier.

Door: Foto: © Schermafbeelding VPRO Zomergasten met Derk Sauer
Foto: elnina (cc)

Neonazi’s in het Russische leger

, door

ACHTERGROND - gastbijdrage van Ardy Beld

Vladimir Poetin verklaarde op 24 februari Oekraïne met een ‘speciale militaire operatie’ te willen denazificeren. In schril contrast met dit door Russische en zelfs enkele westerse media overgenomen ‘argument’ voor de vernietigingsoorlog staat een intern document van de Duitse inlichtingendienst BND. In het interne rapport dat bij opinietijdschrift Spiegel belandde, wordt de officiële deelname van twee uitgesproken neonazistische groeperingen uit Rusland bevestigd. Het gaat hierbij om vrijwilligers van de organisatie Rusich (spreek uit ‘Roesietsj) en het zogenaamde Rijkslegioen.

Voor de tsaar met het Rijkslegioen

Het Rijkslegioen heeft zijn oorsprong in Sint-Petersburg. Het Amerikaanse Center for International Security and Cooperation (CISAC) beschrijft het Rijkslegioen als gewapende tak van de Russische Rijksbeweging (RIM): „De beweging promoot etnisch Russisch nationalisme, pleit voor herstel van het tsaristische regime en tracht de ideologie van blanke suprematie te verspreiden. De RIM onderhoudt contacten met neonazistische en white power- groeperingen in Europa en de Verenigde Staten. Ze geeft in Sint-Petersburg paramilitaire opleidingen aan haar eigen leden en die van gelijkgezinde organisaties uit Rusland en andere landen. Leden van de gewapende vleugel van de RIM, het Russische Rijkslegioen hebben gevochten aan de zijde van pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne en waren betrokken bij conflicten in Libië en Syrië. Naast ultranationalistische overtuigingen staat de RIM bekend om zijn antisemitische en anti-Oekraïense standpunten. Het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken plaatste de Russische beweging al in april 2020 op de lijst van terroristische organisaties.”

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Quote du Jour

Quote du jour | wapens naar Moldavië?

, door

QUOTE - Tja, in Moldavië kijken ze natuurlijk ook met lede ogen naar wat er in het oosten gebeurt. Zij hebben immers ook een smalle strook van hun land waar, eh, de Russische bevolking “beschermd” door een Russische bezettingsmacht (of was het nou een “vredesmissie”?). De minister van defensie denkt er het zijne van:

“We cannot neglect the presence of an uncontrolled state that is so militarized,” Nosatii said about unrecognised Transnistria.

Foto: Worldmapper.org (cc)

Oorlogsnotities | Bronnen

, door

De oorlog van Poetin tegen Oekraïne woedt voort, maar de aandacht in de reguliere media wordt minder. Wie toch op de hoogte wil blijven van wat er speelt kan zelf op zoek naar informatie. Onderstaande overzicht van bronnen kan daarbij behulpzaam zijn.

Een groot deel van deze bronnen zijn mij bekend via de lijst die @steeph aan het begin van de oorlog samenstelde. Veel links in het overzicht zijn ook links naar Twitteracounts. Het nadeel van zo’n lijst is echter dat het een eindeloos doorgaande berichtenstroom vormt. Onderstaande biedt hopelijk meer overzicht. En dit overzicht is een begin. Waardevolle bronnen die in de reacties worden achterlaten zal ik erin verwerken. In het overzicht zijn twee soorten links te vinden. Links met een @ verwijzen naar een Twitter-account, W verwijst naar een reguliere website.

Over de situatie en militaire confrontaties op het slagveld
Kaartmateriaal van de huidige situatie door @War-mapper, ook hier (W) te vinden. En van TheUkraineMap (W)

Analyses van het Britse ministerie van Defensie (@) en The Institute for the Study of War (@) (W)

Volgers van de militaire ontwikkelingen op het slagveld (voornamelijk OSINT)
Def Mon (@) – duidt met kaartmateriaal de situatie bij lokale gevechten
OSINTtechnical (@) beelden van aanvallen, gevechten, wapens
Militaryland.net (@) info over de Oekraïense strijdkrachten en updates op de site (W)
Rob Lee (@)  beelden van aanvallen, gevechten, wapens
WarMonitor (@) berichten over hoe het gaat aan de verschillende fronten
BlueSauron (@) beelden van aanvallen, gevechten, wapens

Foto: Bundesministerium für europäische und internationale Angelegenheiten (cc)

Balkanlanden nog langer in de wachtkamer

, door

Ze zijn toch maar naar Brussel gekomen, de leiders van Servië, Noord-Macedonië en Albanië. Even dreigde de EU-Balkantop gisteren in het water te vallen toen Aleksandar Vučić (Servië) Edi Rama (Albanië) en Dimitar Kovačevski (Noord-Macedonië) aankondigden thuis te blijven uit protest tegen Bulgarije dat buurland Noord-Macedonië nog steeds afwijst als kandidaat-lid. Bulgarije heeft al jarenlang een geschil met Noord-Macedonië over geschiedenis, taal en identiteit en blokkeert de toetredingsonderhandelingen zo lang het buurland niet voldoet aan een aantal vergaande eisen. Daaronder de erkenning dat de taal van de Macedoniërs niet meer is dan een Bulgaars dialect. Van een Macedonische minderheid in Bulgarije willen de Bulgaren ook niets weten. Dit voorjaar leek er schot te zitten in de zaak na het aantreden van een nieuwe regering in Bulgarije onder aanvoering van de westers georiënteerde liberale premier Kiril Petkov. Maar Petkov is deze week al weer afgetreden nadat het parlement met nipte meerderheid een motie van wantrouwen tegen zijn regering aannam.

De blokkade van Bulgarije tegen toetredingsonderhandelingen van buurland Noord-Macedonië is misschien moeilijk te volgen voor de nuchtere, pragmatische West-Europese blik. Maar de jarenlange blokkade van Griekenland tegen toetreding van het land puur en alleen vanwege de naam Macedonië heeft ons eerder al laten zien dat etnische en culturele kwesties in de regio kunnen leiden tot hoog oplopende conflicten. In Griekenland heeft toenmalig premier Alexis Tsipras van de linkse beweging Syriza in 2019 voor de doorbraak gezorgd. Het is de vraag of die er ooit zou zijn gekomen onder een conservatief nationalistisch bewind. Zo moet de regering in Skopje vrezen voor de herhaling van een ellenlang conflict over symbolische aangelegenheden als Petkov’s val leidt tot de terugkeer van de conservatief Boyko Borissov als premier van Bulgarije.

Quote du Jour

Poetry du Jour | On Ukranian Independence

, door

De Russische dichter, vanaf 1972 wonend in Amerika, overleden in 1996, Joseph Brodsky, winnaar van de Nobelprijs van de literatuur, blijkt een controversieel gedicht over de onafhankelijkheid van Oekraïne te hebben geschreven, (maar niet gepubliceerd), dat niet helemaal past in het plaatje van nu. En ook niet bij Brodsky zelf.

Het gedicht is geschreven in 1991, en er wordt bepaald niet vleiend in gesproken over Oekraïne. De toon is kwetsend, neerbuigend, beschuldigend en verachtend. Het gedicht klinkt en leest als een grote vervloeking van het land en zijn inwoners: ‘moge je verkracht worden, moge je opgehangen worden, dat is leuk.  We willen je koren en zonnebloempitten niet meer, ik zal spugen in de Dnjepr.’

Foto: Lithuanian Ministry of Foreign Affairs (cc)

Rusland verliest de Oostzee

, door

COLUMN - Hoe zou Poetin dit zien? Drie maanden na de invasie van Rusland in Oekraïne is zijn ‘speciale operatie’ nog verre van geslaagd. De Russen lijden grote verliezen volgens westerse deskundigen. De geopolitieke effecten van deze oorlog zijn op de lange termijn minstens zo ingrijpend. Poetin verliest niet alleen definitief zijn vrienden in het buurland dat grote betekenis had voor de Russische economie. Hij heeft Europa opeen gedreven in een hernieuwd en versterkt bondgenootschap met de Verenigde Staten. De gevolgen van de sancties zijn misschien nog niet helemaal duidelijk, maar er is opnieuw een ijzeren gordijn neergelaten in Europa dat nog jaren de verhoudingen tussen Oost en West zal beïnvloeden. En met de toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO verliest Rusland definitief de grip op de Oostzeeregio. Telt dat allemaal niet mee aan die lange tafel in Moskou?

Oostzeeraad bijeen

Deze week kwam de Council of the Baltic Sea States bijeen in Kristiansand, Noorwegen. Deze Oostzeeraad is na de Koude Oorlog in 1992 als een samenwerkingsverband van de noordelijke landen opgericht. Rusland was aanvankelijk ook lid maar is na de bezetting van De Krim geschorst en sinds kort definitief uitgetreden. Voor het eerst sinds negen jaar kwamen de ministers van buitenlandse zaken van de elf overige landen samen met vertegenwoordigers van de EU naar Noorwegen voor een conferentie op hoog niveau. De Russen werden door niemand gemist, integendeel.

Foto: Just Click's With A Camera (cc)

Surrealistische Russische Censuur

, door

In Rusland is het woord “oorlog” verboden in alle uitingen. En protesteren tegen de huidige oorlog die Rusland in Oekraïne voert al helemaal.
En zoals dat tegenwoordig gaat in Rusland, handhaven ze dat heel hard. Maar goed, als je het woord “oorlog” niet mag noemen, verzin je wat anders. Zo ontstaat er een surrealistische “oorlog” tussen de mensen die wel willen protesteren en de autoriteiten.
Alhier gevat in een paar tweets.

In den beginne mocht dit dus niet meer:

Maar goed, met een beetje creativiteit kan je het Russische “No to war” (нет войны) ook vervangen door drie en vijf sterretjes.
Helaas:

Nou, dan maar een papiertje omhoog houden met “twee woorden” in het Russisch?
Sorry:

Jeemig, dan maar een leeg papier proberen:
Nope:

Nou zouden ze nog kunnen proberen alleen nog maar te doen alsof ze een papier vasthouden. Maar dat mocht ook in 2014 al niet meer (onterecht als huidig protest gemeld, zie reacties).

En een tekst uit de grondwet op een papier zetten? Mag ook al niet.

En dan in Nederland durven roepen “je mag ook niets meer zeggen!”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Can Pac Swire (cc)

Mediablokkades

, door

COLUMN - De Russische mediatoezichthouder Roskomnadzor heeft de Russischtalige website van The Moscow Times geblokkeerd. Erg verrassend is dat niet. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn minstens veertig onafhankelijke websites geblokkeerd. Nog niet verboden media zijn onderhevig aan zware censuurmaatregelen. The Moscow Times van de Nederlander Derk Sauer wordt sinds kort in Nederland gemaakt. Opmerkelijk is dat alleen de Russischtalige versie is geblokkeerd. De Engelstalige versie is nog steeds toegankelijk. De Russische kan ook nog worden gelezen via een VPN-verbinding en vanuit het buitenland.

Onverstandig

Dat het Poetin-regime weinig respect heeft voor de persvrijheid hoeft niet te verbazen. Onafhankelijke media hadden het er al moeilijk genoeg en in oorlog tolereert de staat uitsluitend nog propaganda. Maar dat de Europese Commissie nog geen week na de inval van Rusland in Oekraïne de Russische staatsmedia RT en Sputnik met hun websites en Twitteraccounts ontoegankelijk maakte voor Europese burgers verbaast wel. ‘Dit is buitengewoon onverstandig,’ verklaarde de Nederlandse Vereniging van Journalisten, ‘omdat het niet aan staten is om nieuwskanalen indirect te laten blokkeren. Daarmee ondermijnt Europa de fundamenten van een vrije pers en zet het de deur open naar een staatsgereguleerde nieuwsvoorziening, waar niet langer de burger in staat is om een vrije keuze te maken uit het nieuwsaanbod.’ Eigenlijk doet de Europese Commissie hier precies hetzelfde als Poetin, meent de NVJ.

Foto: Rasande Tyskar (cc)

Dissidenten en gruwelen

, door

ANALYSE - Oorlog eindigt doorgaans door onderhandeling: alleen de overwinning op Adolf Hitler verliep anders. Met barbaren ga je niet aan tafel zitten en overleggen. Ik had moeite met het volledig  door sancties isoleren van Rusland: als onderhandelen de weg naar vrede is, kan dat dan met een witte vlek op de globe? Dus ik vond alle verbindingen met Rusland verbreken wat ver gaan. Genieten van Rachmaninov mag nog. En bedenk hoe de wereld verder moet met Rusland na dit Poetinregime.

Maar nu het Russische leger zich de criminele concurrent toont van Nazi’s en IS, verandert er wel iets. Hoe kun je vrede sluiten met terugtrekkende moordenaars? Dat is ook Mark Rutte te gortig. Zouden de Russen beseffen dat ze met de moordpartijen op burgers een doodlopende steeg zijn ingetrokken? Zijn de moordenaars ingehuurde Tsjetsjenen, die zich aan de controle van hun veldcommandanten hebben onttrokken? Of is dit Kremlinbeleid? Oud Generaal Peter van Uum wees nog eens op de moraal, als je een geweer vast houdt

De Russen lijken niet van plan hierop te corrigeren. Lavrov had weer zijn gemakkelijk weerlegde praatje over provocatie en fake-news. Het aanvallen van burgerdoelen is al crimineel, maar het in koelen bloede afslachten van burgers gaat toch nog een stap verder. De vergelijking met de Balkan in de jaren negentig dringt zich op: wat heeft de wereld nodig om een grens te stellen aan barbarij? Het fundamentele verschil is alleen dat het Russische machtscentrum nu de tegenstander is.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende