Oorlogsnotities | Bronnen

De oorlog van Poetin tegen Oekraïne woedt voort, maar de aandacht in de reguliere media wordt minder. Wie toch op de hoogte wil blijven van wat er speelt kan zelf op zoek naar informatie. Onderstaande overzicht van bronnen kan daarbij behulpzaam zijn. Een groot deel van deze bronnen zijn mij bekend via de lijst die @steeph aan het begin van de oorlog samenstelde. Veel links in het overzicht zijn ook links naar Twitteracounts. Het nadeel van zo’n lijst is echter dat het een eindeloos doorgaande berichtenstroom vormt. Onderstaande biedt hopelijk meer overzicht. En dit overzicht is een begin. Waardevolle bronnen die in de reacties worden achterlaten zal ik erin verwerken. In het overzicht zijn twee soorten links te vinden. Links met een @ verwijzen naar een Twitter-account, W verwijst naar een reguliere website. Over de situatie en militaire confrontaties op het slagveld Kaartmateriaal van de huidige situatie door @War-mapper, ook hier (W) te vinden. En van TheUkraineMap (W) Analyses van het Britse ministerie van Defensie (@) en The Institute for the Study of War (@) (W) Volgers van de militaire ontwikkelingen op het slagveld (voornamelijk OSINT) Def Mon (@) - duidt met kaartmateriaal de situatie bij lokale gevechten OSINTtechnical (@) beelden van aanvallen, gevechten, wapens Militaryland.net (@) info over de Oekraïense strijdkrachten en updates op de site (W) Rob Lee (@)  beelden van aanvallen, gevechten, wapens WarMonitor (@) berichten over hoe het gaat aan de verschillende fronten BlueSauron (@) beelden van aanvallen, gevechten, wapens Militaire achtergronden Oryx (@) houdt verliezen van militair materieel bij van zowel het Russische (W) als het Oekraïense (W) leger Trent Telenko (@) - schrijft o.m. achtergronddraadjes over militaire logistiek Ukraine Weapons Tracker (@) info over de gebruikte wapens en het materieel Media en journalisten Oekraïense media en journalisten en waar je ze kan steunen (!): Anastasiia Lapatina (@) en Illia Ponomarenko (@), journalisten bij The Kyiv Independent (@) (W)  - doneren kan hier. Euan MacDonald (@) en Nika Melkozerova (@) journalisten bij The New Voice of Ukraine (@) (W) - doneren kan hier. Oekraïense media kun je ook via deze gofundme-pagina (W) steunen. Internationale media en journalisten die het conflict volgen: Radio Free Europe / Radio Liberty (@) (W) Nexta (@), een Oost-Europese nieuwsorganisatie Flash (@), een Engelstalig nieuwskanaal met louter nieuws over de oorlog in Oekraïne. The Moscow Times (W) (@) en oprichter Derk Sauer (@) - doneren kan hier. Jack Detsch (@) van Foreign Policy (W) Max Sedon (@) hoofd standplaats Moskou van de Financial Times (@) Politici Oekraïne  Oekraïne: President Volodymyr Zelenskyy (@), Minister van buitenlandse zaken Dmytro Kuleba (@) Academici, deskundigen, en andere geïnformeerde volgers van de oorlog Phillips P. OBrien (@) professor strategische studies Oleksandra Matviichuk (@) hoofd van het Center for Civil Liberties (Ukraine) Sergej Sumlenny (@) Oost Europa expert (m.n. Oekraïne, Wit Rusland en Rusland) Daria Kalenium (@) directeur bij het Anti-Corruption Action Centre(@) Mike Martin (@) o.m. Visiting Fellow War Studies (@) aan het King's College London Lullia Mendel (@) voormalig woordvoerder van Zelenskyy Olexander Scherba (@) Oekraïense diplomaat Samuel Ramani (@) o.m. Associate Fellow aan het RUSI (@) (W) Jessica Berlin (@) o.m. Visiting Fellow German Marshall Fund (@) Economische sancties Sanctie-tracker (W) van CORRECTIV, een onafhankelijke non-profit nieuwsorganisatie. Stanford University werkgroep (W) geleid door Michael McFaul (@), die nadenkt over toekomstige sancties Bezittingen-tracker (W) van het Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) Sanctie-overzicht van Reuters (chronologische en goede grafische weergave) Sanctie-overzicht van de EU Sanctie-overzicht van de V.S. Hulp van westerse landen aan Oekraine Ukraine Support Tracker (W) van het Kiel Institute for the World Economy. Houdt bij welke landen Financiële, Humanitaire en Militaire hulp bieden. Overzicht zwaar militair materieel - beloofd of geleverd. Duiders van Rusland en geopolitieke veranderingen Kamil Galeev (@) schrijft talloze vaak zeer informatieve draadjes met achtergronden over Rusland. Veel van die draadjes, samengevoegd in een draad der draadjes, zijn hier te vinden. Zoals een draadje over de opvolger van de KGB: de FSB en een draadje over Tsjetsjenië en Kadyrov Velina Tchakarova (@) directeur van AIES (@) schrijft o.m. over de geopolitieke ontwikkelingen rondom Rusland en China, een samenwerking die ze een naam gaf: #dragonbear Russische Ruslandcommentatoren Alexey Navalny (@) Garry Kasparov (@) Mikhail Khodorkovsky (@) in ballingschap levende Russische zakenman, voormalige CEO Yukos Andrei V Kozyrev (@) voormalig minister van buitenlandse zaken van Rusland (1990-1996) Verder interessant Harlad Farhage (@) houdt de incidenten in Rusland bij. Explosies en branden die uitbreken en, hoewel onbewezen, een teken kunnen zijn van protesten (zoals bij de militaire wervingskantoren) of sabotage. Dmitri (@), oprichter van WarTranslated.com (W), tweet regelmatig vertalingen van onderschepte gesprekken van Russische soldaten, met familie of andere militairen.

Foto: Bundesministerium für europäische und internationale Angelegenheiten (cc)

Balkanlanden nog langer in de wachtkamer

Ze zijn toch maar naar Brussel gekomen, de leiders van Servië, Noord-Macedonië en Albanië. Even dreigde de EU-Balkantop gisteren in het water te vallen toen Aleksandar Vučić (Servië) Edi Rama (Albanië) en Dimitar Kovačevski (Noord-Macedonië) aankondigden thuis te blijven uit protest tegen Bulgarije dat buurland Noord-Macedonië nog steeds afwijst als kandidaat-lid. Bulgarije heeft al jarenlang een geschil met Noord-Macedonië over geschiedenis, taal en identiteit en blokkeert de toetredingsonderhandelingen zo lang het buurland niet voldoet aan een aantal vergaande eisen. Daaronder de erkenning dat de taal van de Macedoniërs niet meer is dan een Bulgaars dialect. Van een Macedonische minderheid in Bulgarije willen de Bulgaren ook niets weten. Dit voorjaar leek er schot te zitten in de zaak na het aantreden van een nieuwe regering in Bulgarije onder aanvoering van de westers georiënteerde liberale premier Kiril Petkov. Maar Petkov is deze week al weer afgetreden nadat het parlement met nipte meerderheid een motie van wantrouwen tegen zijn regering aannam.

De blokkade van Bulgarije tegen toetredingsonderhandelingen van buurland Noord-Macedonië is misschien moeilijk te volgen voor de nuchtere, pragmatische West-Europese blik. Maar de jarenlange blokkade van Griekenland tegen toetreding van het land puur en alleen vanwege de naam Macedonië heeft ons eerder al laten zien dat etnische en culturele kwesties in de regio kunnen leiden tot hoog oplopende conflicten. In Griekenland heeft toenmalig premier Alexis Tsipras van de linkse beweging Syriza in 2019 voor de doorbraak gezorgd. Het is de vraag of die er ooit zou zijn gekomen onder een conservatief nationalistisch bewind. Zo moet de regering in Skopje vrezen voor de herhaling van een ellenlang conflict over symbolische aangelegenheden als Petkov’s val leidt tot de terugkeer van de conservatief Boyko Borissov als premier van Bulgarije.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du jour | wapens naar Moldavië?

QUOTE - Tja, in Moldavië kijken ze natuurlijk ook met lede ogen naar wat er in het oosten gebeurt. Zij hebben immers ook een smalle strook van hun land waar, eh, de Russische bevolking “beschermd” door een Russische bezettingsmacht (of was het nou een “vredesmissie”?). De minister van defensie denkt er het zijne van:

“We cannot neglect the presence of an uncontrolled state that is so militarized,” Nosatii said about unrecognised Transnistria.

Foto: Lithuanian Ministry of Foreign Affairs (cc)

Rusland verliest de Oostzee

COLUMN - Hoe zou Poetin dit zien? Drie maanden na de invasie van Rusland in Oekraïne is zijn ‘speciale operatie’ nog verre van geslaagd. De Russen lijden grote verliezen volgens westerse deskundigen. De geopolitieke effecten van deze oorlog zijn op de lange termijn minstens zo ingrijpend. Poetin verliest niet alleen definitief zijn vrienden in het buurland dat grote betekenis had voor de Russische economie. Hij heeft Europa opeen gedreven in een hernieuwd en versterkt bondgenootschap met de Verenigde Staten. De gevolgen van de sancties zijn misschien nog niet helemaal duidelijk, maar er is opnieuw een ijzeren gordijn neergelaten in Europa dat nog jaren de verhoudingen tussen Oost en West zal beïnvloeden. En met de toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO verliest Rusland definitief de grip op de Oostzeeregio. Telt dat allemaal niet mee aan die lange tafel in Moskou?

Oostzeeraad bijeen

Deze week kwam de Council of the Baltic Sea States bijeen in Kristiansand, Noorwegen. Deze Oostzeeraad is na de Koude Oorlog in 1992 als een samenwerkingsverband van de noordelijke landen opgericht. Rusland was aanvankelijk ook lid maar is na de bezetting van De Krim geschorst en sinds kort definitief uitgetreden. Voor het eerst sinds negen jaar kwamen de ministers van buitenlandse zaken van de elf overige landen samen met vertegenwoordigers van de EU naar Noorwegen voor een conferentie op hoog niveau. De Russen werden door niemand gemist, integendeel.

Foto: Just Click's With A Camera (cc)

Surrealistische Russische Censuur

In Rusland is het woord “oorlog” verboden in alle uitingen. En protesteren tegen de huidige oorlog die Rusland in Oekraïne voert al helemaal.
En zoals dat tegenwoordig gaat in Rusland, handhaven ze dat heel hard. Maar goed, als je het woord “oorlog” niet mag noemen, verzin je wat anders. Zo ontstaat er een surrealistische “oorlog” tussen de mensen die wel willen protesteren en de autoriteiten.
Alhier gevat in een paar tweets.

In den beginne mocht dit dus niet meer:

Maar goed, met een beetje creativiteit kan je het Russische “No to war” (нет войны) ook vervangen door drie en vijf sterretjes.
Helaas:

Nou, dan maar een papiertje omhoog houden met “twee woorden” in het Russisch?
Sorry:

Jeemig, dan maar een leeg papier proberen:
Nope:

Nou zouden ze nog kunnen proberen alleen nog maar te doen alsof ze een papier vasthouden. Maar dat mocht ook in 2014 al niet meer (onterecht als huidig protest gemeld, zie reacties).

En een tekst uit de grondwet op een papier zetten? Mag ook al niet.

En dan in Nederland durven roepen “je mag ook niets meer zeggen!”

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Poetry du Jour | On Ukranian Independence

De Russische dichter, vanaf 1972 wonend in Amerika, overleden in 1996, Joseph Brodsky, winnaar van de Nobelprijs van de literatuur, blijkt een controversieel gedicht over de onafhankelijkheid van Oekraïne te hebben geschreven, (maar niet gepubliceerd), dat niet helemaal past in het plaatje van nu. En ook niet bij Brodsky zelf.

Het gedicht is geschreven in 1991, en er wordt bepaald niet vleiend in gesproken over Oekraïne. De toon is kwetsend, neerbuigend, beschuldigend en verachtend. Het gedicht klinkt en leest als een grote vervloeking van het land en zijn inwoners: ‘moge je verkracht worden, moge je opgehangen worden, dat is leuk.  We willen je koren en zonnebloempitten niet meer, ik zal spugen in de Dnjepr.’

Foto: Can Pac Swire (cc)

Mediablokkades

COLUMN - De Russische mediatoezichthouder Roskomnadzor heeft de Russischtalige website van The Moscow Times geblokkeerd. Erg verrassend is dat niet. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn minstens veertig onafhankelijke websites geblokkeerd. Nog niet verboden media zijn onderhevig aan zware censuurmaatregelen. The Moscow Times van de Nederlander Derk Sauer wordt sinds kort in Nederland gemaakt. Opmerkelijk is dat alleen de Russischtalige versie is geblokkeerd. De Engelstalige versie is nog steeds toegankelijk. De Russische kan ook nog worden gelezen via een VPN-verbinding en vanuit het buitenland.

Onverstandig

Dat het Poetin-regime weinig respect heeft voor de persvrijheid hoeft niet te verbazen. Onafhankelijke media hadden het er al moeilijk genoeg en in oorlog tolereert de staat uitsluitend nog propaganda. Maar dat de Europese Commissie nog geen week na de inval van Rusland in Oekraïne de Russische staatsmedia RT en Sputnik met hun websites en Twitteraccounts ontoegankelijk maakte voor Europese burgers verbaast wel. ‘Dit is buitengewoon onverstandig,’ verklaarde de Nederlandse Vereniging van Journalisten, ‘omdat het niet aan staten is om nieuwskanalen indirect te laten blokkeren. Daarmee ondermijnt Europa de fundamenten van een vrije pers en zet het de deur open naar een staatsgereguleerde nieuwsvoorziening, waar niet langer de burger in staat is om een vrije keuze te maken uit het nieuwsaanbod.’ Eigenlijk doet de Europese Commissie hier precies hetzelfde als Poetin, meent de NVJ.

Foto: Rasande Tyskar (cc)

Dissidenten en gruwelen

ANALYSE - Oorlog eindigt doorgaans door onderhandeling: alleen de overwinning op Adolf Hitler verliep anders. Met barbaren ga je niet aan tafel zitten en overleggen. Ik had moeite met het volledig  door sancties isoleren van Rusland: als onderhandelen de weg naar vrede is, kan dat dan met een witte vlek op de globe? Dus ik vond alle verbindingen met Rusland verbreken wat ver gaan. Genieten van Rachmaninov mag nog. En bedenk hoe de wereld verder moet met Rusland na dit Poetinregime.

Maar nu het Russische leger zich de criminele concurrent toont van Nazi’s en IS, verandert er wel iets. Hoe kun je vrede sluiten met terugtrekkende moordenaars? Dat is ook Mark Rutte te gortig. Zouden de Russen beseffen dat ze met de moordpartijen op burgers een doodlopende steeg zijn ingetrokken? Zijn de moordenaars ingehuurde Tsjetsjenen, die zich aan de controle van hun veldcommandanten hebben onttrokken? Of is dit Kremlinbeleid? Oud Generaal Peter van Uum wees nog eens op de moraal, als je een geweer vast houdt

De Russen lijken niet van plan hierop te corrigeren. Lavrov had weer zijn gemakkelijk weerlegde praatje over provocatie en fake-news. Het aanvallen van burgerdoelen is al crimineel, maar het in koelen bloede afslachten van burgers gaat toch nog een stap verder. De vergelijking met de Balkan in de jaren negentig dringt zich op: wat heeft de wereld nodig om een grens te stellen aan barbarij? Het fundamentele verschil is alleen dat het Russische machtscentrum nu de tegenstander is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Conall (cc)

‘Het is onmogelijk nu ergens positief over te zijn’

LONGREAD - Sinds de oorlog in Oekraïne begon, heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 9 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Bucha – of Boetsja – is nog geen 25 kilometer van waar Viktor en Ada wonen. ‘We kennen een stel dat daar woonde, maar ze zijn in de eerste week van de oorlog al gevlucht,’ vertelt Ada. ‘Hun huis is compleet vernietigd, maar zij leven nog. Ze wonen nu in Wenen.’
Het zijn niet de enigen die Ada en Viktor kennen die de oorlog zijn ontvlucht. Zo’n tien mensen zijn naar het buitenland gevlucht. ‘Ze vinden dat wij ook moeten vluchten,’ vertelt Ada, ‘maar dat zeggen ze omdat ze getraumatiseerd zijn. Hun huizen zijn verwoest, het onze niet. We blijven hier. Samen.’

Onduidelijkheid

Op maandag 28 maart schrijft Viktor over een dag vol explosies en geluiden van beschietingen. ‘We liepen buiten en plotseling klonk een luide explosie. Alsof iets uit de lucht werd geschoten, maar er viel niets naar beneden.’ De communicatie is verslechterd: wisten Viktor en Ada eerder nog waar een bom is ontploft, blijft nu alles onduidelijk.
Een paar dagen later, als Ada met hun zoontje Tomko over straat loopt, vliegt er plotseling ‘iets’ over, gevolgd door een luide explosie. Het blijft onduidelijk wat het nu precies was.
Toch lijkt het elke dag rustiger te worden in Kyiv. Halverwege de week schrijft Viktor: ‘Het is bijna kalm. Als er nu knallen klinken, worden die vaker veroorzaakt door het luchtafweersysteem dan door inslagen.’

Foto: Chris Chabot (cc)

Overleeft Orbán de oorlog?

Zondag kiest Hongarije een nieuw parlement. Het gaat er om spannen of premier Viktor Orbán met zijn coalitie van Fidesz en de Christendemocratische KDNP een meerderheid kan behouden. De oorlog in Oekraïne heeft hem als vriend van Poetin in een lastig parket gebracht. Hongarije steunt de Europese sancties en vangt ook vluchtelingen uit Oekraïne op. Maar Orbán geeft geen openlijke steun aan de regering-Zelensky. Hij gokt nu op de steun van zijn nationalistische aanhang met een gespeelde neutraliteit en de verzekering dat hij het land buiten de oorlog zal houden. En hij beschuldigt de oppositie er van dat die wild en oorlogszuchtig om zich heen slaat en het land zo mee trekt in een oorlog ‘die ons niet aangaat’. ‘Hongaars beleid’, verklaarde Orbán, ‘is noch Oekraïens-vriendelijk, noch Russisch-vriendelijk: het is Hongaars-vriendelijk.’

Orbáns ‘strategische kalmte‘ moet vooral kiezers overtuigen die op de eerste plaats kijken naar binnenlandse rust en welvaart. Een belangrijk deel van de Fidesz-aanhang gaat al jarenlang mee met het pro-Russische verhaal van hun leider. Uit een recente peiling van de Hongaarse denktank Publicus Institute, blijkt dat slechts de helft van de Fidesz stemmers de inval in Oekraïne ziet als Russische agressie. De invloed van de volledig door de regering gedomineerde media doet zich gelden. Tegenover de alomtegenwoordigheid van Fidesz propaganda op televisie en op straat kan de oppositie vrijwel uitsluitend in openbare bijeenkomsten steun proberen te vinden. Omdat de vrije pers in het land onder druk staat, brengt een beweging van vrijwilligers door heel het land zelfgedrukte kranten rond. Nyomtass Te Is wordt op Aviertjes verspreid, vooral ook in dorpen met een a-politieke of Fideszgezinde bevolking. Een herleving van de Samizdat-traditie.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende