Servië tussen Rusland en de EU

De oorlog in Oekraïne zet in Servië de politieke verhoudingen op scherp. Het land opteert nog steeds  voor het EU-lidmaatschap. Maar het weigert mee te gaan in de sancties van de EU tegen Rusland, net als in 2014. Servische vrijwilligers vechten in Oekraïne aan de kant van de Russen. Op 3 april zijn er verkiezingen. Het is de vraag of de kiezers het Poetin-vriendelijke beleid van president Aleksandar Vučić en zijn  Servische Progressieve Partij (SNS) zullen afstraffen. Broedervolk Servië is naast Belarus het enige Europese land dat Rusland geen sancties op wil leggen. Ondanks de waarschuwingen voor de consequenties die dat standpunt kan hebben voor de verdere procedure voor toelating tot de EU. Vorige week verklaarde de parlementsvoorzitter Ivica Dacic na een gesprek met de Russische ambassadeur: 'Servië zal zich laten leiden door zijn nationale belangen, en dat impliceert dat Servië geen sancties zal opleggen aan Rusland. Servië zet zich in voor het respecteren van het internationaal recht en zal zich altijd inzetten voor vrede.' Russen worden met name door het orthodox-christelijke deel van de bevolking gezien als broedervolk met dezelfde Slavische roots. Daarnaast is er de afhankelijkheid van Russische energiebronnen en rekent Servië op de politieke steun van Rusland als lid van de VN-Veiligheidsraad in zijn geschil met de voormalige provincie Kosovo. Die verbondenheid met Rusland heeft er acht jaar geleden al toe geleid dat jonge Serviërs zich meldden om te vechten aan de kant van de separatisten in de Donbas regio. En dat gebeurt nu weer. De Servische nationalist Bratislav Zivkovic die in de regio is gebleven liet begin maart al weten dat de eerste nieuwe Servische vrijwilligers waren gearriveerd. In vreemde krijgsdienst treden is ook in Servië strafbaar, maar in 2014 kwamen de vrijwilligers er met voorwaardelijke straffen van af. Ook uit het Servische deel van Bosnië zijn toen vrijwilligers naar Donetsk gereisd. Het is zorgwekkend als we bedenken dat deze mannen met oorlogservaringen terugkeren in een land waar de conflicten tussen Serviërs en Bosniërs en tussen Serviërs en Kosovaren steeds hoger oplopen. Populisten en nationalisten De vervroegde parlementsverkiezing op 3 april kunnen worden gezien als een correctie op de vorige verkiezingen in 2020. Die werden geboycot door de oppositie vanwege het volledig gebrek aan vertrouwen in een eerlijk verloop. Daaraan vooraf ging een lange reeks massale protesten van de voltallige oppositie tegen het autoritaire regime van Vučić. Begin dit jaar zijn de kieswetten gewijzigd. Wie de lijst van negentien deelnemende partijen langs loopt ziet nogal wat populisten en nationalisten. Bij de extreemrechtse Servische Radicale Partij (SRS) doet Vojislav Seselj weer mee, een door het Haagse Joegoslavië tribunaal veroordeelde oorlogsmisdadiger. Volgens een Servische wet zou hij niet eens mee mogen doen, maar die wet is op hem nooit toegepast. Seselj verloor in 2020 zijn zetel omdat zijn partij de kiesdrempel niet haald. Hij hoopt nu terug te komen met vurige pleidooien voor steun aan Poetin. Vervuiling versus energietransitie Aan de linkerkant is er een recent gevormde groene coalitie onder de naam Moramo (Wij moeten). De coalitie geeft een stem aan de massa's die de afgelopen maanden hebben geprotesteerd tegen vergunning voor het Brits-Australische mijnbouwbedrijf Rio Tinto dat in de Jadarvallei de grootste lithiummijn van Europa wil vestigen. Servische milieu-organisaties en plaatselijke actiegroepen verwachten grote schade aan rivieren en landbouwgrond door de extreem vervuilende mijnbouw. Onder druk van het massale protest is begin dit jaar de vergunning ingetrokken. Maar milieuactivisten vrezen dat Vučić daar na de verkiezingen weer op terugkomt. Er wordt nu een onderzoek gedaan naar de milieueffecten. Pijnlijk is wel dat de zeldzame aardmetalen die Rio Tinto wil delven van groot belang zijn voor de energietransitie: lithium voor de accu's van elektrische auto's en boraten voor windturbines en zonnepanelen. De Servische regering hoopt een oplossing te kunnen vinden om te profiteren van deze ook in geopolitiek opzicht zo belangrijke bodemschatten. De buren werken niet mee Aan de vooravond van de verkiezingen maakte President Vučić zich deze week boos op zijn buren Montenegro en Kosovo. Servische inwoners van deze landen wordt het moeilijk gemaakt om daar hun stem uit te brengen. Montenegro wil niet verder gaan dan stemmen toelaten op de ambassade in Podgorica en een consulaat elders in het land. De Kosovaarse premier Kurti eist dat Servië eerst een verzoek indient bij zijn regering. Hij vindt dat Servië zijn land nog steeds behandelt als de provincie die het vroeger was. Westerse diplomaten hebben de weigering van Kurti veroordeeld. Zij zien het als een schending van de rechten van een minderheid. Vučić kondigde op een verkiezingsbijeenkomst sancties aan tegen beide landen. Nu wel.

Foto: Trey Musk (Pexels)

‘We springen niet meer op bij elke knal’

LONGREAD - 25 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 6 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Via Instagram krijg ik van Ada een doorgestuurde post: afgeluisterde berichten van Russische soldaten met hun familie. Ik frons. Het laatste wat ik wist was dat gevangengenomen soldaten huilend met hun moeder bellen (‘We zijn bezetters, mama… het is echt een nachtmerrie.’, Volkskrant, 9 maart 2022). Deze laten zelfingenomen weten hoe ze huizen en winkels plunderen. En erger: ‘Ik reed mijn tank door de tuin dwars door de deur, schoot iedereen neer, verkrachtte hen. (…) Ik krijg er waarschijnlijk nog een medaille voor ook.’

Ada is bitter. ‘Als ons leger de Russische soldaten gevangen hebben genomen vertellen ze het verhaal dat ze tijdens hun training hebben geleerd. Maar dat is niet zoals ze zijn. Ze haten ons. Je hoort hun minachting voor ons als ze vrijuit praten. Het valt allemaal op hun plek. Ze bombarderen burgerdoelen. Bij het theater in Mariupol was in enorme letters “kinderen” geschreven. Dat was goed zichtbaar voor de piloot van de bommenwerper. En toch drukte die op de knop om de bom te lanceren.’

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour | Leve de vrijheid!

Hoe bijziend ben je als je Russen wilt cancelen die precies dat meemaakten wat de Oekraïners nu te verstouwen krijgen? Niet het Russisch is het probleem, noch het Russisch volk en al zeker niet de dichters, schrijvers en componisten en andere kunstenaars. Maar de man Poetin is het probleem.

Leve de vrijheid!

Foto: Alex Naanou (cc)

Stuur Russen een berichtje met echt nieuws, of bel met Rusland als je Russisch spreekt

NIEUWS - Sommige initiatieven in deze tijd van oorlog zijn hoopvol. Al blijft het natuurlijk gissen wat ze uithalen. De Anonymous franchise genaamd squad303 bedacht een oplossing om de Russische staatspropaganda te omzeilen en Russen van een heel klein beetje echt nieuws te voorzien. Het is te vinden op de site 1920.in.

Het idee is eenvoudig. Je omzeilt de Russische staatsmedia door direct contact op te nemen met een Rus. Simpelweg door ze direct een berichtje te sturen met je telefoon. De site levert telefoonnummers aan en een boodschap in het Russisch, die je direct vanaf je telefoon kunt verzenden. Zoals deze: “In Oekraïne stierven meer zonen van het Russische volk dan in Afghanistan! Poetins oorlog zal Rusland vernietigen! Er is geen brandstof, er is geen geld op de banken. Poetin vernietigt Rusland! Het Kremlin liegt!”

Eén zo’n berichtje, dat zet misschien niet zoveel zoden aan de dijk denk je dan misschien. Maar op goede dagen is het internet in staat om veel mensen op de been te brengen. Er zijn ondertussen al meer dan 7 miljoen berichten verzonden. Speldenprikjes misschien, maar toch.

Nog beter is het natuurlijk om even te bellen met Rusland en direct contact te leggen. Nu houdt natuurlijk niet iedereen z’n Russisch even goed bij, en dan is het toch ingewikkeld om een Rus aan de andere kant van de lijn te overtuigen dat de staatsmedia niet deugen. Maar er wonen mensen in het westen die dat misschien wel kunnen. Namelijk miljoenen Russen die zelf de vrije westerse media kunnen volgen. Elk telefoontje is maar één telefoontje, maar als zij contact leggen met Russen in Rusland, dan zijn ze misschien in staat een klein beetje licht binnen te laten. En dat is een begin.

Foto: Jim Maurer (cc)

‘Het IJzeren Gordijn komt terug’

De Finse oud-premier Alexander Stubb van de conservatieve Nationale Coalitiepartij ziet dat Poetin met de oorlog in Oekraïne bereikt wat hij juist wilde voorkomen: een eensgezind Europa en een versterking van de NAVO. Hij was er altijd al voor dat zijn land zou toetreden tot de NAVO. Nu blijkt uit opiniepeilingen dat voor het eerst een kleine meerderheid zijn standpunt deelt. Stubb:  ‘Na dit conflict zullen we een verdeeld Europa krijgen. Aan de ene kant het autoritaire Rusland en aan de andere kant een verbond van democratieën. Het IJzeren Gordijn is dan terug. Dat is de realiteit waar we mee moeten leven.’

Het juiste moment

De Finse regering heeft zich nog niet uitgesproken over een NAVO-lidmaatschap. De Zweedse wel. De Zweedse premier Magdalena Andersson verwierp deze week oproepen van de oppositie om nu ook toe te treden tot de NAVO. Dat zou volgens haar de veiligheid in Europa niet ten goede komen. De twee neutrale landen, die de afgelopen maand al wel bij NAVO-vergaderingen aan tafel zaten, hebben afgesproken het beleid op dit punt met elkaar af te stemmen. Dit verklaart wellicht de aarzeling van een meerderheid van Finse parlementariërs om zich nog niet uit te spreken over de kwestie. Voor Finland weegt de stap naar het NAVO-lidmaatschap zwaarder gezien de directe grens van 1340 kilometer met Rusland. En, zoals de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Anne Linde zei: “Op dit moment, midden in een crisis, is het niet het juiste moment om grote veranderingen door te voeren in ons veiligheidsbeleid”. De regering kondigde wel aan dat ze de defensie-inspanningen gaat verhogen tot de NATO-norm van 2% van het BNP. Dat zal de Zweedse wapenfabrikanten zoals Saab en Bofors goed doen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Niet geboren als soldaat

Dit liedje haalde de eerste plaats in de Amerikaanse top 20. Het staat te boek als een van de eerste anti-oorlog liedjes.

Volgens de (engelstalige) Wikipedia: Deze expressie van het populaire pacifistische sentiment “hielp de pacifistische beweging een harde, meetbare politieke realiteit te maken om rekening mee te houden.”

Het is meer dan de hoogste tijd voor een hedendaagse variant van een degelijke ‘expressie’ in de hitlijsten van oost, west noord en zuid.

Foto: Victoria Pickering (cc)

Het verschil tussen een land en een regime

OPINIE - Duitsers zijn in Nederland tot ver na de oorlog niet erg populair geweest. De haat tegen de oosterburen speelde mee bij voetbalwedstrijden. En de stereotype beelden van dikke, roodverbrande, bier drinkende mannen in zandkuilen aan het Noordzeestrand deden nog decennia na de bevrijding de ronde. Voor mij was Duitsland lange tijd bijvoorbeeld ook geen aantrekkelijk vakantieland en dat had alles te maken met een beeld van Duitsers dat – onbewust misschien, maar toch- terug te voeren was op de bezettingstijd.

Duitsers of nazi’s?

Mijn beeld van Duitsland en de Duitsers is in de loop van de tijd door twee verschillende contacten gecorrigeerd. Op de eerste plaats door oud-verzetsstrijders. In hun verhalen waren niet de Duitsers de vijand, maar de nazi’s. Terecht natuurlijk. Hoeveel Duitsers, joden en niet-joden, zijn zelf niet het slachtoffer geworden van het naziregime? Natuurlijk kan de overweldigende steun van de Duitse bevolking voor het regime niet ontkend worden. Maar de misdaden van de nazi’s moeten op de eerste plaats toegerekend worden aan een barbaars regime dat ook de eigen bevolking onderdrukte. Wie ‘het volk’ als zodanig schuldig verklaart trapt in dezelfde val als de fascisten.

De tweede correctie op mijn beeld van de Duitsers kreeg ik veel later toen ik in contact kwam met de Duitse Groenen. Hun standpunten, hun verhalen en de cultuur van hun partij leken – althans aan het begin van deze eeuw- als twee druppels water op wat ik tegenkwam bij GroenLinks. Ik ontmoette Duitsers die niet of nauwelijks verschilden van politiek gelijkgestemde landgenoten. Misschien gold dat wel voor alle Nederlanders en Duitsers?

Foto: Owen (cc)

Kunst op Zondag | Bad neighbours

Oorlog. De inspiratie voor een ‘normale‘ Kunst op Zondag is verdrongen door verbijstering. De toestand in de wereld? Ik heb er even niets aan toe te voegen.

We gaan luisteren naar ‘Bad neighbours’, gecomponeerd door Catherine Likhuta. Zij is in Kiev geboren en tegenwoordig wonend en werkzaam in Australië. Over dit muziekstuk schrijft ze zelf:

Ik ben geboren en getogen in Oekraïne, dus je kunt wel raden over welke slechte buren ik het heb… Het stuk is geïnspireerd op de invasie van Oekraïne in 2014 door de ultieme ‘slechte buur’ van Oekraïne en bevat talloze muzikale dialogen, ruzies en zelfs gevechten.
Het combineert een algemeen gevoel van spanning en vastberadenheid met momenten van verdriet en rouw. Maar bovenal gaat het om vechten voor vrijheid en onafhankelijkheid.

De 1e hoornsolist vertegenwoordigt Oekraïne en heeft verschillende solomomenten die voor mij klinken als het zingen van Oekraïense volksmelodieën.

Van hetzelfde stuk is ook een versie voor twee hoorns en piano, bespeeld door Catherine Likhuta. Meer muziek van haar op haar Youtube-kanaal.

Closing Time | Put Putin Away

Hopelijk zijn er ergens in de politiek-militaire kringen rond Poetin mensen die diep in hun hart menen dat Poetin echt te ver is gegaan. Dat zijn de mensen die stappen kunnen ondernemen om de man van zijn  troon te stoten.

Het welbekende gezelschap Pussy Riot riep in 2012 de Heilige Maagd al aan met een gebed dat opriep Poetin weg te bonjouren. Twee van de bandleden werden veroordeeld ot twee jaar strafkamp. Strafkamp is een van de middelen waarmee tegenstanders van Poetin monddood worden gemaakt.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Victoria Pickering (cc)

Steun voor vrede in Oekraïne

Snel na de Russische inval in Oekraïne kwamen wereldwijd acties en bijeenkomsten opgang om te protesteren tegen de oorlog en om solidariteit te betuigen met de Oekraïense burgers. Ook in Rusland gingen mensen de straat op om tegen de oorlog en Poetin te demonstreren.

In Rusland werden al duizenden betogers opgepakt. Onder andere in Sint Petersburg en Moskou. In  Nederland worden vandaag en morgen opnieuw een aantal acties gehouden.

Naast wat u kunt betekenen via giro 999 of het Rode Kruis, kunt u de betekenis van al die bijeenkomsten versterken. Hoe massaler de bijeenkomsten hier en elders in de wereld zijn, hoe meer ze als steun zullen worden ervaren door de burgers in Oekraïne en Rusland.

Vandaag

Hengelo:
Op het Evenementenplein bij het gemeentehuis is vanaf 11.00 uur een ‘stiltekring’ waaraan diverse organisaties en partijen uit Hengelo aan deelnemen. Ook de gemeente Hengelo zelf werkt daaraan mee.

Enschede:
Op de Oude Markt, vanaf 13.00 uur solidariteitsbetuiging met Oekraïne.
(bron: Tubantia)

Zondag

Amsterdam:
Van 14.00 tot 16.00 uur bijeenkomst op de Dam. De gemeente heeft de meerdere organisaties die iet willen doen gevraagd hun programma’s te combineren (bron: Parool).

Groningen:
De Groningse afdeling van Lux Europae organiseert aanstaande zondag een vredesdemonstratie op de Grote Markt. De bijeenkomst begint om 14:00 uur (bronnen: OogTV en Sikkom).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende